SURA MATAI’O
SURA
MATAI’O
MATAIO
Faza 1
I.
Tua
Yesu. II. Fa’atumbunia. (A. 1—17: Luk. 3, 23—38.)
1 I. Sura mbõrõta Yesu Keriso, ma’uwu Dawido andrõ, ma’uwu
Gaberahamo. (Sam. II. 7, 12, 13).
2 Iza’aki nono Gaberahomo, Yakobo nono Giza’aki, Yuda
nono Yakobo ba talifusõnia andrõ. (Moz. I. 21, 3; 25, 26; 29, 35). 3 Feresi
nono Yuda ba Sera, ononia khõ Damara andrõ. Eseromo nono Weresi. Aramo nono
Geseromo. (Moz. I. 38, 29). (Rut. 4, 18—21).
4 Aminadabi nono Garamo, Na’aso nono Gaminadabi, Salemo
nono Na’aso.
5 Boasi nono Zalemo, ononia khõ Rakhaba andrõ. Yobedi
nono Mboasi, ononia khõ Ruti andrõ. Iza’i nono Yobedi.
6 Dawido nono Giza’i, Dawido razo andrõ. Selomo nono
Dawido, ononia khõ wo’omo Guria andrõ. (Sam. II. 12, 24).
7 Rehabeamo nono Zelomo. Abia nono Rehabeamo. Asa nono
Gabia. (Nga’õt. I. 3, 10—17).
8 Yozafati nono Asa. Yoramo nono Yozafati Usia nono Yoramo.
9 Yotamo nono Usia. Ahasi nono Yotamo.
10 Hisikia nono Gahasi. Manase nono Hisikia. Amoni nono
Manase.
11 Yosia nono Gamoni. Yekhonia nono Yosia ba talifusõnia
andrõ, me luo tefawu’a ira, me te’ohe ba Mbabilona. (Eser. 3, 2).
12 Ba me no aefa tefawu’a ira, me te’ohe ba Mbabilona, ba
mo’ono Yekhonia, Selatieli nononia. Serubabeli nono Zelatiëli.
13 Abiudi nono Zerubabeli. Eliaki nono Gabiudi. Asori
nono Geliaki.
14 Sadoki nono Gasori. Akhimi nono Zadoki. Eliudi nono Gakhimi.
15 Eleasari nono Geliudi. Matana nono Geleasari. Yakobo
nono Matana.
16 Yosefo nono Yakobo, Yosefo fo’omo Maria andrõ, ina Yesu,
nifotõi Keriso. (F. 27, 17. 22).
17 Tobali fele’õfa nga’õtõ fefu, i’otarai Gaberahamo, irugi
Dawido, ba feleõfa nga’õtõ i’otarai Dawido, irugi tefawu’a ira, te’ohe ba
Mbabilona; ba i’otarai tefawu’a ira, te’ohe ba Mbabilona, irugi Keriso, ba
feleõfa nga’õtõ zui.
18 II. Ba si mané wa’atumbu Yesu Keriso andrõ: Me no ifohu nina Yesu,
Maria, Yosefo andrõ, me lõ sorudu ira na, ba terongo, manabina ia khõ Geheha ni’amoni’õ.
(Luk. 1, 26—38).
19 Ba ibõhõi manõ ia mena’õ Yosefo, soniha ya’ia, lõ i’ombakha’õ,
me niha satulõ ia, lõ edõna i’ailasi. (Moz. V. 24, 1 b. t.).
20 Ba me ifatoutou tõdõnia da’õ, ba hiza, oroma khõnia
mala’ika Zo’aya ba wangifi, imane: He Yosefo, ma’uwu Dawido, bõi ata’ufi wangai
Maria andrõ, nihamõ; tabina andrõ, si so ba dalunia ba no moroi ba Geheha ni’amoni’õ.
(Rom. 3, 1.).
21 Ba madono ia dania, ono matua, ba õbe’e tõi nono andrõ
Yesu, me ya’ia zangefa’õ banuania ba horõra. (Luk. 1, 31. Hal. zin. 4, 12; 5,
31).
22 Ena’õ itõrõ niŵa’õ Zo’aya, ni’ombakha’õ zama’ele’õ,
andrõ si manõ da’õ fefu; imane sama’ele’õ andrõ:
23 ”Hiza, so dania nono alawe sanabina, ba madono ono
maetua, ba labe’e tõi nono andrõ ”Emanu’eli’, ”awõda Lowalangi” geluahania, na
la’ali [ba li niha].” (Yes. 7, 14. Tim. I. 3, 16).
24 Ba me tokea Yosefo, ba i’o’õ niŵa’õ mala’ika Zo’aya
andrõ khõnia, ihalõ nihania.
25 Ba lõ orudu ira, irugi madono ia, ono matua, ba ibe’e
tõi nono Yesu. (Luk. 2, 7. 21).
MATAIO
Faza 2
I.
Ere
si otarai danõ ba gatumbukha lua. II. Foloi ba danõ Miserayi. III. Famunu ono
ba Mbetilekhema. IV. Fangawuli moroi ba danõ Miserayi.
1 I. Ba me no tumbu Yesu ba Mbetilekhema, ba Yudaia, me
luo razo Herode andrõ, ba hiza gere, moroi ba danõ ba gatumbukha, si mõi ba Yeruzalema.
(Luk. 2, 4 b. t.).
2 Lamane: Hezo razo Niha Yehuda andrõ, sawena tumbu? No
oroma khõma ndrõfinia ba danõ ba gatumbukha, ba mõiga mangalulu khõnia. (Moz.
IV. 24, 17).
3 Ba me irongo da’õ razo andrõ, Herode, ba tobali
dõdõnia ba samba banua manõ Yeruzalema, awõnia.
4 Ba ifalukha’õ gere sebua fefu, awõ zangila amakhoita
ba niha Yehuda, ba izofuzofu khõra, hadia niŵa’õ, heza tumbu Keriso.
5 Ba lamane khõnia da’õ: Ba Mbetilekhema ba Yudaia, si
mané sa ba zura zama’ele’õ: (Yoh. 7, 42).
6 ”Ba ya’ugõ, Betilekhema, ba danõ mado Yuda, ma’ifu
tenga fondrege zide’ide ndra’ugõ bazolohe mado Yuda andrõ, me ba khõu i’otarai
dania solohe andrõ, sokubaloi banuagu andrõ Iraono Gizeraëli”. (Mikh. 5, 1).
7 Awena ifakaoni’õ gere no mege Herode, ibini’õ
wamakaoni’õ, ba izofuzofu sibai khõra, ha mega oroma ndrõfi andrõ (Yes. 60, 1).
8 Ba ifatenge ira ba Mbetilekhema, imane: Mi’ae’e, mi’alualui
sibai, heza so nono andrõ, ba na no misõndra, ba mi’ombakha’õ khõgu, ena’õ
mõido gõi mangalulu khõnia.
9 Ba me no larongo niŵa’õ razo andrõ, ba mõi ira, ba
hiza ndrõfi andrõ, ni’ilara ba danõ ba gatumbukha, mowaõwaõ fõnara, irugi
tebato ia faudu zi so ono andrõ.
10 Ba me la’ila ndrõfi andrõ ba omuso sibai dõdõra. 11 Ba
mõi ira yomo ba da’õ, ba hiza nono, awõ ninania Maria, ba labalõduhini tou
danõ, mangalulu khõnia ba labokai naha gana’ara, mamuala ira khõnia, balaki ba
kumõyõ ba emuri. (Sin. 72, 10, b. t.).
12 Ba iŵa’õ khõra Lowalangi, ba wangifi, bõi lafuli ira khõ
Herode; ba latõrõ lala bõ’õ, wangawuli ba danõra.
13 II. Ba me no mofanõ ira, ba hiza mala’ika Zo’aya, sangoroma’õ ya’ia
khõ Yosefo, ba wangifi, imane: Faoso, ohe nono, awõ ninania, ba oloi ba danõ
Miserayi ba ba da’õ iagõ, irege muhededo khõu; i’alui sa dania nono Herode, ba
wamakiko ya’ia.
14 Ba maoso ia, i’ohe nono, awõ ninania, ba zi bongi ba
isaŵa danõ Miserayi.
15 Ba ba da’õ so ia irugi wa’amate Herode, ena’õ itõrõ niŵa’õ
Zo’aya, ni’ombakha’õ zama’ele’õ andrõ, me imane: ”No ukaoni nonogu moroi ba
danõ Miserayi”. (Hos. 11, 1).
16 III. Ba me i’ila Herode, no lalimo ia ere andrõ ba mofõnu sibai
ia, ba ifatenge, ifabunu’õ fefu ndraono ba Mbetilekhema ba ba zi fasui fefu, i’otarai
zi mendrua fakhe fa’ebua, no malõ ba zide’ide moroi andrõ, da i wa’ara andrõ
nizofuzofunia ba gere andrõ.
17 Ba da’õ itõrõ niŵa’õ Yeremia andrõ, sama’ele’õ, me
imane:
18 ”No terongo wangarõngarõ ba Rama, fege’ege, ba fange’esi
sabõlõbõlõ; i’e’esi nononia Rakhela, ba lõ edõna ia larara dõdõnia, me lõ ya’ira
sa’ae”. (Yer. 31, 15).
19 IV. Ba me no mate Herode, ba hiza mala’ika Zo’aya, sangoroma’õ ya’ia
khõ Yosefo, ba wangifi, ba danõ Miserayi.
20 Imane: Faoso, ohe nono, awõ ninania ba fuli’õ ba danõ
Ndraono Gizeraëli, noa sa mate zamunu ono andrõ ena’õ.
21 Ba maoso ia, i’ohe nono, awõ ninania, ba isaŵa danõ
Ndraono Gizeraëli.
22 Ba me irongo, no tobali razo Yudaia Gerikhela’o,
fangali namania Herode, ba ata’u ia mõi ba da’õ. Ba humede khõnia Lowalangi, ba
wangifi; ba isaŵa danõ Galilaia.
23 Mõi ia ba mbanua sotõi Nazareta, ena’õ itõrõ niŵa’õ
zama’ele’õ, wa banua Nazareta dania dõinia. (Luk. 2, 39. Yes. 11, 1; 53, 2. Sakh.
6, 12).
MATAIO
Faza 3
I.
Yohane samayagõ idanõ. II. Fangombakhania. III. Tebayagõ idanõ Yesu.
(A.
1—12: Mar. 1, 1—8. Luk. 3, 1—20. Yoh. 1, 6—28.)
1 I. Ba me luo da’õ, ba so Yohane andrõ, samayagõ idanõ,
mangombakha ia ba danõ si mate, ba Yudaia, imane:
2 Mifalalini gera’erami, noa sa’ae ahatõ mbanua zorugo
andrõ. (F. 4, 17).
3 Da’õ sa niŵa’õ Yesaya, sama’ele’õ andrõ, me imane: ”So
li zi’ao ba danõ si mate, imane: Mihaogõ lala Zo’aya, mifadaya lalania. (Yes.
40, 3).
4 Ba baru Yohane andrõ, ba bu gondra ba uli zaŵi mbõbõ
talu, ba õnia, ba tamo, awõ ŵe ŵani ba gatua. (Luk. 1, 15. Sal. II. 1, 8).
5 Ba mõi baero khõnia mbanua Yeruzalema ba banua Yudaia
andrõ, fefu, awõ mbanua si fatambai Yoridano, fefu.
6 Ba lafabayagõ’õ idanõ ira khõnia ba Yoridano ba la’ombakha’õ
horõra. (Hal. zin. 19, 3. 4).
7 II. Ba me i’ila, ato zi mõi khõnia farizaio ba sadukaio, nibayagõ
idanõ, ba imane khõra: He ya’ami, ono gulõ! ha niha zangoroma’õ khõmi lala
wangefa ba wõnu andrõ dania? (F. 12, 34; 23, 33).
8 Mi’a’asogõ sa’ae mbuabua, si nangea buabua wamalalini
era’era.
9 Bõi miwai, tola miŵa’o tõdõmi: Furugõma Gaberahamo; uŵa’õ
sa khõmi, i’ila Lowalangi, ibali’õ ma’uwu Gaberahamo gara andre. (Yoh. 8, 33,
b. t.).
10 Ba no mutaudugõ wato ba ŵa’a geu, ba fefu dõla geu sa’ae,
si lõ bua si sõkhi, ba la’obõ ba latibo’õ ba galitõ. (F. 7, 19. Yoh. 15, 6).
11 Ya’odo, ba idanõ ubayagõ khõmi, ba wamalalini era’era,
ba si so furigu dania, ba sabõlõ moroi khõgu; ambõ solohe badagahenia ndra’odo,
ba Eheha ni’amoni’õ ba alitõ ibayagõ khõmi da’õ. (Hal. zin. 13, 24. 25; 2, 3.
4; Yes. 4, 4).
12 So ba dangania dõrinia ba ihaogõ golayama mbasitõ khõnia
ba ulitõ, ba ifa’anõ ba halasa ba adaya andrõ, ba itunu ba galitõ si lõ
matemate. (A. 13—17: Mar. 1, 9—11. Luk. 3, 21. 22. Yoh. 1, 31—34.)
13 III. Me luo da’õ so Yesu, i’otarai Galilaia, isaŵa Yoridano, khõ
Yohane, ba wamabayagõ’õ idanõ ya’ia khõnia.
14 Ba itenaŵa ia Yohane, imane:
Moguna sa khõgu tebayagõ idanõ ndra’o khõu, ba mõi ndra’ugõ khõgu?
15 Ba itema linia Yesu, imane khõnia:
Lau manõ ua; si manõ sa zi nangea khõda, ba wolo’õ satulõ andrõ, hadia ia fefu.
16 Awena itehe khõnia. Ba me no mubayagõ
idanõ Yesu, ba i’anema’õ mõi miyaŵa moroi ba nidanõ; ba hiza, tebokai mbanua si
yaŵa, ba i’ila Geheha Lowalangi, si mõi mitou, hulõ marafadi, we’amõi khõnia.
17 Ba hiza li, si otarai zorugo,
imane: Onogu da’õ, ono omasiõ, wa’omasigu. (Yes. 11, 2; 42, 1. F. 17, 5. Luk.
9, 25. Fet. II. 1, 17).
MATAIO
Faza 4
I.
Itandraigõ
Yesu Afõkha. II. Mõi ba Galilaia Yesu. III. Ikaoni nifahaõnia si fõfõna andrõ.
IV. Mamahaõ ia ba mamadõhõ fõkhõ. (A. 1—11: Mar. 1, 12. 13. Luk. 4. 1—13.)
1 I. Aefa da’õ, ba i’ohe ba danõ si mate Yesu Eheha, ena’õ
itandraigõ ia Afõkha. (Heb. 4, 15. Moz. I. 3).
2 Ba me lõ si manga ia, õfa wulu wongi wa’ara, ba olofo
ia, me aefa da’õ.
3 Ba mõi khõnia zanandraigõ andrõ, imane khõnia: Na ono
Lowalangi ndra’ugõ, ba ŵa’õ, ena’õ tobali roti gara andre.
4 Ba itema linia, imane: ”Tenga ha ba gõnia auri niha,
ba ngawalõ li fefu, si otarai mbawa Lowalangi, auri ia”. (Moz. V. 8, 3).
5 Ba i’ohe ia ba mbanua ni’amoni’õ andrõ Afõkha, ba mbumbu
gosali ifa’aso.
6 Ba imane khõnia: Na ono Lowalangi ndra’ugõ, ba tibo’õgõ
tou, noa sa so ba zura: ”Iŵa’õ ba mala’ika andrõ khõnia dania, ba khõmõ andrõ,
ba lataya tangara ndra’ugõ, fa lõ manendre gaheu ba gara.” (Sin. 91, 11 b. t.).
7 Imane khõnia Yesu: So gõi ba zura: ”Bõi tandraigõ Zo’aya,
Lowalangiu.” (Moz. V. 6, 16).
8 Ba i’ohe zui ia Afõkha, ifasao ba hili salaŵa sibai, i’oroma’õ
khõnia mbanua ba guli danõ fefu, awõ lakhõminia,
9 ba imane khõnia: Ahori ube’e khõu da’õ, na õtuhi danõ,
ba wangalulu khõgu. 10 Ba imane khõnia Yesu: Beta’õgõ Satana! Noa
sa so ba zura: ”Khõ Zo’aya, Lowalangiu, mangalulu ndra’ugõ ba ha ya’ia õfosumange”.
(Moz. V. 6, 13. Fam. 22, 8. 9).
11 Awena irõi ia Afõkha, ba hiza, ba la ondrasi ia mala’ika,
mõr ira ngoningoninia. (Heb. 1, 14). (A. 12—17: Mar. 1, 14. 15. Luk. 4, 14.
15.)
12 II Ba me irongo Yesu, no tekuru Yohane, ba ifuli ia ba Galilaia.
(F. 14, 3. Luk. 4, 14. 15).
13 Ba iheta ia ba Nazareta, mõi ia fatewu ba Gafanauma,
ba zinga mbaŵa nidanõ andrõ, ba danõ mado Nafetali, ba ngai mado Zebuloni. (Luk.
4, 16—31).
14 Ena’õ itõrõ niŵa’o Yesaya, sama’ele’õ andrõ, me imane:
15 ”Tanõ Ndraono Zebuloni ba tanõ Ndraono Nafetali, tanõ
ba zinga mbaŵa, yefo Yoridano. Galilaia niha baero andrõ, niha andrõ,
16 sidadao ba zogõmigõmi, ba no la’ila haga sebua, ba no
tumbu haga ba zidadao ba danõ wa’amate ba ba lumõ wa’amate.” (Yes. 9, 1. 2).
17 I’otarai da’õ, ba ibõrõtaigõ mangombakha Yesu, imane:
Mifalalini gera’erami, noa sa’ae ahatõ mbanua zorugo andrõ! (F. 3, 2). (A.
18—22: Mar. 1, 16—20. Luk. 5, 1—11.)
18 III. Ba me mowaõwaõ ia ba zinga mbaŵa Galilaia andrõ, ba i’ila
niha, si fatalifusõ, Simoni, nifotõi Fetero ba Andrea talifusõnia, lalau giri
ba mbaŵa, me no tuka giri ira. (Yoh. 1, 35 b. t.).
19 Ba imane khõra: Mi’o’õ ndra’o, ba ubali’õ sama’u’u
niha ami.
20 Ba i’anema’õ larõi giri, ba la’o’õ ia. (F. 19, 27).
21 Ba me mofanõ ia ba da’õ, ba i’ila dánõ bõ’õ, darua zui,
si fatalifusõ gõi, Yakobo, ono Zebedaio ba Yohane, talifusõnia, no so ba dundraha,
awõ namara Sebedaio, mamõnõ kirira. Ba humede ia khõra.
22 Ba la’anema’õ larõi dundraha, awõ namara, ba la’o’õ
ia.
23 IV. Ba itõrõi danõ Galilaia ma’afefu, mamahaõ ia ba zekola khõra
ba manuriagõ turia somuso dõdõ, turia mbanua Lowalangi andrõ, ba ifadõhõ
ngawalõ wõkhõ fefu, awõ ngawalõ wa’atebai, ba niha. (F. 9, 35. Hal. zin. 10,
38).
24 Ba humõngõ duriania ba danõ Ziria ma’asagõrõ. Ba la’ohe
khõnia fefu zofõkhõ, hadia ia ngawalõ wõkhõ, ma hadia ia zafõkhõ khõra, awõ
zobekhu, awõ zaniri, awõ zi no mate dambai, ba ifadõhõ. (Mar. 3, 7, b. t.).
25 Ba ato zolo’õ ya’ia banua Galilaia, ba si fulu banua,
ba banua Yeruzalema, ba banua Yudaia, ba banua yefo Yoridano andrõ. (Luk. 6,
17, b. t.).
MATAIO
Faza 5
Huhuo
Yesu ba hili: I. Famahowu’o si sõkhi buabua. II. Famarou tõdõ nifahaõ. III.
Famobawa lala satulõ. (Faz. 5—7: faigi gõi Luk. 6, 20—49.)
1 I. Ba me i’ila niha sato andrõ, ba mõi ia ba hili, ba
me no mudadao ia, ba la’ondrasi ia nifahaõnia.
2 Ba ibõrõtaigõ fahuhuo, ifahaõ ira, imane:
3 Ya’ahowu zi numana tõdõ, me khõra mbanua zorugo andrõ.
(Luk. 6, 20. Yes. 57, 15).
4 Ya’ahowu zebolo tõdõ, me ya’ira zokhõ uli danõ dania.
(Sin. 126, 5. Kor. II. 7, 10).
5 Ya’ahowu zabu tõdõ, me ya’ira nirara tõdõ dania. (Sin.
37, 11).
6 Ya’ahowu zolofo ba sowõkhi tõdõ fa’atulõ dõdõ andrõ,
me ya’ira ni’abusoi’õ dania. (Luk. 6, 21. Yoh. 6, 35).
7 Ya’ahowu zahakhõ tõdõ, me ya’ira nihakhõsi tõdõ dania.
(F. 25, 35. b. t. Luk. 6, 36. Yak. 2, 13).
8 Ya’ahowu zohauhau tõdõ, me ya’ira zangila Lowalangi
dania. (Sin. 24, 3—5. Yoh. I. 3, 2. 3).
9 Ya’ahowu zangatulõ’õ niha, me ya’ira nofotõi ono
Lowalangi dania. (Heb. 12, 14).
10 Ya’ahowu nigohi ba wa’atulõ dõdõ andrõ, me khõra dania
mbanua zorugo andrõ. (Fet. I. 3, 14).
11 Ya’ahowu ami, na la’o’aya ami niha, ba na lagohi ami,
ba na siŵa mbalõ labõbõgõ khõmi si lõ sõkhi, na bõrõ ndra’o. (Luk. 6, 22, 23.
Fet. I. 4, 14).
12 Mi’omusoi’õ dõdõmi ba mi’owuawua’õ dõdõmi, me ebua luomi
ba zorugo. No si manõ gõi ira, wolohi sama’ele’õ andrõ, fõnami. (Yak. 5, 10.
Hal. zin. 7, 52).
13 II. Ya’ami nasio ba guli danõ. Ba na taya wa’asi’asi nasio, ba
ha labe’e fangasingasinia? Lõ gunania sa’ae, hatõ fanibo ya’ia, fa lahundrahundra
niha. (Mar. 9, 50. Luk. 14, 34. 35).
14 Ya’ami haga ba niha ba guli danõ. Tebai tobini mbanua,
si so ba hili yaŵa. (Fil. 2, 15).
15 Lõ’õ gõi tatunu wandru ba tabalugõ tumba yõu, tabe’e yaŵa
ba naha wandru, ba ihagaini hadia ia, khõra fefu, si so yomo. (Mar. 4, 21. Luk.
11, 33).
16 Yasi manõ hagami andrõ, yahumaga ba niha, ena’õ la’ila
mbuabuami andrõ, si sõkhi, ba ena’õ lasuno Namami andrõ, si so ba zorugo. (Fet.
I. 2, 12).
17 III. Bõi miŵa’õ tõdõmi, ba wowu’ai oroisa, awõ zura zama’ele’õ
andrõ, mõi ndra’o; tenga ba wowu’ai, ba wolo’õ oroisa mõi ndra’o. (Rom. 3, 31).
18 Si ndruhu sa niŵa’õgu khõmi, irugi adudu mbanua si yaŵa,
awõ danõ, ba lõ awu’a zambua dandra zura andrõ, ba he si sambua niti, ba
goroisa andrõ, irege no ahori itõrõ. (Yes. 40, 8. Luk. 16, 17).
19 Andrõ, na so zowu’ai oroisa sambalõ, fondrege zide’ide,
ba na imanõ wamahaõ niha, da’õ nifotõi fondrege zide’ide ba mbanua zorugo
andrõ. Ba na so zolo’õ ya’ia, ba na samahaõ niha ia, da’õ nifotõi sebua ba mbanua
zorugo. (Yak. 2, 10. Dan. 12, 3).
20 Uŵa õ sa khõmi, na lõ arõu tohude wa’atulõ dõdõmi,
moroi ba wa’atulõ dõdõ zangila amakhoita andrõ, ba moroi ba wa’atulõ dõdõ
warizaio andrõ, ba tebai mõi ami ba mbanua zorugo andrõ. (F. 23, 2. b. t. Luk.
18, 11. 12). 21 No mirongo, wa no muŵa’õ khõ ndra tua: Bõi ange’e;
ba na so zange’e, ba gõna ia huku. (Moz. II. 20, 13; 21, 12).
22 Ba ya’o, ba uŵa’õ khõmi: Fefu, ha niha zofõnu khõ
dalifusõnia, ba si gõna huku; ba sanguma’õ khõ dalifusõnia: ”sowõhõ mowa ndra’ugõ”,
ba nihuku ba rafe sebua andrõ, ba sanguma’õ ”sowõhõ ndra’ugõ”, ba si gõna
narako alitõ. (Ysh. 1. 3, 15).
23 Andrõ, na õbe’e game’elau ba naha wame’e sumange, ba
na itõrõ tõdõu ba da’õ so hadia ia zinegu dalifusõu khõu, (Mar. 11, 25)
24 ba rõi ba da’õ game’elau fõna naha wame’e sumange, ba
ae ua, ba atulõ’õ ndra’ugõ khõ dalifusõu, ba awena õfuli’õ, ba õbe’e game’elau
andrõ. (F. 6, 14).
25 Ta’ita’i folo’õ khõ zi fa’udu khõu, fatua so ami ba
lala, fa lõ ibe’e ba danga zanguhuku andrõ ndra’ugõ si fa’udu khõu andrõ, ba
ibe’e ba danga wazuri ndra’ugõ sanguhuku ba tebe’e ba gurunga ndra’ugõ. (F. 18,
34. 35. Luk. 12, 58. 59).
26 Si ndruhu niŵa’õgu khõu, lõ aefa’õ ba da’õ, na tosai
zi sakefe õmõu, si lõ mubu’a.
27 No mirongo, wa no muŵa’õ: Bõi ohorõ! (Moz. II. 20,
14).
28 Ba ya’o, ba uŵa’õ, khõmi: Dozi, ha niha zamaigi ira
alawe, wangisõ ya’ia, ba no ihorõni tõdõnia. (Yob. 31, 1).
29 Ba na i’alani ndra’ugõ hõrõu kambõlõ, ba tema koë ia
ba tibo’õ. Mohare’õ sa ba da’õ, na tekiko ndrotondrotou zambua, moroi tetibo ba
narako mbotou ma’asambua. (F. 18, 9. Mar. 9, 47. Gal. 5, 24).
30 Ba na i’alani ndra’ugõ tangau kambõlõ, ba tema eŵa ia
ba tibo’õ. Mohare’õ sa ba da’õ, na tekiko ndrotondrotou zambua moroi tetibo ba
narako mbotou ma’asambua. (F. 18, 8. Mar. 9, 43).
31 Ba no muŵa’õ: ”Na so zangefa’õ ngambatõnia ba yamube’e
khõnia zura wangefa’õ”. (Mat. 19, 3—9. Moz. V. 24).
32 Ba ya’o, uŵa’õ khõmi: Dozi, ha niha zangefa’õ
ngambatõnia, na tenga horõ mbõrõ, ba samohorõ ngambatõnia da’õ, ba sangowalu ni’efa’õ,
ba sohorõ. (Luk. 16, 18. Kor. I. 7, 11).
33 No mirongo gõi, wa no muŵa’õ khõ ndra tua: ”Bõi ae ba
hõlu, na si lõ duhu, ba õtõro khõ Zo’aya ba zi mõi’õ ba hõlu”. (Moz. III. 19,
12. Moz. IV. 30, 37).
34 Ba ya’o, ba uŵa’õ khõmi: Bõi manõ mi’ae ba hõlu. Bõi
mibe’e hõlu mbanua si yaŵa, me no dadaoma Lowalangi. (Yes. 66, 1; F. 23, 16 b.
t.).
35 Ba bõi gõi tanõ, me no danedane gahenia, ba bõi gõi Yeruzalema
andrõ, me no banua razo sebua. (Sin. 48, 3).
36 Bõi gõi be’e hõlu hõgõu, me sara mbu lõ õ’ila õ’afusi’õ
ba lõ õ’ila õ’aitõni. 37 Da’õ wehedemi: Ya’ia, na ya’ia! ba: lõ’õ,
na lõ’õ! Ba moroi ba Gafõkha zi tõra da’õ. (Yak. 5, 12).
38 No mirongo, wa no muŵa’õ: ”Hõrõ fangali hõrõ ba ifõ
fangali nifõ.” (Moz. II. 21, 23. 24).
39 Ba ya’o, ba uŵa’õ khõmi: Bõi milaŵa zi lõ sõkhi andrõ.
Ba na so zamalisi bo’õmõ kambõlõ, ba oro’õ khõnia zi tambai gõi. (Luk. 6, 29.
Amaed. 24, 29). 40 Ba na so zangadugõ ya’ugõ, ba wangai barumõ, ba
lulu khõnia lembe gõi. (Kor. I. 6, 7).
41 Ba na so zamorege khõu, ba wolohe ya’ugõ awõnia ba
lala zi saza fa’arõu, ba ae awõnia zi dua za.
42 Be’e ba zangandrõ khõu, ba bõi erogõ, na so zamalali khõu
hadia ia. (Moz. V. 15, 7, b. t. Luk. 6, 30. 34).
43 No mirongo, wa no muŵa’õ: ”Omasi’õ zahatõ khõu, ba yafatiu
dõdõu ba zi fatiu tõdõ khõu.” (Moz. III. 19, 18; 23, 3 b. t.).
44 Ba ya’o, ba uwa’õ khõmi: Mi’omasi’õ zi fatiu tõdõ khõmi
ba mi’angandrõ, salahi zolohi ya’ami; (Amaed. 25, 21. 22. Luk. 6, 27 b. t. Luk.
23, 34. Hal. zin. 7, 60, Fet. I. 3, 9. Rom. 12, 14—20),
45 ena’õ tobali ono Namami andrõ, si so ba zorugo, ami,
me ifatumbu’õ luonia andrõ ba zi lõ sõkhi ba ba zi sõkhi, ba teu andrõ khõnia,
ba ibe’e ba zatulõ ba ba zi lõ atulõ. (Luk. 6, 35. Efes. 5, 1).
46 Na mi’omasi’õ sa zomasi ya’ami, ba hadia luomi? Tenga
lamanõ gõi sanema beo andrõ? (Luk. 6, 32).
47 Ba na ha talifusõmi mi’owai, ba hadia zi sõkhi nilaumi?
48 Tenga lamanõ gõi niha baero? Andrõ yamo’ahonoa ami, si
mane fa’amo’ahonoa Namami andrõ ba zorugo. (Luk. 6, 36. Kol. 3, 15).
MATAIO
Faza 6
Fanohugõ huhuo ba hili andrõ: I. He wisa wame’e ame’ela ba zi numana. II.
He wisa wangandrõ. III. He wisa wamoni. IV. Bõi omasi ita gana’a. V. Bõi ta’abusi tõdõ mbalazo.
1 I.
Ba mifaigi wa’atulõmi
andrõ, bõi ha ba zanehe niha atulõ ami, ena’õ la’ila ami; ba na si
manõ, ba lõ luomi khõ Namami andrõ, si so ba zorugo. (F. 23, 5).
2 Andrõ,
na õbe’e
game’ela
bi zi numana, ba bõi falau’õ dorofe fõnau, si mane samini tõdõ andrõ, ba
zekola ba ba newali, ena’õ lasuno ira niha. Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, no latema luora.
3 Ba
na mame’e
ame’e
la ndra’ugõ
ba zi numana, ba bõi ya’i’ila tangau kabera hadia nilau dangau kambõlõ,
(Rom. 12, 8),
4 ena’õ lõ oroma game’elamõ andrõ; ba isulõni
khõu Amau andrõ, sangila si tobini. (Luk. 14, 14).
5 II. Ba na
mangandrõ ami, ba bõi si mane samini tõdõ ami. Noa sa omasi ira ba zekola so
ira, ba ma ba newali, ba waerua lala misa, na mangandrõ ira, afura oroma ira ba
niha. Si ndruhu niŵa õgu khõmi, no latema luora.
6 Ba
ya’ugõ,
na mangandrõ’õ,
ba ae si bakha ba mbate’e khõu ba kusi mbawandruhõ khõmõ, ba angandrõ khõ
Nawau andrõ, ba zi tobini, ba isulõni khõu Amau andrõ, sangila si tobini. (Sal.
II. 4, 33).
7 Ba
na mangandrõ ami, ba bõi mi’oya’õ li, si mane niha baero; lawai sa
tefondrondrongo khõra, ba wa’oya lira. (Sal. I. 18, 26. Yes. 1, 15).
8 Andrõ
bõi mifaomagõ ami khõra, noa sa i’ila Amami andrõ, hadia zoguna khõmi, he lõ’õ na ni’andrõmi khõnia. (Sin.
38. 10).
9 Andrõ
mimane wangandrõ: He Ama khõma si so ba zorugo! Yate’amoni’õ dõiu. (Luk. 11, 2—4.
Sin. 115, 1).
10 Yatobali banuau fefu niha. Ya’itõrõ zomasi ndra’ugõ, hulõ ba zorugo, yasi
manõ gõi ba guli danõ. (Luk. 17, 20 b. t. 22, 42. Sin. 103, 21).
11 Oma sirugi ma’õkhõ be’e khõma ma’õkhõ andre. (Amaed.
30, 8).
12 Ba efa’õ khõma horõma, si mane fangefa’õma sala ba zi so sala
khõma. (F. 18, 21 b. t.).
13 Ba bõi ohe ndra’aga ba wanandraigõ, ba efa’õga ba Gafõkha. Me khõu
mbanua, awõ wa’abõlõ,
awõ lakhõmi, irugi zi lõ aetu. Yaduhu. (F. 26, 41. Kor. I. 10, 13. Tim. II. 4,
18).
14 Na mi’efa’õ sa’ae zala niha ba i’efa’õ gõi khõmi Amami
andrõ, si so ba zorugo. (Mar. 11, 25. 26. Kol. 3, 13).
15 Ba na lõ mi’efa’õ zala niha, ba lõ’õ gõi i’efa’õ khõmi horõmi Amami
andrõ.
16 III. Ba na mamoni ami, ba bõi mifangerau mbawami, si mane
samini tõdõ; me labalugõ mbawara, afura oroma ira ba niha, ba wamonira andrõ.
Si ndruhu niŵa’õgu
khõmi no latema luora. (Yes. 58, 5).
17 Ba ya’ugõ, na mamoni’õ, ba bayoini hõgõu ba
sasai mbawau;
18 ena’õ lõ oroma ba niha, na mamoni’õ, ba ena’õ oroma khõ Namau
andrõ, si so ba zi tobini, ba isulõni khõu Amau andrõ, sangila si tobini.
19 IV. Bõi mihõna khõmi
girõgirõ ba guli danõ, nifakiko hama ba ni’ā howu, nikharu zanagõ
ba nitagõ. (F. 19. 21; Luk. 16, 9).
20 Ba zorugo mihõna khõmi girõgirõ, ba zi lõ ifakiko hama, ba
zi lõ i’ā
howu, ba zi lõ lakharu sanagõ, ba zi lõ latago. (Luk. 12, 33. Tim. I. 6, 17 b.
t.).
21 Ba zi so girõgirõ khõu sa, ba da’õ gõi so dõdõu
dania.
22 Haga mboto hõrõ; na si sõkhi hõrõu, ba mohaga mbotou ma’asambua. (Luk. 11, 34
b. t.).
23 Ba na no mofõkhõ hõrõu, ba ogõmigõmi mbotou ma’asambua. Andrõ, na no
sogõmigõmi haga andrõ, si so ba dõdõu, ba ha wa’abõlõ wa’ogõmigõmi andrõ.
24 Tebai enoni zi darua nihá, ma fa’udu ia ba zi samõsa ba
i’omasi’õ zi samõsa, ba ma zui
molemba ia ba zi samõsa, ba i’ositengagõ zi samõsa. Tebai enoni Lowalangi
ami ba enoni gana’a gõi. (Luk. 16, 13, Kor. II. 6, 14 b. t. Sal. I. 18, 21). (A.
25—33: Luk. 12, 22—31.)
25 V. Andrõ uŵa’õ khõmi; Bõi mi’abusi tõdõ nosomi,
hadia mbalazomi, ba ma botomi, hadia nukhami. Tenga no ebua noso, moroi ba gõ,
ba tenga no ebua mboto, moroi ba nukha? (Fil. 4, 6. Fet. I. 5. 7.)
26 Mifaigi wofo
andrõ, ba dalu mbanua, lõ manaru ira ba lõ mamasi, lõ mangõhõna ba halasa ira,
ba ibalazoi ira Amami andrõ, si so ba zorugo. Tenga no arõu faehu ami wofo? (F.
10, 29—31).
27 Ba ha niha ba khõmi
zangila mondrou’õ fa’anau nosonia samba si’u, na i’abusi tõdõ?
28 Ba ba nukha, ba
hana wa mi’abusi tõdõ? Mitõngõni
ladari mbõhõ andrõ ba danõ, he wisa wanõinia, lõ mohalõŵõ ia, lõ managu.
29 Ba uŵa’õ khõmi, lõ si manõ wa’asõkhi nukha Zelomo,
ba lakhõminia andrõ fefu, si mane nukha zi sara da’õ.
30 Ba na imanõ
Lowalangi wamonukha du’u ba danõ, si so ma’õkhṍ andre, nitibo’õ ba galitõ mahemolu, ba tenga mendrua manõ imanõ khõmi, ya’ami sambõ famati?
31 Andrõ bõi mibusi
dõdõmi ba bõi miŵa’õ: Ha ma’ā? ma: ha mabadu? ma: ha ma’onukha?
32 A’oi sa ni’alui niha baero da’õ fefu; no’a sa i’ila Amami andrõ, ba zorugo, wa soguna khõmi da’õ fefu.
33 Mi’ofõnai’õ wangalui banua
Lowalangi andrõ, awõ wa’atulõ dõdõ andrõ khõnia,
ba tebe’e nõnõnõnõ dania khõmi
da’õ fefu. (Luk. 10, 42; 12, 31).
34 Andrõ bõi mi’abusi tõdõ zoguna mahemolu; mahemolu tesõndra lala zabu dõdõ
mahemolu. Noa manõ wamakao zi sarasara ngaluo.
MATAIO
Faza 7
Fango’ozui huhuo ba hili
andrõ: I. Bõi manguhuku niha ita. II. Bõi ta’o’aya ni’amoni’õ. III.
Tefondrondrongo wangandrõda. IV. Tuho goroisa. V. Lala ba mbanua Lowalangi. VI.
Bõi tafondrondrongo li zamahaõ, samini tõdõ. VII. Amaedola: Omo nitaru’õ ba dete gara. (A.
1—5: Luk. 6, 37—42.)
1 I.
Bõi mihuku niha, fa bõi tehuku ami. (Rom. 2, 1. b. t.; 14, 10).
2 Hadia
huku nifatõrõmi ba niha bõ’õ, da’õ nifatõrõ khõmi zui dania; ba su’asu’a ni’anu’a’õmi, ba la’anu’a’õ zui dania ba wanu’a khõmi. (Mar. 4,
24).
3 Ba
hana wa õ’ila
golowingõ, si so ba hõrõ dalifusõu, ba lõ ba dõdõu mboto geu andrõ ba
hõrõmõ?
4 Ba
hadia wa õŵa’õ
khõ dalifusõu: Base’õ, da’uheta golowingõ andrõ ba hõrõu, ba hiza mboto geu ba hõrõ khõu.
5 Ofõnai’õ ba hõrõu, wangeheta
boto geu andrõ, samini tõdõ, ba awena dania õfaigi wameta olowingõ andrõ ba
hõrõ dalifusõu.
6 II.
Bõi mibe’e
õ nasu ni’amoni’õ andrõ, ba bõi mitibo’ṍ ba mba’o mbawi manimani andrõ
khõmi, fa bõi lahundragõ ahera bawi ba fa bõi labali’õ ira furi, ba
wanasawi ya’ami.
(A. 7—11: Luk. 11, 9—13.)
7 III. Mi’angandrõ ba tebe’e khõmi; mi’angalui, ba misõndra,
mibõkõbõkõ mbawandruhõ, ba tebokai khõmi. (F. 21, 22, Yoh. 14, 14).
8 Dozi sangandrõ
manema, ba sangalui, ba isõndra, ba khõ zamõkõmõkõ bawandruhõ, ba
tebokai.
9 Ma ha niha ba khõmi
niha, same’e
khõ nononia kara, na i’andrõ roti khõnia?
10 Ba ma same’e ulõ, na i’andrõ gi’a?
11 Andrõ, na mi’ila mibe’e ba ndraonomi game’ela si sõkhi, ya’ami si lõ sõkhi, ba
tenga mendrua manõ ibe’e zi sõkhi Amami andrõ, si so ba zorugo, ba
zangandrõ khõnia? (Yak. 1, 5. 6. 17).
12 IV. Andrõ, fefu hadia ia zomasi ami lalau khõmi niha, da’õ gõi milau khõra; da’õ sa goroisa andrõ ba
da’õ
niŵa’õ
zama’ele’õ andrõ. (Luk. 6, 31.
Rom. 13, 8—10).
13 V. Mitõrõ mbawa gõli sise’ise andrõ, me no ebua
mbawa gõli ba me no ebolo lala saekhu ba wa’atekiko andrõ, ba me
no ato zanõrõ ya’ia. (Luk. 13, 24).
14 Ba me no ide’ide mbawa gõli ba me no ise’ise lala saekhu ba wa’auri andrõ, ba me lõ
ato zanõndra ya’ia.
15 VI. Mi’angelamaisi zama’ele’õ andrõ, si falimo, si
mõi khõmi, si so nukha mbiribiri, ba bakha, ba asu gatua, si manga niha, ira.
(F. 24, 4. 5. 24. Hal. zin. 20, 29).
16 Ba mbuabuara aboto ba dõdõmi ira. Hadia, teteteu mbua nagu
ba za’asa’a mao, ba ma bua
marafala ba lato? (Luk. 6, 44. Yak. 3, 12).
17 Si manõ wa i’owua mbua si sõkhi fefu geu si sõkhi, ba eu
sobou, ba i’owua
mbua si lõ sõkhi. (F. 12, 33 b. t.).
18 Tebai i’owua mbua si lõ sõkhi eu si sõkhi ba tebai i’owua mbua si sõkhi eu
sobou.
19 Fefu geu si lõ mowua bua si sõkhi, ba te’obõ ba tetibo’õ ba galitõ. (F. 3,
10).
20 Andrõ, ba mbuabuara aboto ba dõdõmi ira.
21 Lõ dozi molala dania ba mbanua zorugo andrõ si faso’aya khõgu, wanguma’õ: He So’aya! he So’aya! ha solo’õ somasi Namagu andrõ,
si so ba zorugo. (Luk. 6, 46. Yak. 1, 22—25).
22 Ato dania zanguma’õ khõgu, na luo da’õ: He So’aya! he So’aya! Hadia, tenga
tõimõ khõma, ba wama’ele’õ, ba hadia, tenga tõimõ khõma, wamofanõ bekhu, ba hadia, tenga
no oya nifazõkhima tandra, soroi ba dõimõ andrõ? (Luk. 13, 25 b. t.).
23 Ba ha da’õ dania, ba lõ ubini’õ khõra, umane: Lõ urai
fa’ila
khõmi, miheta ami khõgu, ya’ami solau si lõ atulõ. (F. 25, 41).
24 VII. Andrõ, fefu
ha niha zamondrongo niŵa’õgu andre, ba solo’õ, ba ba niha satuatua,
sanaru’õ
omonia ba zokara, fakhilikhili ia. (Luk. 6, 47. 48. Yoh. 13, 17).
25 Ba ilau teu sabõlõbõlõ, so molõ, ilau angi, itõrõ nomo
andrõ, ba lõ aso’a ia, me no nitaru’õ ba dete gara.
26 Ba fefu ha niha zamondrongo niŵa’õgu andre, si lõ molo’õ, ba ba niha sambõ
tõdõ, sanaru’õ
omonia ba gawu nasi, fakhilikhili ia. (Luk. 6, 49).
27 Ba ilau teu sabõlõbõlõ, so molõ, ilau angi, itõrõ nomo
andrõ, ba aso’a,
abõlõbõlõ wa’aso’ania. (Hez. 13, 11 b.
t.).
28 Ba tobali, me no i’o’ozui huhuonia andrõ Yesu,
ba tobali dõdõ zato ba wamahaõnia. (Mar. 1, 22. Luk. 4, 32).
29 Me no famahaõ zabõlõ wamahaõnia ya’ira, ba tenga si mane
ba zangila amakhoita andrõ khõra.
MATAIO
Faza 8
I.
Ifadõhõ mbou auri Yesu, II. ba fõkhõ zawuyu gumandra andrõ ba
Gafanauma III. ba fõkhõ matua Wetero, ira alawe, IV. ifahaõ ira ba wolo’õ ya’ia, V. itenaŵa mbade;
VI. ifadõhõ wõkhõ zobekhu, darua. (A. 1—4: Mar. 1, 40—45; Luk. 5, 12—15.)
1 I.
Ba ato zolo’õ
ya’ia,
me mõi ia mitou, moroi ba hili.
2 Ba
hiza zobou auri, si mõi khõnia, mangalulu khõnia, imane: He Tua, õ’ila õfadõhõ wõkhõgu,
na edõna ndra’ugõ.
3 Ba
i’oro’õ dangania, ibabaya,
imane: Edõna ndra’o, yadõhõ! Ba i’anema’õ dõhõ mbou aurinia.
4 Ba
imane khõnia Yesu: Faigi, fa bõi õ’ombakha’õ ba niha, ba ae oroma’õ ndra’ugõ khõ gere ba be’e game’ela andrõ, niŵa’õ Moze, ba wamaduhu’õ khõra. (Luk. 17, 14.
Moz. III. 14, 2 b. t.). (A. 5—13: Luk. 7, 1—10.)
5 II. Ba me mõi ia
miyomo ba Gafanauma ba i’ondrasi ia kumandra, mangandrõ khõnia,
imane:
6 He Tua, so yomo
zawuyugu, tou ba zalo manõ, no mate dambai, a’oi so wa’afõkhõ.
7 Imane khõnia:
Mõido mufadõhõ wõkhõnia.
8 Ba itema linia kumandra
andrõ, imane: He Tua, ambõ ndra’o mõi’õ ba nomogu, ba hede manõ, ha sambua li, ba
dõhõ wõkhõ zawuyugu. (Sin. 107, 20).
9 Ya’odo sa gõi, ba no niha
si so barõ mbaŵa zalaŵa, ba so barõ mbawagu zaradadu, ba na uŵa’õ ba zi samõsa: Ae’e, ba mofanõ ia, ba ba
zi samõsa: Aine, ba so ia; ba na uŵa’õ khõ zawuyugu: Halõŵou da’õ, ba ihalõ.
10 Ba me irongo da’õ Yesu, ba ahõlihõli
dõdõnia, ba imane ba zolo’õ ya’ia: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, ba Ndraono
Gizeraëli na i, ba lõ nisõndragu famati si manõ.
11 Ba uŵa’õ khõmi, ato dania zi
otarai danõ ba gatumbukha, awõ zi otarai danõ ba gaekhula ba manga ira, awõ
ndra Aberahamo, Iza’aki, Yakobo ba mbanua zorugo andrõ, (Luk. 13, 29),
12 ba nitibo’õ baero nono mbanua
andrõ ba zogõmigõmi, baero sibai, ba fege’ege dania ba da’õ, ba fatangisa mboha.
(F. 23, 13; 25, 30).
13 Ba imane Yesu khõ
gumandra andrõ: Fuli’õ, ya’itõrõ zi faduhu dõdõu. Ba ba da’õ sibai dõhõ wõkhõ zawuyu
no mege. (F. 9, 22. 29; 15, 28). (A. 14—17: Mar. 1, 29—34. Luk. 4, 38—40.)
14 III. Ba me mõi yomo
Yesu ba nomo Wetero, ba i’ila matuania ira alawe, tou ba zalo, akhõmõ.
(Kor. I. 9, 5).
15 Ba ira’u danga ba dõhõ wa’akhõmõ, maoso ia
mangai gõ Yesu.
16 Ba me bongi, ba
ato la’ohe
khõnia sobekhu; ba ifofanõ mbekhu linia ba dozi sofõkhõ, ba ifadõhõ wõkhõ.
17 Ena’õ itõrõ niŵa’õ Yesaya, sama’ele’õ andrõ, me imane: ”No
iheta wa’atebaida
ba no yaia zolui fõkhõda.” (Yes. 53, 4. Fet. I. 2, 24).
18 IV. Ba me i’ila Yesu, ato niha,
sowulo khõnia, ba iŵa’õ la’õtõ mbaŵa. (Luk. 8, 22).
19 Ba i’ondrasi ia sangila amakhoita,
samõsa, imane khõnia: He samahaõ, u’o’õ ndra’ugõ, gofu heza mõi’õ. (Luk. 9, 57 b.
t.).
20 Ba imane khõnia Yesu:
So dõgi narõ hili ba zigõlu ba so gazuni ba wofo ba dalu mbanua, ba khõ Nono
Niha, ba lõ naha wemõrõ. (Kor. II. 8, 9).
21 Ba imane khõnia
nifahaõ bõ’õ:
He Tua, tehe khõgu, ena’õ mõido ua mogo’o amagu.
22 Ba imane khõnia:
O’õ
ndra’o
ba ndramuko’o
zi mate khõra niha si mate. (Efes. 2, 1 b. t.). (A. 23—27: Mar. 4, 35—41. Luk.
8, 23—25.)
23 V. Ba me mõi ia
baowo, ba la’o’õ ia nifahaõnia.
24 Ba hiza, ilabu
bade sabe’e
ba mbaŵa andrõ, tobali tehawu dulu nowo, ba ya’ia, ba no mõrõ.
25 Ba la’ondrasi ia, lasusugi,
lamane: Tolo Tua, tekiko ita!
26 Ba imane khõra:
Ha lõ ata’u
ami, sambõ famati! Awena maoso ia, itenaŵa nangi, awõ ndrulu, ba tobali ahono
sibai. (F. 14, 31. Sin. 107, 29).
27 Ba ahõlihõli
dõdõ niha, lamane: Ha niha da’õ, me lafondrondrongo gõi linia angi ba dulu? (A.
28—34: Mar. 5, 1—20. Luk. 8, 26—39.)
28 VI. Ba me irugi
si yefo, danõ mbanua Gadara, ba falukha ia niha sobekhu, darua, la’otarai lewatõ, no owõhõ sibai, tebai itõrõ lala andrõ niha bõ’õ labe’e.
29 Ba hiza, mu’ao ira, lamane: Hadia niŵa’õu khõma, Ono Lowalangi? Hadia, ba wamakao ya’aga mõi’õ ba da’e, ba tenga inõtõ na? (Mar. 1, 24. Luk. 4, 41).
30 Ba so ba da’õ, sarõu khõra, mbawi, sambawá sebua, nikubaloi.
31 Ba la’andrõ khõnia bekhu andrõ, lamane: Na õfofanõ ndra’aga, ba fatengega ba mbawi si sambawá andrõ.
32 Ba imane khõra:
Mi’ae’e. Ba larõi niha
andrõ, lasaŵa mbawi. Ba hiza, fagohi ira ba zanaere, latibo’õ ira ba mbaŵa, sambawá manõ, ba alõmõ.
33 Ba moloi gubalo,
lasaŵa mbanua, ba la’ombakha’õ da’o fefu, ba hadia ia ba
zobekhu andrõ.
34 Ba hiza, mõi ira
baero, samba banua manõ, ba wamaondragõ Yesu, ba me la’ila ia, ba la’andrõ khõnia, ena’õ iheta ia ba danõra andrõ.
MATAIO
Faza 9
I.
Ifadõhõ wõkhõ zi mate dambai Yesu. II. Ikaoni Mataio andrõ. III.
Lõ mamoni nifahaõnia. IV. Ifadõhõ wõkhõ ndra alawe sendro talu. V. Isusugi nono
Ya’iro andrõ. VI. Ifadõhõ wõkhõ hõrõ zau’a darua ba fõkhõ zobekhu,
samõsa. VII. Ebolo mbasitõ, ba lõ ato zamasi. (A. 1—8: Mar. 2, 1—12. Luk. 5,
17—26.)
1 I.
Ba mõi ia baowo, isaŵa si yefo, mbanuara.
2 Ba
hiza, la’ohe
khõnia zi mate dambai, si mõrõmõrõ ba gaso. Ba me i’ila wamatira Yesu, ba
imane ba zi mate dambai andrõ: Bõi ata’ufi, onogu, no te’efa’õ khõu horõu.
3 Ba
hiza, lamane dõdõra õsa, sangila amakhoita: Sangaohangaoha da’õ.
4 Ba
me i’ila
gera’erara
Yesu, ba imane: Hana wa lõ sõkhi gera’erami, ba dõdõmi bakha? (Yoh. 2, 24. 25).
5 He
zaoha ira sa, fanguma’õ: No te’efa’õ khõu horõu, ba ma
fanguma’õ:
Faoso, ba owaõwaõ?
6 Ba
ena’õ
mi’ila,
tola i’efa’õ Ono Niha horõ ba guli
danõ, (ba awena imane ba zi mate dambai andrõ): Faoso, fazaŵa gasomõ ba fuli’õ khõmi. (Yoh. 5,
8).
7 Ba
maoso ia, ifuli ia khõra.
8 Ba
me la’ila
da’õ
niha sato, ba ata’u ira ba lasuno Lowalangi, same’e fa’abõlõ si manõ ba niha.
(A. 9—13: Mar. 2, 13—17. Luk. 5, 27—32.)
9 II. Ba, me itõrõ
Yesu, me i’otarai
da’õ,
ba i’ila
niha, sidadao ba naha wanema beo, Mataio dõinia, ba imane khõnia: O’õ ndra’o. Ba maoso ia, i’o’õ.
10 Ba me manga ia yomo,
ba hiza, ato zi mõi sanema beo, awõ zebua horõ, orudu manga ira khõ Yesu ba khõ
nifahaõnia.
11 Ba me la’ila da’õ farizaio, ba lamane
ba nifahaõnia: Hana wa orudu manga zamahaõ ya’ami ba zanema beo ba
ba zebua horõ? (Lud. 15, 2).
12 Ba imane, me
irongo da’õ:
Ba zabõlõ, ba lõ moguna zame’e daludalu, ha ba zofõkhõ moguna.
13 Ba mi’ae mibe’e ba dõdõmi, hadia niŵa’õ andrõ: ”Fa’ahakhõ dõdõ zomasido,
ba tenga sumange.” Tenga sa ba wogaoni satulõ mõi ndra’o, ha ba wogaoni si so
horõ. (F. 12, 7. Hos. 6, 6. Tim. I. 1, 15).
14 III. Ba da’õ mõi khõnia nifahaõ Yohane
andrõ, lamane: Hana ndra’aga ba farizaio, wa mamoni ba gõ ndra’aga, ba lõ’o sa mamoni nifahaõmõ?
(Luk. 18, 12).
15 Ba imane khõra Yesu:
Hadia, tola abu dõdõ zi mõi ba walõŵa, fatua awõra zangowalu? Ba irugi baŵa
dania, ba aheta khõra zangowalu, ba awena dania mamoni ba gõ ira, (Yoh. 3,
29).
16 Ba lõ sombalo
baru satua balobalo si bohou; asika zui sa mbaru, ba zinga mbalobalo andrõ, ba
tobali ebua zasikania.
17 Ba lõ’õ gõi lalau nagu si bohou ba nahia satua. Ba
na lalau, ba asika nahia andrõ ba aduwa nagu ba tekiko nahia. Ba nahia si bohou
lalau nagu si bohou, ba faoma lõ hadia ia. (A. 18—26: Mar. 5, 22—43. Luk. 8,
41—56.)
18 IV. Me iŵa’õ khõra da’õ, ba hiza zalaŵa, si
mõi yomo, mangalulu khõnia, imane: No mate mege nonogu alawe, ba ae tufa ia
tangau, ba auri ia.
19 Ba maoso Yesu, i’o’õ, awõ
nifahaõnia.
20 Ba hiza ndra
alawe, sendro talu, no mewelendrua fakhe sa’ae; i’ondrasi Yesu moroi furi,
ibabaya gahe mbarunia;
21 imane sa
dõdõnia: He ha barunia ubabaya, ba dõhõ wõkhõgu. (F. 14, 36).
22 Ba ibali’õ ia Yesu, i’ila ba imane: Bõi ata’ufi, onogu; no i’orifi ndra’ugõ famatimõ andrõ. Ba
abe’e
ndra alawe andrõ, i’otarai da’õ sibai.
23 V. Ba me irugi
nomo zalaŵa no mege Yesu, me i’ila zolau sigu, awõ niha sato, si faguagua, ba
imane: (Yer. 9, 17).
24 Miheta ami,
tenga sa si mate nono alawe andrõ, si mõrõ. Ba la’igi’igi’õ ia. (Yoh. 11,
11).
25 Ba me no
tefofanõ baero niha sato, ba mõi ia si bakha, ira’u danga, ba maoso nono
alawe andrõ.
26 Ba humõngõ duria
da’õ
ba danõ andrṍ,
ma’asagõrõ.
(Luk. 7, 17).
27 VI. Ba me mofanõ
Yesu ba da’õ,
ba la’o’õ ia niha sau’a, darua, mu’ao ira, lamane: Hakhõsi
tõdõ ndra’aga,
ma’uwu
Dawido! (F. 20, 30).
28 Ba me mõi ia yomo,
ba la’ondrasi
ia sau’a
andrõ, ba imane khõra Yesu: Hadia, faduhu dõdõmi, u’ila ulau da’õ? Lamane khõnia: Faduhu
dõdõma, Tua.
29 Awena ibabaya
hõrõra, imane: Ya’itõrõ zi faduhu dõdõmi. (F. 8, 13).
30 Ba teboka
hõrõra. Ba itenaŵa sibai ira Yesu, imane: Mifaigi, bõi irongo da’õ niha, gofu ha nihá.
(F. 12, 16. Mar. 1, 44).
31 Ba mõi ira
baero, ba la’ombakha’õ ia ba danõ andrõ ma’asagõrõ.
32 Ba me no mõi ira
baero, ba hiza, la’ohe khõnia niha si lõ hede, sobekhu. (F. 12, 22).
33 Ba me no
tefofanõ mbekhu andrõ, ba humede zi lõ hede no mege, ba ahõlihõli dõdõ niha
sato, lamane: Lõ irai oroma zi manõ ba Ndraono Gizeraëli.
34 Ba lamane farizaio: Moroi ba zalaŵa mbekhu andrõ, wa
ifofanõ mbekhu. (F. 12, 24. Mar. 3, 22).
35 VII. Ba itõrõi
mbanua sebua awõ mbanua side’ide Yesu, mamahaõ ia ba zekola khõra, manuriagõ
turia mbanua Lowalangi andrõ, turia somuso dõdõ, ba ifadõhõ fefu ngawalõ wõkhõ
ba fefu ngawalõ wa’atebai. (F. 4, 23).
36 Ba me i’ila niha sato, ba ahakhõ dõdõnia ira, me no
nifakao ira, nifazaewe, hulõ mbiribiri, si lõ kubalo. (Hes. 34, 4. 5. Mar. 6,
34).
37 Ba imane khõ ndra nifahaõnia: Ebolo sa mbasitõ, ba lõ ato
zohalõŵõ. (Luk. 10, 2).
38 Andrõ mi’andrõ khõ zokhõ basitõ andrõ, ena’õ ifatenge zohalõŵõ ba
mbasitõnia.
MATAIO
Faza 10
I.
Ifatenge zinengenia, si felendrua, Yesu. II. Ifobawa lala khõra.
III. Ifarou dõdõra. (A. 1—15: Mar. 3,
13—19; 6, 7—13. Luk. 6, 14— 16; 9, 1—6.)
1 I.
Ba humede ia ba nifahaõnia andrõ, si felendrua, itehe khõra, wolaŵa bekhu si ra’iõ, ena’õ lafofanõ ba ena’õ lafadõhõ fefu
ngawalõ wõkhõ ba fefu ngaŵalõ wa’atebai.
2 II. Da’e dõi zinenge andrõ,
si felendrua: Si fõfõna Zimoni, nifotõi Fetero ba Andrea, talifusõnia; ba Yakobo,
ono Zebedaio ba talifusõnia Yohane, (Hal. zin. 1, 13),
3 ba
Filifo ba Batolomaio, ba Toma ba Mataio, sanema beo andrõ, ba Yakobo, ono
Galifaio ba Lebaio,
4 ba
Simoni selote, ba Yuda, banua Kariota, si manga mbõlinia dania.
5 Si
felendrua andrõ nifatenge Yesu ba iŵa’õ li khõra, imane: Bõi misaŵa lala niha baero
ba bõi mi’ae
ba mbanua Ndrawa Zamaria andrõ.
6 Ba
mbiribiri sisuna andrõ, ma’uwu Gizeraëli mi’ae’e. (F. 15, 24. Hal.
zin. 13, 46). 7 Mi’ae’e ba mi’angombakha, mimane: No
ahatõ mbanua zorugo andrõ. (F. 4, 17. Luk. 10, 9).
8 Mifadõhõ
wõkhõ zofõkhõ, ba misusugi zi mate, ba mifadõhõ mbou auri ba mifofanõ mbekhu.
Lõ nibe’emi
bõli, ba bõi gõi mihalõ mbõli. (Mar. 16, 17 b. t. Hal. zin. 8, 20).
9 Bõi
mi’ohe
gana’a
ba bõi gõi firõ ba bõi gõi kefe, ba mbõbõ talumi. (Luk. 22, 35).
10 Bõi mamola ami ba lala, bõi dombua mbarumi, bõi mobadagahe
ami ba bõi mani’o, noa sa si nangea labe’e gõ ba zohalõŵõ. (Luk.
10, 7. Kor. I. 9, 7. 14. Tim. I. 5, 18).
11 Ba ba zi mõi ami ba mbanua sebua, ba ma ba mbanua side’ide, ba mizofuzofu ha
niha zi nangea ba da’õ, ba ba da’õ mi’iagõ, irege mofanõ ami.
12 Ba na mõi ami yomo ba nomo, ba mi’owai ira. (Luk. 10, 5.
6).
13 Ba na si nangea nomo andrõ, ba yafalukha ia wa’ohahau dõdõ andrõ khõmi.
Ba na tenga si nangea ia, ba yamangawuli khõmi wa’ohahau dõdõ andrõ khõmi.
14 Ba na so zi lõ mama’amõi yomo ya’ami ba si lõ
mamondrongo limi, ba miheta ami ba nomo andrõ ba ba mbanua andrõ, mi’anotogõ gawugawu ba
gahemi. (Hal. zin. 13, 51; 18, 6).
15 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, õna’õna na zi gõna mbanua
Zodoma ba banua Gomora andrõ, na luo wanguhuku, moroi ba zi gõna mbanua andrõ.
(F. 11, 24).
16 Hiza, ufatenge ami, hulõ mbiribiri, ba hunõ nasu gatua.
Andrõ ya’onekhe
ami, si mane ulõ ba ya’atulõ ami, si mane marafadi. (Luk. 10, 2. Hal.
zin. 23, 6). (A. 17—22: Mar. 13, 9—13.)
17 Ba mi’angelamaisi niha; la’ohe sa dania ami ba
rafe, ba ba zekola khõra, labõzibõzi dania ami. (F. 24, 9. Luk. 21, 12. Hal.
zin. 5, 40).
18 Ba ba gumandru ba ba razo te’ohe ami, bõrõ ndra’o, ba wamaduhu’õ khõra ba ba niha
baero. (Hal. zin. 25, 23).
19 Ba na labe’e ba dangara ami, ba bõi mi’abusi tõdõ he miwisa
ba hadia niŵa’õmi;
tebe’e
sa khõmi dania, ba da’õ sibai, hadia niŵa’õmi. (Luk. 12, 11.
12).
20 Tenga sa ya’ami zihede, Eheha Namami andrõ zihede, na humede
ami.
21 Ibe’e dania nibunu dalifusõnia niha, ba ibe’e nibunu nononia ama,
ba maoso ndraono, udu ndra amara, labunu.
22 Ba dozi ira dania fa’udu khõmi, bõrõ dõigu.
Ba sanau õlõ, irugi gamozua, da’õ ni’orifi. (Luk. 21, 16. 17. Yoh. 15, 18—21. F.
24, 13).
23 Ba na lagohi ami ba mbanua si sambua, ba mi’oloi, misa ŵa mbanua
bõ’õ.
Si ndruhu niŵa’õgu
khõmi: Lõ fakhamõ mi dozigõ mbanua Ndraono Gizeraëli irege so Nono Niha.
24 Tenga sebua moroi khõ zamahaõ nifahaõ, ba tenga sebua
moroi khõ zokhõ ya’ia zawuyu. (Yoh. 13, 16; 15, 20).
25 Abõnõ sa’ae khõ nifahaõ, na tobali faoma ira zamahaõ ya’ia, ba na faoma ira zokhõ
zawuyu. Na no labe’e tõi zokhõ omo Mbelesebu, ba tenga mendrua manõ lamanõ gõi ba
zoroiyomonia? (F. 12, 24). (A. 26—33: Luk. 12, 2—9.)
26 III. Andrõ bõi
mi’ata’ufi ira. Lõ’õ sa hadia ia nibalugõ, si lõ tefa’ele’õ dania, ba lõ nibini’õ, si lõ aboto ba dõdõ dania. (Mar. 4, 22. Luk. 8, 17).
27 Hadia niŵa’õgu khõmi ba zogõmigõmi, ba niŵa’õ ba zohaga; ba hadia nirongomi tõgi dalingami, ba mituriagõ ba
mbawa duwutuwu.
28 Ba bõi mi’ata’ufi zamunu boto, si
tebai mamunu noso. Ba mendrua manõ mi’ata’ufi zangila mamakiko noso, fabaya boto, ba narako.
29 Tenga dombua
zakefe, na la’amawa ziliŵi nali? ba
sambua lõ aekhu tou ba danõ da’õ, na tenga moroi khõ
Namami andrõ;
30 ba ba khõmi, ba
no te’erai gõi rozi mbu fefu,
ba hõgõ yaŵa.
31 Andrõ bõi ata’u ami; no tohude ami moroi ba ziliŵi nali, he ŵa’ae oya ira.
32 Ba dozi ha niha
zamaduhu’õ ya’o ba niha, da’õ gõi nifaduhu’õgu khõ Namagu, si so ba zorugo. (Rom. 10, 9. 10).
33 Ba sangosilõ’õgõ ya’o ba niha, ba u’osilõ’õgõ gõi khõ Namagu, si
so ba zorugo. (Luk. 9, 26. Tim. II. 2, 12).
34 Bõi miŵa’õ tõdõmi, ba wolohe fa’atulõ ba guli danõ so
ndra’o; tenga ba wolohe fa’atulõ mõi ndra’o, ba wolohe
fasõndrata mõido.
35 Ba wama’udu niha khõ namania mõi ndra’o, ba ba wama’udu ono alawe khõ
ninania ba ba wama’udu umõnõ ira alawe khõ
ninania matuania. (Mikh. 7, 6),
36 ba si fa’udu ba niha dania zoroiyomonia.
37 Ha niha zomasi
amania, ba ma inania, moroi ba wa’omasinia ndra’o, ba tenga si nangea khõgu da’õ; ba ha niha zomasi ononia matua, ba ma ononia alawe, moroi ba
wa’omasinia ndra’o, ba tenga si nangea khõgu. (Moz. V. 13, 6. b. t. Luk. 14,
26).
38 Ba ha niha zi lõ
manuyu rõfania, ba wolo’õ ya’o, ba tenga si nangea khõgu. (F. 16, 24. b. t. Luk. 14,
26).
39 Khõ zanõndra
nosonia aetu ia, ba ha niha zaetu noso, na bõrõ ndra’o, da’õ zanõndra ya’ia. (Luk. 17, 33. Yoh. 12, 25).
40 Sama’amõi yomo ya’ami, ba ifa’amõi yomo ndra’o, ba sama’amõi yomo ya’o, ba ifa’amõi yomo zamatenge ya’o andrõ. (F. 18, 5. Yoh.
13, 20).
41 Sama’amõi yomo sama’ele’õ, me no sama’ele’õ dõinia, ba itema luo zama’ele’õ, ba sama’amõi yomo satulõ, me no satulõ dõinia, ba itema luo zatulõ.
(Sal. I. 17. 10 b. t.; Sal. II. 4, 8 b. t.).
42 Ba ha niha
zamabadugõ si samba mako idanõ kafu, he ha da’õ, ba zi samõsa, side’ide andre, me no
nifahaõ dõinia, ba si ndruhu niŵa’õgu khõmi, tebai aekhu
luonia. (F. 25, 40. Mar. 9, 41).
MATAIO
Faza 11
I. Ifatenge khõ Yesu nifahaõnia Yohane andrõ.
II. Fa’ebua Yohane. III. Itegu mbanua andrõ si lõ molo’õ, Yesu. IV. Ikaoni khõnia
zerege tõdõ.
(A. 2—6: Luk. 7, 18—23.)
1 I.
Ba me no i’o’ozui Yesu wamobawa
lala andrõ ba nifahaõnia si felendrua andrõ, ba mofanõ ia ba da’õ, mõi ia mamahaõ ba
mangombakha ba mbanua khõra misa.
2 Ba
me irongo nifazõkhi Yesu Yohane andrõ, ba gurunga, ba ifatenge nifahaõnia, (F.
14, 3),
3 ifasofu’õ khõnia, imane:
Hadia, ya’ugõ
zi mõi andrõ, ma mabalobaloi dánõ bõ’õ? (Moz. V. 18, 15).
4 Ba
itema lira Yesu, imane khõra: Mi’ae mi’ombakha’õ khõ Yohane
nirongomi, awõ ni’ila hõrõmi andrõ.
5 Ifuli
la’ila
niha sau’a,
ba mowaõwaõ zombuyumbuyu tõla, dõhõ mbou auri ba larongo li niha safiso, ba
maoso zi mate, ba ba zi numana te’ombakha’õ duria somuso dõdõ,
(F. 15, 30. 31. Yes. 35, 5; 61, 1),
6 ba
ya’ahowu
ba zi lõ fatuwu ndra’o. (A. 1—19: Luk. 7, 24—35.)
7 II. Ba me no
mofanõ da’õ,
ba ibõrõtaigõ Yesu, imane ba niha sato, ba khõ Yohane andrõ: Hadia nifaigimi,
wa mõi baero ami ba danõ si mate? Hadia, sukhu, nifaheuheu nangi?
8 Ma hadia, wa mõi
baero ami? Hadia, ba wamaigi niha sonukha sombuyumbuyu? Hiza, ba nomo razo so
zonukha sombuyumbuyu.
9 Ma hadia, wa mõi
baero ami? Hadia, ba wamaigi sama’ele’õ? Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, si tõra
sama’ele’õ. (Luk. 1, 76).
10 Ya’ia zi so ba zura:
”Hiza, ufowaõwaõ fõnau zinengegu, sangehao lalamõ fõnau.” (Mal. 3, 1. Mar. 1,
2).
11 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, lõ irai so
zebua moroi khõ Yohane andrõ, samayagõ idanõ, ba ni’adonogõ ndra alawe, ba
fondrege zide’ide
ba mbanua zorugo andrõ ba no ebua moroi khõnia.
12 Ba i’otarai luo Yohane
andrõ, samayagõ idanõ, irugi da’e, ba teforege wangalui banua zorugo andrõ, ba
samorege andrõ, da’õ zondra’u ya’ia khõra. (Luk. 16, 16).
13 Noa sa mama’ele’õ zama’ele’õ andrõ fefu, awõ
goroisa, irugi Yohane,
14 ba na edõna ami,
ba ya’ia
Geliya andrõ, niŵa’õ si so.
15 Si so tõgi
dalinga, ba yamufondrondrongo! (F. 13, 9).
16 Ba ha khõ ufaudugõ
niha andre? Amaedola ndraono ira, sidadao ba kade,
17 si’ao ba nawõra, lamane:
No malau zigu khõmi, ba lõ solaya ami, no me’e ndra’aga, ba lõ sabu
dõdõmi.
18 Noa sa so Yohane
andrõ, lõ manga ba lõ mamadumadu hadia ia, ba lamane: Sobekhu. (F. 3, 4).
19 Ba no so Nono
Niha, mangamanga ba mamadumadu hadia ia, ba lamane: Hiza niha solu’alu’a, samadumadu agu, si
fahuwu ba zanema beo andrõ ba ba zebua horõ; ba tobali sa famu’a ba hulu wa’atuatua andrõ nifazõkhi
dangania. (F. 9, 10. Yoh. 2, 2).
20 III. Ba da’õ ibõrõtaigõ ihedehede’õ mbanua andrõ, ba zoya
tefazõkhi tandra andrõ khõnia, me lõ nifalalinira era’erara, imane:
21 Alai ndra’ugõ, Khorasi! alai
ndra’ugõ,
Betisa’ida!
Na ba Diro ba na ba Zidona mena’õ tefazõkhi dandra andrõ, nifazõkhi ba khõmi
andrõ, ba na fõna sa’ae lafalalini gera’era mena’õ, no la’onukha goni, ba no
lalau nawu ba hõgõra mena’õ. (Hes. 2. ba 27. Yob. 42, 6).
22 Ba uŵa’õ na khõmi: Õna’õna na zi gõna Diro ba
Sidona, na luo wanguhuku andrõ, moroi ba zi gõna ami.
23 Ba ya’ugõ, Kafanauma, tenga
no mu’alaŵa’õ ndra’ugõ, irugi mbanua si yaŵa?
Irugi mbanua tou tetibo’õ ndra’ugõ dania. Na ba
Zodoma mena’õ
tefazõkhi dandra andrõ, nifazõkhi ba khõmõ andrõ, ba lõ si tebulõ ia mena’õ, irugi ma’õkhõ andre.
24 Ba uŵa’õ na khõmi: Ona’õna na zi gõna mbanua
Zodoma andrõ, na luo wanguhuku andrõ, moroi ba zi gõna ndra’ugõ. (F. 10, 15. Luk.
12, 47).
25 Me luo da’õ humede Yesu, imane: Usuno
ndra’ugõ,
Ama, Sokhõ sorugo, awõ danõ, me no õbini’õ da’õ ba zatuatua, awõ ba
zonekhe, ba me no õfa’ele’õ ia ba ndraono. (F. 5, 3. Kor. I. 1,
19—29).
26 Ya’ia, Ama, me no wa’omasiu zi manõ.
27 Fefu hadia ia, ba no ibe’e ba dangagu Amagu. Ba
lõ saboto ba dõdõ Ono, baero Nama, ba lõ saboto ba dõdõ Ama, baero Nono, awõ ba
zedõna ifa’ele’õ Ono. (Yoh. 1, 18; 3,
35; 14, 6. F. 28, 18).
28 IV. Mi’aine khõgu, dozi
serege tõdõ, awõ zonoro, ba ufolombase ami. (Yer. 31. 25).
29 Mihare’õ khõmi kalo mbagi andrõ khõgu ba mitõngõni khõgu,
me no sebolo tõdõ ndra’o ba si lõ fayaŵa tõdõ, ba falukha ami
wolombase dõdõmi. (Sakh. 9, 9. Fil. 2, 5 b. t.)
30 Moguna sa kalo mbagi andrõ, khõgu, ba no aoha noro andrõ khõgu.
(Yoh. I. 5, 3).
MATAIO
Faza 12
I.
Ladõdõni lai wakhe ira nifahaõ. II. Ifadõhõ wõkhõ danga
sokõlikõli Yesu, me luo sabato. III. Latandraŵaisi Yesu farizaio, ba ibu’a ba hulunia. IV. La’andrõ dandra farizaio.
V. Ira ina Yesu. (A. 1—8: Mar. 2, 23—28. Luk. 6, 1—5.)
1 I.
Me luo da’õ
itõrõ nowi Yesu, me luo sabato, ba no olofo nifahaõnia ba labõrõtaigõ ladõdõni
lai wakhe ba la’ā nõsi. (Moz. V. 23, 25).
2 Ba
me la’ila
da’õ
farizaio, ba lamane khõnia: Hiza, lalau zi lõ tola ba luo sabato ira
nifahaõmõ.
3 Ba
imane khõra: Hadia, lõ ni’ilami ba zura, he iwisa Dawido, me olofo ia,
ba awõnia fao? (Sam. I. 21, 6).
4 Me
mõi ia ba nomo Lowalangi, ba me la’ā roti nifaigifaigi andrõ, si lõ tola i’ā ba si lõ tola la’ā awõnia fao? ha ere
zi tola manga da’õ. (Moz. III. 24, 5—9. Moz. II. 29, 32—33).
5 Ba
lõ ni’ilami
ba zura goroisa andrõ, wa lõ la’amoni’õ luo sabato ere ba gosali, ba lõ salara?
(Moz. IV. 28, 9 b. t.).
6 Ba
uŵa’õ
khõmi, no so ba da’e zebua moroi ba gosali.
7 Ba
na aboto ba dõdõmi ena’õ, hadia geluaha niŵa’õ andrõ: ”Fa’ahakhõ dõdõ zomasido,
ba tenga sumange”, ba lõ mihuku ena’õ zi lõ sala. (F. 9, 13. Hos. 6, 6).
8 So’aya luo sabato sa Nono
Niha.
(A. 9—14: Mar. 3, 1—6. Luk. 6, 6—11.)
9 II. Ba mofanõ ia
ba da’õ,
mõi ia ba zekola khõra.
10 Ba hiza niha si
no ariri tanga, si sara. Ba lasofu khõnia, lamane: Hadia, tola mamadõhõ fõkhõ
na luo sabato? ba wangadugõ ya’ia. (Luk. 13, 14; 14, 3 b. t.).
11 Ba imane khõra:
Ha niha ba khõmi, si so biribiri, sageu, si lõ mondra’u da’õ, ba wanõbi yaŵa, na
aekhu ba dõgi, na luo sabato?
12 Ba he zi sõkhi
ira niha mbiribiri? Tobali tola tafazõkhi zi sõkhi na luo sabato.
13 Awena iŵa’õ ba niha andrõ: Oro’õ dangau andrõ! Ba i’oro’õ. Ba ifuli sõkhi si
mane si sara.
14 Ba mõi baero
warizaio, mamagõlõ, ba khõnia andrõ, ba wamunu ya’ia. (Yoh. 5,
16—18).
15 Ba me aboto da’õ ba dõdõ Yesu, ba
iheta ia ba da’õ.
Ba ato zolo’õ
ya’ia
ba ifadõhõ wõkhõra fefu.
16 Ba itenaŵa ira,
fa lõ la’ombakha’õ ia. (F. 9,
30).
17 Ena’õ itõrõ niŵa’õ Yesaya andrõ, sama’ele’õ, me imane:
18 ”Hiza genonigu
andrõ, nituyugu, ni’omasi’õgu, somasi dõdõgu andrõ, ube’e khõnia Gehehagu, ba
i’ombakha’õ huku ba niha baero.
(Yes. 42, 1—4; 11, 2).
19 Lõ fasoso ia ba
lõ mu’ao’ao ba lõ larongo linia
ba newali misa.
20 Ono geu si no
tefatõ, ba lõ ifalua ifatõ ba fandru si lõ holahola sa’ae, ba lõ ibunu, irege
mõna huku ibe’e.
21 Ba ba dõinia
dania manõtõna niha baero.” (Rom. 15, 12). (A. 22—32: Mar. 3, 22—30. Luk.
11, 14—23.)
22 III. Aefa da’õ, ba la’ohe khõnia zobekhu, sau’a ba si lõ hede, ba
ifadõhõ, tobali muhede zi lõ hede andrõ ba i’ila niha. (F. 9,
32).
23 Ba tobali dõdõ
niha sato fefu ba lamane: Hadia, tenga ma’uwu Dawido andrõ da’õ?
24 Ba lamane
farizaio, me larongo da’õ: Lõ ifofanõ mbekhu da’õ, na tenga moroi khõ
Mbelesebu, salaŵa mbekhu andrõ. (F. 9, 34).
25 Ba me no i’ila gera’erara, ba imane khõra:
Dozi õri adudu, na no fabali dõdõ; ba dozi banua ba dozi omo, ba lõ fakhai, na
no fabali dõdõ.
26 Ba na ifofanõ
Zatana Satana, ba noa sa’ae fabali dõdõnia, ba he wisa wa’aro mbanuania?
27 Ba na moroi khõ
Mbelesebu, wa ufofanõ mbekhu ba ha khõ moroi, wa lafofanõ iraonomi? Andrõ ya’ira dania zanguhuku ya’ami.
28 Ba na moroi khõ
Geheha Lowalangi, wa ufofanõ mbekhu, ba noa sa’ae i’ondrasi ami banua
Lowalangi andrõ. (Yoh. I. 3, 8).
29 Ba he wisa niha
we’amõi
yomo ba nomo zabõlõ, ba worabu gamagamania, na lõ ihõnagõ ibõbõ zabõlõ andrõ?
ba awena i’osindra’ui hadia ia ba
nomonia. (Yes. 49, 24).
30 Si lõ fao khõgu,
ba no si fa’udu
khõgu, ba si lõ mangozara, awõgu, ba samazaewe. (Mar. 9, 40).
31 Andrõ uŵa’õ khõmi: Fefu hadia ia
horõ ba fefu hadia ia wanandraŵa, ba te’efa’õ ba niha; ba fanandraŵaisi
Eheha andrõ, ba lõ te’efa’õ. (Heb. 6, 4—6; 10, 26).
32 Ba na so
zamõbõgõ hadia ia khõ Nono Niha ba te’efa’õ khõnia; ba na so zamõbõgõ hadia ia khõ
Geheha ni’amoni’õ, ba lõ te’efa’õ khõnia, he ba gõtõ
da’e,
ba he ba gõtõ dania. (Luk. 12, 10).
33 Sõkhi dõla geu
mibe’e,
ba si sõkhi mbuania, ba na lõ’õ, ba sobou dõla geu mibe’e, ba sobou mbuania.
Ba mbua sa aboto ba dõdõda dõla geu. (F. 7, 17. Luk. 6, 44).
34 He ya’ami, ono gulõ! he
moroi mi’ila
miŵa’õ
zi sõkhi, me no si lõ sõkhi ami? Hadia sa zi no fahõna ba dõdõ, da’õ zalua ba mbewe. (F.
3, 7).
35 Isao’õ baero zi sõkhi niha
si sõkhi, moroi ba girõgirõ si sõkhi andrõ; ba niha si lõ sõkhi, ba isao’õ baero zi lõ sõkhi
andrõ. (Luk. 6, 45).
36 Ba uŵa’õ khõmi, tezofuzofu
dania, na luo wanguhuku, fefu ngawalõ wehede si lõ guna, nilau niha. (Efes. 4,
29).
37 Moroi ba
wehedemõ sa satulõ ndra’ugõ dania, ba moroi ba wehedemõ te’etu’õ hukumõ. (A.
38—42: Luk. 11, 16. 29—32.)
38 IV. Ba so õsa
zanema linia, sangila amakhoita ba farizaio, lamane: He samahaõ, omasiga ma’ila dandra khõmõ. (F.
16, 1 b. t. Yoh. 6, 30).
39 Ba itema lira,
imane khõra: La’andrõ dandra niha andre, si lõ sõkhi, sohorõhorõ, ba lõ tebe’e khõra dandra, ha
tandra khõ Yona sama’ele’õ andrõ. (F. 16, 4).
40 Hulõ si mane Yona
sa, me tõlu ngaluo tõlu mbongi ia ba dalu gi’a sebua andrõ, si manõ
gõi Nono Niha dania, tõlu ngaluo tõlu mbongi dania ia ba hunõ danõ. (Yon. 2,
1).
41 Maoso dania mbanua
Niniwe andrõ, na luo wanguhuku, udu niha da’e ba la’etu’õ huku niha da’e; me no lafalalini
gera’erara
ba wangombakha Yona andrõ, ba hiza, so ba da’e zebua moroi khõ Yona.
(Yon. 3, 5 b. t.).
42 Maoso dania razo
ira alawe andrõ, moroi raya, na luo wanguhuku, udu niha da’e, ba i’etu’õ huku niha da’e, me no mõi ia moroi
ba wondrege danõ, ba wamondrongo fa’atuatua Zelomo andrõ; ba hiza, so ba da’e zebua moroi khõ
Zelomo. (Sal. I. 10. 1 b. t.). (A. 43—45: Luk. 11, 24—26.)
43 Ba na aheta mbekhu
si ra’iõ
ba niha, ba itõrõi danõ si lõ idanõ, mangalui nahia wolombase, ba lõ
isõndra.
44 Awena dania
imane: Da’ufulido
ba nomogu, ba zi otarai ndra’o. Ba na so ia, ba lõ mu’onahia i’ila, ba no labõzini ba
no lahaogõ.
45 Ba mõi ia, ihalõ awõnia mbekhu bõ’õ, dafitu, safaito
moroi khõnia, ba mõi ira bakha, labe’e nahiara da’õ, ba tobali tedou
walõsõkhi zafuria ba niha andrõ, moroi ba zi fõfõna mege. Si manõ gõi dania ba
niha si lõ sõkhi andre. (Fet. II. 2, 20). (A. 46—50: Mar. 3, 31—35. Luk. 8,
19—21.)
46 V. Ba lõ
nibatonia na huhuonia andrõ ba niha sato, ba hiza ninania, awõ ndra talifusõnia,
so ira baero, la’alui lala, so niŵa’õra khõnia. (Yoh. 7, 5).
47 Ba so zanguma’õ khõnia: Hiza baero ninau, awõ ndra talifusõu, la’alui lala, so niŵa’õra khõu. (F. 13,
57).
48 Ba itema li,
imane ba zanguma’õ khõnia: Ha niha
ninagu, ba ha niha dalifusõgu?
49 Ba i’oro’õ dangania, yaŵa ndra
nifahaõnia, imane: Ya’e ninagu ba talifusõgu!
50 Ha niha sa zolo’õ somasi Namagu andrõ, si so ba zorugo, da’õ dalifusõgu matua ba talifusõgu alawe ba inagu.
MATAIO
Faza 13
Amaedola. I. Samazaewe tanõmõ zinanõ. II. Du’u barõ wakhe. III.
Tanõmõ lada. IV. Tanõmõ roti. V. Girõgirõ nibini’õ ba mbenua. VI.
Manimani. VII. Kiri. VIII. La’ositengagõ Yesu banuara.
(A. 1—23: Mar. 4, 1—20. Luk. 8, 4—15.)
1 I.
Me luo da’õ
mõi baero Yesu, mudadao ia ba zinga mbaŵa andrõ.
2 Ba
ato zowulo khõnia niha, ba mõi ia baowo ba mudadao, ba baene so niha sato fefu.
3 Ba
oya huhuonia khõra, amaedola, imane: Hiza, mõi ba nowi zamazaewe tanõmõ, ba
wamazaewe tanõmõ zinanõ.
4 Ba
ba wamazaewenia, ba so zi gõna ba lala, ba so wofo, ba la’ā.
5 Ba
so zi gõna ba zokara, ba zi lõ awe’ewe’e tanõ khõnia, ba i’anema’õ motalinga, me lõ awe’ewe’e danõ khõnia.
6 Ba
me tumbu luo, ba angongo ba mate, me no ambõ ŵa’ania.
7 Ba
so zi gõna barõ ndroi, ba ebua ndroi ba mate zinanõ ibe’e.
8 Ba
so zi gõna ba danõ si sõkhi, ba mowua, so zowua si dua wulu, so zi felendrua ba
so zi õnõ, zamba yõu.
9 Si
so tõgi dalinga, ba yamufondrondrongo! (F. 11, 15).
10 Ba la’ondrasi ia nifahaõnia, lamane khõnia: Hana wa
amaedola niŵa’õu
khõra?
11 Ba itema li, imane: Khõmi no mube’e wa’aboto ba dõdõ zi no
tobini andrõ, ba mbanua zorugo andrõ, ba khõrá, ba lõ mube’e. (F. 11, 25; 16, 17.
Kor. I. 2, 7—10).
12 Ba zi ho so sa, ba tebe’e na, lahõna khõnia,
ba ba zi lõ’õ,
ba laheta gõi zi no so khõnia. (F. 25, 29. Mar. 4, 25. Luk. 8, 18; 19.
26).
13 Da’õ mbõrõ wa amaedola huhuogu khõra, me lõ
mangila ira, he ŵa’ae no teboka hõrõra, ba me lõ mamondrongo, he ŵa’ae larongo, ba me lõ
aboto ba dõdõra.
14 Ba itõrõ ba khõra nifa’ele’õ Yesaya, me imane:
”Mirongo dania ia tõgi dalingami, ba lõ’õ manõ aboto ba
dõdõmi; anehe hõrõmi, ba lõ mi’ila.
15 Noa sa mu’abe’e’õ dõdõ niha andre ba no afisofiso ira, ba no
lafakifu hõrõ, ena’õ lõ la’ila hõrõra ba ena’õ lõ larongo tõgi
dalingara ba ena’õ lõ aboto ba dõdõra, fa lõ lafuli ira, ena’õ u’orifi ira.”
16 Ba ya’ahowu hõrõmi, me la’ila, ba tõgi
dalingami, me larongo. (Luk. 10, 23, b. t.).
17 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi: No ato zama’ele’õ ba no ato zatulõ
somasi mangila ni’ilami andrõ, ba lõ ni’ilara, ba somasi mamondrongo nirongomi andrõ,
ba lõ nirongora. (Fet. I. 1, 10. Heb. 11, 13).
18 Ba mifondrondrongo geluaha gamaedola andrõ, samazaewe
tanõmõ zinanõ:
19 Na so zamondrongo turia mbanua andrõ, ha niha ia, ba na lõ
aboto ba dõdõnia, ba so Gafõkha, i’oloi’õ nifazaewe ba dõdõnia; da’õ nifazaewe tanõmõ si
gõna ba lala andrõ.
20 Ba nifazaewe ba zokara, ba da’õ ia: Irongo daroma li
andrõ, ba i’anema’õ itema, omuso
dõdõnia.
21 Ba lõ moŵa’a ba dõdõnia, lõ’õ sa anaunau gõlõ; ba
na tesao wamakao, ba ma folohi, na bõrõ daroma li andrõ, ba i’anema’õ mangawuli furi.
22 Ba nifazaewe barõ ndroi, ba da’õ ia: Irongo daroma li
andrõ, ba so wa’abu dõdõ ba guli danõ andre, awõ wamaelungu andrõ, ba gana’a, ba ibunu daroma li,
ba tobali lõ mowua. (F. 19, 23. Tim. I. 6, 9).
23 Ba nifazaewe ba danõ si sokhi, ba da’õ ia: Irongo daroma
li, ba aboto ba dõdõnia, ba ya’ia zowua, so zowua si dua wulu, so zi felendrua
ba so zi õnõ, zamba yõu.
24 II. Amaedola
tánõ bõ’õ
iŵa’õ
khõra, imane: No fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ niha samazaewe tanõmõ si
sõkhi ba nowinia.
25 Ba me no mõrõ niha, ba so zi fatiu tõdõ khõnia, mõi mufazaewe,
danõmõ ndru’u
barõ zinanõ ba ilau mofanõ. 26 Ba me no ebua zinanõ, me molai, awena gõi oroma ndru’u andrõ.
27 Ba so genoni zokhõ, lamane khõnia: He Tua! hadia, tenga
tanõmõ zinanõ si sõkhi nifazaeweu ba nowiu? Ba he moroi khõnia ndru’u andrõ?
28 Ba imane khõra: Niha si fatiu tõdõ zolau da’õ. Ba lamane khõnia
enoni: Ba hadia, omasi’õ na mõiga mu’ozaragõ ia?
29 Ba imane: Bõi, ma dania mifao wondrõni sinanõ, na mi’ozaragõ ndru’u. (Yes. 65, 8).
30 Akha faoma ebua ia, irege wamasi, ba na baŵa wamasi, ba uŵa’õ ba zamasi, umane: Mi’ofõnai’õ wangozaragõ du’u ba milau ba
ngambõbõ, ba wanunu ya’ia, ba bua zinanõ, ba mi’owuloi ba halasa khõgu.
(F. 3, 12. Sam. II. 23, 6). (A. 31—34: Mar. 4, 30—34. Luk. 13, 18—21.)
31 III. Amaedola
tanõ bõ’õ
iŵa’õ
khõra, imane: No fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ hunõ lada, nihalõ niha,
nifazaewenia ba nowinia.
32 Fondrege zide’ide mbua zinanõ sa ia,
ba na no manõi, ba ebua ia moroi ba gulegule bõ’õ ba tobali motõla,
tobali mõi wofo ba dalu mbanua, mangazuni ba ndrahania.
33 IV. Amaedola
tánõ bõ’õ
iŵa’õ
khõra, imane: No fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ danõmõ roti, nihalõ ndra
alawe, nifarukania ba zi tõlu yõu hamo, irege aisõ ma’afefu.
34 Da’o fefu niŵa’õ Yesu ba niha sato,
amaedola, lõ bõ’õnia, huhuonia khõra, ha sambalõ amaedola.
35 Ena’õ itõrõ niŵa’õ zama’ele’õ andrõ, me imane:
”Damuhededo, ulau gamaedola, ubokai zi no tobini, i’otarai mbõrõta danõ.”
(Sin. 78, 2. Kor. I. 2, 7).
36 Aefa da’õ, ba ifofanõ niha
sato ba mõi ia yomo. Ba mõi khõnia nifahaõnia, lamane: Ombakha’õ khõma geluaha gamaedola
andrõ, du’u
ba nowi.
37 Ba itema lira,
imane: Samazaewe tanõmõ zinanõ si sõkhi andrõ, ba ya’ia Nono Niha,
38 ba nowi andrõ,
ba ya’ia
niha ba guli danõ; ba tanõmõ si sõkhi andrõ, ba ono mbanua andrõ; ba du’u, ba ono Gafõkha. (Yoh.
8, 44; Yoh. I. 3, 8).
39 Ba si fatiu tõdõ
andrõ, samazaewe ya’ia, ba ya’ia Gafõkha andrõ. Ba famasi, ba amozua gõtõ
danõ andre; ba samasi, ba mala’ika andrõ. (Fam. 14, 15).
40 Ba hulõ si mane
na la’ozaragõ
ndru’u,
nitunu ba galitõ, si manõ gõi dania ba gamozua gõtõ danõ andre.
41 Ifatenge dania
mala’ikania
Ono Niha, ba la’ozaragõ fefu wangala ba mbanuania andrõ, awõ zamazõkhi si lõ atulõ,
(F. 24, 31),
42 ba latibo’õ ba mbaho galitõ
andrõ, ba fege’ege
dania ba da’õ
ba fatangisa mboha. (Sin. 50. Fam. 19, 20).
43 Ba humaga dania
zatulõ andrõ, hulõ luo, ba mbanua Namara andrõ. Ha niha zi so tõgi dalinga, ba yamufondrondrongo!
(Dan. 12, 3. Kor. I. 15, 40 b. t.).
44 V. No fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ girõgirõ nibini’õ ba mbenua, nisõndra
niha, ba ibini’õ;
ba ba wa’omuso
dõdõnia andrõ, ba mõi ia, i’amawa fefu hadia ia zi so khõnia, ba i’õli mbenua andrõ.
(Fil. 3, 7).
45 VI. Fakhilikhili
zui ira mbanua zorugo andrõ niha saniaga, sangalui manimani si sõkhi.
46 Ba me isõndra zambua manimani sebua bõli, ba mõi ia, i’amawa fefu hadia ia zi
so khõnia ba i’õli
da’õ.
(Amaed. 8, 10. 11).
47 VII. Fakhilikhili
zui ira mbanua zorugo andrõ giri, nilau ba nasi, fama’u’u fefu hadia ia
ngawalõ gi’a.
48 Ba na no afõnu ia, ba ladõni yaŵa baene ba mudadao ira, la’ozaragõ zi sõkhi, lalau
ba nahia ba si lõ sõkhi, ba latibo’õ.
49 Si manõ gõi dania ba gamozua gõtõ danõ andre. Mõi dania
mala’ika
andrõ ba lafabali zi lõ sõkhi andrõ ba zatulõ;
50 ba latibo’õ ba mbaho galitõ andrõ, ba fege’ege dania ba da’õ ba fatangisa mboha.
(F. 22, 13; 24, 51).
51 Hadia, no aboto ba dõdõmi da’õ fefu? Lamane khõnia:
Noa.
52 Ba imane khõra: Me si manõ, ba dozi sangila amakhoita,
nifahaõ ba ngawalõ mbanua Lowalangi andrõ, ba no fakhilikhili ba niha, satua
baomo, sanao’õ
baero, moroi ba girõgirõnia andrõ, si bohou, awõ zi no ara. (A. 53—58: Mar.
6, 1—6. Luk. 4, 16. 22—24.)
53 VIII. Ba me no i’o’ozui Yesu gamaedola
andrõ, ba iheta ia ba da’õ. 54 Ba me irugi mbanuara,
ba ifahaõ ira ba zekola khõra, irege tobali dõdõra, ba lamane: Heza moroi khõnia
wa’atuatua andrõ, awõ wa’abõlõ andrõ?
55 Tenga ono duka
andrõ ia? Tenga Maria dõi ninania andrõ, ba tenga Yakobo ba Yosefo ba Simoni ba
Yuda dõi dalifusõnia matua andrõ? (F. 12, 46. Yoh. 6, 42).
56 Ba talifusõnia
alawe andrõ, ba tenga khõda so ira, fefu? Ba heza moroi khõnia da’õ fefu?
57 Ba fatuwu ia khõra.
Ba imane khõra Yesu: Lõ’õ sa te’ositengagõ zama’ele’õ, na tenga ba mbanuara ba na tenga moroi yomo khõra. (Yoh. 4,
44). 58 Ba lõ oya ifazõkhi ba da’õ tandra, bõrõ wa lõ mamati ira.
MATAIO
Faza 14
I. Labunu Yohane andrõ, samayagõ idanõ. II.
Tebe’e gõ ba niha si lima ngahõnõ. III. Mowaõwaõ ba dete nidanõ Yesu.
IV. Oya ifadõhõ fõkhõ.
(A. 1—12: Mar. 6. 14—31. Luk. 9, 7—9.)
1 I.
Me luo da’õ
irongo duria Yesu andrõ Herode, razo ba zi sagõrõ ni’o’õfa tanõ andrõ.
2 Ba
imane ba genoninia: Yohane da’õ, samayagõ idanõ; no maoso da’õ moroi ba ngai zi
mate, andrõ so khõnia wa’abõlõ andrõ. (F. 16, 14).
3 Noa
sa ifara’u’õ Yohane andrõ Herode,
no ifabõbõ’õ
ba no ifabe’e’õ ba gurunga, bõrõ
Herodia andrõ, fo’omo dalifusõnia [Filifo]. (Luk. 3, 19. 20).
4 Noa
sa iŵa’õ
khõnia Yohane; Lõ tola so ia khõu. (Moz. III. 18, 16).
5 Ba
ibunu ena’õ
Yohane Herode, ba ata’u ia niha sato, me ba dõdõra sama’ele’õ Yohane andrõ. (F.
21, 26).
6 Ba
me baŵa wa’atumbu
khõ Herode, ba manari nono Herodia andrõ khõra ba da’õ, ba omasi
Herode.
7 Andrõ
ifabu’u
khõnia, fahõlu ia, ibe’e khõnia hadia ia ni’andrõnia.
8 Ba
me no isofu khõ ninania ua; ba imane: Be’e khõgu ba da’e, ba wiga yaŵa, hõgõ Yohane
andrõ, samayagõ idanõ.
9 Ba
abu dõdõ razo, ba ba wahõlusa no mege ba ba domenia andrõ, ba i’oroi’õ labe’e.
10 Ba ifatenge, ifa’eŵa’õ mbagi Yohane ba gurunga.
11 Ba la’ohe hõgõnia, ba wiga, ba labe’e khõ nono alawe
andrõ, ba i’ohe
khõ ninania.
12 Ba so ndra nifahaõnia, lahalõ mbotonia ba lako’o; ba mõi ira mangombakha
da’õ
khõ Yesu. (A. 13—21: Mar. 6. 31—44. Luk. 9, 11—17. Yoh. 6, 1—14.)
13 Ba me irongo Yesu, ba iheta ia ba da’õ, moloyo ia, isaŵa
danõ si mate, ba zi ha ya’ia; ba me larongo niha sato, ba la’o’õ ia, latõrõ tanõ,
moroi ba mbanua misa.
14 II. Ba me irugi Yesu,
ba i’ila
niha sato sibai andrõ, ba ahakhõ dõdõnia ira ba ifadõhõ wõkhõ ba zofõkhõ khõra.
(F. 9, 36).
15 Ba me tánõ owi, ba mõi khõnia nifahaõ, lamane: Tanõ si
mate da’e,
ba bongi; fofanõ sa’ae niha sato, ena’õ mõi ira ba mbanua misa, mowõli gõra.
16 Ba imane khõra: Alakha lõ mofanõ ira, mibe’e gõra, ya’ami.
17 Ba lamane khõnia: Lõ khõma ba da’e, ha lima roti ba ha
dua rozi gi’a.
18 Ba imane: Mi’ohe ia khõgu ba da’e.
19 Ba iŵa’õ mudadao niha sato ba ndru’u, ba ihalõ roti
andrõ, si lima, awõ gi’a andrõ, si dua rozi, ifaõga hõrõnia miyaŵa ba
zorugo, i’aohasi
gõlõ Lowalangi ba iboboto ba ibe’e khõ ndra nifahaõ roti no mege, ba ira
nifahaõ zame’e
ba niha sato. (F. 15, 32 b. t.).
20 Ba manga ira fefu ba abuso, ba la’ozaragõ zi tõra, akhõkhõla,
felendrua kude.
21 Ba si manga andrõ, ba mato lima ngahõnõ ndra matua, baero
ndra alawe, baero ndraono. (A. 22—35: Mar. 6, 45—56. Yoh. 6, 15—21.)
22 III. Ba ifarou
nifahaõ, ena’õ
mowaõwaõ ira baowo, moloyo miyefo, gasagasa wamofanõnia niha sato.
23 Ba me no ifofanõ
niha sato, ba mõi ia ba hili, ha ya’ia, mangandrõ. Ba me no bongi, ba ha ya’ia ba da’õ.
24 Ba no so ba dalu
mbaŵa nowo no mege, no tosasa ba ndrulu, noa sa zuzumõ nangi.
25 Ba me miwo manu,
ba mõi khõra Yesu, mowaõwaõ ba dete nidanõ. (Yoh. 9, 8).
26 Ba me la’ila ia, sowaõwaõ ba
dete nidanõ, ba tokea ira, lamane: Bekhu! ba mu’ira’ira ba wa’ata’u. (Luk. 24,
37.)
27 Ba i’anema’õ muhede khõra Yesu,
imane: Mihonogõ ami, ya’odo; bõi mi’ata’ufi!
28 Ba itema linia
Fetero, imane: Na ya’ugõ, Tua, ba ŵa’õ khõgu, mõido khõu ba dete nidanõ.
29 Ba imane: Aine!
Ba mõi tou Wetero, moroi ba nowo, mowaõwaõ ia ba dete nidanõ, i’ondrasi Yesu.
30 Ba me i’ila nangi, ba ata’u ia ba ibõrõtaigõ
ahõndrõ, ba imane: He Tua, orifido!
31 Ba i’anema’õ i’oro’õ dangania Yesu, ira’u, imane khõnia: He
sambõ famati, hana wa manufa dõdõu? (F. 8, 26).
32 Ba me mõi ira
baowo, ba tebato nangi.
33 Ba mangalulu khõnia
zi so baowo, lamane: Duhu, Ono Lowalangi ndra’ugõ. (F. 16, 16).
34 IV. Ba la’õtõ mbaŵa, lasaŵa danõ
Genezare.
35 Ba me la’ila ia banua da’õ, ba lafatenge
zinenge ba zi fasui andrõ fefu ba la’ohe khõnia fefu zi so fõkhõ.
36 Ba la’andrõ khõnia, ena’õ ha ahe mbarunia
lababaya, ba dozi sombambaya, ba dõhõ wõkhõ. (F. 9, 21. Luk. 6, 19).
MATAIO
Faza 15
I. Oroisa niha, si lõ guna. II. Ifadõhõ wõkhõ
nono ndra alawe Gana’ana andrõ Yesu. III.
Ibe’e gõ ba niha si õfa ngahõnõ. (A. 1—20: Mar. 7, 1—23.)
1 I.
Me luo da’õ
mõi khõ Yesu warizaio ba sangila amakhoita, banua Yeruzalema, lamane:
2 Hana
wa lasawõ niŵa’õ
ndra tua ira nifahaõmõ? Lõ’õ sa mombanõ ira, na la’ā gõra. (Luk. 11,
38).
3 Ba
itema li, imane khõra: Ba hana ami gõi, wa misawõ goroisa Lowalangi, ba nifakhoimi
andrõ?
4 Noa
sa i’oroi’õ Lowalangi, imane:
”Fosumange namau, awõ ninau ba: ”si mate zangelifi amania ba ma inania.” (Moz.
II. 20, 12; 21, 17. Amaed. 23, 22).
5 Ba
ya’ami,
ba mimane: Na so zanguma’õ khõ namania, ba ma khõ ninania: Tebe’e sumange [Lowalangi]
zinemau khõgu ena’õ, ba alakha lõ ifusumange namania, awõ ninania.
6 Ba
no miwu’ai
goroisa Lowalangi andrõ, ba nifakhoimi andrõ.
7 He
ya’ami,
samini tõdõ! Si ndruhu wama’ele’õ Yesaya ba khõmi andrõ, me imane:
8 ”Lafosumange
ndra’o
bewera niha andrõ, ba tõdõra, ba no arõu khõgu.
9 Zayazaya
gõlõra wamosumangera ya’o, me no nifakhoi niha wamahaõra andrõ.”
10 Ba ikaoni khõnia niha sato, ba imane khõra:
Mifondrondrongo ba ya’aboto ba dõdõmi!
11 Tenga da’õ zana’unõi niha si mõi bakha
ba mbawania, ha si mõi baero, si oroi mbawania da’õ zana’unõi niha. (Hal. zin.
10, 15. Rom. 14, 14).
12 Ba so ndra nifahaõ, lamane khõnia: Hadia, õ’ila wa no fatuwu ba
warizaio, me larongo niŵa’õu andrõ?
13 Ba itema li, imane: Fefu zinanõ, si tenga nitanõ Namagu
andrõ ba zorugo, ba ladeha dania. (Hal. zin. 5, 38).
14 Mibõhõi ira; niha sau’a ira, samasao sau’a, ba na ifasao
nawõnia sau’a
sau’á,
ba faoma aekhu ira ba gohokoho. (F. 23, 16. Luk. 6, 39. Rom. 2, 19).
15 Ba itema linia Fetero, imane khõnia: Ombakha’õ khõma geluaha
gamaedola andrõ.
16 Ba imane: Hadia, lõ’õ na saboto ba dõdõmi
gõi?
17 Hadia, lõ mi’ila, wa isaŵa mbetu’a fefu zi mõi bakha ba
mbawa, awõ wa ifuli mõi baero ba dõgitõgi?
18 Ba hadia ia zi otarai mbawa, ba ba dõdõ i’otarai, ba da’õ zana’unõi niha. (Yak. 3,
6).
19 Moroi ba dõdõ sa i’otarai era’era si lõ sõkhi, ba
fange’e,
ba fohorõni donga zodonga ba fohorõ bõ’õ ba fanagõ ba famõbõgõ si lõ duhu ba fanandraŵa.
(Moz. I. 6, 5. Rom. 7, 18).
20 Ya’ia wana’unõi niha. Ba lõ ita’unõi niha, na manga lõ
mombanõ. (A. 21—31: Mar. 7, 24—31.)
21 II. Ba iheta ia
ba da’õ
Yesu, isaŵa danõ Diro ba tanõ Zidona.
22 Ba hiza ndra
alawe Gana’ana,
siotarai danõ da’õ; mu’ao ia, imane: Hakhõsi tõdõ ndra’o Tua, ma’uwu Dawido! ifakao
sibai nonogu alawe bekhu.
23 Ba lõ itema
linia, sambua li lõ’õ. Ba mõi khõnia ndra nifahaõnia, mangandrõ ira khõnia, lamane:
Fofanõ ia, me si ao’ao moroi furida.
24 Ba itema lira,
imane: Ha ba mbiribiri sisuna andrõ, ma’uwu Gizeraëli,
tefatenge ndra’o.
(F. 10, 6).
25 Ba mõi ndra
alawe no mege, ituhi danõ fõnania, imane: He Tua, tolodo!
26 Ba itema linia,
imane: Lõ tola lahalõ gõ ndraono, ba wame’e õ nasu.
27 Ba imane: Si ndruhu
Tua, ba la’ā
sa atṍ
asu gakhõkhõla, saekhu tou, na manga zokhõ ya’ira.
28 Ba itema linia Yesu,
imane khõnia: He alawe, no ebua wamatimõ andrõ, yafalukha’õ zomasi ndra’ugõ! Ba dõhõ wõkhõ
nononia alawe, ba da’õ sibai. (F. 8, 10. 13).
29 Ba iheta ia ba
da’õ
Yesu, isaŵa mbaŵa Galilaia andrõ, ba mõi ia ba hili, mudadao ia ba da’õ.
30 Ba ato
zangondrasi ya’ia
niha, si so sogombuyumbuyu ba sagau’a ba si lõ hede ba sagabõda ba bõ’õnia, ato, ba latou’õ tou fõnania; ba
ifadõhõ wõkhõra, (F. 11, 5. Yes. 35, 5 b. t.),
31 tobali ahõlihõli
dõdõ niha sato, me la’ila humede zi lõ hede andrõ ba dõhõ wõkhõ
zagabõda ba mowaõwaõ zogombuyumbuyu ba la’ila niha sagau’a; ba lasuno Lowalangi
Ndraono Gizeraëli. (A. 32—39: Mar. 8, 1—10.)
32 III. Ba humede Yesu
ba nifahaõnia, imane: Ahakhõ dõdõgu niha sato andrõ, me no tõlu bongi wa’ara lõ nirõira ya’o, ba lõ õra, ba lõ
omasido ufofanõ ira lõ manga, fa lõ mate olofo ba lala. (F. 14, 15 b. t.).
33 Ba lamane khõnia
nifahaõ: Heza tahalõ gõ si manõ fa’oya, ba danõ si mate,
fangabuso niha si manõ fa’ató?
34 Ba imane khõra Yesu:
Ha uga roti, si so khõmi? Ba lamane: Fitu, ba so ma’ifu gi’a.
35 Ba iŵa’õ ba niha sato, ena’õ mudadao ira ba
danõ;
36 ba ihalõ roti
andrõ si fitu, awõ gi’a andrõ, ba i’aohasi gõlõ Lowalangi, ba iboboto ba ibe’e khõ ndra nifahaõ, ba ira nifahaõ zame’e ba niha sato. 37 Ba manga ira fefu,
ba abuso; ba la’ozaragõ zi tõra, akhõkhõla,
fitu kude. 38 Ba si manga andrõ, ba no õfa ngahõnõ
ndra matua, baero ndraono, baero ndra alawe. 39 Ba ifofanõ niha
sato, ba mõi ia baowo, isaŵa danõ Magada.
MATAIO
Faza 16
I. Tandra moroi ba mbanua si yaŵa. II. Tanõmõ
roti warizaio andrõ. III. Famaduhu õ Wetero. IV. Ibõrõtaigõ mangombakha famakao
ya’ia Yesu. V. Ifobawa lala ba wolo’õ ya’ia. (A. 1—12: Mar. 8,
11—21.)
1 I.
Ba mõi khõnia warizaio ba sadukaio, latandraigõ ia, la’andrõ khõnia, ena’õ na i’oroma’õ khõra dandra, moroi
si yaŵa ba mbanua. (F. 12, 38).
2 Ba
itema li, imane khõra: Na tánõ owi, ba mimane: Lõkhõ dania, me no oyo mbanua;
(Luk. 12, 54, b. t.)
3 ba
na mahemolu mbanua, ba mimane; Moteu sabõlõbõlõ ma’õkhṍ, me no oyo mbanua ba
me no alu. Amuata mbanua andrõ, ba mi’ila mihuku, ba tandra ginõtõ andrõ, ba tebai
mihuku.
4 La’alui dandra niha si lõ
sõkhi, sohorõhorõ, ba lõ tebe’e khõra dandra, ha tandra khõ Yona andrõ. Ba
irõi ira, mofanõ ia. (F. 12, 39. Yon. 2, 1).
5 II. Ba me no larugi
si yefo ira nifahaõ, ba no olifu ira wolohe roti.
6 Ba
imane khõra Yesu: Mifaigi, mi’angelama ba danõmõ roti warizaio andrõ ba ba
danõmõ roti zadukaio. (Luk. 12, 1. Gal. 5, 9. Kor. I. 5, 6).
7 Ba
lafatoutou tõdõra, lamane: Me lõ ni’oheda roti.
8 Ba
me i’ila
da’õ
Yesu, ba imane: Hadia nifatoutoumi tõdõmi, sambõ famati, wa lõ ni’ohemi roti?
9 Hadia,
lõ’õ
na saboto ba dõdõmi, ba hadia, lõ itõrõ tõdõmi roti no, si lima ba zi lima
ngahõnõ niha ba ha uga kude ni’ozaragõmi? (F. 14, 17 b. t.).
10 Ba he roti si fitu ba zi õfa ngahõnõ niha, ba ha uga kude
ni’ozaragõmi?
(F. 15, 34 b. t.).
11 Hana wa lõ aboto ba dõdõmi, wa tenga roti niŵa’õgu khõmi, me umane:
Mi’angelama
ba danõmõ roti warizaio andrõ ba ba danõmõ roti zadukaio?
12 Awena aboto ba dõdõra, wa tenga da’õ niŵa’õnia: Mi’angelama ba danõmõ
roti warizaio andrõ ba ba danõmõ roti zadukaio, wa famahaõ warizaio ba famahaõ
zadukaio niŵa’õnia.
(A. 13—20: Mar. 8, 27—30. Luk. 9, 18—21.)
13 III. Ba me irugi
Yesu danõ Kaisaria Wilifo, ba isofu khõ ndra nifahaõnia, imane: Hadia laŵa’õ niha, ha niha Nono
Niha?
14 Ba lamane: So
zanguma’õ
Yohane andrõ, samayagõ idanõ ba so zanguma’õ Eliya, ba so, ba Yeremia
lawa’õ,
ba ma fasamõsa zama’ele’õ andrõ. (F. 14, 2; 17, 10).
15 Ba imane khõra:
Ba ya’ami,
ba ha miŵa’õ,
ha niha ndra’odo?
16 Ba itema li
Simoni Fetero, imane: Keriso ndra’ugõ, Ono Lowalangi sauri andrõ. (F. 14, 33. Yoh.
6, 69; 11, 27).
17 Ba itema linia Yesu,
imane khõnia: Ya’ahowu ndra’ugõ Simoni, ono Yona, me no tenga niha zama’ele’õ khõu da’õ, me Amagu andrõ, si
so ba zorugo, zama’ele’õ. (Gal. 1, 16. Kor. I. 2, 14).
18 Ba ya’odo gõi, uŵa’õ khõu: Fetero ndra’ugõ, ba ba dete gowe
andrõ utaru’õ
mbanuagu andrõ dania, ba lõ lalaŵa ia bawa gõli mbanua tou. (Yoh. 1, 43. Hal.
zin. 15, 7).
19 Ube’e dania khõu wogoē
mbanua zorugo andrõ, ba na so nibõbõmõ ba guli danõ, ba nibõbõ gõi ba zorugo,
ba hadia ni’efa’õu ba guli danõ, ba ni’efa’õ gõi ba zorugo. (F.
18, 18. Yoh. 20, 23).
20 Aefa da’õ iŵa’õ khõ ndra nifahaõ,
bõi laŵa’õ
ba niha, wa Keriso ia. (A. 21—28: Mar. 8, 31—38; 9, 1; Luk. 9, 22—27.)
21 IV. I’otarai da’õ, ba ibõrõtaigõ Yesu
ibokai khõ ndra nifahaõnia, wa lõ tola lõ mõi ia ba Yeruzalema, awõ wa la’oya’õ dania wamakao ya’ia satua andrõ ba ere
sebua ba sangila amakhoita, awõ wa labunu dania ia, awõ wa tesusugi dania ia,
na no irugi tõlu ngaluo. (F. 17, 22, 23; 20, 18, 19).
22 Ba isõbi ia khõnia
Fetero, ibõrõtaigõ itenaŵa, imane: Yamutimba khõu Lowalangi, Tua!
23 Bõi gõna ndra’ugõ si manõ. Ba ibali’õ ia, imane khõ
Wetero: Ae furigu, Satana! fangalagu ndra’ugõ; me lõ õfatoutou
zomasi Lowalangi, ha somasi niha õfatoutou. (Sam. II. 19, 22).
24 V. Aefa da’o, ba imane Yesu khõ
ndra nifahaõnia: Na so zedõna molo’õ ya’o, ba yamu’ositengagõ ia ba yamulu’i rõfania ba yamu’o’õ ndra’o. (F. 10, 38).
25 Ba zangalui fa’anau nosonia, aetu ia,
ba saetu noso, na bõrõ ndra’o, da’õ zanõndra ya’ia. (Luk. 17, 33. Yoh.
12, 25).
26 Hadia sa guna ba
niha, na isõndra harenia fefu hadia ia zi so ba guli danõ, ba na te’ala ia nosonia? Ba
hadia ena’õ
nibe’e
niha hõli nosonia? (Sin. 49, 8. 9).
27 So sa dania Nono
Niha, so khõnia lakhõmi Namania, awõnia mala’ika khõnia, ba ba da’õ ibe’e zulõ ba zamõsana,
dali mbuabuania. (F. 24, 30; 25, 31. Kor. II. 5, 10).
28 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, so õsa, zi
so ba da’e,
si lõ mate, irege no la’ila so Nono Niha ba mbanuania andrõ. (F. 10,
23).
MATAIO
Faza 17
I. Famolakhõmi Yesu. II. Ifadõhõ wõkhõ zaniri Yesu.
III. Ifa’ele’õ wamakao ya’ia. IV. Fame’e bobotolõ. (A. 1—13:
Mar. 9, 2—13. Luk. 9, 28—36.)
1 I.
Ba õnõ bongi aefa da’õ, ba iŵa’õ awõnia Yesu Wetero ba Yakobo ba Yohane,
talifusõ Yakobo, ba i’ohe ira ba hili salaŵa, ba zi ha ya’ira. (F. 26, 37 b.
t.).
2 Ba
tobali ia fõnara, humaga mbawania, hulõ luo, ba nukhania, ba afusi, hulõ haga.
(Fet. II. 1, 16—18).
3 Ba
hiza, oroma khõra Moze ba Eliya, si fahuhuo khõnia.
4 Ba
humede Wetero, imane khõ Yesu: He Tua, ba da’e zi sõkhi nahada, na
omasi ndra’ugõ,
ba da’ulau
nose ba da’e,
tõlu, sambua khõu ba sambua khõ Moze ba sambua khõ Geliya.
5 Ba
me muhede ia na, ba hiza lawuo sihaga, si lumõ’õ ya’ira, ba hiza li, si
otarai lawuo andrõ, imane: Onogu da’õ, ono omasiõ, wa’omasigu;
mifondrondrongo linia. (F. 3, 17. Moz. V. 18, 15).
6 Ba
me larongo da’õ
ira nifahaõ, ba lafalõgu tou ira, ata’u sibai.
7 Ba
mõi khõra Yesu, itufa ira tangania, imane: Mifaoso, ba bõi mi’ata’ufi.
8 Ba
me lafaõga hõrõra, ba lõ ni’ilara niha, ha Yesu.
9 Ba
me latueli hili, ba iŵa’õ khõra Yesu, bõi la’ombakha’õ gangilata andrõ, gofu
ha õkhõ, irege no maoso Nono Niha moroi ba ngai zi mate.
10 Ba lasofu khõnia nifahaõ andrõ, lamane: Ba hana wa laŵa’õ sangila amakhoita,
lõ tola lõ mõi Geliya ua? (Mal. 3, 1; 4, 5).
11 Ba itema li, imane: Mõi sa Geliya ba ifuli i’a’azõkhi fefu hadia ia.
(Fam. 11, 3 b. t.).
12 Ba uŵa’õ khõmi: Noa sa’ae mõi Geliya, ba lõ
saboto ia ba dõdõra, ba no lalau khõnia hadia zomasi ira. Si manõ gõi ba Nono
Niha; lafakao dania. (F. 11, 14; 14, 8. Luk. 1, 17).
13 Awena aboto ba dõdõ ndra nifahaõ, wa khõ Yohane, samayagõ
idanõ andrõ, tetandrõsaigõ niŵa’õnia khõra. (A. 14—21: Mar. 9, 14—29. Luk.
9, 37—43.)
14 II. Ba me larugi
niha sato, ba i’ondrasi ia niha, ituhi danõ fõnania, imane:
15 He Tua, hakhõsi
tõdõ nonogu andrõ, maniri, mofõkhõ sibai; asese sa’ae alau ia ba galitõ
ba asese gõi ba nidanõ.
16 Ba no u’ohe ia khõ ndra
nifahaõmõ, ba tebai lafadõhõ.
17 Ba itema linia Yesu,
imane: He ya’ami,
niha si lõ famati, si no tefuyu tõdõ! ha wa’aragu na khõmi ena’õ? ha wa’ara utaha wolaumi
andrõ? Mi’ohe
ia khõgu ba da’e.
18 Ba itenaŵa ia Yesu,
ba aheta khõnia mbekhu andrõ, ba dõhõ wõkhõ nono andrõ, i’otarai da’õ sibai.
19 Aefa da’õ, ba mõi ndra nifahaõ
khõ Yesu, ba zi ha ya’ira, lamane: Hana ndra’aga, wa tebai mafofanõ
ia?
20 Ba imane khõra:
Ba wa’ambõ
wamatimi andrõ. Si ndruhu sa niŵa’õgu khõmi, na so khõmi wamati, sezai bua lada,
ba miŵa’õ
ba hili andrõ: Fawu’a’õ ba da’e, fa’ese’õ ba da’õ! ba ifawu’a ia; ba lõ hadia ia
zi tebai khõmi. (F. 21, 21. Mar. 11, 23. Luk. 17, 6).
21 Ba lõ aheta zi sambalõ andrõ, na tenga ba wangandrõ ba ba
wamoni. (A. 22. 23: Mar. 9, 30. 32. Luk. 9, 43—45.)
22 III. Ba me orudu
ira ba Galilaia, ba imane khõra Yesu; Tebe’e dania Nono Niha ba
danga niha,
23 ba labunu ia, ba
na no irugi tõlu ngaluo, ba maoso ia, ifuli auri. Ba abu sibai dõdõra.
24 IV. Ba me larugi
Gafanauma, ba mõi khõ Wetero zanema bobotolõ andrõ, lamane: Hadia, lõ ibe’e mbobotolõ andrõ
samahaõ ya’ami?
(F. 22, 17).
25 Imane: Ibe’e. Ba me no mõi ia yomo,
ba ihulõ linia Yesu, imane: Hadia ba dõdõu, Simoni, razo ba guli danõ andrõ, ha
khõ lahalõ mbeo ba seŵa? hadia, ba ndraonora, hadia, ba niha bõ’õ?
26 Ba me imane: Ba
niha bõ’õ,
ba imane khõnia Yesu: Ba tobali aefa ndraono andrõ.
27 Ba fa bõi fatuwu
ita khõra, ba ae ba mbaŵa, ba lau gai, ba halõ gi’a andrõ, si fõfõna mõi
yaŵa, ba na õbokai mbawania, ba õsõndra bakha zambua rufia; da’õ halõ ba be’e õmõda darua ita. (F.
3, 15. Rom. 13, 7. Kor. I. 10, 32).
MATAIO
Faza 18
I. Bõi fayaŵa ita. II. Bõi tafobõrõ wangala khõ
nawõda. III. He tawisa, na mosala khõda nawõda. IV. Amaedola: Razo same’e buala sugilõnia khõ
sawuyunia, si lõ fa’ahakhõ dõdõ dania. (A.
1—5: Mar. 9, 33—37. Luk. 9, 46—48.)
1 I.
Ba da’õ
mõi khõ Yesu ndra nifahaõnia, lamane: Ha niha atõ zebua ba mbanua zorugo
andrõ?
2 Ba
humede ia ba ndraono, ifa’aso fõnara, ba imane:
3 Si
ndruhu niŵa’õgu
khõmi, na lõ mifuli ami, ba na lõ tobali hulõ ndraono ami, ba lõ’õ manõ lalami ba mbanua
zorugo andrõ. (F. 19, 14 b. t. Mar. 10, 15. Kor. I. 14, 20).
4 Ba
ha niha zangide’ide’õ ya’ia, si mane iraono andre, da’õ zebua ba mbanua zorugo
andrõ. (F. 23, 12).
5 Ba
na so zama’amõi
yomo khõnia iraono si manõ, sambua, ba dõigu, ba ya’o nifa’amõinia yomo. (F. 30,
40). (A. 6—9: Mar. 9, 42—48.)
6 II. Ba na so
zangalani side’ide
andrõ, samõsa, samati khõgu, ba sõkhi khõnia ena’õ, na lataŵi ba
mbaginia gara sebua ba na latibo’õ ia ba dalu nasi. (Luk. 17, 2).
7 Alai niha ba guli
danõ, ba wangala andrõ! Lõ’õ sa tola lõ fangala, ba alai niha samobõrõ
fangala. (Luk. 17, 1. Kor. I. 11, 19).
8 Ba na i’alani ndra’ugõ tangau, ba ma aheu,
ba tema eŵa ia ba tibo’õ; mohare’õ na sabõda ndra’ugõ, ba ma sakelakela,
ba õkhamõ wa’auri,
moroi dua dangau ba dua gaheu, ba tetibo ndra’ugõ ba galitõ andrõ,
si lõ matemate. (F. 5, 30).
9 Ba na i’alani ndra’ugõ hõrõu, ba tema koë
ia ba tibo’õ;
mohare’õ
na si bakole ndra’ugõ ba õkhamõ wa’auri, moroi dombua hõrõu, ba tetibo ndra’ugõ ba narako alitõ
andrõ. (F. 5, 29).
10 Mifaigi, fa bõi
mi’ositengagõ
zide’ide
andrõ, samõsa. Uŵa’õ sa khõmi, mala’ikara andrõ ba zorugo, ba lõ mamalõmalõ wa la’ila mbawa Namagu
andrõ, si so ba zorugo. (Sin. 34, 8. Heb. 1, 14).
11 Ba wangorifi si
no elungu sa mõi Nono Niha. (9, 13; Luk. 19, 10. Tim. I. 1, 15). (A. 12—14:
Luk. 15, 4—7.)
12 Hadia ba dõdõmi?
Na so niha, si so biribiri, otu nga’eu, ba na no elungu zi sageu; hadia, lõ irõi
zi siŵa wulu a siŵa ba hili misa ba mõi mangalui selungu andrõ?
13 Ba na tobali
isõndra, ba si ndruhu niŵa’õgu khõmi, abõlõ wa’omuso dõdõnia ba da’õ, moroi ba wa’omuso dõdõnia ba zi siŵa
wulu a siŵa, si lõ elungu.
14 Si manõ gõi khõ
Namami andrõ, si so ba zorugo; tenga nilau dõdõnia taya zamõsa, side’ide andrõ.
15 III. Ba na
mosala khõu dalifusõu, ba ae tegu ia, ba zi ha ya’ami, daruami; na
ifondrondrongo khõu, ba no õsõndra dalifusõu. (Moz. III. 19, 15. Gal. 6,
1.)
16 Ba na lõ
ifondrondrongo, ba halõ awõu zamõsa tõ ba ma darua, ena’õ aro huhuo fefu ba niŵa’õ zi darua, ba ma si
datõlu, si so ba mbõrõ. (Yoh. 8, 17).
17 Ba na lõ
ifondrondrongo khõra andrõ, ba ombakha’õ ba mbanua. Ba na lõ’õ gõi ifondrondrongo
niŵa’õ
mbanua, ba ya hulõ niha baero ia khõu, ya hulõ zanema beo. (Kor. I. 5, 11. 13.
Tes. II. 3, 6. 14. 15).
18 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, hadia
nibõbõmi ba guli danõ, ba nibõbõ gõi ba zorugo; ba hadia ni’efa’õmi ba guli danõ, ba
ni’efa’õ gõi ba zorugo. (F.
16, 19. Yoh. 20, 23).
19 Ba uŵa’õ gõi khõmi, na darua
ba khõmi zangosara’õ tõdõra, ba guli danõ, ba ngawalõ hadia ia, ni’andrõra, ba ibe’e khõra Amagu andrõ,
si so ba zorugo. (Mar. 11, 24).
20 Ba zorudu zi darua, ba ma si datõlu, ba dõigu, ba da’õ sodo khõra ba gotaluara.
(F. 28, 20. Luk. 24, 36).
21 IV. Ba mõi khõnia
Wetero, imane khõnia: He Tua, ha me uga u’efa’õ zala dalifusõgu, na
mosala in khõgu? Hadia irugi mewitu? (Luk. 17, 3. 4).
22 Imane khõnia Yesu: Uŵa’õ khõu: tenga ha irugi
zi mewitu, irugi zi mewitu ngafulu wa fitu.
23 Andrõ fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ razo, sedõna
mangerai õmõ khõ zawuyunia.
24 Ba me ibõrõtaigõ mangerai, ba te’ohe khõnia zamõsa, so’õmõ si fulu ngahõnõ
balaki.
25 Ba me lõ khõnia famu’a, ba iŵa’õ sokhõ, la’amawa ia, awõ wo’omonia, awõ nononia,
awõ fefu hadia ia zi so khõnia, famu’a gõmõ.
26 Ba ituhi dano sawuyu andrõ, mangalulu ia khõnia, imane:
Bologõ dõdõu khõgu, ba ahori ubu’a ia khõu.
27 Ba ahakhõ dõdõ zokhõ zawuyu andrõ, i’efa’õ ba ibe’e bualania khõnia zugilõ
andrõ.
28 Ba me mõi baero zawuyu andrõ, ba falukha ia nawõnia sawuyu,
so’õmõ
khõnia si lima wulu rufia. Ba ira’u, itõgi mbagi, imane: Bu’a gõmõu khõgu.
29 Ba ituhi danõ awõnia sawuyu andrõ, mangandrõ khõnia,
imane: Bologõ dõdõu khõgu, ba ubu’a khõu.
30 Ba lõ edõna ia; mõi ia, ifakuru’õ, irege ibu’a gõmõ.
31 Ba me la’ila da’õ awõnia sawuyu bõ’õ, ba abu sibai dõdõra
ba mõi ira, la’ombakha’õ khõ zokhõ ya’ira da’õ no mege fefu.
32 Ba ifakaoni’õ ia sokhõ ya’ia, imane khõnia: He
sawuyu si lõ sõkhi! Õmõ no andrõ fefu, ba no ube’e bualagu khõu, me no
mangandrõ ndra’ugõ
khõgu;
33 ba hadia, lõ õhakhõsi tõdõ gõi mena’õ nawõu sawuyu, si
mane ya’o,
me no uhakhõsi tõdõ ndra’ugõ? (Yak. 2, 13).
34 Ba mofõnu zokhõ ya’ia, ibe’e ba danga zamakao,
irege ibu’a
gõmõnia khõnia fefu. (F. 3, 25. 26).
35 Si manõ gõi ilau khõmi dania Amagu andrõ ba zorugo, na
tenga moroi ba dõdõmi mi’efa’õ zala, dozi ami, ba dalifusõmi. (F. 6, 15.
Mar. 11, 25 b. t.).
MATAIO
Faza 19
I. Lasofu, na tola itibo’õ ngambatõnia niha.
II. Ifahowu’õ ndraono Yesu. III. Ono matua andrõ, so’ana’a. IV. Ha waraõ
isõndra lala wangorifi so’ana’a.
(A. 1—9: Mar. 10, 1—12.)
1 I.
Ba me no i’o’ozui Yesu huhuo andrõ,
ba iheta ia ba Galilaia, isaŵa danõ Yudaia, yefo Yoridano.
2 Ba
ato zolo’õ
ya’ia
niha, ba ifadõhõ wõkhõra ba da’õ.
3 Ba
mõi khõnia warizaio, latandraigõ ia, lamane: Hadia, tola itibo’õ ngambatõnia niha,
gofu hadia mbõrõ? (Mar. 10, 8).
4 Ba
itema li, imane: Hadia, lõ ni’ilami ba zura, wa ira matua ba ira alawe
nifazõkhi zombõi ba mbõrõta? (Moz. I. 2, 27; 5, 2),
5 ba
no imane: ”Andrõ irõi dania namania, awõ ninania, niha, ba i’olembai ngambatõnia,
ba tobali ha sambua boto zi darua andrõ”? (Moz. I. 2, 24. Efez. 5, 31).
6 Ba
tenga sa’ae
darua ira, ha sambua boto. Ba bõi yamufabali niha nifabõbõ Lowalangi. (Kor. I.
7, 10).
7 Lamane
khõnia: Ba hana wa no i’oroi’õ Moze labe’e zura wangefa, ba
latibo’õ
ia? (F. 5, 31).
8 Imane
khõra: Bõrõ wa’abe’e dõdõmi, wa itehe khõmi
Moze wanibo’õ
ira alawemi; ba moroi ba mbõrõta, ba tenga si manõ.
9 Ba
uŵa’õ
khõmi: Na so zanibo’õ ira alawenia, na tenga horõ mbõrõ, ba na ihalõ dánõ bõ’õ, ba sohorõ da’õ. (F. 5, 32. Luk. 16,
18).
10 Lamane khõnia nifahaõnia: Na si manõ huku niha ba ndra
alawe, ba lõ sõkhi wangowalu. (Kor. I. 7, 1).
11 Ba imane khõra: Lõ dozi aboto ba dõdõ huhuo andre, ha ba
nibe’e
fa’aboto
ba dõdõ. (Kor. I. 7, 2; 7, 17)
12 So sa nikhai, si no tohõna si manõ, moroi ba dalu nina; ba
so nikhai, nikhai niha, ba so nikhai, si no mogai ya’ira tangara, bõrõ mbanua
zorugo andrõ. Sangila mamotokhi ba dõdõnia, ba yamubotokhi. (Kor. I. 7, 26. 32
b. t. Tim. I. 4, 3. Tim. II. 3, 6). (A. 13—15: Mar. 10, 13—16. Luk. 18,
15—17.)
13 II. Ba la’ohe khõnia ndraono sawuyu,
ena’õ
itufa ira tanga ba mangandrõ. Ba latenaŵa ira nifahaõ.
14 Ba imane khõra Yesu:
Mifa’amõi
ndraono, bõi mitaha ira we’amõi khõgu, ba zi manõ sa mbanua zorugo andrõ.
(F. 18, 3).
15 Ba itufa ira
tanga, ba iheta ia ba da’õ. (A. 16—22: Mar. 10, 17—22. Luk. 18,
18—23.)
16 III. Ba hiza
niha si mõi khõnia, imane: He samahaõ! hadia zi sõkhi nilaugu, ena’õ usõndra wa’auri si lõ aetu andrõ?
(Luk. 10, 25).
17 Ba imane khõnia:
Hadia wa õsofu khõgu zi sõkhi? Ha samõsa zi sõkhi. Ba na omasi’õ õkhamõ wa’auri, ba o’õ goroisa andrõ. (Luk.
10, 26—28. Gal. 3, 12. 21).
18 Imane: Hadia
goroisa? Ba imane Yesu: Da’õ: Bõi ange’e! Bõi ohorõ! Bõi
anagõ! Bõi bõbõgõ zi lõ duhu! (Moz. II. 20, 12 b. t.).
19 Fosumange namau,
awõ ninau! ba: Omasi’õ zahatõ khõu, si mane fa’omasiu ndra’ugõ! (F. 22, 39. Moz.
III. 19, 18).
20 Imane khõnia ono
matua andrõ: No ahori u’o’õ da’õ, hadia zambõ ndra’o?
21 Imane khõnia Yesu:
Na omasi’õ
mo’ahonoa,
ba ae amawa zi so khõu ba be’e ba zi numana, ba so khõu girõgirõ ba zorugo
ba tabu, o’õ
ndra’o.
(F. 5, 48; 6, 20. Luk. 12, 33. 34).
22 Ba me irongo da’õ ono matua andrõ, ba
mofanõ ia, abu dõdõ; me no sebua ana’a ia. (A. 23—30: Mar. 10, 23—31. Luk. 18,
24—30.)
23 IV. Ba imane Yesu
ba nifahaõnia: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, afõkhõ
sibai ba zo’ana’a wogamõ banua zorugo andrõ. (Tim. I. 6, 9).
24 Ba uŵa’õ gõi khõmi, aoha na i itõrõ dõgi walõlõŵa kudo, moroi ikhamõ
mbanua zorugo so’ana’a. (F. 13, 22).
25 Ba me larongo da’õ nifahaõnia, ba tobali sibai dõdõra, ba lamane: Ba ha niha
zogamõ fa’auri?
26 Ba ifaigi ira Yesu
ba imane khõra: Na ba niha, ba tebai; ba ba Lowalangi, ba molala fefu hadia ia.
(Luk. 1, 37).
27 Ba humede
Wetero, imane khõnia: Faigi ndra’aga, no marõi fefu
hadia ia ba no ma’o’õ ndra’ugõ, ba hadia khõma
dania? (F. 4, 20).
28 Ba imane khõra Yesu:
Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, ya’ami solo’õ ya’o, ba ba wangazõkhi dania, na mudadao Nono Niha ba dadaoma lakhõminia
andrõ, ba dumadao gõi ami, felendrua dadaoma ba sanguhuku mado Gizeraëli andrõ,
si felendrua, ami. (F. 25, 31. Luk. 22, 28 b. t. Fam. 3, 21. Kor. I. 6, 2).
29 Ba dozi si no
mondrõi talifusõ matua, ba ma talifusõ alawe, ba ma ama, ba ma ina, ba ma ono,
ba ma benua, na bõrõ dõigu, ba oya winaeta lasõndra mangawuli, ba latema wa’auri si lõ aetu andrõ, amaedola gondrõita.
30 Ba ato zi mõi furi
dania si so fõna iada’e, ba si mõi fõna, si
so furi iada’e. (F. 20, 8. 16. Luk.
13, 30).
MATAIO
Faza 20
I. Amaedola: Luo zohalõŵõ ba kabu nagu. II. Ifuli
i’ombakha’õ wamakao ya’ia Yesu. III. Ina nono
Zebedaio andrõ. IV. Ifadõhõ Yesu hõrõ niha sau’a, darua.
1 I.
Noa sa fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ niha, satua baomo, si mõi, si hulõ
wongi, mangoni sohalõŵõ ba kabu nagu khõnia. (F. 21, 33).
2 Ba
me no mamagõlõ ira zohalõŵõ, sasuku ma’ṍkhõ luora, ba ifatenge
ira ba kabu nagu andrõ khõnia.
3 Ba
me ifuli mõi, me labõzi siŵa, ba i’ila dánõ bõ’õ, si so ba kade, si
lõ halõŵõ,
4 ba
imane khõra: Mi’ae’e, ya’ami gõi, ba kabu nagu, ba si nangea luomi, ba ube’e khõmi.
5 Ba
mõi ira. Ba ifuli mõi me laluo ba me labõzi tõlu, ba imanõ zui.
6 Ba
me mõi ia me labõzi lima, ba falukha ia dánõ bõ’õ, si so ba da’õ, ba imane khõra:
Hadia wa mi’oma’õkhõi manõ ba da’e, lõ halõŵõ?
7 Lamane
khõnia: Me lõ sangoni ya’aga. Imane khõra: Mi’ae’e gõi, ba kabu nagu
andrõ.
8 Ba
me bongi sa’ae,
ba imane sokhõ kabu nagu andrõ khõ durutulinia: Hede ba zohalõŵõ andrõ ba be’e luora; bõrõgõ ba zafuria
mõi, numalõ ba zi fõfõna andrõ. (F. 19, 30).
9 Ba
la’ondrasi
ni’oni
me labõzi lima, ba sasuku zamõsa luora.
10 Ba me so zi fõfõna andrõ, ba lawai ebua zinemara. Ba tebe’e sasuku zamõsa khõra
gõi.
11 Ba me no latema da’õ, ba kumõkõkõkõ ira khõ
zatua baomo andrõ, (Luk. 15, 29 b. t.),
12 lamane: Ha saza wohalõŵõ zafuria andrõ, ba no fagõlõgõlõ
ndra’aga
õbe’e,
ya’aga
si no manaha fa’afõkhõ andrõ, ma’õma’õkhõ, awõ wa’aukhu zino. (F. 19,
29).
13 Ba itema li zi samõsa andrõ, imane: He le, lõ ulimo ndra’ugõ. Tenga no mamagõlõ
ita ba zi sasuku?
14 Halõ dána khõu ba ofanõ. Somasido, ufagõlõgõlõ wame’e khõmi safuria
andre.
15 Ma lõ tola u’o’õ manõ nilau dõdõgu ba zi so khõgu? Ma afõkhõ
dõdõu, me no sebua tõdõ ndra’o? (Rom. 9, 21, b. t.).
16 Si manõ wa tobali si so fõna zi so furi, awõ wa tobali si
so furi zi so fõna. (F. 19, 30; 22, 14). (A. 17—19: Mar. 10, 32—34. Luk. 18,
31—34.)
17 II. Ba me mõi
misi yaŵa Yesu ba Yeruzalema, ba i’ohe awõnia zi felendrua, ba zi ha ya’ira ba imane khõra ba
lala:
18 Hiza, mõi ita
misi yaŵa ba Yeruzalema; ba tebe’e dania ba danga gere sebua ba ba danga
zangila amakhoita andrõ Nono Niha, ba la’etu’õ hukunia, huku famunu,
(F. 16, 21),
19 ba labe’e ia ba danga niha
baero, ba wango’aya ya’ia ba ba wamõbõzi ba ba wamorõfa; ba na no irugi
tõlu ngaluo, ba maoso ia, ifuli auri. (E. 27, 2 b. t.). (A. 20—28: Mar. 10,
35—45.)
20 III. Ba mõi khõnia
nina nono Zebedaio andrõ, awõ nononia, ituhi danõ fõnania, so ni’andrõnia khõnia. (F.
10, 2).
21 Ba imane khõnia:
Hadia niŵa’õu?
Imane khõnia: Ŵa’õ, ena’õ dumadao dania nonogu andre, si darua, samõsa
ba gambõlõu ba samõsa ba gaberau, ba mbanuau andrõ.
22 Ba itema linia Yesu,
imane: Lõ mi’ila
watahõgõ hadia ni’andrõmi. Hadia mi’ila mibadu nõsi mako andrõ, nibadugu dania?
Lamane khõnia: Ma’ila. (F. 26, 39. Luk. 12, 50).
23 Imane khõra:
Mibadu sa nõsi mako andrõ khõgu dania, ba fedadao andrõ ba gambõlõgu ba ba
gaberagu, ba tenga ia’o zanguma’õ; ha da’õ zidadao ba da’õ, nihonogõi Namagu
fedadao. (F. 25, 34).
24 Ba me larongo da’õ si dafulu, ba lõ sõkhisõkhi
dõdõra ba zi darua andrõ, si fatalifusõ.
25 Ba humede khõra Yesu,
imane: Mi’ila,
lafatõrõ mbanuara salaŵa niha ba labe’e barõ mbawara niha sebuara. (Luk. 22, 25 b.
t.).
26 Ba ba khõmi, ba
bõi si manõ; ha niha zomasi ebua ba khõmi, ba yamõi enonimi; (F. 23, 11; Mar.
9, 35; Efes. 5, 21),
27 ba na so ba khõmi
zomasi mõi fõnami, ba yamõi sawuyumi.
28 Si mane Ono
Niha, tenga si mõi mangoni, no si mõi enoni, si mõi mame’e nosonia hõli zato.
(Luk. 22, 27. Yes. 53, 10. 12. Tim. I. 2, 6. Fet. I. 1, 18. 19). (A. 29—34:
Mar. 10, 46—52. Luk. 18, 35—43.)
29 IV. Ba me mofanõ
ira, me aefa ira ba Yerikho, ba ato zolo’õ ya’ia niha.
30 Ba hiza niha sau’a, darua, sidadao ba zinga lala; me larongo itõrõ Yesu, ba mu’ao ira, lamane: Hakhõsi tõdõ ndra’aga, ma’uwu Dawido! (F. 9,
27).
31 Ba latenaŵa ira
sato, ena’õ labato. Ba lahõtõi
fe’ao, lamane: He Tua, ma’uwu Dawido, hakhõsi tõdõ ndra’aga!
32 Ba ibadugõ ia Yesu,
muhede ia khõra, imane: Hadia zomasi ami, he uwisa khõmi?
33 Lamane khõnia:
He Tua, ena’õ teboka hõrõma!
34 Ba ahakhõ dõdõ Yesu
ba ibabaya hõrõra, ba i’anema’õ ifuli la’ila niha ba la’o’õ ia.
MATAIO
Faza 21
I. Fe’amõi Yesu miyomo ba Yeruzalema.
II. Fangehao osali. III. Marafala si mate. IV. Lasofu, hana wa tola imanõ Yesu.
V. Amaedola: Sohalõŵõ ba kabu nagu. (A. 1—11: Mar. 11, 1—10. Luk. 19, 29—38. Yoh.
12, 12—18.)
1 I.
Ba me no ahatõ ira ba Yeruzalema, me larugi Mbetifage, ba gahe hili wanikha, ba
ifatenge nifahaõnia Yesu, darua,
2 imane
khõra: Mi’ae
ba mbanua side’ide
andrõ, fõnami, ba i’anema’õ falukha ami galide si alawe ni’amõhõgõ ba so gõi
nono; mitoto’õ
wesu ba mi’ohe
ia khõgu.
3 Ba
na so zanguma’õ
khõmi hadia ia, ba mimane: Moguna khõ Dua, ba i’anema’õ ifa’ohe’õ.
4 Andrõ
si manõ, ena’õ
itõrõ niŵa’õ
zama’ele’õ andrõ, me imane: ”Miŵa’õ khõ nono Ziona alawe
andrõ:
5 ”Hiza,
i’ondrasi’õ razomõ, sebolo tõdõ,
fakudo ia ba hulu galide, ba ba hulu nono zonoro”. (Sakh. 9, 9).
6 Ba
mõi nifahaõ andrõ, la’o’õ niŵa’õ Yesu, khõra, la’ohe galide
andrõ,
7 awõ
nono, ba labologõ nukha ba hulu ba fakudo ia yaŵa.
8 Ba
ato niha samologõ ba lala nukhara; ba so zoleŵa tuturu geu ba lafazawili ba
lala. (Sal. II. 9, 13).
9 Ba
mu’ao
niha sato, si so fõna, awõ zolo’õ moroi furi, lamane: ”Hozana khõ ma’uwu Dawido andrõ, ya’ahowu zi so andrõ, ba
dõi Zo’aya;
hozana ba zalaŵa yawa!” (Sin. 118, 25. 26).
10 Ba me irugi yomo ba Yeruzalema, ba humufa mbanua ma’afefu, lamane: Ha niha
da’õ?
11 Ba lamane niha sato: Da’õ zama’eleõ andrõ, Yesu, banua
Nazareta, ba Galilaia. (F. 2, 23. Yoh. 1, 46). (A. 12—17: Mar. 11, 15—17. Luk.
19, 45. 46).
12 II. Ba mõi ba
gosali Lowalangi andrõ Yesu, ba ifofanõ baero fefu zamawamawa hadia ia, awõ
zowõliwõli ba gosali, ba iso’agõ meza zanuka ana’a, awõ dadaoma zamawa
marafadi. (Yoh. 2, 14 b. t.).
13 Ba imane khõra:
No so ba zura: ”Omo wangandrõ dõi nomogu.” Ba ya’ami, ba no mibali’õ tõgi narõ hili naha
zorabu. (Yes. 56, 7. Yer. 7. 11).
14 Ba la’ondrasi ia sau’a, awõ zombuyumbuyu
tõla, ba gosali, ba ifadõhõ wõkhõra.
15 Ba me la’ila ere sebua ba
sangila amakhoita zahõlihõli dõdõ andrõ, nilaunia, ba me larongo li ndraono, si’ao ba gosali, sanguma’õ: ”Hozana khõ ma’uwu Dawido andrõ!” ba
lõ sõkhisõkhi dõdõra.
16 Ba lamane khõnia:
Õrongo, hadia niŵa’õ da’õ? Ba imane khõra Yesu: Urongo. Hadia, lõ mirai mi’ila ba zura: ”No õ’asogõ khõu wanuno si
oroi mbewe ndraono si lõ humede na, ba si oroi mbewe zamaenu?” (Sin. 8, 3).
17 Ba irõi ira, mõi
ia baero mbanua, isaŵa Mbetania, ba mõrõ ia ba da’õ. (Mar. 11, 11. 19). (A.
18—22: Mar. 11, 12—14. 20—24.)
18 III. Ba me
mangawuli ia miyomo ba Yeruzalema, si hulõ wongi, ba olofo ia.
19 Ba me i’ila marafala, sageu,
ba ngai lala, ba mõi ia ba da’õ, ba lõ yaŵa bua ni’ilania, ha bulu. Ba
imane khõnia: Bõi yamowua ndra’ugõ sa’ae, irugi zi lõ aetu.
Ba i’anema’õ mate marafala
andrõ.
20 Ba me la’ila da’õ nifahaõ, ba
ahõlihõli dõdõra ba lamane: Ha lõ alio mate marafala andrõ!
21 Ba humede Yesu,
imane khõra: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi: Na so khõmi wamati, na lõ manufa
dõdõmi, ba tenga ha da’õ milau, ba marafala andrõ; na miŵa’õ gõi ba hili andrõ:
Fazaŵa’õ
ba tibo’õgõ
ba nasi, ba itõrõ niŵa’õmi. (F. 17, 20).
22 Ba hadia ia, fefu,
ni’andrõmi
ba wangandrõ, na mamati ami ba lõ zi lõ mitema. (F. 7, 7; 18, 19). (A.
23—27: Mar. 11, 27—33. Luk. 20, 1—8.)
23 IV. Ba me mõi ia
ba gosali, ba la’ondrasi ia ere sebua ba satua mbanua, me mamahaõ ia, lamane:
Hadia, wa tola õlau da’õ ba ha niha zanehe khõu? (Yoh. 2, 18).
24 Ba itema lira Yesu,
imane khõra: So gõi nisofugu khõmi zambalõ; na miŵa’õ khõgu da’õ, ba uŵa’õ gõi khõmi, hadia, wa
tola ulau da’õ.
25 Famayagõ idanõ
andrõ khõ Yohane, he moroi ia, hadia, moroi ba zorugo, hadia moroi ba niha? Ba
la’era’era tõdõra, ba lamane:
(Luk. 3, 3; 7, 30).
26 Na taŵa’õ: Moroi ba zorugo, ba
imane khõda dania: Ba hana wa lõ mamati ami no khõnia? Ba na taŵa’õ: Moroi ba niha, ba
ata’u
ita niha sato, me ba dõdõra fefu, sama’ele’õ Yohane andrõ. (F. 14, 5).
27 Ba latema li Yesu,
lamane: Lõ ma’ila.
Ba imane khõra gõi: Ba lõ’õ gõi uŵa’õ khõmi, hadia, wa
tola ulau da’õ.
28 Ba hadia ba
dõdõmi? So niha, si so ono matua, darua. Ba mõi ia ba zi samõsa, imane: He onogu,
ae ohalõŵõ ba kabu nagu ma’õkhõ.
29 Ba itema linia,
imane: Lõ edõnado. Ba aefa da’õ, ba mangesa dõdõnia, ba mõi ia.
30 Ba mõi ia ba zi
samõsa, ba imanõ gõi. Ba itema linia da’õ, imane: Mõi ndra’o, ama, ba lõ mõi
ia.
31 Ha niha ba zi
darua andrõ zolo’õ somasi nama? Lamane: Si fõfõna andrõ. Imane khõra Yesu: Si ndruhu
niŵa’õgu
khõmi, ofõna molala ba mbanua Lowalangi andrõ zanema beo ba sohorõ, moroi khõmi.
(Luk. 3, 12; 18, 14).
32 Noa sa mõi Yohane
khõmi, wangombakha lala satulõ, ba lõ samati ami khõnia, ba no mamati khõnia
zanema beo ba sohorõ. Ba me mi’ila da’õ, ba lõ sangesa
dõdõmi, furi õ, ba wamati khõnia ena’õ. (F. 3, 17).
(A. 33—46: Mar. 12, 1—12. Luk. 20, 9—19.)
33 V.
Mifondrondrongo gamaedola bõ’õ: So niha, satua
baomo, samazõkhi kabu nagu, ifasui õli, iko’o ba danõ wolazi, ba i’otomosi malige, ba ibe’e niseŵa kabu andrõ ba zohalõŵõ, ba ilau mofanõ. (Yes. 5, 1 b.
t. Yer. 2, 21).
34 Ba me no ahatõ
mbaŵa wangai bua, ba ifatenge zawuyunia ba zohalõŵõ andrõ, ba wanema bua nagu khõnia.
35 Ba lara’u zawuyunia andrõ sohalõŵõ: so nibõbõzi, so nibunu manõ, ba so
nibunu nitebu kara. (F. 22. 6).
36 Ba ifuli
ifatenge zawuyu bõ’õ, ato moroi ba zi
fõfõna andrõ, ba lamanõ gõi ba da’õ.
37 Ba ba gafuriata,
ba ifatenge khõra nononia, imane: Ata’u ira nonogu. (Heb. 1,
1. 2).
38 Ba me la’ila nononia andrõ sohalõŵõ, ba lamane dõdõra: Sanema ondrõita da’õ, talabu, tabunu ia ba tahalõ khõda gondrõita andrõ khõnia. (F.
26, 3. 4. 66; 27, 23).
39 Ba lara’u ia, latuli’õ baero kabu nagu, ba
labunu. (F. 23, 37. Heb. 13, 12).
40 Ba na mõi zokhõ
kabu nagu andrõ, ba he iwisa ba zohalõŵõ andrõ?
41 Lamane khõnia:
Ihaogõ wamakiko sebua horõ andrõ, ba kabu nagu andrõ, ba ibe’e niseŵa ba zohalõŵõ bõ’õ, same’e bua khõnia na baŵania.
42 Imane khõra Yesu:
Hadia, lõ mirai mi’ila ba zura: ”Gowe
andrõ, nitibo’õ zotomo andrõ, ba no
tobali toyo ba watalinga; khõ Zo’aya moroi da’õ, ba sahõlihõli dõdõda.” (Sin. 118, 22. 23. Hal. zin. 4, 11. Yes.
28, 16).
43 Andrõ uŵa’õ khõmi: Laheta dania khõmi mbanua Lowalangi andrõ, ba labe’e ba niha sowua buania. (Hal. zin. 13, 46). 44 Ba sarasa zalau
ba gowe andrõ, ba nilangõnia, ba imama. (Yes. 8, 14. 15. Dan. 2, 34 b.
t.).
45 Ba me larongo
gamaedola andrõ khõnia ere sebua ba farizaio, ba aboto ba dõdõra, wa khõra
itandrõsaigõ da’õ.
46 Ba la’alui wondra’u ya’ia, ba no ata’u ira niha sato, me ba
dõdõra sama’ele’õ ia. (Luk. 7, 16. Luk. 19, 48. Mar. 12, 12).
MATAIO
Faza 22
I. Amaedola; Falõŵa. II. Lasofu, na labe’e mbeo, ba na lõ’õ, ba III. he wisa ba
wemaoso zi mate andrõ, ba IV. hadia zebua goroisa. V. Ha ma’uwu Keriso?
1 I.
Ba humede Yesu, amaedola zui ilau khõra, imane: (A. 2—14: Luk. 14,
16—24).
2 No
fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ razo niha, samangowalu ononia.
3 Ba
ifatenge zawuyunia, ba wehede ba zi ho kumaoni, ba we’amõi ba walõŵa, ba lõ
edõna mõi ira.
4 Ba
ifuli ifatenge zawuyu bõ’õ, imane: Mimane ba zi ho kumaoni andrõ: Hiza,
no u’asiwai
gõ andrõ khõgu, õrõbao khõgu ba hadia ia gurifõ ni’a’atabõ, ba no tumaba ba
no awai fefu hadia ia, mitabu ba walõŵa.
5 Ba
lõ ba dõdõra; mofanõ ira, so zi mõi ba nowi khõnia, ba so zi mõi maniaga.
6 Ba
tánõ bõ’õ,
ba lara’u
zawuyunia andrõ, la’o’aya ba labunu. (F. 21, 35. 36).
7 Ba
mofõnu razo no mege, ba ifatenge zaradadunia, ifafakiko’õ zange’e andrõ ba banuara, ba
ifatunu’õ.
(Dan. 9, 26).
8 Aefa
da’õ,
ba imane ba zawuyunia: Noa sa mulau walõŵa, ba tenga si nangea mõi nikaoni
andrõ. (Hal. zin. 13, 46).
9 Ba
mi’ae
ba wabaliŵa lala misa, ba ha wa’ato zi falukha ami, ba mikaoni ba walõŵa.
10 Ba mõi ba lala zawuyu no mege, ba la’ozaragõ fefu zi falukha
ira, si sõkhi, awõ zi lõ sõkhi, ba afõnu niha si manga naha walõŵa.
11 Ba me mõi baulu razo, ba wamaigi si manga andrõ, ba i’ila zamõsa ba da’õ, si lõ baru ba walõŵa.
(Yes. 61, 10. Efes. 4, 22—24).
12 Ba imane khõnia: He le, hadia wa mõi’õ yomo ba da’e, ba lõ baru ba walõŵa?
Ba lõ hedehedenia.
13 Ba imane razo ba genoni: Mibõbõ gahenia ba tangania, ba
mitibo’õ
ia ba zogõmigõmi, baero sibai; ba fege’ege dania ba da’õ ba fatangisa mboha.
(F. 8, 12).
14 Ato sa nikaoni, ba lõ ato nitutuyu. (F. 20, 16).
(A. 15—22: Mar. 12, 13—17. Luk. 20, 20—26.)
15 II. Ba mõi
mamagõlõ warizaio, ena’õ la’alani ia ba huhuonia.
16 Ba lafatenge khõnia
nono zekola andrõ khõra, awõ zi faofao khõ Herode, lamane: He samahaõ! ma’ila, satulõ ndra’ugõ ba si ndruhu
wangombakha’õu
lala Lowalangi, ba lõ ba dõdõu niha, lõ’õ sa õfaigi mbawa
niha.
17 Ba ŵa’õ khõma, hadia ba dõdõu,
tola labe’e
mbeo khõ kaizaro, ma lõ’õ?
18 Ba me no aboto
ba dõdõ Yesu walõsõkhira, ba imane: Hana wa mitandraigõ ndra’o, samini tṍdõ?
19 Mi’oroma’õ khõgu hua mbeo
andrõ. Ba la’oro’õ khõnia zambua hua suku.
20 Ba imane khõra Yesu:
Ha famaedo da’e,
ba ha õkhõ zura andre? Lamane: Khõ kaizaro.
21 Ba imane khõra:
Ba mibe’e
khõ kaizaro hadia khõ kaizaro, ba khõ Lowalangi hadia khõ Lowalangi. (Luk. 23,
2. Rom. 13, 7).
22 Ba me larongo da’õ, ba ahõlihõli dõdõra
ba larõi ia, lalau mofanõ. (A. 23—33: Mar. 12, 18—27. Luk. 20, 27—39.)
23 III. Me luo da’õ mõi khõnia zadukaio
andrõ, sanguma’õ
lõ femaoso zi mate, ba lasofu khõnia, (Hal. zin. 23, 6. 8).
24 lamane: He
samahaõ, no iŵa’õ Moze, na so zi mate niha, si lõ ono, ba yamu’owalu wo’omonia talifusõnia, yamufonga’õtõ dalifusõnia andrõ.
(Moz. V. 25, 5).
25 Ba no so ba khõma,
dafitu si fatalifusõ, ba mangowalu zi a’a ba mate; ba me lõ
ononia, ba khõ nakhinia wo’omonia.
26 Si manõ gõi
wanete da’õ
ba fanete zi darua, irugi dafitu ira.
27 Ba ba gafuriata,
furira fefu, ba mate gõi galawe andrõ.
28 Ba ba wemaoso zi
mate andrõ, ba ha fo’omo ia ba zi dafitu andrõ? noa sa’ae dozi zangai ya’ia.
29 Ba itema lira Yesu,
imane khõra: Selungu ami, lõ saboto ba dõdõmi zura ba lõ saboto ba dõdõmi wa’abõlõ Lowalangi
andrõ.
30 Ba wemaoso zi
mate andrõ sa, ba lõ mangowalu ira, ba lõ mõi nihalõ, hulõ mala’ika Lowalangi andrõ ba
zorugo sa’ae
ira. (Luk. 20, 35). 31 Ba ba wemaoso zi mate andrõ, ba hadia, lõ nibasomi niŵa’õ Lowalangi khõmi, me
imane: (Moz. II. 3, 6).
32 ”Lowalangi
Gaberahamo ndra’o ba Lowalangi Giza’aki ba Lowalangi Yakobo?” Ba tenga Lowalangi
zi mate ia, no Lowalangi zauri.
33 Ba me larongo da’õ niha sato, ba tobali
dõdõra ba wamahaõnia andrõ. (A. 34—40: Mar. 12, 28—34.)
34 IV. Ba me
larongo farizaio, no ifa’afu mbawa zadukaio, ba falukha ira.
35 Ba so zamõsa khõra,
sonekhe ba goroisa, sanofu khõnia, ba wanandraigõ ya’ia, imane:
36 He samahaõ, hezo
zebua goroisa ba zura goroisa andrõ?
37 Ba imane khõnia:
”Omasi’õ
Zo’aya
ya’ugõ,
Lowalangiu andrõ, moroi si’aikõ ba dõdõu, nosou ma’asambua zangomasi’õ ya’ia, ba õhorigõ gera’erau, wangomasi’õ ya’ia.” (Moz. V. 6, 5;
10. 12).
38 Da’õ zebua goroisa, da’õ zi fõfõna.
39 Ba sambua tõ, si
fakhilikhili khõnia: ”Omasi’õ zahatõ khõu, si mane fa’omasiu ndra’ugõ.” (Yoh. I. 4, 20.
21. Moz. III. 19, 18. Rom. 13, 9).
40 Ba goroisa si
dombua andrõ manandrõsa goroisa fefu, awõ niŵa’õ zama’ele’õ andrõ. (A. 41—46:
Mar. 12, 35—37. Luk. 20, 41—44.)
41 V. Ba me falukha
warizaio, ba isofu khõra Yesu, imane:
42 Hadia ba dõdõmi
ba khõ Keriso andrõ? ha ma’uwu ia? Lamane khõnia:
Ma’uwu Dawido.
43 Ba imane khõra:
Ba hadia wa ibe’e tõinia Zo’aya Dawido, nifarou Geheha, me imane:
44 ”No iŵa’õ So’aya khõ Zo’aya ya’o: Dadao ba gambõlõgu,
irege ube’e tou barõ gaheu zi
fatiu tõdõ khõu.” (Sin. 110, 1. Hal. zin. 2, 34, 35. Heb. 1—13).
45 Ba na ibe’e tõinia Zo’aya Dawido, ba he wisa
wa ma’uwunia? Ba lõ sangila
manema linia, hadia ia, ba lõ si lõ ata’u manofu khõnia sa’ae, i’otarai luo da’õ.
MATAIO
Faza 23
I. Itegu warizaio Yesu. II. I’e’esi mbanua Yeruzalema
andrõ.
(A. 1—14: Mar. 12, 38—40. Luk. 20, 45—47.)
1 I.
Ba humede Yesu ba niha sato ba khõ ndra nifahaõnia, imane:
2 Ba
dadaoma Moze dumadao zangila amakhoita andrõ ba farizaio.
3 Ba
fefu hadia ia, niŵa’õra khõmi, ba mi’o’õ, bõi misawõ, ba bõi mi’o’õ ba mbuabuara; laŵa’õwa’õ sa, ba lõ latõrõ.
(Rom. 2, 21).
4 Ba
labõbõ noro sabua ba lahare’õ ba galisi niha, ba ya’ira, ba sara turura lõ
labe’e,
ba wamaliŵa ya’ia.
(Luk. 11, 46).
5 Afu’afura la’ila ira niha, andrõ
lalau fefu nilaura andrõ. La’ebolo’õ sa zura wangerangera andrõ khõra, ba la’ebua’õ mbowobowo mbarura
andrõ. (F. 6, 1. 2. Moz. IV. 15, 38. Moz. V. 6, 8).
6 Ba
no omasi ira naha tánõ si yaŵa ba gowuloa ba dadaoma tánõ si yaŵa ba zekola; (Luk.
11, 43)
7 ba
omasi ira na la’owai ira ba kade, ba na labe’e tõira zamahaõ niha
tánõ bõ’õ.
8 Ba
bõi ndramube’e
tõimi zamahaõ, ha sa samõsa zamahaõ ya’ami, ba si fatalifusõ ami fefu.
9 Ba
bõi fa’ama
ami ba niha ba guli danõ, ha sa samõsa Namami, si so ba zorugo.
10 Ba bõi ndramaube’e tõimi zolohe, me ha samõsa zolohe ya’ami, Keriso.
11 Enonimi zebuami. (F. 20, 26, 27).
12 Ba samali’õ salaŵa ya’ia, ba ni’ide’ide’õ dania, ba sangide’ide’õ ya’ia, ba nibali’õ salaŵa. (F. 18, 4. Luk.
14, 11; 18, 14. Amaed. 29, 23; Fet. I. 5, 5).
13 Ba alai ami, sangila amakhoita, ba farizaio, samini tõdõ!
me mikusi mbanua zorugo andrõ fõna niha; lõ’õ sa mõi ami bakha, ba
lõ mifa’amõi
bakha zi mõi ena’ṍ. (Luk. 11, 52).
14 Alai ami, sangila amakhoita ba farizaio, samini tõdõ! me
no si manga nomo lakha mbanua ami, ba me mi’oroma’õ wangandrõ sarā;
andrõ tedou huku, nifatõrõ khõmi.
15 Alai ami, sangila amakhoita ba farizaio, samini tõdõ! me
no sanõrõi asi, awõ danõ, ami, ba wamali’õ solo’õ huku khõmi samõsa
niha, ba na no i’o’õ, ba mibali’õ ono narako, mendrua manõ na sa moroi khõmi.
16 Alai ami, solohe tanga niha bõ’õ, ba no au’a ami, sanguma’õ: Na so zame’e hõlu osali, ba si lõ’õ da’õ, ba na so zame’e hõlu ana’a gosali, ba
nitõrõ.
17 He sambõ tõdõ, si no au’a! he zebua ira sa,
ana’a,
ba ma osali, same’e amonita ana’a andrõ?
18 Ba mimane: Na so zame’e hõlu naha wame’e sumange andrõ, ba si
lõ’õ
da’õ,
ba na so zame’e
hõlu sumange andrõ, si so yaŵa, ba nitõrõ.
19 He sau’a! he zebua ira sa, sumange andrõ, ba ma naha
wame’e,
same’e
amonita sumange andrõ? (Moz. II. 29, 37).
20 Andrõ, same’e hõlu naha wame’e sumange, ba ibe’e hõlu da’õ, fabaya si so yaŵa
fefu.
21 Ba same’e hõlu osali, ba ibe’e hõlu da’õ, fabaya si onahia
osali. (Sal. I. 8, 13).
22 Ba same’e hõlu sorugo, ba ibe’e hõlu dadaoma
Lowalangi fabaya sidadao yaŵa. (F. 5, 34).
23 Alai ami, sangila amakhoita ba farizaio, samini tõdõ! me
mibe’e
zambua ni’ofulu
lõnga ba hõwa ba lada, ba no olifu ami zebua goroisa, fanguhuku ba fa’ahakhõ dõdõ ba fa lõ
farõi; ni’o’õ zi sambalõ, ba tenga
gõi ni’ositengagõ
zi sambalõ. (Luk. 11, 42).
24 He solohe tanga niha, si no au’a, mitafi’õ nibadu, ba wameta
di, ba mitõlõ kudo.
25 Alai ami, sangila amakhoita ba farizaio, samini tõdõ! me
mihaogõ gero mako ba ero wiga, ba yaŵa, ba no fahõna warabu ba folu’alu’a. (Luk. 11, 39 b.
t.).
26 He farizaio sau’a! ofõnai’õ wangehao yaŵa, mako,
ena’õ
sõkhi gõi geronia. (Tit. 1, 15).
27 Alai ami, sangila amakhoita ba farizaio, samini tõdõ, me
no hulõ lewatõ nilau betua ami, si sõkhi sa moroi baero, wamaigida, ba bakha,
ba no fahõna dõla zi mate, awõ fefu hadia ia zi ta’unõ. (Luk. 11,
44).
28 Si manõ gõi ami, niha satulõ ami, wamaigida, moroi baero,
ba bakha, ba no fahõna wamini tõdõ ba fa lõ atulõ.
29 Alai ami, sangila amakhoita ba farizaio, samini tõdõ! me
mi’a’azõkhi lewatõ zama’ele’õ andrõ, ba me mihaogõ
dandra lewatõ zatulõ, (Luk. 11, 47. 48),
30 ba me mimane: Na ya’aga mena’õ ba gõtõ ndra tuada,
ba lõ fao ndra’aga
khõra, ba wamunu sama’ele’õ andrõ.
31 Tobali mifaduhu’õ dõdõ niha bõ’õ khõmi, wa no ma’uwu zamunu sama’ele’õ andrõ ami. (Hal.
zin. 7, 52).
32 Ba mifõnui zu’asu’a andrõ khõ ndra tuami. (Tes. I. 2, 16).
33 He ulõ, ono gulõ! he miwisa wangefa’õ ya’ami ba wanguhuku
andrõ, ba narako? (Mat. 3, 7). (A. 34—36: Luk. 11, 49—51.)
34 II. Andrõ, hiza,
ufatenge khõmi zama’ele’õ ba satuatua ba sangila amakhoita, ba so dania ba mibunu,
miforõfa, ba so, ba mibõzibõzi ba zekola khõmi ba migohi, i’otarai mbanua si sambua,
numalõ ba zi sambua, (F. 10, 17),
35 ena’õ mõi ba hulumi fefu
ndro zatulõ andrõ, niduwagõ ba guli danõ, i’otarai ndro Habeli satulõ
andrõ, irugi ndro Zakharia, ono Mbarakhia andrõ, nibunumi ba gotaluara gosali
naha wame’e
sumange. (Moz. I. 4, 8. Nga’õt. II. 24, 20 b. t.).
36 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, tohare
dania da’õ
fefu ba niha si sagõtõ andre. (A. 37—39: Luk. 13, 34. 35.)
37 He Yeruzalema!
he Yeruzalema! samunu sama’ele’õ andrõ, sanebu kara nifatenge khõnia, ha me uga
no utandraigõ mangowuloi onou, si mane sifagelo, na i’owuloi nononia barõ
gafinia, ba lõ sedõna ami.
38 Hiza, terõi khõmi
nomomi, adudu. (F. 24, 2. Sal. I. 9, 7).
39 Uŵa’õ sa khõmi, lõ’õ sa’ae mi’ila ndra’o, i’otarai da’e, irege miŵa’õ dania: Ya’ahowu zi so ba dõi Zo’aya! (F. 21, 9. Yoh.
12,
MATAIO
Faza 24
I. Fama’ele’õ fanudugõ Yeruzalema.
II. Fama’ele’õ fa’atua danõ. III. Famarou
tõdõ, ba wa lõ mõrõ. (A. 1—28: Mar. 13, 1—23. Luk. 21, 5—24.)
1 I.
Ba mõi baero Yesu, irõi gosali, mofanõ ia, ba mõi khõnia nifahaõnia, ba wanuturu
osali andrõ khõnia.
2 Ba
itema lira, imane khõra: Hadia, lõ mi’ila da’õ fefu? Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, sambua lõ
torõi ba da’õ
ba dete nawõnia yaŵa, kara, si lõ ladudugõ. (Luk. 19, 44).
3 Ba
me mudadao ia ba hili wanikha, ba mõi khõnia nifahaõnia, ba zi ha ya’ira, lamane: Ombakha’õ khõma, ha wa’ara da’õ, ba hadia dandra wa’asomõ ba tandra wa’atua danõ.
4 Ba
itema lira Yesu, imane khõra: Mifaigi, fa bõi ifaelungu ami niha, ha niha ia.
(F. 7, 15. Tes. II. 2, 3).
5 Ato
sa dania zi mõi, sanagõ tõigu, sanguma’õ: Ya’odo Keriso, ba ato lafaelungu. (Yoh. 5, 43.
Hal. zin. 5, 36 b. t.).
6 Ba
mirongo dania wanuwõ ba fe’ira’ira ba wanuwõ; mifaigi, bõi tokea ami; lõ’õ sa tola lõ si manõ,
ba tenga fa’atua
danõ na sa.
7 Maoso
dania zi sambua soi, udu zi sambua; ba si sara õri, udu zi sara; ba sosó lofo
mbanua awõ ndruru danõ misa.
8 Ba
bõrõta wa’afõkhõ
da’õ
fefu.
9 Ba
da’õ
dania la’ohe
ami ba wamakao ba labunu ami; ba dozi soi dania zi fatiu tõdõ khõmi, bõrõ dõigu
andrõ. (F. 10, 17 b. t. Yoh. 16, 2. Fam. 2, 10).
10 Ba ato dania ba da’õ zi te’ala, ba faoma dania la’ā mbõli nawõra, ba
faoma fatiu dõdõra khõ nawõra.
11 Ba ato zi maoso sama’ele’õ sofaya, ba ato
lafaelungu. (Yoh. I. 4, 1).
12 Ba me monõnõ wa lõ atulõ, ba ato zi taya fa’omasi. (Tim. II. 3, 1
b. t.).
13 Ba sanau õlõ irugi gamozua, da’õ ni’orifi. (F. 10, 22. Yak.
1, 12).
14 Ba teturiagõ dania mbanua Lowalangi andrõ, turia somuso
dõdõ, ba guli danõ misa, ma’asagõrõ, ba wamaduhu’õ ba niha fefu, ba
awena dania fa’atua
danõ. (Rom. 10, 18).
15 Ba na mi’ila dania wa’adudu andrõ, sihokha
mbuda, niŵa’õ
Daniëli, ba naha ni’amoni’õ — yatumõrõ tõdõnia sombaso da’e — (Dan. 9, 27; 12,
13)
16 ba ndramoloi zi so ba Yudaia, ndramusaŵa hili.
17 Bõi yamõi tou zi so ba dete nomonia yaŵa, ba wangai hadia
ia ba nomonia, (Luk. 17, 31),
18 ba bõi yamufuli ia furi si so ba nowi, ba wangai barunia.
19 Ba alai zanabina ba si so ono ba mbagi zusu, na luo da’õ! (Luk. 23,
29).
20 Ba mi’angandrõ, fa bõi baŵa deu, ba fa bõi luo
sabato, na luo woloimi andrõ.
21 So sa wamakao sabõlõbõlõ ba da’õ dania, si lõ irai si
manõ, i’otarai
mbõrõta danõ, irege da’e, ba lõ’õ gõi si manõ dania.
(Dan. 12, 1).
22 Ba na tenga ni’õnaigõ luo da’õ ena’õ, ba samõsa lõ auri
niha. Ba bõrõ nitutuyu andrõ, wa te’õnaigõ luo andrõ.
23 Ba na so ba da’õ zanguma’õ khõmi: Faigi, so ba
da’e
Keriso, ba ma: ba da’õ so ia, ba bõi mifati. (Luk. 17, 21. 23 b. t.).
24 Maoso sa dania Keriso faya ba sama’ele’õ sofaya, ba lafazõkhi
dandra sebua, awõ gila’ila, ba wamaelungu nitutuyu andrõ, na bõla.
(Tes. II. 2, 9).
25 Hiza, no uhõnagõ uŵa’õ khõmi.
26 Ba na lamane khõmi: Hiza, ba danõ si mate so ia, ba bõi mi’ae’e; ba ma: Hiza, ba
mbate’e,
ba bõi mifati.
27 Hulõ gari mbanua sa si otarai gatumbukha luo, sihaga,
irege gaekhula, si manõ dania wa’aso Nono Niha andrõ. (Luk. 17, 24).
28 Ba zi so amatela, ba da’õ owulu moyo. (Yob.
39, 30. Luk. 17, 37). (A. 29—36: Mar. 13, 24—32. Luk. 21, 25—33.)
29 II. Ba aefa si’aikõ wamakao andrõ, na
luo da’õ,
ba taya haga luo, ba lõ’õ sa’ae humaga mbaŵa, ba atoru ndrõfi moroi ba mbanua
si yaŵa, ba humeuheu wangaro mbanua si yaŵa. (Yes. 13, 10. Fam. 6, 12 b.
t.).
30 Ba aefa da’õ, ba oroma dandra
Nono Niha andrõ ba mbanua si yaŵa, ba mege’ege fefu soi ba guli
danõ, ba la’ila
dania Nono Niha, si so moroi si yaŵa, ba dete lawuo ba mbanua, fao wa’abõlõ ba lakhõmi sebua.
(F. 25, 31, Dan. 7, 13. Fam. 1, 7. Mar. 14, 62).
31 Ba ifatenge mala’ikania, telau dorofe
sebua li, ba la’owuloi khõnia nitutuyunia andrõ, moroi ba zi fasui, i’otarai wondrege danõ,
numalõ ba wondregenia tánõ sa. (F. 13, 41. Tes. I. 4, 16).
32 Ba ba marafala
mitõngõni wamaedo andrõ: Na mo’idanõ ndrahania, na tumbu lehelehe, ba mi’ila, no ahatõ mbaŵa wa’aukhu zino. (Luk. 21,
37).
33 Si manõ gõi ami,
na mi’ila
da’õ
fefu, ba oroma khõmi, no ahatõ ia.
34 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, lõ fakhamõ
atua niha si sagõtõ andre, ba no alua da’õ fefu. (F. 16,
28).
35 Atua mbanua ba
atua danõ, ba lõ awu’a niŵa’õgu.
36 Ba baŵa andrõ ba
inõtõ, ba lõ sangila, he mala’ika ba zorugo, he Ono; ha Ama zangila. (Tes.
I. 5, 1 b. t.). (A. 37—41: Luk. 17, 26—36.)
37 Ba hulõ si mane
me luo Noakhi, si manõ gõi wa’aso Nono Niha andrõ dania. (Moz. I. 6, 5. 11
b. t.).
38 Hulõ si mane ya’ira sa, me luo fõna wa’anõnõ danõ andrõ,
mangamanga ira ba mamadumadu hadia ia, mangowalu ba mame’e nihalõ, irugi luo
mõi baowo Noakhi,
39 ba lõ aboto ba
dõdõra, irege so wa’anõnõ andrõ ba irege ahori ira fefu, si manõ gõi dania wa’aso Nono Niha
andrõ.
40 Darua dania zi
so ba nowi; samõsa nihalõ ba si samõsa, ba nirõi.
41 Darua ndra alawe
sanutu fakhe ba lõsu; samõsa nihalõ ba si samõsa, ba nirõi.
42 III. Andrõ, bõi
mifõrõ, me lõ mi’ila mbaŵa wa’aso Zo’aya ya’ami. (F. 25, 13. Mar.
13, 33).
43 Ba da’õ mibe’e ba dõdõmi: Na i’ila ena’õ sokhõ omo, ha wa’alaŵa mbongi so
zanagõ, ba lõ mõrõ ia ena’õ, ba itimba ena’õ zanagõ, fa lõ mõi yomo
khõnia. (Luk. 12, 39 b. t. Fet. II. 3, 10. Fam. 3, 3).
44 Andrõ ya’ami gõi, mihõnagõ mifa’anõ ami, me si lõ
midõnadõna dania Nono Niha, na so ia. (A. 45—51: Luk. 12, 42—46.)
45 Ba ha niha zawuyu
andrõ, si lõ farõi, satuatua, nibe’e zokhõ ya’ia barõ mbawa si so yomo
khõnia, ba wame’e gõra, na inõtõ wemanga?
46 Ya’ahowu zawuyu andrõ, na
i’ila
sokhõ ya’ia,
na so ia, no i’o’õ da’õ.
47 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, ibe’e barõ mbawania fefu
hadia ia, zi so khõnia.
48 Ba na iŵa’õ tõdõnia sawuyu si lõ
sõkhi: Mogasa wa’aso zokhõ ya’o,
49 ba na ibõrõtaigõ
ibõzibõzi nawõnia sawuyu, ba na mangamanga ia, ba na ibadubadu hadia ia, awõ zi
mabumabu andrõ;
50 ba so dania zokhõ
sawuyu andrõ, na luo lõ idõnadõna ba gamaudu wa’alaŵa luo, na iwai lõ ya’ia na;
51 ba i’õtõ dalu zawuyu andrõ,
ba ibe’e
gurakhania awõ zamini tõdõ andrõ; ba fege’ege dania ba da’õ ba fatangisa mboha.
(F. 22, 13; 25, 30).
MATAIO
Faza 25
I. Amaedola: Ono alawe si dafulu. II.
Amaedola: Ana’a, nibe’e ba zohare. III. Fanguhuku
ba gamozua.
1 I.
Ba da’õ
dania fakhilikhili ira mbanua zorugo andrõ nono alawe, dafulu, sangai fandrura,
ba we’amõi
mamaondragõ sangowalu. (Fam. 19, 7 b. t. Kor. II. 11, 2).
2 Ba
dalima ira zambõ tõdõ, ba dalima zatuatua.
3 Lahalõ
sa wandrura sambõ tõdõ andrõ, ba lõ la’ohe wanikha.
4 Ba
satuatua andrõ, ba la’ohe wanikha ba nahia, fabaya fandrura.
5 Ba
me ara zangowalu, ba manukõu ira fefu ba mõrõ.
6 Ba
me talu mbongi, ba so zi’ao: Hiza zangowalu, mi’ae mifaondragõ
ia!
7 Awena
maoso nono alawe andrõ fefu ba lahaogõ wandrura. (Luk. 12, 36).
8 Ba
lamane sambõ tõdõ andrõ ba zatuatua: Mibe’e fanikhama wanikhami
ma’ifu,
mate sa wandruma andre.
9 Ba
latema lira satuatua, lamane: Ma dania faoma ambõ khõda; sõkhi na mõi ami ba
zolafo, ba na mi’õli khõmi.
10 Ba me no mõi ira mowõli, ba so zangowalu, ba si no mama’anõ, ba mõi yomo,
awõnia ba walõŵa, ba lakusi mbawandruhõ. (Luk. 13, 25 b. t.).
11 Ba aefa da’õ, ba so gõi nono alawe no mege, si tosai,
lamane: He Tua! he Tua! bokai khõma!
12 Ba itema lira, imane: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, lõ u’ila, ha niha ami. (F.
7, 22. 23. Luk. 13, 27).
13 Andrõ bõi mifõrõ, me lõ mi’ila mbaŵa, aŵo ginõtõ.
(A. 14—30: Luk. 19. 11—28.)
14 II. Hulõ niha
sofanõ: Humede ia ba zawuyunia, ibe’e ba dangara zi so khõnia.
15 Ibe’e ba zi samõsa, ba
lima balaki, ba ba zi samõsa, ba dua balaki, ba ba zi samõsa, ba samba fondruyu,
dali wa’abõlõ
zamõsana, ba mofanõ ia.
16 Ba i’anema’õ mõi nibe’e si lima balaki, ilau
ba waniaga, ba fabali.
17 Si manõ gõi nibe’e si dua balaki,
fabali ibe’e.
18 Ba nibe’e si samba fondruyu,
ba mõi mogo’oli
tanõ, ibini’õ
bakha gana’a
zokhõ ya’ia.
19 Ba me no ara, ba
so zokhõ sawuyu andrõ, ba mangerai õmõ ia khõra.
20 Ba i’ondrasi ia nibe’e si lima balaki, i’ohe gõi zi lima balaki
harenia, imane: Lima balaki nibe’eu ba dangagu, Tua faigi, lima balaki tõ,
nisõndragu, harenia.
21 Imane khõnia sokhõ
ya’ia:
Lau, sawuyu si sõkhi, si lõ farõi; lõ si farõi ndra’ugõ ba zi lõ oya’oya, ba ube’e barõ mbawau zoya;
tabu ba wa’omuso
dõdõ andrõ khõ zokhõ ya’ugõ. (F. 24, 45. 47).
22 Ba i’ondrasi gõi ia nibe’e si dua balaki,
imane: Dua balaki nibe’eu ba dangagu, Tua, faigi dua balaki tõ
nisõndragu harenia.
23 Imane khõnia sokhõ
ya’ia:
Lau, sawuyu si sõkhi, si lõ farõi; lõ si farõi ndra’ugõ ba zi lõ oya’oya, ba ube’e barõ mbawau zoya;
tabu ba wa’omuso
dõdõ andrõ khõ zokhõ ya’ugõ.
24 Ba i’ondrasi ia gõi nibe’e si samba fondruyu
andrõ, imane: He Tua, no u’ila ndra’ugõ, wa niha sabe’e huku ndra’ugõ; mamasi ndra’ugõ ba zi lõ nitarumõ
ba mangozara’õ
ba zi lõ nifazaeweu,
25 ba no ata’u ndra’o, ba no mõido mubini’õ zi samba fondruyu
andrõ khõu barõ danõ; ba ya’ae khõu gana’au.
26 Ba itema linia
sokhõ ya’ia,
imane khõnia: He sawuyu si lõ sõkhi, sareu! Na no õ’ila mamasi ndra’o,ba zi lõ nitarugu ba
mangozara ndra’o,
ba zi lõ nifazaewegu;
27 ba õbe’e mena’õ nifalali wirõgu
andrõ, ba zamalali ana’a, ba na so ndra’o, ba utema ena’õ gana’agu, fabaya
hare.
28 Ba mihalõ khõnia
zi samba fondruyu andrõ, ba mibe’e ba zi so si fulu balaki.
29 Dozi sa, ba zi
so ba tebe’e
na ba tehõna khõra; ba ba zi lõ õ, ba teheta gõi zi so khõnia. (F. 13, 12).
30 Ba sawuyu andrõ,
si lõ guna, ba mitibo’õ baero ba zogõmigõmi. Ba fege’ege dania ba da’õ ba fatangisa mboha.
(F. 8, 12).
31 III. Ba na so
Nono Niha, na si so lakhõmi ia, na fao khõnia mala’ika andrõ fefu, ba da’õ dania dumadao ia ba
dadaoma lakhõminia andrõ. (F. 16, 27. Luk. 21, 27).
32 Ba te’owuloi dania fõnania
fefu soi, ba ifõfõ’õ ira, si mane na ifõfõ’õ ira mbiribiri si alawe mbiribiri si matua kubalo.
(Rom. 14, 10. Kor. II. 5, 10).
33 Ba ifa’aso ba gambõlõnia
mbiribiri si alawe, ba ba gaberania mbiribiri si matua. (Hes. 34, 17 b. t.).
34 Ba imane dania
razo andrõ ba zi so ba gambõlõnia: Mi aine, ya’ami, nifahowu’õ Namagu, mitema
gondrõita andrõ, banua andrõ, ni’asiwai khõmi, i’otarai mbõ õta
danõ.
35 Me olofo ndra’o, ba no mibe’e gõgu; me owõkhi
dõdõgu, ba no nifabadugõ khõgu nidanõ; me tome ndra’o, ba no mifa’amõido yomo; (Yes. 58,
7);
36 me lõ nukhagu,
ba no mifonukha ndra’o; me mofõkhõ ndra’o, ba no mõi ami mufaigi ndra’o; ba me sodo ba gurunga,
ba no mõi ami khõgu.
37 Ba latema dania
linia satulõ andrõ, lamane: He Tua, ha mega ma’ila solofo ndra’ugõ, ba mabe’e gõu! ba ma sowõkhi
tõdõ ndra’ugõ,
ba mafabadugõ khõu nidanõ?
38 Ba ha mega ma’ila, tome ndra’ugõ, ba mafa’amõi’õ yomo? ba ma si lõ nukha
ndra’ugõ,
ba mafonukha’õ?
39 Ba ha mega ma’ila sotõkhõ ndra’ugõ, ba ma si so ba gurunga,
ba mõiga khõu?
40 Ba itema dania
lira razo andrõ, imane khõra: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, ndrege nilaumi
ba dalifusõgu andrõ, fondrege zi numana, ha niha ia, ba khõgu no milao da’õ. (F. 10, 40. Amaed.
19, 17. Mar. 3, 35).
41 Awena dania
imane gõi ba zi so ba gabera: Milabu ami, ya’ami, ni’elifi, mi’ae ba galitõ andrõ, si
lõ matemate, ni’ebua’õ khõ Gafõkha andrõ ba ba mala’ikania. (F. 7, 23. Yes.
30, 33. Fam. 20, 10. 15; 21. 8).
42 Olofo ndra’o, ba lõ nibe’emi õgu; owõkhi dõdõgu,
ba lõ nifabadugõmi khõgu; (Yak. 4, 17);
43 tome ndra’o, ba lõ nifa’amõimi yomo ya’o; lõ nukhagu, ba lõ
nifonukhami ya’odo;
mofõkhõ ndra’o,
ba ba gurunga sodo, ba lõ si mõi ami mamaigi ya’o.
44 Ba latema dania
linia, ya’ira
gõi, lamane: He Tua, ha mega ma’ila solofo ndra’ugõ, ba ma sowõkhi
tõdõ, ba ma tome, ba ma si lõ nukha, ba ma sofõkhõ, ba ma si so ba gurunga ndra’ugõ, si lõ si mõiga
ngoningoniu?
45 Ba itema dania
lira, imane: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, ndrege zi lõ nilaumi khõ wondrege
zi numana andrõ, ha niha ia, ba khõgu gõi lõ nilaumi da’õ.
46 Ba mõi da’õ ba wa’afõkhõ si lõ aetu
andrõ, ba satulõ andrõ, ba mõi ba wa’auri si lõ aetu. (Dan. 12, 2. Yoh. 5, 29).
MATAIO
Faza 26
I. Famagõlõ gere, ba wamunu Yesu. II. Tebayoini
Yesu, ba Mbetania. III. I’ombakha’õ zi manga mbõlinia.
IV. I’oroi’õ wemanga ni’amoni’õ andrõ. V. Mangandrõ Yesu
ba kabu Gezemane. VI. Lara’u ia. VII. Te’etu’õ hukunia ba rafe sebua
andrõ. VIII. I’osilõ’õgõ Yesu Fetero. (A.
1—5: Mar. 14, 1. 2. Luk. 22, 1. 2.)
1 I.
Ba me no i’o’ozui Yesu huhuonia
andrõ fefu, ba imane khõ ndra nifahaõnia:
2 Mi’ila, dua wongi tõ
wasa, ba tebe’e
ba danga niha Nono Niha, ba wamorõfa ya’ia. (Yoh. 13,
1).
3 Ba
falukha ndra ere sebua ba satua mbanua, baolayama gere sebua andrõ, sotõi Kayafa.
(Yoh. 11, 47 b. t.).
4 Ba
mamagõlõ ira, ena’õ la’onekhesi wondra’u Yesu, ba wamunu ya’ia. 5 Ba lamane: Bõi
ba gowasa, fa lõ aekhu niha. (A. 6—13: Mar. 14, 3—9: Yoh. 12, 1—8.)
6 II. Ba me so ba
Mbetania Yesu, ba nomo Zimoni andrõ, sobou auri, ba i’ondrasi ia ira
alawe,
7 so khõnia zamba
bulibuli wanikha samohua, sebua bõli, ba ifaduwa ba hõgõ Yesu, me manga
ia.
8 Ba me la’ila da’õ nifahaõ, ba kumõkõkõkõ
ira, lamane: Hadia wa la’alimagõsi?
9 Tola sa la’amawa mena’õ, ebua mbõli, ba labe’e ba zi numana mena’õ.
10 Ba me i’ila da’õ Yesu, ba imane khõra:
Hadia wa mibusi dõdõ ndra alawe andre? si sõkhi sa nilaunia khõgu.
11 Lõ’õ sa mamalõmalõ khõmi
zi numana, ba ya’odo, ba tenga si lõ mamalõmalõ khõmi.
12 Ba wangehao ya’o, ba wogo’o ya’o, ilau ba nõsigu wanikha
andre.
13 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, fefu gofu
heza, ba nituriagõ turia somuso dõdõ andrõ, ba guli danõ ma’asagõro, ba da’õ gõi te’ombakha’õ nilau da’e, ba wanõrõ tõdõ ya’ia. (F. 24, 14). (A.
14—16: Mar. 14, 10. 11. Luk. 22, 3—6.)
14 Ba mõi zi
samõsa, awõ zi felendrua, si so tõi Yuda, banua Kariota, isaŵa gere sebua,
imane:
15 Ha wa’ebua mibe’e khõgu, ba u’ombakha’õ ia khõmi? Ba latulo khõnia
zi tõlu ngafulu rufia. (Sakh. 11, 12. Moz. II. 21, 32. F. 27, 9).
16 Ba i’otarai da’õ, ba i’alui lala, ba wangombakha
ya’ia.
(Tim. I. 6, 9. 10). (A. 17—20: Mar. 14, 12—16. Luk. 22, 7—18.)
17 III. Ba me baŵa
roti si lõ mu’aisõni,
si fõfõna, ba mõi khõ Yesu ndra nifahaõ, lamane: Hezo zomasi’õ ma’asiwai khõu, ba
wemanga wasa? (Moz. II. 12, 3 b. t.).
18 Ba imame: Mi’ae miyomo ba mbanua, khõ
zane, ba mimane khõnia: Da’õ niŵa’õ zamahaõ khõu: No
ahatõ ginõtõ andrõ khõgu; ba khõu u’ā wasa, awõ ndra nifahaõgu.
19 Ba la’o’õ nifahaõ andrõ niŵa’õ Yesu khõra, ba la’asiwai wasa andrõ.
20 Ba me bongi sa’ae, ba mõi ia manga, awõ zi felendrua andrõ. (A.
21—25: Mar. 14, 18—21. Luk. 22, 21—23.)
21 Ba me manga ira, ba imane: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, fasamõsa
ami zi manga mbõligu. (Yoh. 13, 21 b. t.).
22 Ba abu sibai dõdõra, ba labõrõtaigõ lamane khõnia, dozi
ira: Hadia, ya’odo,
Tua?
23 Ba itema lira, imane: Si falulu manga khõgu, da’õ zi manga mbõligu.
(Sin. 41, 10. Yoh. 13, 18. 26).
24 Mõi sa Nono Niha, itõrõ nisura andrõ ba khõnia, ba alai
niha andrõ, si manga mbõli Nono Niha: mohare mena’õ niha andrõ, na lõ
irai tumbu. (Sin. 22. Yes. 53. Luk. 22, 19. 20).
25 Ba itema linia Yuda andrõ, si manga mbõlinia, imane khõnia:
Ma ya’odo,
samahaõ? Ba imane khõnia: Ya’ia niŵa’õu. (A. 26—29: Mar.
14, 22—25. Luk. 22, 19. 20. Kor. I. 11, 23 b. t.)
26 IV. Ba me manga
ira, ba ihalõ roti Yesu, ifahowu’õ, iboboto ba ibe’e khõ ndra nifahaõ ba
imane: Mitema, mi’a, botogu da’e.
27 Ba ihalõ mako, i’aohasi gõlõ Lowalangi,
ibe’e
khõra ba imane:
28 Mibadu, dozi
ami, dogu sa da’e, do gamabu’ula li andrõ, saduwa dania saiahi zato, ba
wangefa’õ
horõ. (Mat. 20, 28. Moz. II. 24, 8. Yer. 31, 31 b. t.).
29 Ba uŵa’õ khõmi, lõ’õ sa’ae ubadu nõsi mbua nagu
andrõ, i’otarai
da’e,
irugi luo wamadugu si bohounia, ba mbanua Namagu andrõ, aŵomi. (Luk. 22, 18.
29. 30). (A. 30—35: Mar. 14. 26—31.)
30 V. Ba me no aefa
manunõ ira, ba mõi ira baero ba gahe hili wanikha andrõ. (Luk. 21, 37; 22,
39).
31 Ba imane khõra Yesu:
Dozi te’ala
ami ba khõgu bongi andre. Noa sa so ba zura: ”Ubago dania gubalo andrõ, ba muzaewe
mbiribiri andrõ, nikubaloi.” (Sakh. 13, 7. Yoh. 16, 32).
32 Ba na aefa maoso
ndra’o,
ba mowaõwaõdo ba Galilaia, fõnami. (F. 28, 7. 16).
33 Ba itema linia
Fetero, imane khõnia: Ba he dozi te’ala ira ba khõu, ba ya’o, ba tebai te’ala. (Luk. 22, 33 b.
t.).
34 Imane khõnia Yesu:
Si ndruhu niŵa’õgu
khõu, bongi andre, lõ fakhamõ miŵo zilatao, ba no medõlu õ’osilõ’õgõ ndra’o. (Yoh. 13, 38).
35 Imane khõnia
Fetero: Ba he mate ena’õ ndra’o, awõu, ba lõ u’osilõ’õgõ ndra’ugõ. Ba si manõ wanguma’õ ndra nifahaõ fefu. (A.
36—46: Mar. 14, 32—42. Luk. 22, 40—46.)
36 Ba irugi Yesu
halama, Gezemane dõinia, fao ira khõnia. Ba imane khõ ndra nifahaõ: Midadao ba
da’e,
fatua mõido ba da’õ, ba wangandrõ.
37 Ba i’ohe awõnia Wetero, ba
ono Zebedaio andrõ, si darua, ba ibõrõtaigõ abu dõdõ ba alangu dõdõ. (F. 17, 1.
Yes. 53, 7).
38 Ba imane khõra:
Abu sibai dõdõgu, irugi wa’amate; mi’iagõ da’e, bõi mifõrõ, awõgu.
39 Ba mõi ia, lõ
arõu, ifalõgu ia tou, mangandrõ ia, imane: He Ama, na so lala, ba yamutalu’i ndra’o mako andrõ. Ba bõi
somasi ndra’o,
ha somasi ndra’ugõ.
(F. 20, 22. Yoh. 5, 7. 8).
40 Ba mõi ia khõ
ndra nifahaõ andrõ, ba no mõrõ ira, me irugi, ba imane khõ Wetero: Ba tebai si
lõ mõrõ ami mato saza, awõgu?
41 Bõi mifõrõ, ba
miangandrõ, fa lõ itõrõ ami fanandraigõ. Aoha sa gõlõ dõdõ, ba no sambõ fa’abõlõ nõsi. (Fet. I.
5, 8. Gal. 5, 17).
42 Ba ifuli mõi,
zamuza tõ, mangandrõ ia, imane: He Amagu! na te’ai italu’i ndra’o, fa lõ ubadu ia, ba ya’itõrõ zomasi ndra’ugõ.
43 Ba me ifuli ia
ba noa zui mõrõ ira, me irugi, noa sa abua guli hõrõra.
44 Ba irõi ira, ifuli
mõi mangandrõ, no medõlu, si manõmanõ linia.
45 Aefa da’õ, ba mõi ia khõ ndra
nifahaõ andrõ, ba imane khõra: Ba mifõrõ sa’ae, ba mi’olombase! — Hiza, no
fadege, fa tebe’e ba danga niha si so horõ Nono Niha.
46 Mifaoso, talabu,
hiza no ahatõ zi manga mbõligu andrõ. (A. 47—57: Mar. 14, 43—50. Luk. 22,
47—53. Yoh. 18, 3—12.)
47 VI. Ba me humede
ia na, ba hiza Yuda andrõ, awõ zi felendrua, ba ato zi fao khõnia; so wõda ba
bago gama, la’otarai
gere sebua ba satua mbanua andrõ.
48 Ba no iŵa’õ khõra dandra si
manga mbõlinia andrõ, no imane: Si fa’ago bawa ndra’o, da’õ ia, da’õ mira’u.
49 Ba i’anema’õ i’ondrasi Yesu, imane:
He samahaõ? ba fa’ago bawa ia khõnia.
50 Ba imane khõnia Yesu:
He le, hadia, wa so ndra’ugõ? Awena la’ondrasi, lababaya Yesu,
lara’u.
51 Ba hiza, ituyu
wõdania si samõsa, awõ Yesu, isõbi, ihare’õ khõ zawuyu gere sebua,
i’eŵa
dalingania, si sambua.
52 Ba imane khõnia Yesu:
Saembugõ wõdamõ! Dozi sa sangai fõda, ba fõda wamunura. (Moz. I. 9, 6. Rom. 13,
4).
53 Ma owai tebai
mangandrõ ndra’o
khõ Namagu, ena’õ ifatenge awõgu iada’e mala’ika, tõra felendrua
legio?
54 Ba he wisa itõrõ
ba da’õ
niŵa’õ
ba zura? Lõ tola lõ’õ, si manõ lala. (Luk. 24, 44).
55 Ba da’õ iŵa’õ Yesu ba zato andrõ:
Hulõ ba zamara’u
mõi ami, no mofõda ami ba mobago gama, ba wondra’u ya’o. Ba no ero ma’õkhõ mudadao ndra’o ba gosali, mamahaõ,
ba lõ nira’umi
ya’o.
(Yoh. 18, 20).
56 Ba andrõ si manõ
da’õ
fefu, ena’õ
itõrõ zi so ba zura zama’ele’õ andrõ. Ba larõi ia nifahaõ fefu, moloi.
(Sin. 88, 9). (A. 67—68: Mar. 14, 53—65. Luk. 22, 54. 63—71. Yoh. 18, 12—14.
24.)
57 VII. Ba la’ohe Yesu sondra’u ya’ia andrõ, la’ohe khõ gere sebua
andrõ, Kayafa, ba zi falukha zangila amakhoita ba satua mbanua andrõ.
58 Ba i’o’õ Fetero, arõu moroi furi,
irugi golayama gere sebua andrõ, ba mõi ia bakha, dumadao ia ba ngai genoni, ba
wamaigi lualua.
59 Ba la’alui ere sebua ba salaŵa
rafe sebua andrõ fefu, he lawisa wamõbõgõ horõ khõ Yesu, ba wamunu ya’ia, (Hal. zin. 6,
13),
60 ba lõ lasõndra,
he ŵa’ae
ato zi so samõbõgõ, sofaya. Ba ba gafuriata, ba darua zi so, (Sin. 35, 11; 100,
2. Moz. V. 19. 15),
61 lamane: No iŵa’õ da’õ: U’ila ududugõ gosali
Lowalangi andrõ, ba ha tõlu ngaluo u’angotomosi’õ. (F. 27, 40. Yoh. 2,
10).
62 Ba maoso gere
sebua, imane khõnia: Hadia, lõ õtema li ba nibõbõgõ da’e khõu?
63 Ba lõ hedehede Yesu.
Ba humede gere sebua, imane khõnia: Ube’e ba hõlu ndra’ugõ, khõ Lowalangi sauri
andrõ, ena’õ
õŵa’õ
khõma, na Keriso andrõ ndra’ugõ, Ono Lowalangi.
64 Imane khõnia Yesu:
Ya’ia
niŵa õu. Ono Lowalangi ndra’odo. Ba uŵa’õ khõmi, i’otarai da’e, ba mi’ila, dumadao Nono Niha
ba gambõlõ wa’abõlo
andrõ, ba mi’ila
so ia moroi sa, ba dete lawuo, ba mbanua si yaŵa. (Dan. 7, 13. Hal. zin. 7,
55).
65 Awena isika nukhania
ere sebua, imane: No mangaohangaoha ia! Hadia guna zi so ba mbõrõ sa’ae khõda? hiza, faefá
mirongo wangaohangaoha andrõ. (Yoh. 10, 33 b. t.).
66 He wisa ba
dõdõmi? Ba latema linia, lamane: Huku tamunu hukunia. (Moz. III. 24, 16. Yoh.
19, 7).
67 Ba ladidiloi
mbawania, lagukhui ia, ba so gõi zamalisi bawania (Yes. 50, 6), 68 lamane: Fa’ele’õ khõma, Keriso, ha
niha zamõsi ya’ugõ?
(A. 69—75: Mar. 14, 66—72. Luk. 22, 55—62. Yoh. 18, 16—18. 25—27.)
69 VIII. Ba no dumadao
Wetero baero ba golayama. Ba mõi khõnia zawuyu, ono alawe, imane: Ya’ugõ gõi nawõ Yesu andrõ, banua Galilaia.
70 Ba i’osilõ’õgõ fõnara fefu,
imane: Lõ u’ila hadia niŵa’õu.
71 Ba me itõrõ
mbawa gõli, we’amõi baero, ba i’ila ia tánõ bõ’õ, ba imane ba zi so
ba da’õ: Awõ Yesu, banua
Nazareta, da’õ.
72 Ba ifuli i’osilõ’õgõ, fahõlu ia, imane:
Lõ u’ila, ha niha da’õ. (F. 16, 16).
73 Ba lõ ara gotalua,
ba mõi khõ Wetero zi so ba da’õ, lamane khõnia: Duhu,
samõsa gõi ndra’ugõ khõra, ifa’ele’õ sa gõi ndra’ugõ liu.
74 Ba ibõrõgõ i’elifi ia ba fahõlu, imane: Lõ u’ila, ha niha da’õ. Ba i’anema’õ miwo zilatao.
75 Ba itõrõ tõdõ
Wetero niŵa’õ Yesu, me imane: Lõ
fakhamõ miwo zilatao, ba no medõlu õ’osilõ’õgõ ndra’o. Ba mõi ia baero,
mege’ege sibai. (A. 34).
MATAIO
Faza 27
I. La’ohe khõ Wilato Yesu.
II. Fa’amate Yuda. III. La’etu’õ huku Yesu. IV. La’o’aya. V. Laforõfa. VI.
Mate ia. VII. Lako’o. VIII. Latarogõ
lewatõ.
1 I.
Ba me no moluo, ba mamagõlõ ndra ere sebua fefu, awõ zatua mbanua andrõ, ba khõ
Yesu, ba wamunu ya’ia. (Mar. 15, 1. Luk. 22, 66—71).
2 Ba
labõbõ ia, la’ohe,
labe’e
ba danga gumandru, Filato. (F. 20. 19. Luk. 23. Yoh. 18, 28).
3 II. Ba me i’ila Yuda andrõ, si no
manga mbõlinia, la’etu’õ huku, ba mangesa dõdõnia; ba ifuli zi tõlu ngafulu rufia, ba
gere sebua ba ba zatua mbanua andrõ,
4 imane:
Horõgu, me no u’ā mbõli ndro zi lõ horõ. Ba lamane: Hana wa õfuli, khõma? Faigi,
he õwisa.
5 Ba
itibo’õ
ba gosali rufia andrõ ilau mofanõ, mõi ia muhie mbaginia. (Hal. zin. 1,
18).
6 Ba
lahalõ rufia andrõ ira ere sebua, lamane: Lõ tola tabe’e ba naha game’ela, me bõli
ndro.
7 Ba
mamagõ õ ira, ba labe’e bõli mbenua zamõzi bowoa andrõ, nibe’e lewatõ zikoli.
8 Andrõ
labe’e
tõi mbenua andrõ mbenua ndro, irugi ma’õkhõ andre. (Hal. zin. 1, 19).
9 Ba
da’õ
itṍrõ
niŵa’õ
Yeremia andrõ, sama’ele’õ, me imane: ”Ba lahalõ zi tõlu ngafulu rufia andrõ, bõli nifatõ
bõli andrõ, nifatõ Ndraono Gizeraëli bõli, (Sakh. 11, 13)
10 ba labe’e bõli mbenua zamõzi bowoa andrõ; u’o’õ niŵa’õ Zo’aya khõgu.” (A.
11—26: Mar. 15, 2—15. Luk. 23, 2—4. 17—25. Yoh. 18, 33—40.)
11 III. Ba fõna gumandru
so Yesu. Ba isofu khõnia kumandru, imane: Hadia, razo niha Yehuda ndra’ugõ? Ba imane Yesu: Ya’ia niŵa’õu.
12 Ba me la’adugõ ia ere sebua ba
satua mbanua andrõ, ba lõ’õ manõ itema li. (F. 26, 63).
13 Ba imane khõnia
Filato: Hadia, lõ õrongo, hadia ia fefu, wangadugõra ya’ugõ?
14 Ba lõ itema
linia, sambua li lõ’õ, tõbali ahõlihõli sibai dõdõ gumandru.
15 Ba no mubõwõgõ,
ero na owasa ibe’e aefa kumandru ba zato zamõsa nikuru, ha niha zomasi ira.
16 Ba so khõra nikuru,
safaito, me luo da’õ, Baraba dõinia.
17 Ba me owulo ira,
ba imane khõra Filato: Ha niha zomasi ami, u’efa’õ khõmi, Baraba andrõ,
ba ma Yesu andrõ, nifotõi Keriso?
18 Noa sa i’ila, bõrõ wa’afõkhõ dõdõ, wa labe’e ia ba
dangania.
19 Ba me dumadao ia
ba dadaoma zanguhuku, ba ifatenge khõnia fo’omonia, imane: Bõi
babaya niha satulõ andrõ, noa sa tefakao sibai ndra’o, ba khõnia andrõ, ba
wangifi me owi.
20 Ba lafawe’e zato ira, ere sebua
ba satua mbanua andrõ, ena’õ la’andrõ Mbaraba andrõ, ba ena’õ lafakiko Yesu. (Hal.
zin. 3, 13. 14).
21 Ba humede kumandru,
imane khõra: Ha niha zomasi ami u’efa’õ khõmi, ba zi darua andrõ? Ba lamane: Baraba
andrõ.
22 Imane khõra
Filato: Ba he uwisa khõ Yesu andrõ, nifotõi Keriso?
23 Lamane fefu:
Niforõfa! Ba imane: Ba hadia horõnia? Ba monõnõ we’aora, lamane:
Niforõfa!
24 Ba me i’ila Filato, lõ’õ manõ mana ndrõsa, ba
tedou manõ waguaguasa, ba ihalõ nidanõ, isasai dangania, fõna zato, imane: Lõ
horõgu ba ndro da’e; mifaigi he miwisa. (Moz. V. 21, 6 b. t. Sin. 26, 6).
25 Ba latema linia
niha sato fefu, lamane: Yamõi ba huluma ndronia ba ba hulu ndraonoma. (F. 23,
35. Hal. zin. 5, 28).
26 Ba aefa da’õ, ba i’efa’õ khõra Mbaraba andrõ,
ba Yesu, ba ifabõzi’õ ba ibe’e niforõfa. (A. 27—30: Mar. 15, 16—19. Yoh.
19, 1—3.)
27 IV. Ba la’ohe ba gõdo Yesu
saradadu gumandru andrõ, ba la’owuloi khõnia zi sabari andrõ fefu.
28 Ba laheta khõnia
nukhania, ba lafobaru ia baru luo soyo.
29 Ba lalalau dakula
doi ba lafotakula ia ba sara zukhu labe’e ba dangania kambõlõ,
ba latuhi danõ fõnania, la’o’aya ia, lamane: Ya’ugõ, razo niha Yehuda?
30 Ba ladidiloi ia, lahalõ zukhu no mege, ba lahare’õ ba hõgõnia. (A.
31—44: Mar. 15, 20—32. Luk. 23, 26; 33—39. Yoh. 19, 16—24.)
31 V. Ba me no aefa
la’o’aya ia, ba laheta khõnia
mbaru luo andrõ, ba lafonukha ia nukhania, ba la’ohe ia misa, ba
wamorõfa ya’ia.
32 Ba me mõi ira
baero, ba falukha ira niha, banua Girene, Simoni dõinia, ba lara’u da’õ, ba wolohe rõfania.
(Heb. 13, 12. 13).
33 Ba me larugi
naha andrõ, sotõi Gologota —
34 sokamu’u geluaha — ba lafabadugõ
khõnia nagu nifaruka awõkhu, ba me no itandra, ba lõ edõna ibadu. (Sin. 69, 22.
Amaed. 31, 6).
35 Ba me no
laforõta ia, ba lafosasi nukhania, fadahõdahõ ira. (Sin. 22, 19).
36 Ba dumadao ira,
manaro ya’ia
ba da’õ.
37 Ba labe’e yaŵa hõgõnia mbõrõ
wa’amatenia,
sura: ”Yesu da’e,
razo niha Yehuda.”
38 Ba laforõfa
awõnia zamara’u,
darua, samõsa ba gambõlõ ba samõsa ba gabera. (Luk. 23, 32. Yes. 53, 12).
39 Ba latandrawaisi
ia sanõrõ, lafalikhõ ira, (Sin. 22, 8),
40 ba lamane: He
sanudugõ osali andrõ, ba sangotomosi ya’ia, si ha tõlu ngaluo,
orifi ndra’ugõ,
na Ono Lowalangi ndra’ugõ; ba ae tou moroi ba rõfa andrõ! (F. 26,
61; 4, 3. 6).
41 Si manõ gõi ndra
ere sebua, la’o’aya ia, awõ zangila
amakhoita awõ zatua mbanua andrõ, lamane:
42 Niha bõ’õ, ba no i’orifi, ba tebai i’orifi ia. Razo Ndraono
Gizeraëli ia, yamõi tou iada’e moroi ba rõfa, ba mamati sa’ae ita khõuia.
43 No faduhu
dõdõnia khõ Lowalangi, ba yamu’efa’õ ia da’õ iada’e, na i’omasi’õ ia: noa sa iŵa’õ: Ono Lowalangi ndra’o. (Sin. 22, 9).
44 Ba si manõ gõi
zamara’u
andrõ, niforõfa awõnia, wanandraŵaisi ya’ia. (A. 45—56: Mar.
15, 33—41. Luk. 23, 44—49. Yoh. 19, 28—30.)
45 VI. Ba i’otarai laluo, ba
tobali ogõmigõmi ba danõ ma’asagõrõ, irugi labõzi tõlu.
46 Ba so labõzi tõlu,
ba mu’ao
Yesu, ebua li, imane: Eli! Eli! lema sabakhtani? He Lowalangigu! He Lowalangigu!
hana wa no õ’erogõ
ndra’o?
geluahania. (Sin. 22, 2).
47 Ba lamane õsa,
si so ba da’õ,
me larongo da’õ:
Mogaoni Eliya da’õ. (F. 17, 10).
48 Ba i’anema’õ fagohi zamõsa khõra,
ihalõ rabo, ifo’õsi niro aisõ, ibe’e ba mbalõ zukhu ba ifabadugõ khõnia.
49 Ba lamane tánõ
bõ’õ:
Bõi ua! datafaigi, na mõi Geliya, ba wangorifi ya’ia.
50 Ba ifuli mu’ao Yesu, ebua li, ba
aetu noso.
51 Ba hiza, asika
mba’aba’a andrõ ba gosali,
fabali, i’otarai
si yaŵa, numalõ mitou, ba moduru danõ, fabali gara, (Moz. II. 26, 31. Heb. 10,
19. 20)
52 ba teboka lewatõ
ba oya zi maoso boto niha ni’amoni’õ, si no mate, larõi lewatõ,
53 me no aefa maoso
Yesu, mõi ira ba mba nua ni’amoni’õ andrõ, ato zangila ya’ira.
54 Ba me la’ila ira kumandra andrõ
ba awõnia sanaro Yesu, ndruru danõ andrõ ba hadia ia fefu, ba ata’u sibai ira, lamane: Duhu,
Ono Lowalangi da’õ.
55 Ba ato zi so ba
da’õ
ira alawe, samaigimaigi, moroi ba zarõu, si no molo’õ Yesu, moroi ba
Galilaia, si no mõi ngoningoninia;
56 ira Maria, banua
Magadala, ba Maria ina ndra Yakobo Yosefo, ba ina nono Zebedaio andrõ. (A.
57—61: Mar. 15, 42—47. Luk. 23, 50—55. Yoh. 19, 38—42.)
57 VII. Ba mafi
owi, ba so niha so’ana’a banua Garimatia, Yosefo dõinia, si no mõi nifahaõ Yesu
gõi.
58 Da’õ zi mõi khõ Wilato,
mangandrõ boto Yesu andrõ. Ba i’oroi’õ Filato labe’e (Moz. V. 21. 23).
59 Ba ihalõ mboto Yosefo,
i’olohuni
muko si sõkhi,
60 ba ibe’e ba lewatõ si bohou khõnia,
nifakharu’õnia
ba gara, ba ifagaõlõ gowe sebua ba mbawa lewatõ andrõ, ba mofanõ ia. (Yes. 53,
9).
61 Ba so ba da’õ Maria andrõ, banua
Magadala ba Maria si sambua andrõ, dumadao ira ba gamaudu lewatõ.
62 VIII. Ba sara
wongi aefa da’õ,
me no aefa luo wangehao andrõ, ba falukha ndra ere sebua ba farizaio, khõ
Wilato, (Yoh. 19, 14),
63 lamane: He Tua,
no itõrõ tõdõma, wa no iŵa’õ samaelungu andrõ, me lõ si mate ia na: Na
aefa tõlu ngaluo, ba maoso ndra’o; (F. 16, 21; 17, 23)
64 andrõ oroi’õ, ena’õ latarogõ lewatõ,
irege tõlu ngaluo, fa bõi mõi nifahaõnia andrõ managõ ya’ia, ba ma lamane dania
ba niha: No maoso ia moroi ba ngai zi mate, ba tobali abõlõbõlõ wamaelungu safuria
andrõ, moroi ba zi fõfõna.
65 Imane khõra
Filato: Labe’e
khõmi zanaro; mi’ae’e, mihaogõ wanaro.
66 Ba mõi ira,
lafotandro gowe ba lafatarogõ’õ lewatõ ba zanaro no mege.
MATAIO
Faza 28
I. Femaoso Yesu. II. La’a gana’a
sanaro andrõ. III. I’angonasi nifahaõnia Yesu. (A.
1—8: Mar. 16, 1. 2. 5—8. Luk. 24, 5—9.)
1 I. Ba ba zi bongi, me no
aefa luo sabato, me arakha moluo luo migu, ba mõi Maria andrõ, banua Magadala,
awõ Maria si sambua andrõ, mamaigi lewatõ. (Yoh. 20, 1).
2 Ba hiza ziheu sabõlõbõlõ.
No mõi tou mala’ika Zo’aya, moroi ba zorugo, mõi ia
mameta gowe andrõ, ba idadaoni.
3 Ba hulõ gari mbanua
wamaigira ya’ia, ba barunia, ba no afusi, hulõ mbetua.
(Hal. zin. 1, 10).
4 Ba manizinizi zanaro
andrõ, fa’ata’ura ia bo tobali hulõ zi mate
ira.
5 Ba humede mala’ika andrõ, imane ba ndra alawe
andrõ: Bõi mi’ata’ufi! u’ila sa, mi’alui Yesu andrõ, niforõfa.
6 Lõ ya’ia ba da’e; noa sa maoso ia, itõrõ niŵa’õnia; mi’ae mifaigi naha andrõ, ba zi so
ia mege. (F. 12, 40; 16, 21).
7 Ba mita’ita’i, mi’ae miŵa’õ khõ ndra nifahaõnia, wa no
maoso ia moria ba ngai zi mate, ba hiza, mowaõwaõ ia ba Galilaia, ba da’õ mi’ila ia dania.
8 Hiza, no uŵa’õ khõmi. Ba la’aiio’õ ira, larõi lewatõ, ata’u ira, ba omuso sibai dõdõra,
fagohi ira, ba wangombakha ba nifahaõnia.
9 Ba hiza, falukha ira Yesu,
ba imane khõra: Ya’ami! Ba la’ondrasi ia, lara’u gahenia, latuhi danõ fõnania.
(Sal. II. 4, 27).
10 Ba imane khõra Yesu: Bõi
mi’ata’ufi, mi’ae miŵa’õ ba dalifusõgu, ena’õ mõi ira ba Galilaia, ba ba da’õ la’ilado dania. (Yoh. 20, 17).
11 II. Ba me mõi ira, ba hiza zanaro õsa,
mõi ira miyomo ba mbanua, ba la’ombakha’õ da’õ no mege fefu khõ ndra ere sebua.
12 Ba falukha ira, awõ zatua
mbanua andrõ, mamagõlõ ira, ba labe’e gana’a sabõnõ ba zaradadu andrõ,
lamane:
13 Mimane: No mõi ndra
nifahaõni andrõ, ba zi bongi, no latagõ ia, me no alau hõrõma. (F. 27, 64).
14 Ba na terongo khõ gumandru,
ba ya’aga zi honogõ ya’ia, ba lõ mabe’e abu dõdõmi.
15 Ba lahalõ gana’a andrõ, la’o’õ niŵa’õ khõra. Ba si manõ duria
andrõ, ba Niha Yehuda, irugi ma’õkhõ andre.
16 III. Ba mõi ba Galilaia nifahaõ andrõ,
si felezara, ba hili andrõ, niŵa’õ Yesu khõra. (F. 26, 32; 28,
7).
17 Ba me la’ila ia, ba latuhi danõ; ba so
zanufa tõdõ õsa. (Luk. 24, 11).
18 Ba i’ondrasi ira Yesu, humede ia khõra,
imane: Fefu wa’abõlõ andrõ ba zorugo ba ba guli
danõ, ba no mube’e khõgu. (F. 11, 27. Luk. 10,
22. Yoh. 13, 3. Fil. 2, 9 b. t.).
19 Mi’ae’e, mibali’õ nifahaõ fefu soi, wamayagõ
idanõ ya’ira ba dõi Nama ba ba dõi Nono ba ba dõi
Geheha ni’amoni’õ; (Mar. 16, 15. 16; 16. Hal.
zin. 1, 8)
20 mifahaõ ira ba wolo’õ fefu hadia ia niŵa’õgu khõmi. Ba hiza, fao khõmi
ndra’o, ero ma’õkhõ, irugi gamozua gõtõ danõ
andrõ. (F. 18, 20. Yoh. 14, 18).
Posting Komentar