SURA MAREKO
SURA
MAREKO
MAREKO
FAZA 1
I.
Halõwõ Yohane; ha niha ia; fangombakhania.
II. Tebayagõ idanõ Yesu ba tetandraigõ; III. Ibõrõgõ mamahaõ ba Galilaia ba
ikaoni khõnia nifahaõ; IV. mamahaõ ia ba mamadõhõ fõkhõ.
1 I. Bõrõta duria
somuso dõdõ andrõ, khõ Yesu Keriso.2—8: Mat. 3, 1—12. Luk. 3, 1—9. 15—18. Yoh.
1, 19—28.)
2 Si mane si so ba
zura zama’ele’õ andrõ, ”Hiza, ufatenge
zinengegu, sowaõwaõ fõnau, sangehao lalamõ”. (Mal. 3, 1).
3 ”Li zi’ao ba danõ si mate:
Mihaogõ lala Zo’aya, mifadaya lalania!” (Yes. 40, 3).
4 So Yohane andrõ,
samayagõ idanõ, ba danõ si mate, mangombakha famayagõ idanõ andrõ, ba
wamalalini era’era,
ba wangefa’õ
horõ. (Yoh. 1, 6 b. t. Hal. zin. 19, 4).
5 Ba mõi baero khõnia
mbanua Yudaia fefu ba samba banua Yeruzalema, ba lafabayagõ’õ idanõ ira ba Yoridano,
la’ombakha’õ horõra.
6 Ba bu gondra
mbaru Yohane, ba uli zaŵi mbõbõ talunia; tamo gõnia, awõ ŵe ŵani ba gatua.
7 Ba mangombakha
ia, imane: So furigu dania zabõlõ moroi khõgu, ba ambõ ndra’o khõnia, ufaõndrõ
ndra’o
ba wanoto’õ
bõbõ mbadagahenia. (Hal. zin. 13, 25; 19, 4).
8 Ya’o, ba idanõ ubayagõ khõmi
ba Eheha ni’amoni’õ ibayagõ khõmi dania.
(Hal. zin. 1, 5). (A. 9—11: Mat. 3, 13—17. Luk. 3, 21. 22. Yoh. 1, 31—34.)
9 II. Ba me luo
da’õ,
ba so Yesu, i’otarai
Nazareta ba Galilaia, ifabayagõ’õ idanõ ia khõ Yohane, ba Yoridano. (Luk. 2,
51).
10 Ba me mõi ia miyaŵa
moroi ba nidanõ, ba i’anema’õ i’ila tebokai mbanua si yaŵa, ba mõi mitou ba khõnia
Geheha, hulõ marafadi.
11 Ba so li moroi
ba zorugo, imane: ”Onogu omasiõ ndra’ugõ, wa’omasigu ndra’ugõ.” (F. 9, 7). (A.
12—13: Mat. 4, 1—11. Luk. 4, 1—13.)
12 Ba i’anema’õ ifarou ia Eheha, ba
we’amõi
ba danõ si mate.
13 Ba õfa wulu
wonginia ba danõ si mate andrõ, ba itandraigõ ia Satana; fao ia ba gutu ndru’u, ba ngoningoninia
mala’ika.
(A. 14. 15: Mat. 4, 12—17. Luk. 4, 14. 15.)
14 III. Ba aefa tekuru
Yohane andrõ, ba mõi ba Galilaia Yesu, mangombakha turia somuso dõdõ andrõ, khõ
Lowalangi, (F. 6, 17).
15 imane: No irugi
inõtõ ba no ahatõ mbanua Lowalangi andrõ; mifalalini gera’erami ba mifati duria
somuso dõdõ andrõ. (Gal. 4, 4).
(A.
16—20: Mat. 4, 18—22. Luk. 5, 1—11.)
16 Ba me itõrõ
zinga mbaŵa Galilaia, ba i’ila Zimoni ba Andrea, talifusõ Zimoni, si
fakiri ba mbaŵa. Tuka giri ira.
17 Ba imane khõra Yesu:
Mi’o’õ ndra’o, ba ubali’õ sama’u’u niha ami. 18 Ba i’anema’õ larõi giri, la’o’õ ia.
19 Ba me no mofanõ
ia ma’ifu,
ba i’ila
Yakobo, ono Zebedaio, awõ dalifusõnia Yohane, ba dundraha gõi yaŵa, mamõnõ kiri
ira.
20 Ba i’anema’õ ikaoni ira; ba larõi
namara Sebedaio ba dundraha, awõ genoni, la’o’õ ia. (A. 21—28: Luk.
4, 31—37.)
21 IV. Ba mõi ira
miyomo ba Gafanauma, ba i’anema’õ mamahaõ ia ba zekola, ba luo sabato.
22 Ba tobali dõdõra
ba wamahaõnia; no abõlõ ia wamahaõ ya’ira, ba tenga si mane sangila amakhoita andrõ.
(Mat. 7, 28. 29).
23 Ba so ba da’õ ba zekola khõra niha
si so bekhu si ra’iõ, mu’ao ia, imane:
24 Hadia niŵa’õu khõma, Yesu, banua
Nazareta? Ba wamakiko ya’aga mõi’õ? Ma’ila, ha niha ndra’ugõ; ni’amoni’õ andrõ khõ Lowalangi!
(F. 5, 7).
25 Ba itenaŵa ia Yesu,
imane: Bõi hedehede sa’ae ba heta’õgõ khõnia! (F. 9, 25
b. t.).
26 Ba idõdõni niha
andrõ bekhu si ra’iõ andrõ, mu’ao ia, ebua linia, ba iheta ia khõnia.
27 Ba oi so wa’atobali dõdõra, dozi
ra; faoma lamane khõ nawõra: Hadia da’õ? famahaõ si bohou, ba so wa’abõlõ! ba mbekhu si ra’iõ gõi ibe’e goroisa, ba la’o’õ linia.
28 Ba i’anema’õ humõngõ duriania
misa ba danõ Galilaia andrõ si fasui, ma’asagõrõ. (A. 29—34:
Mat. 8, 14—17. Luk. 4, 38—40.)
29 Ba ladõlõ ira ba
nomo ndra Simoni Andrea, la’otarai zekola, fao ndra Yakobo Yohane.
30 Ba no so tou ba
zalo matua Zimoni, ira alawe, akhõmõ, fa’aukhu, ba la’anema’õ la’ombakha’õ khõnia.
31 Ba mõi ia khõnia,
ira’u
danga, ifazaŵa, ba dõhõ wa’aukhu, ba mõi ia ngoningonira.
32 Ba me bongi, me
aekhu luo, ba la’ohe khõnia fefu zofõkhõ, awõ zobekhu.
33 Ba samba banua
manõ ira, oi owulo baolayama.
34 Ba ato
nifadõhõnia fõkhõ, oya ngawalõ wõkhõ, ba oya ifofanõ bekhu. Ba lõ itehe ba mbekhu
andrõ muhede ira, me no la’ila, ha niha ia. (Mar. 3, 11. 12. Hal. zin.
16, 17. 18). (A. 35—39: Luk. 4, 42—44.)
35 Ba mahemolu õ,
me lõ moluo na, ba maoso ia, mõi ia baero, isaŵa zi lõ nihaniha, mangandrõ ia
ba da’õ.
36 Ba la’o’õ ia Simoni ba awõnia,
ba lasõndra ia,
37 ba lamane khõnia:
Oi dozi la’alui
ndra’ugõ.
38 Ba imane khõra:
Datasaŵa misa mbanua sahatõ, ena’õ mangombakha ndra’o ba da’õ gõi; da’õ sa danigu we’amõi. (Yes. 61, 1).
39 Ba mõi ia
mangombakha ba zekola khõra, ba danõ Galilaia ma’asagõrõ, ba ifofanõ
mbekhu. (A. 40—45: Mat. 8, 1—4. Luk. 5, 12—15.)
40 Ba i’ondrasi ia sobou auri,
mangandrõ khõnia, ibalõduhini danõ, imane khõnia: Na edõna ndra’ugõ, ba õ’ila õfadõhõ wõkhõgu.
41 Ba ahakhõ
dõdõnia, i’oro’õ dangania, itufa,
imane: Edõna ndra’o, yadõhõ!
42 Ba i’anema’õ aheta mbou auri
andrõ khõnia, dõhõ.
43 Ba ifeta’u, i’anema’õ ifofanõ,
44 imane khõnia:
Faigi, fa bõi õ’ombakha’õ hadia ia, gofu ha õkhõ; ba ae’e sa, oroma’õ ndra’ugõ khõ gere ba be’e game’ela andrõ, ba wa’aheta wõkhõu andrõ, ni’oroi’õ Moze, famaduhu’õ khõra. (Moz. III.
14, 2 b. t.).
45 Ba me mõi ia
baero, ba ibõrõtaigõ i’ombakha’õ, iforege, ifahõngõ duria
andrõ. Tobali tebai sa’ae i’oroma’õ ia Yesu, we’amõi ba mbanua misa;
baero, ba naha si lõ nihaniha, soso ia, ba la’ondrasi ia, moroi ba
zi fasu fefu. (F. 7, 36).
MAREKO
FAZA 2
I.
Ifadõhõ Yesu zi mate dambai; II. ikaoni Mataio andrõ; III. ibu’a ba hulu nifahaõnia,
wa lõ mamoni ira, IV. awõ wa ladõdõni lai wakhe ba luo sabato. (A. 1—12: Mat. 9, 1—8. Luk. 5, 17—26.)
1 I. Ba lõ ara si’ai, ba ifuli mõi ia ba
Gafanauma, ba terongo, wa no so ia yomo.
2 Ba ato zowulo khõnia
niha, tobali ambõ nahara, he baolayama, ba ituriagõ khõra daroma li.
3 Ba la’ohe khõnia zi mate
dambai; daõfa zangosa’õ.
4 Ba me lõ lalara khõnia,
ba wa’ato
niha, ba labokai zagõ, ba zi so ia. Ba me no latõla’õ, ba ladada gaso
andrõ, naha zi mate dambai andrõ.
5 Ba me i’ila wamatira Yesu, ba
imane khõ zi mate dambai andrõ: No te’efa’õ khõu horõu, onogu.
6 Ba so zangila
amakhoita õsa, sidadao ba da’õ, ba lamane dõdõra:
7 Hadia, wa imanõ
da’õ?
Mangaohangaoha! Ha niha zangila mangefa’õ horõ, baero zi ha
samõsa andrõ, Lowalangi? (Sin. 32, 5; 130, 4. Yes. 43, 25; 44, 22).
8 Ba i’anema’õ i’ila Yesu tõdõnia, wa
no si manõ gera’era dõdõra, ba imane khõra: Hadia wa si manõ gera’era dõdõmi? (Yoh. 2,
25).
9 He zaoha ira,
fanguma’õ
khõ zi mate dambai andrõ: No te’efa’õ khõu horõu? ba ma fanguma’õ: Faoso, fazaŵa
gasomõ ba ofanõ?
10 Ba ena’õ mi’ila, tola i’efa’õ horõ ba guli danõ
Ono Niha, ba imane khõ zi mate dambai andrõ:
11 Da’õ niŵa’õgu khõu: faosõ, fazaŵa
gasomõ ba fuli’õ
khõmi!
12 Ba maoso ia, i’anema’õ ifazaŵa gasonia ba
mõi baero, oi anehe ira; tobali ahõlihõli dõdõra fefu, lasuno Lowalangi,
lamane: Lõ irai ta’ila zi manõ!
13 Ba ifuli mõi ia
baero ba zinga mbaŵa, ba la’ondrasi ia niha sato fefu, ba ifahaõ ira.
14 II. Ba me itõrõ,
ba i’ila
Lewi, ono Galifaio, sidadao ba naha wanema beo. Ba imane khõnia: O’õ ndra’o. Ba maoso ia, i’o’õ.
15 Ba me manga ia
ba nomo da’õ,
ba ato zanema beo ba sebua horõ, si manga awõ Yesu ba awõ nifahaõnia; ato sa
ira zolo’õ
ya’ia.
16 Ba me la’ila sangila amakhoita,
farizaio, manga ia awõ zanema beo ba awõ zebua horõ, ba lamane ba nifahaõnia:
Hadia, awõ zanema beo ba awõ zebua horõ manga ia? (Luk. 15, 1. 2).
17 Ba me irongo Yesu,
ba imane khõra: Tenga ba zabõlõ moguna zame’e daludalu, ba zofõkhõ
moguna ia. Tenga ba wogoani satulõ mõi ndra’o, no ba wogaoni si so
horõ mõido. (Kor. I. 1, 26 b. t. Hes. 33, 11). (A. 18—22: Mat. 9, 13—17. Luk.
5, 33—39.)
18 III. Ba no
samoni ba gõ nifahaõ Yohane ba nifahaõ warizaio, ba mõi ira khõnia, lamane:
Hana wa mamoni ba gõ nifahaõ Yohane, awõ nifahaõ warazaio, ba lõ mamoni ba gõ
nifahaõmõ?
19 Ba imane khõra Yesu:
Hadia, la’ila
mamoni ba gõ si mõi ba walõŵa, fatua aŵora zangowalu? Tebai mamoni ba gõ ira,
fatua so zangowalu, awõra.
20 Ba irugi baŵa
dania, ba aheta khõra zangowalu, ba awena mamoni ba gõ ira, na baŵa da’õ.
21 Lõ sombalo baru
satua balobalo si bohou, ba na imanõ, ba atika mbaru satua andrõ, ba zinga
mbalobalo, ba abõlõbõlõ zatikania.
22 Ba lõ solau agusi
bohou ba naha satua, ba na lalau, ba itika’õ naha andrõ agu, ba
tekiko nagu, fabaya naha. (A. 23—28: Mat. 12, 1—8. Luk. 6, 1—5.)
23 IV. Ba me itõrõ
nowi, me luo sabato, ba labõrõtaigõ nifahaõnia ladõdõni lai wakhe si fatimba ba
lala.
24 Ba lamane khõnia
farizaio, Hiza, hana wa lalau ba luo sabato zi lõ tola?
25 Ba imane khõra:
Hadia, lõ mirai mibaso nilau Dawido, me moguna khõnia ba me olofo ia, ba awõnia
fao? (Sam. I. 21, 6).
26 Me mõi ia ba
nomo Lowalangi, me ere sebua Gabiataro, me i’ā roti nifaigifaigi
andrõ, si lõ tola i’ā niha bõ’õ, baero gere, ba me ibe’e gõi ba nawõnia fao.
(Moz. II. 29, 32).
27 Ba imane khõra:
Bõrõ niha, wa so zabato, ba tenga bõrõ zabato, wa so niha. (Moz. V. 5,
14).
28 Tobali So’aya sabato gõi Nono
Niha.
MAREKO FAZA 3
I
Ifadõhõ Yesu zi mate tanga. II. Mõi ia ba
zinga mbaŵa, mamadõhõ fõkhõ ia ba da’õ. III. Itutuyu
zinenge andrõ, si felendrua. IV. Ibu’a ba hulunia, me
latandraŵaisi ia farizaio. V. Ina Yesu ba talifusõnia. (A. 1—6: Mat. 12, 9—14.
Luk. 6, 6—11.)
1 I. Ba ifuli mõi ba
zekola. Ba so ba da’õ niha si no mate tanga si sara.
2 Ba lafaigifaigi
ia, na ifadõhõ ba luo sabato, ba wangadugõ ya’ia.
3 Ba imane ba niha
andrõ, si no mate tanga: Faoso, ae ba da’e!
4 Ba imane khõra:
Hadia, tola lalau zi sõkhi ba luo sabato, ba ma si lõ sõkhi, tola la’orifi niha, ma labunu?
Ba lõ hedehedera.
5 Ba ifaigi ira,
fasui, mofõnu ia, abu dõdõnia ba wa’abe’e dõdõra, ba imane ba niha no mege: Oro’õ dangau! Ba i’oro’õ, ba dõhõ wõkhõ
dangania.
6
II. Ba ladõlõ
ira baero farizaio, mamagõlõ ira ba zi faofao khõ Herode, ba khõnia andrõ, ba
wamunu ya’ia.
(Mat. 22, 16).
7 Ba iheta ia Yesu,
awõ nifahaõnia, isaŵa mbaŵa, ba ato niha solo’õ ya’ia, banua Galilaia ba
banua Yudaia,
8 ba banua Yeruzalema
ba banua Gidumaia ba moroi ba zi tambai Yoridano ba moroi ba zi fasui Diro ba
Sidona, ato niha, me larongo nilaunia fefu, ba la’ondrasi ia.
9 Ba iŵa’õ ba nifahaõnia, ena’õ lahõnagõ lafaigi dundraha
khõnia, ba wa’ato
niha, fa bõi lalangõgõ ia.
10 Ato sa
nifadõhõnia fõkhõ, tobali lafadege ira khõnia dozi si so safõkhõ, ba wombambaya
ya’ia.
(Luk. 6, 18 b. t. Mat. 14, 36).
11 Ba bekhu si ra’iõ andrõ, na la’ila ia, ba latuhi
danõ, fõnania, mu’ao ira, lamane: Ono Lowalangi ndra’ugõ! (F. 1, 24, 34. Luk.
4, 41).
12 Ba itenaŵa sibai
ira, fa bõi la’ombakha’õ ia. (Mat. 12, 16). (A.
13—19: Mat. 10, 1—4. Luk. 6, 12—16.)
13 III. Ba mõi ia
ba hili, humede ia ba zomasi ia, ba la’ondrasi.
14 Ba i’oniagõ zi felendrua,
ena’õ
awõnia ira ba ena’õ ifatenge ira ba wangombakha; (Mal. 10, 5);
15 ena’õ tetehe khõra
wamofanõ bekhu andrõ.
16 I’oniagõ zi felendrua
andrõ, ibe’e
tõi Zimoni andrõ Wetero,
17 awõ Yakobo, ono
Zebedaio, ba Yohane, talifusõ Yakobo, ba ibe’e tõi zi darua andrõ
Mboaneregesi, — ono we’ugu’ugu mbanua geluahania; — (Luk. 9, 54);
18 ba Andrea ba
Filifo ba Batolomaio ba Mataio ba Toma ba Yakobo, ono Galifaio andrõ, ba
Tadaio, ba Simoni Kananaio,
19 ba Yuda, banua
Kariota, si manga mbõlinia andrõ.
20 Ba mõi ia yomo.
Ba owulo zui niha sato, tobali tebai na i manga ira. (F. 6, 31).
21 Ba me larongo da’õ talifusõnia, ba mõi
ira mondra’u
ya’ia,
noa sa owõhõ ia, laŵa’õ. (Mat. 12, 24—32. Luk. 11, 14—23). (A.
22—30: Mat. 12, 24—32. Luk. 11, 14—23.)
22
IV. Ba lamane
sangila amakhoita andrõ, si no mõi mitou moroi ba Yeruzalema: No so khõnia
Mbelesebu, ba moroi ba zalaŵa mbekhu andrõ, wa ifofanõ mbekhu (Yoh. 8, 48 b.
t.).
23 Ba ifalukha’õ ira, iŵa’õ khõra gamaedola,
imane: He wisa ifofanõ / atana Satana?
24 Ba na fabali
dõdõ nõri, ba tebai aro nõra andrõ.
25 Ba na fabali
dõdõ zi sangambatõ, ba lõ fakhai zi samba omo andrõ. (Mat. 12, 27).
26 Ba na no ilaŵa
ia Satana ba na dua dõdõnia, ba lõ fakhai, awai sa’ae.
27 Lõ’õ sa sangila mõi baomo
ba nomo zabõlõ, ba worabu gamagamania, na lõ ihõnagõ ibõbõ zabõlõ andrõ, ba
awena irabu hadia ia ba nomonia (Luk. 11, 21).
28 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, fefu
ngawalõ horõ andrõ, ba tebe’e aefa ba nono niha; he fanandraŵa andrõ, ha
wa’oya
wanandraŵara, (Luk. 12, 10)
29 ha na so
zanandraŵaisi Eheha ni’amoni’õ andrõ, ba lõ fangefa khõnia, gõtõ wa’ara dania; ilu’i horõ andrõ, gõtõgõtõ
wa’ara.
—
30 Me laŵa’õ: ”Sobekhu ia, bekhu
si ra’iõ.”
(Yoh. 10, 20). (A. 31—35: Mat. 12, 46—50. Luk. 8, 19—21.)
31 V. Ba so
ninania ba ira talifusõnia, no so baewali ba lafatenge khõnia, lafahede’õ khõnia.
32 Ba no lafasui ia
wedadao niha sato. Ba lamane khõnia: Hiza, no so baero ninau ba ira talifusõu
matua ba ira talifusõu alawe, la’alui ndra’ugõ.
33 Ba itema lira,
imane: Ha niha ninagu, ba ha niha dalifusõgu? 34 Ba ifakhõlõ ia, ifaigi zi tefasui ya’ia si dadao, ba imane:
Hiza ninagu ba talifusõgu.
35 Solo’õ somasi Lowalangi, da’õ dalifusõgu matua ba
talifusõgu alawe ba inagu.
MAREKO
FAZA 4
Amaedola:
I. Samazaewe tanõmõ. II. Fa’amonõi zinanõ. III.
Lada. IV. Ihonogõ mbade Yesu. (A. 1—25: Mat. 13, 1—23. Luk. 8, 4—18.)
1 I. Ba ifuli
ibõrõtaigõ mamahaõ, ba zinga mbaŵa. Ba ato sibai zowulo khõnia niha, tobali mõi
ia ba nowo, mudadao ia, ba nidanõ yaŵa, ba ba mbewe nidanõ so niha sato fefu,
baene.
2 Ba ifahaõ ira, oya
ilau amaedola, ba imane khõra ba wamahaõnia andrõ:
3 Mifondrondrongo!
Hiza, mõi baero zamazaewe tanõmõ zinanõ, ba wamazaewe tanõmõ andrõ;
4 ba tobali, ba
wamazaewe andrõ, ba so õsa zi gõna ba lala; ba so wofo, ba la’ā.
5 Ba so õsa zi
gõna ba zokara, ba zi lõ abõlõ tanõ khõnia, ba i’anema’õ motalinga, me lõ awe’ewe’e danõ khõnia.
6 Ba me no tumbu luo,
ba asoso ia ba aleu, bõrõ wa lõ ŵa’ania.
7 Ba so õsa zi
gõna ba gotalua ndroi, ba manõi ndroi ba ibunu, ba lõ bua.
8 Ba so õsa zi
gõna ba danõ si sõkhi andrõ, ba mowua, motalinga ba manõi, so zowua si õnõ,
zamba yõu, so zi felendrua ba so zi dua wulu.
9 Ba imane: Si so
tõgi dalinga ba wamondrongo, ba yamufondrondrongo!
10 Ba me no mofanõ
niha, ba lasofu khõnia si fao khõnia, awõ zi felendrua, ba gamaedola
andrõ.
11 Ba imane khõra: Khõmi
no mube’e
zi tobini andrõ, he wisa mbanua Lowalangi, ba ba khõra si so baero andrõ, ba oi
ba gamaedola larongo,
12 ena’õ anehe hõrõra, ba lõ’õ zui la’ila, ba larongo tõgi
dalingara, ba lõ’õ zui aboto ba dõdõra, fa lõ lafuli ira ba fa lõ tebe’e aefa khõra horõra. (Yes.
6, 9. 10).
13 Ba imane khõra:
Lõ mi’ila
geluaha gamaedola andrõ, ba he moroi aboto ba dõdõmi gamaedola soya?
14 Taroma li
nifazaewe zamazaewe tanõmõ andrõ.
15 Ba da’õ zi so ba lala andrõ:
tefazaewe daroma li, ba na larongo, ba i’anema’õ so Zatana andrõ, ba
iheta daroma li andrõ, nifazaewe ba dõdõra.
16 Ba si manõ
nifazaewe ba danõ sokara andrõ, da’õ ira: i’anema’õ lafonaha daroma li,
na larongo, omuso dõdõra,
17 ba lõ ŵa’ania ba dõdõra, niha
samangõrõ li ira, dania, na so wamakao, ba ma folohi, ba daroma li andrõ, ba i’anema’õ lafuli furi.
18 Ba bõ’õ nifazaewe ba gotalua
ndroi: da’õ
ira, si no mamondrongo taroma li,
19 ba fatewu wa’abu dõdõ andrõ ba guli
danõ ba famaelungu andrõ, ba gana’a, ba hadia ia gisõ’isõ bõ’õ, ba ibunu daroma li
andrõ, ba tobali lõ bua. (F. 10, 23).
20 Ba da’õ nifazaewe ba danõ si
sõkhi andrõ: samondrongo taroma li ba samonaha ya’ia ba sowua; so zi
õnõ, zamba yõu, so zi felendrua ba so zi dua wulu. (Yoh. 18, 57).
21 Ba imane khõra:
Hadia, andrõ so wandru, ena’õ tabe’e barõ dumba yõu, ba
ma barõ warate? Tenga andrõ so ia, ena’õ tabe’e ba naha wandru yaŵa?
(Mat. 5, 15. Luk. 11, 33).
22 Lõ’õ sa hadia ia zi
tobini, na tenga ba wama’ele’õ ya’ia dania, ba lõ hadia ia zi lõ oroma, ha ba
wangoroma’õ
ya’ia
dania. (Mat. 1, 6).
23 Na so zi so tõgi
dalinga ba wamondrongo, ba yamufondrondrongo!
24 Ba imane khõra:
Mitõngõni nirongomi! Su’asu’a ni’anu’a’õmi la’anu’a’õ khõmi, ba ladou’õ na khõmi. (Mat. 7,
2. Luk. 6, 38).
25 Ba zi so, ba
tebe’e
na, ba ba zi lõ’õ, ba teheta gõi hadia zi so khõnia. (Mat. 13, 12).
26 II. Ba imane: Si
mané mbanua Lowalangi andrõ, hulõ na itibo’õ ba danõ danõmõ
zinanõ niha.
27 Ba mõrõ ia ba
maoso, bongi ma’õkhõ, ba motalinga danõmõ andrõ ba manõi, lõ’õ sa i’ila (Sin. 127,
2),
28 mowua manõ danõ,
ha ya’ia,
õfõna dõla, awena ngalai, awena zi ndruhu nõsi ba ngalai.
29 Ba na basitõ, ba
i’anema’õ ifatenge zamasi, me
no irugi famasi. (A. 30—34: Mat. 13, 31. 32. 34. Luk. 13, 18. 19.)
30 III. Ba imane:
Hadia tabe’e
famaedo mbanua Lowalangi andrõ? Ba heza tahalõ gamaedolania?
31 Hulõ mbua lada,
si no fondrege zide’ide mbu zinanõ, na tefazaewe ba danõ.
32 Ba na no mufazaewe
ia, ba manõi ba tobali ebua moroi ba ngawalõ gulegule fefu ba modaha sebua ia,
tobali la’ila
mangazuni ba lumõnia fofo, si so ba dalu mbanua.
33 Ba oya ngawalõ
gamaedola si manõ ilau khõra, wamahaõ ya’ira; ifaigi zi tola
lafondrondrongo.
34 Lõ’õ sa huhuonia khõra,
si tenga amaedola. Ba khõ nifahaõnia i’ombakha’õ geluaha fefu, ba zi
ha ya’ira.
(A. 35—41: Mat. 8, 18. 23—27. Luk. 8, 22—25.)
35 IV. Ba me luo da’õ, me tánõ owi, ba
imane khõra: Mõi ita miyefo.
36 Ba me no
lafofanõ niha sato, ba la’ohe manõ ia baowo; ba so zi fao khõnia lowo bõ’õ.
37 Ba ilabu bade
sabe’e
ba ihawui nowo dulu, tobali abuso sa’ae idanõ.
38 Ba no so ia ba
gi’õ,
mõrõ, no manandraya ia. Ba lasusugi ia, lamane khõnia: He samahaõ! hadia, lõ ba
dõdõu, na tekiko ita?
39 Ba maoso ia ba
itenaŵa nangi ba imane ba ndrulu: Bõi hedehede sa’ae, honogõ’õ! Ba tebato nangi, ba
tobali ahono sibai. (F. 6, 51).
40 Ba imane khõra:
Hadia wa ada’uda’u ami si manõ? Hana wa
lõ famati khõmi?
41 Ba ata’u sibai ira, ba faoma
lamane khõ nawõra: Ha niha da’õ, wa lafondrondrongo gõi linia angi ba dulu?
MAREKO
FAZA 5
I.
Famofanõ bekhu. II. Famadõhõ fõkhõ ndra alawe sendro talu. III. Fanusugi ono Ya’iro andrõ. (A. 1—20:
Mat. 8, 28—34. Luk. 8, 26—39.)
1 I. Ba larugi zi
tambai mbaŵa, danõ Gerasa. 2 Ba
ha ihundragõ danõ, moroi ba nowo, ba i’anema’õ i’ondrasi ia niha, soroi lewatõ, si so bekhu si
ra’iõ.
3 Ba lewatõ sosó
ia, ba lõ sangila mamõbõ ya’ia, he rate wamõbõ. 4
Noa sa asese
tebõbõ ia bõbõ gahe ba rate danga, ba i’etu’õ rate danga ba irekha
mbõbõ gahe andrõ, ba lõ sangila molaŵa ya’ia.
5 Ba ba lewatõ
sosó ia ba ba hili, lõ mamalõmalõ, bongi ma’õkhõ, mu’ao’ao ia ba i’olobigõ khõnia
gara.
6 Ba me i’ila Yesu, moroi ba
zarõu, ba fagohi ia, ituhi danõ fõnania,
7 mu’ao ia, ebua sibai li,
imane: Hadia niwa’õu khõgu, Yesu, Ono Lowalangi Fondrege Zalaŵa? Ube’e ba hõlu ndra’ugõ, khõ Lowalangi, fa
bõi õfakao ndra’o! (F. 1. 24).
8 Imane sa khõnia:
Beta’õgõ
bekhu si ra’iõ,
rõi niha andrõ!
9 Ba isofu khõnia:
Hadia dõiu? Ba imane khõnia: Liwu dõigu; me no ato sibai ndra’aga.
10 Ba iforege
wangandrõ khõnia, ena’õ lõ ifofanõ ira, lõ iheta ira ba danõ
andrõ.
11 Ba so ba da’õ ba gahe hili mbawi,
sambawá, nikubaloi, oya sibai.
12 Ba la’andrõ khõnia, lamane:
Fatenge ndra’aga
ba mbawi andrõ, ena’õ mabe’e nahiama ira. (Luk. 8, 31).
13 Ba itehe khõra.
Ba laheta ira bekhu si ra’iõ andrõ, lasaŵa mbawi andrõ. Ba latibo’õ ira ba mbaŵa bawi si
sambawá andrõ, moroi ba zanaere, mato dua ngahõnõ, ba alõmõ ba da’õ.
14 Ba moroi gubalora,
la’ombakha’õ yomo ba mbanua ba ba
halama misa; ba mõi ira mufaigi, he wisa.
15 Ba larugi Yesu
ba la’ila
zi so bekhu andrõ, no dumadao, no monukha, no taya wa’owõhõ, si so liwu
andrõ no mege, ba ata’u ira.
16 Ba sangila mege,
ba la’ombakha’õ khõra, he wisa mege
ba zobekhu andrõ, ba hadia ia ba mbawi andrõ.
17 Ba labõrõtaigõ
la’andrõ
khõnia, ena’õ
iheta ia ba danõra.
18 Ba me mõi ia
baowo, ba i’andrõ
khõnia sobekhu andrõ mege, ena’õ fao ia khõnia.
19 Ba lõ i’ohe, imane sa khõnia:
Fuli’õ
yomo khõmi, ba ombakha’õ khõra, ha wa’ebua wanolo Zo’aya ya’ugõ ba fa’ahakhõ dõdõnia ndra’ugõ.
20 Ba mõi ia,
ibõrõtaigõ i’ombakha’õ ba zi fulu banua, ha
wa’ebua
wanolo Yesu ya’ia
ba oi ahõlihõli dõdõra. (A. 21—24: Mat. 9, 1. 18—26. Luk. 8, 40—56.)
21 II. Ba me no irugi
si yefo Yesu, ba nowo, ba owulo khõnia niha, ato sibai; ba no so ia ba mbewe
mbaŵa.
22 Ba so zamõsa,
satua zekola, Ya’iro dõi, ba me i’ila ia, ba ituhi danõ fõnania,
23 iforege
wangandrõ khõnia, imane: Torege khõ nonogu alawe, ena’õ mõi’õ ba õtufa ia tangau,
ena’õ
abe’e
ba ena’õ
auri.
24 Ba mõi ia, fao
ia khõnia. Ba la’o’õ niha, ato sibai; fadege ira khõnia.
25 Ba so ndra
alawe, sendro talu, no mewelendrua fakhe wa’ara,
26 no erege sibai
dõdõnia ba zodaludaluni, no ato, ba no ahori ibe’e gana’ania, ba lõ si to’ila, no itugu
abõlõbõlõ na i.
27 Ba me irongo da’õ khõ Yesu, ba mõi ia,
ba hunõ niha, moroi furi, ibabaya mbarunia.
28 Imane: He ha barunia
ubabaya, ba aurido. (F. 6, 56).
29 Ba i’anema’õ otufo ndro andrõ khõnia,
ba to’ila
ba nõsinia, wa no dõhõ wamakao andrõ khõnia.
30 Ba i’anema’õ i’ila Yesu, ba khõnia,
wa no aheta khõnia wangabõlõ andrõ, ba ibali’õ ia ba hunõ niha,
imane: Ha niha zombambaya barugu. (Luk. 6, 19).
31 Ba lamane khõnia
nifahaõnia: Õ’ila
wa fadege khõu niha, ba õmane: Ha niha zombambaya ya’o?
32 Ba ifakhõlõ ia,
wamaigi solau da’õ.
33 Ba ata’u ndra alawe no mege,
manizinizi, me no i’ila, he wisa khõnia, ba mõi ia, ituhi danõ fõnania, i’ombakha’õ he wisa zi ndruhunia
fefu.
34 Ba imane khõnia:
He onogu, no i’orifi
ndra’ugõ
famatimõ andrõ; fuli’õ, ya’ohahau dõdõu ba yadõhõ wamakao andrõ khõu! (F. 10, 52).
35 III. Ba me muhede
ia na, ba so zinenge zatua zekola no mege, lamane: No mate nonou; hadia wa
õfakao na zamahaõ andrõ?
36 Ba i’osilõmurongogõ Yesu niŵa’õra andrõ, imane khõ
zatua zekola andrõ: Bõi ata’ufi, amati manõ.
37 Ba lõ itehe fao khõnia
niha, ha Fetero ba Yakobo ba Yohane, talifusõ Yakobo.
38 Ba larugi yomo
ba nomo zatua zekola andrõ, ba i’ila waguaguasa andrõ, awõ ze’e, awõ zange’esi, wa’abõlõbõlõ.
39 Ba mõi ia yomo,
imane khõra: Hadia wa faguagua ami ba hadia wa mege’ege? Tenga si mate
nono andrõ, si mõrõ. (Yoh. 11, 11).
40 Ba la’igi’igi’õ ia. Ba ifofanõ ira
tou, fefu, ba i’ohe nama nono no mege ba inania ba awõnia andrõ, mõi ia si bakha,
ba zi so ono andrõ.
41 Ba ira’u danga nono, imane khõnia:
Talita kumi! Faoso ono alawe, uŵa’õ khõu! geluahania. (Luk. 7, 14).
42 Ba i’anema’õ maoso nono alawe
andrõ ba mowaõwaõ; so sa mewelendrua fakhe wa’ebuania.
43 Ba i’anema’õ tobali sibai dõdõra.
Ba i’abe’e’õ linia wanguma’õ khõra, ena’õ lõ irongo da’õ niha, ha niha ia; ba
iŵa’õ,
ena’õ
labe’e
gõ nono andrõ. (F. 1, 44; 7, 36).
MAREKO
FAZA 6
I.
Mamahaõ Yesu ba Nazareta. II. Ifatenge zinenge andrõ. III. Famunu Yohane andrõ.
IV. Fame’e gõ ba niha, si lima ngahõnõ. V. Mowaõwaõ ba
guli mbaŵa Yesu. VI. Famadõhõ fõehõ. (A. 1—6: Mat. 13, 54—58. Luk. 4, 16.
22—24.)
1 I. Ba mofanõ ia
ba da’õ.
Ba irugi mbanuara ba la’o’õ ia nifahaõnia.
2 Ba me luo
sabato, ba ibõrõgõ mamahaõ ya’ira ba zekola. Ba tobali dõdõ zato,
samondrongo, lamane: He moroi da’õ khõnia, ba hadia wa’atuatua andrõ, nibe’e khõnia? ba tandra si
mane da’õ,
nifazõkhinia tangania?
3 Tenga tuka
andrõ, ono Maria andrõ, tenga talfusõ ndra Yakobo, Yose, Yuda, Simoni? Ba talifusõnia
alawe andrõ, ba tenga ba da’e khõda so? Fatuwu sa’ae ia khõra.
4 Ba imane khõra Yesu:
Lõ te’ositengagõ
zama’ele’õ, na tenga ba mbanuara
ba na tenga ba zahatõ khõnia ba moroi yomo khõra.
5 Ba tebai ifazõkhi
dandra ba da’õ,
hadia ia, ha ma’ifu zofõkhõ itufa tanga, ifadõhõ wõkhõ.
6 Ba ahõlihõli
dõdõnia ba wa lõ mamati ira. Ba itõrõ misa mbanua si fasui, mamahaõ ia. (A.
7—13: Mat. 10, 1. 9—15. Luk. 9, 1—6; 10, 4—12.)
7 II. Ba humede
ia ba zi felendrua, ibõrõtaigõ ifatenge ira, darudarua, itehe khõra wamofanõ bekhu
si ra’iõ.
8 Ba i’oroi’õ khõra, bõi la’ohe hadia ia ba lala,
ha si’o.
Bõi la’ohe
roti, bõi la’ohe
mbola ba bõi kefe ba mbõbõ talu (Mat. 10, 10)
9 (ba mobadagahe sa) ba bõi dua gõrõ mbarura.
10 Ba imane khõra: Ba zi mõi ami yomo, ba
da’õ
mi’iagõ,
irege mofanõ ami ba da’õ.
11 Ba na so mbanua, si lõ mama’amõi yomo ya’ami ba si lõ
mamondrongo limi, ba miheta ami ba da’õ, mi’anotogõ gawugawu ba gahemi, ba wamaduhu’õ khõra.
12 Ba mofanõ ira mangombakha, lamane:
Mifalalini gera’era! 13 Ba oya lafofanõ bekhu ba ato zofõkhõ labayoini fanikha,
lafadõhõ wõkhõ. (Yak. 5, 14). (A. 14—29: Mat. 14, 1—12. Luk. 9, 7—9.)
14 III. Ba irongo
razo Herode; noa sa teturia dõinia. Ba imane: No maoso Yohane andrõ, samayagõ
idanõ, moroi ba ngai zi mate, andrõ so khõnia wa’abõlõ andrõ.
15 Ba so zanguma’õ, Eliya: ba so, ba
sama’ele’õ laŵa’õ; hulõ zama’ele’õ andrõ fõna, samõsa.
(F. 8, 28).
16 Ba me irongo Herode, ba imane: Yohane
andrõ, nifa’eŵa’õgu bagi, da’õ zi no maoso.
17 Noa sa ifatenge Herode, no ifara’u’õ Yohane, no labõbõ ba
gurunga, bõrõ Herodia andrõ, fo’omo dalifusõ Herode, Filifo, me no ihalõ
Herode.
18 Noa sa iŵa’õ Yohane khõ Herode:
Lõ tola so khõu wo’omo dalifusõu.
19 Ba no afõkhõ dõdõ Herodia andrõ khõnia,
ibunu ena’õ,
ba tebai.
20 Noa sa ata’u Herode Yohane, me no
i’ila
wa no niha satulõ, ni’amoni’õ, ba ifatarogõ’õ, ba auli abu
dõdõnia, na irongo linia, ba omasi ia, ifondrondrongo.
21 Ba baŵa senahõi: fatome Herode, awõnia
salaŵa ba kumandra andrõ ba salaŵa andrõ ba Galilaia, me baŵa wa’atumbunia.
22 Ba mõi yomo nono Herodia andrõ, alawe,
manari, ba omasi Herode ba tomenia. Ba imane razo khõ nono alawe andrõ: Andrõ khõgu
hadia zomasi’õ
ba ube’e
khõu; fahõlu ia khõnia:
23 Hadia ia ni’andrõu khõgu, ube’e khõu, irugi zi
matonga mbanuagu. (Esit. 5, 3. 6).
24 Ba mõi ia baero, imane khõ ninania:
Hadia zi sõkhi ni’andrõgu? Ba imane: Hõgõ Yohane andrõ, samayagõ idanõ.
25 Ba i’anema’õ ifuli ia khõ razo no
mege, i’aliogõ,
i’andrõ,
imane: Omasido, iada’e sibai õbe’e khõgu, ba wiga yaŵa, hõgõ Yohane andrõ, samayagõ
idanõ.
26 Ba abu sibai dõdõ razo, ba ba wahõlusa
no mege ba ba dome andrõ, ba lõ edõna ia lõ ibe’e.
27 Ba i’anema’õ ifatenge razo wazuri,
i’oroi’õ la’ohe hõgõ Yohane.
28 Ba mõi da’õ, i’eŵa mbagi ba gurunga
ba i’ohe
hõgõ ba wiga yaŵa, ibe’e khõ nono alawe no mege, ba ibe’e khõ ninania ono
alawe andrõ.
29 Ba me larongo nifahaõ Yohane, ba mõi
ira, lahalõ mbotonia ba lako’o.
30 IV. Ba owulo khõ
Yesu zinenge no, ba la’ombakha’õ khõnia fefu nilaura
ba famahaõra andrõ.
31 Ba imane khõra: Mitabu, ya’ami andrõ, ba zi ha ya’ita, ba zi lõ
nihaniha, ba mi’olombase ma’ifu. Ato sa zangõrõngõrõ, lõ falukha manga
ira. (Mar. 3. 20.) (A. 32—44: Mat. 14, 13—21. Luk. 9, 10—17. Yoh. 6, 1—14.)
32 Ba moloyo ira, lasaŵa naha si lõ
nihaniha, ba zi ha ya’ira.
33 Ba ato zanehe me mofanõ ira ba la’ila, wa ya’ira, ba lahurufai,
moroi ba mbanua misa fefu, latõrõ tanõ, lahulõ ira.
34 Ba me irugi Yesu, ba i’ila, ato sibai niha,
ba ahakhõ dõdõnia ira, me no hulõ mbiribiri si lõ kubalo, ba ibõrõtaigõ ifahaõ
ira, oya ngawalõ. (Mat. 9, 36).
35 Ba me arakha, bongi sa’ae, ba mõi khõnia
nifahaõnia, lamane: Tanõ si mate naha andre, ba no arakha bongi.
36 Fofanõ ira, ena’õ lasaŵa halama ba banua
side’ide,
si fasui misa, ba wowõli gõra.
37 Ba itema lira, imane khõra: Mibe’e gõra, ya’ami. Ba lamane khõnia:
Hadia, mõiga mowõli roti, otu rufia fowõli ba mabe’e õra?
38 Ba imane khõra: Ha wa’oya zi so khõmi roti;
mi’ae
mifaigi. Ba me no lafaigi, ba lamane: Lima ba dua rozi gi’a.
39 Ba iŵa’õ khõra, mudadao ira,
lafa’oli
ira, ba ndru’u.
40 Ba mudadao ira, la’angenoligõ ira, otu’otu ba limalima wulu.
41 Ba ihalõ roti andrõ, si lima ba ī’a andrõ, si dua rozi
ifaõga hõrõnia ba zorugo, ifahowu’õ roti andrõ, ba iboboto, ibe’e khõ ndra nifahaõ,
ena’õ
labe’e
khõra, ba ba gi’a andrõ, si dua rozi gõi, idozigõ ira.
42 Ba manga ira fefu ba abuso. (F. 8,
8).
43 Ba la’ozaragõ gakhõkhõla,
felendrua kude; akhõkhõla gi’a õsa.
44 Ba si manga roti andrõ, ba lima ngahõnõ
ndra matua.
(A.
45—52: Mat. 14, 22—33. Yoh. 6, 15—21.)
45 V. Ba i’anema’õ iforege wanguma’õ khõ ndra nifahaõnia
we’amõi
baowo, ba wowaõwaõ miyefo ba Mbetisa’ida, gasagasa wamofanõnia niha sato.
46 Ba me no i’efa’õ ira, ba mõi ia ba hili,
mangandrõ.
47 Ba me bongi, ba
no irugi dalu mbaŵa owo no mege ba ha ya’ia ba danõ.
48 Ba me i’ila erege dõdõra woloyo
— noa sa zuzumõ nangi — ba i’ondrasi ira, me miwo manu, mowaõwaõ ia ba guli
mbaŵa ba italu’i
ira ena’õ.
49 Ba me la’ila, mowaõwaõ ia ba guli
mbaŵa, ba lawai bekhu, ba mu’ira’ira.
50 Dozi sa la’ila ia ba tokea ira.
Ba i’anema’õ muhede khõra, imane khõra:
Bõi mi’abusi
tõdõ, ya’odo,
bõi mi’ata’ufi.
51 Ba mõi ia baowo khõra,
ba tebato nangi; ba oi so wa’atobali dõdõra. (F. 4, 39).
52 Lõ’õ sa aboto ba dõdõra
ba roti andrõ mege; noa sa abe’e dõdõra. (F. 8, 17. Mat. 16, 9). (A.
53—56: Mat. 14, 34—36.)
53 VI. Ba la’õtõ, lasaŵa danõ, larugi
Genezare, manao ira.
54 Ba me no mõi ira
ba danõ, ba i’anema’õ la’ila niha, wa ya’ia.
55 Ba latõrõi misa
danõ ma’asagõrõ,
labõrõtaigõ lafabea khõnia zofõkhõ, ba gasora, ba nirongora so ia.
56 Ba ba zi mõi ia yomo
ba mbanua side’ide,
ba ma ba mbanua sebua, ba ma ba halama, ba latou’õ tou baewali zofõkhõ
andrõ ba la’andrõ
khõnia, ena’õ
ha bowobowo mbarunia tola lababaya; ba ha wa’ato zombambaya, ba
dõhõ wõkhõ. (F. 5, 27. 28).
MAREKO
FAZA 7
I.
Fanegu nifakhoi dõdõ niha. II. Fangorifi ono ndra alawe Ndrawa Gana’ana andrõ. III.
Famadõhõ fõkhõ zafiso, si lõ hede. (A. 1—23: Mat. 15, 1—20.)
1 I. Ba owulo khõnia
warizaio ba sangila amakhoita õsa, si otarai Yeruzalema.
2 Ba me la’ila nifahaõnia õsa, si
manga manõ lõ mombanõ — (Luk. 11, 38).
3 Lõ’õ sa manga warizaio,
awõ niha Yehuda fefu, na lõ muforege wanasai tanga, wolo’õ oroisa zatua
andrõ,
4 ba na la’otarai kade, ba lõ
manga ira, na lõ si mondri, ba oya ngawalõ tánõ bõ’õ, nifa’ema khõra, ni’o’õ, fanasai mako ba
fanasai migõ ba fanasai bowoa — (Mat. 23, 25).
5 Ba lasofu khõnia
farizaio andrõ, awõ zangila amakhoita andrõ, lamane: Hana wa lõ latõrõ lala
goroisa zatua andrõ ira nifahaõmõ, hana wa manga manõ ira lõ mombanõ?
6 Ba imane khõra:
Si duhu nifa’ele’õ Yesaya andrõ ba khõmi,
samini tõdõ andrõ, si mané ba zura: ”Lafosumange ndra’o bewera niha andre,
ba tõdõra, ba no arõu khõgu. (Yes. 29, 13).
7 Si lõ guna wamosumangera
ya’o,
me nifakhoi dõdõ niha wamahaõra.
8 Oroisa Lowalangi
mi’erogõ,
ba mi’o’õ goroisa niha.
9 Ba imane khõra:
Si ndruhu wangositengagõmi oroisa, ba wolo’õ nifakhoi
dõdõmi.
10 Noa sa iŵa’õ Moze: ”Fosumange
namau, awõ ninau,” ba: ”Na so zangelifi amania, ba ma inania, ba si mate.”
(Moz. II. 20, 12; 21, 17).
11 Ba ya’ami miŵa’õ: Na so niha sanguma’õ khõ namania, ba ma khõ
ninania: ”Korban”, ame’ela, sumange, geluahania, zinemau khõgu ena’õ,
12 ba lõ’õ sa’ae õmõnia khõ namania,
ba ma khõ ninania, miŵa’õ.
13 Ba tobali lõ guna
daroma li Lowalangi sa’ae, mibe’e, ba nifakhoimi
andrõ, nikhoi dõdõmi; ba oya ngawalõ na zi manõ milau.
14 Ba ifuli humede
ba niha sato, imane khõra: Mifondrondrongo khõgu, dozi ami, ba ya’aboto ba dõdõmi!
15 Tebai ita’unõi niha hadia ia
moroi baero, si mõi ba dalunia; da’õ sa zana’unõi niha, si otarai
moroi bakha dõdõ niha. (Hal. zin. 10, 15. 28).
16 Si so tõgi
dalinga, ba wamondrongo, ba yamufondrondrongo!
17 Ba me no mõi ia yomo,
me no irõi niha sato andrõ, ba lasofu khõnia nifahaõnia ba gamaedola andrõ no
mege.
18 Ba imane khõra:
Hadia, lõ’õ
na gõi saboto ba dõdõmi? Lo mi’ila, wa tebai ita’unõi niha si otarai
moroi baero, si mõi ba dalunia, me tenga tõdõnia isaŵa,
19 me ba dalu mõi,
ba me aheta ba dõgitõgi, ba nihaõgõ fefu, hadia ia, ngawalõ gõ?
20 Ba imane: Si
otarai niha, moroi bakha, da’õ wana’unõi niha.
21 Moroi bakha sa,
moroi ba dõdõ niha, i’otarai era’era si lõ sõkhi, ba
fohorõ ba fanagõ ba fange’e,
22 ba fohorõni
donga zodonga ba fa’omasi gana’a ba fa’afaito ba falimosa ba
femabumabu ba fa’afõkhõ dõdõ ba fanandraŵaisi niha bõ’õ ba fayaŵasaba fa lõ
tõdõ.
23 Fefu zi lõ sõkhi
andrõ, ba moroi bakha i’otarai ba ita’unõi niha. (A.
24—30: Mat. 15, 21—28.)
24 II. Ba maoso
ia, iheta ia ba da’õ, isaŵa danõ Diro. Ba mõi ia yomo ba nomo, ena’õ lõ la’ila niha bõ’õ, dõdõnia; ba tebai
tobini ia.
25 I’anema’õ no irongo ia ira
alawe, si so ono alawe sobekhu si ra’iõ, ba mõi yomo da’õ, ituhi danõ
fõnania.
26 Ba Dawa Heleni ndra alawe andrõ, ba
Ziria Wõnikia mbanuara. Ba i’andrõ khõnia, ena’õ ifofanõ mbekhu andrõ
khõ nononia.
27 Ba imane khõnia: Akha abuso ndraono ua;
lõ’õ
sa sõkhi, na lahalõ gõ ndraono ba na labe’e õ nasu.
28 Ba itema linia, imane khõnia: E, Tua; ba
la’ā
gõi asu barõ meza gakhõkhõla ba ndraono.
29 Ba imane khõnia: Ba limõ andrõ, fuli’õ, no aheta mbekhu
andrõ khõ nonou.
30 Ba mofanõ ia khõra,
ba no mõrõmõrõ ba gaso nono, i’ila, ba no aheta mbekhu andrõ.
31 III. Ba mofanõ zui
Yesu, irõi danõ Diro, itõrõ Zidona, isaŵa, mbaŵa Galilaia, itõrõ danõ zi fulu
banua. (Mat. 15, 29 b. t.).
32 Ba la’ohe khõnia zafiso, si
no abe’e
lela, la’andrõ
khõnia, ena’õ
itufa tanga.
33 Ba i’ohe ba zi lõ niha ba
ibe’e
duturunia ba dalinga, magendrilo ia ba ibabaya lela. (F. 8. 23).
34 Ifaõga hõrõnia
miyaŵa ba zorugo, ihasugõ ia ba imane khõnia: Efata! yateboka’õ geluahania (F. 6,
41. Yoh. 17, 1).
35 Ba teboka dõgi
dalingania, ba i’anema’õ aefa wesu lelania andrõ, ba atulõ wehedenia.
36 Ba iŵa’õ khõra, bõi la’ombakha’õ, gofu ha õkhõ; ba
ihõtõi fanenaŵa ya’ira, ba lahõtõi fangombakha.
37 Ba tobali sibai
dõdõra ba lamane: Oi nihaogõ manõ wolaunia, safiso ibali’õ samondrongo li niha,
ba si lõ hede, ba ibali’õ sihede. (Moz. I. 1, 31).
MAREKO
8
I.
Fame’e gõ ba niha, si õfa ngahõnõ. II. Tandra ba mbanua si yaŵa. III.
Tanõmõ roti warizaio. IV. Famadõhõ fõkhõ hõrõ zau’a. V. Famaduhu’õ Wetero. VI. Ihõnagõ
i’ombakha’õ wamakao ya’ia Yesu. VII. Ifobawa
lala ba zolo’õ khõnia. (A. 1—10: Mat. 15, 32—39.)
1 I. Me luo da’õ, ba ato sibai zui
niha, ba ma’ifu
lõ õra, ba humede Yesu ba nifahaõnia, imane khõra:
2 Ahakhõ dõdõgu
niha andrõ; noa sa’ae tõlu bongi lõ si tebulõ ira khõgu, ba ma’ifu lõ õra.
3 Ba na ufofanõ
ira ba khõra, lõ manga, ba mate ira olofo ba lala; banua sarõu na i õsa.
4 Ba latema linia
nifahaõnia, lamane: He moroi tahalõ gõ, ba wangabusoi’õ niha andrõ, ba da’e, ba danõ si
mate?
5 Ba isofu khõra:
Hauga khõmi roti? Ba lamane: Fitu.
6 Ba iŵa’õ ba niha, mudadao ira
ba danõ. Ba ihalõ roti andrõ, si fitu, i’aohasi gõlõ Lowalangi,
iboboto roti ba ibe’e khõ ndra nifahaõnia, ba wamaosa; ba lafaosa ba zatõ.
7 Ba so khõra gī’a ma’ifu, ba ifahowu’õ ba ifaosa gõi.
8 Ba manga ira, ba
abuso, ba la’ozaragõ
zi tõra, akhõkhõla, fitu kude.
9 Ba so õfa
ngahõnõ ira; ba ifofanõ ira.
10 II. Ba idõlõ ia
baowo, awõ nifahaõnia ba irugi danõ Dalamanuta. (A. 11—21: Mat. 16, 1—12.)
11 Ba so moroi yomo
warizaio, labõrõtaigõ fahuhuo khõnia, la’andrõ khõnia dandra,
moroi yaŵa ba mbanua, ba wanandraigõ ya’ia. (Luk. 11, 16.
29).
12 Ba ihasugõ ia
tõdõnia, ba imane: Hana wa la’andrõ dandra niha andrõ? Si ndruhu niŵa’õgu khõmi lõ’õ manõ labe’e dandra ba niha
andrõ. (Yoh. 11, 33).
13 Ba irõi ira, ifuli
ia baowo, isaŵa si yefo.
14 III. Ba no olifu
ira wolohe roti; lõ baowo khõra, ha sambua roti.
15 Ba ifangelama
ira, imane: Mifaigi, bõi mibabaya danõmõ roti andrõ ba warizaio, awõ danõmõ
roti khõ Herode andrõ.
16 Ba fahuhua ira,
lamane: Me lõ khõda roti.
17 Ba i’ila ba imane khõra:
Hadia wa fahuhuo ami, wa lõ roti khõmi? Hadia, lõ’õ na mi’ila hadia ia, ba lõ’õ na saboto ba dõdõmi?
Lõ mamalõmalõ wa’abe’e dõdõmi? (F. 6, 52).
18 Mohõrõ ami, ba
lõ mi’ila
hadia ia, ba no so dõgi dalingami, ba lõ mirongo hadia ia, ba lõ mi’era’era tõdõmi.
19 Me uboboto roti
no si lima, ba zi lima ngahõnõ niha, ba ha uga kude ni’ozaragõmi akhõkhõla?
Lamane khõnia: Felendrua. (F. 6, 41 b. t.).
20 Ba ba zi fitu
no, ba zi õfa ngahõnõ niha, ba ha uga kude ni’ozaragõmi akhõkhõla?
Ba lamane: Fitu, (F. 8, 5).
21 Ba imane khõra:
Hadia, lõ’õ
na aboto ba dõdõmi?
22 IV. Ba larugi
Mbetisa’ida.
Ba la’ohe
khõnia zau’a,
la’andrõ
khõnia, ena’õ
ibabaya.
23 Ba i’ohe danga zau’a andrõ, ifasao baero
mbanua, idiloi hõrõnia, itufa ia tanga, isofu khõnia, na so ni’ilania. (F. 7, 33. Yoh.
9, 6).
24 Ba ifaõga
hõrõnia, ba imane: U’ila niha; mõwaõwaõ ira, u’ila sa, hulõ dõla geu.
25 Ba ifuli itufa
hõrõnia tanga ba itõngõ ba te’azõkhi ia, ba atõla wamaiginia fefu hadia ia.
26 Ba ifofanõ ia ba
khõra, imane: Bõi ae miyomo ba mbanua andre. (Mat. 9, 30). (A. 27—30: Mat.
16, 13—20. Luk. 9, 18—21.)
27 V. Ba mofanõ Yesu,
awõ nifahaõnia, lasaŵa mbanua misa, sahatõ ba Kaizaria Wilifo. Ba me so ira ba
lala, ba isofu ba nifahaõnia, imane khõra: Hadia laŵa’õ niha, ha niha ndra’odo?
28 Ba lamane khõnia: Laŵa’õ Yohane, samayagõ
idanõ, ndra’ugõ,
ba so zanguma’õ
Eliya ba so zanguma’õ fasamõsa zama’ele’õ andrõ. (F. 6, 15).
29 Ba isofu khõra: Ba ya’ami, ha miŵa’õ, ha niha ndra’o? Itema linia Fetero,
imane khõnia: Keriso andrõ ndra’ugõ. (Yoh. 6, 69).
30 Ba itenaŵa ira, fa bõi la’ombakha’õ ia ba niha bõ’õ. (A. 31—38: Mat.
16, 21—27. Luk. 9, 22—26.)
31 VI. Ba
ibõrõtaigõ ibokai khõra, wa lõ tola lõ oya dania itaha famakao Ono Niha, latibo’õ dania ia satua andrõ
ba sangila amakhoita; labunu ia ba na no irugi tõlu ngaluo, ba ifuli auri. (F.
10, 32 b. t.).
32 Lõ’õ sa aiwõ ia wangombakha.
Ba isõbi ia khõnia Fetero, ibõrõgõ itenaŵa.
33 Ba ibali’õ ia, ba me i’ila nifahaõnia, ba
itenaŵa Wetero andrõ, imane: Ae furigu, Satana! lõ’õ sa õ’era’era hadia khõ
Lowalangi, ha hadia ba niha.
34 VII. Ba humede
ia ba niha sato, awõ ba nifahaõnia, imane khõra: Na so zedõna molo’õ ya’o, ba yamu’ositengagõ ia, yamulu’i rõfania ba yamu’o’õ ndra’o. (Mat. 10. 38 b.
t.).
35 Na so sa zedõna manganau’õ nosonia, da’õ zaetu noso, ba na so
zaetu noso, na bõrõ ndra’o ba turia somuso dõdõ andrõ, ba da’õ zanganau’õ.
36 Hadia sa guna ba niha, na isõndra ena’õ harenia fefu hadia
ia zi so ba guli danõ, ba na te’ala ia nosonia?
37 Hadia sa ena’õ, nibe’e niha hõli
nosonia?
38 Na so sa zaila ba khõgu andre, ba ba
daroma ligu, ba niha sohorõhorõ andre, solalõ, da’õ gõi zaila dania Nono
Niha, na so ia, na so khõnia lakhõmi Nama andrõ, ba na awõnia mala’ika ni’amoni’õ andrõ. (Mat. 10, 33.
Luk. 9, 26).
MAREKO
FAZA 9
I.
Famolakhõmi Yesu. II. Famadõhõ fõkhõ zaniri. III. I’ombakha’õ Yesu wamakao ya’ia dania. IV. Ifa rou
dõdõra ba wa lõ fayaŵa. V. Ba ba wamologõ tõdõ. VI. Ba ba wangositengagõ ya’ira ba ba wa bõi fa’udu’udu.
1 I. Ba imane khõra:
Si ndruhu niŵa’õgu
khõmi, so õsa ba zi so ba da’e, si lõ manandra fa’amate dania, irege no
la’ila
abõlõ mbanua Lowalangi andrõ. (Mat. 16, 28. Luk. 9, 27). (A. 2—11: Mat. 17,
1—13. Luk. 9. 28—36.)
2 Ba õnõ bongi aefa da’õ, ba i’ohe awõnia Yesu Wetero
ba Yakobo ba Yohane, i’ohe misa ira ba hili salaŵa, ba zi ha ya’ira manõ; ba tobali ia
fõnara;
3 ba nukhania, ba
tobali humaga, afusi sibai, tebai si manõ wa’afusi nukha ba zamabago
ba guli danõ. (Fam. 1, 14. 17).
4 Ba oroma khõra
Geliya ba Moze fahuhuo ira khõ Yesu.
5 Ba humede
Wetero, imane khõ Yesae: He samahaõ, ba da’e zi sõkhi nahada; ba
damafazõkhi nose, tõlu, sambua khõu, ba sumbua khõ Moze ba sambua khõ Geliya.
6 Lõ’õ sa i’ila watahõgõ niŵa’õnia; noa sa a’oi so wa’atobali dõdõra.
7 Ba so moroi sa
lawuo si lumõ’õ
ya’ira.
Ba so zihede moroi ba lawuo andrõ, imane: Onogu omasiõ da’õ, mifondrondrongo
linia! (Fet. II. 1, 16. 17. Yoh. 12, 28).
8 Ba me lafakhõlõ
ira, ba i’ozumagõ
lõ’õ
sa’ae
oroma khõra niha, ha Yesu manõ nawõra.
9 Ba me la’tueli hili, ba iŵa’õ khõra, bõi la’ombakha’õ, gofu ha khõ, ni’ilara, ha dania, na no
maoso Nono Niha moroi ba ngai zi mata.
10 Ba lõ olifu ira
niŵa’õnia
andrõ, ba fahuhuo ira, hadia ia wemaoso andrõ, moroi ba ngai zi mate.
11 Ba lasofu khõnia,
lamane: Hadia wa laŵa’õ farizaio ba sangila amakhoita, lõ tola lõ
mõi Geliya ua?
12 Ba imane khõra: Ya’ia, so Geliya ua ba i’a’azõkhi fefu hadia ia;
ba he wisa ba zura ba khõ Nono Niha andrõ? Oya dania itaha famakao ba latibo’õ.
13 Ba uŵa’õ khõmi, noa gõi mõi
Geliya, ba no lalau khõnia hadia zomasi ira, no itõrõ zi so ba zura ba khõnia
andrõ. (Fam. 11, 13 b. t.). (A. 14—29: Mat. 17, 14—21. Luk. 9, 27—43.)
14 II. Ba me larugi
nifahaõ, ba ato niha samasui ya’ira, la’ila, awõ zangila amakhoita,
si fahuhuo khõra.
15 Ba i’anema’õ tobali dõdõ niha
sato andrõ fefu, me la’ila ia ba lahurufai ia, wangowai ya’ia.
16 Ba isofu khõra:
Hadia huhuomi khõra?
17 Ba itema linia
si samõsa ba zato andrõ, imane: He samahaõ, no u’ohe khõu nonogu, si so
bekhu si lõ hede.
18 Ba na ira’u ia, ba idõdõni ba
fawukhõ gilo ba ifatangi mboha ba ariri manõ ia. Ba no uŵa’õ ba nifahaõmõ, ena’õ lafofanõ, ba
tebai.
19 Ba itema lira,
imane: Alai ndra’o ami, niha si lõ mamati! Ha wa’ara tõ na sodo khõmi?
Ha wa’ara
utaha ba khõmi? Mi’ohe ia khõgu.
20 Ba la’ohe khõnia. Ba me i’ila ia, ba i’anema’õ idõdõni nõsinia bekhu
andrõ, akandro, alau ia tou ba danõ, ifagaõlõ ia ba fawukhõ gilo.
21 Ba isofu khõ
namania Yesu: Ha wa’ara sa’ae gõnagõna ia si manõ?
22 Ba imane: I’otarai iraono ia. No
asese itibo’õ,
ba galitõ gõi ba ba nidanõ, ba wamunu ya’ia; ba na õ’ila hadia ia, ba hakhõsi
tõdõ ndra’aga,
tologa.
23 Ba imane khõnia Yesu:
Ba niŵa’õu
andrõ: ”Na õ’ila”,
— fefu hadia ia i’ila ilau samati. (Kor. I. 12, 10).
24 Ba i’anema’õ mu’ao nama nono andrõ,
imane: Mamati ndra’o, tolodo ba wa ambõ famati andrõ! (Luk. 17, 5. 6).
25 Ba me i’ila Yesu lahurufai
niha sato andrõ, ba itenaŵa mbekhu si ra’iõ andrõ, imane khõnia:
Uŵa’õ
khõu, bekhu si lõ hede, safiso, heta’õgõ khõnia ba bõi sa’ae fuli’õ khõnia.
26 Ba iheta ia, mu’ao’ao ia ba idõdõni sibai
nõsinia. Ba tobali hulõ zi mate, ba ato zanguma’õ: No mate ia.
27 Ba ira’u danga Yesu,
ifazizio, ba maoso ia.
28 Ba me mõi ia yomo,
ba lasofu khõnia nifahaõnia, ba zi ha ya’ira: Hana wa tebai
ndra’aga,
ba wamofanõ ya’ia?
29 Ba imane khõra:
Lõ famofanõ zi sambalõ andrõ, na tenga fangandrõ. (A. 30—32: Mat. 17, 22.
23. Luk. 9. 43—45.)
30 III. Ba laheta
ira ba da’õ,
latõrõ Galilaia, ba lõ omasi ia, i’ila ira niha bõ’õ.
31 Ifahaõ sa
nifahaõnia, imane khõra: Tetou’õ dania Nono Niha ba danga niha, ba labunu, ba
na no labunu, ba tõlu ngaluo, ba ifuli auri. (F. 8, 31; 10, 32 b. t.).
32 Ba lõ aboto ba
dõdõra niŵa’õnia
andrõ, ba ata’u
ira, wanofu khõnia. (Luk. 18, 34). (A. 33—37: Mat. 18, 1—5. Luk. 9, 46—48.)
33 IV. Ba larugi
Gafanauma, ba me no mõi ia yomo, ba isofu khõra: Hadia mege huhuomi ba
lala?
34 Ba lõ hedehedera; noa sa mege fahuhuo
ira ba lala, ha niha zebuara maõ.
35 Ba mudadao ia ba humede ia ba zi felendrua
ba imane khõra: Na so zomasi fõna ia, ba yamõi furi sibai, yamõi enoni nawõnia
fefu. (F. 10, 43. Mat. 20, 26. b. t.).
36 Ba ifa’aso tánõ fõnara
ndraono, sambua, italagui, ba imane khõra: (F. 10, 16).
37 Na so zama’amõi yomo khõnia ono
si mane da’e,
sambua, na bõrõ dõigu, ba ya’o nifa’amõinia yomo. Ba na so
zama’amõi
yomo ya’o,
ba tenga ya’o
nifa’amõinia
yomo, samatenge ya’o andrõ nifa’amõinia. (Yoh. 13, 20). (A. 38—40: Luk. 9,
49. 50.)
38 V. Imane khõnia Yohane:
He samahaõ, no ma’ila zamõsa, sanõtõi tõimõ, wamofanõ bekhu, si lõ molo’õ ya’ita, ba no matenaŵa
ia, me lõ i’o’õ ita.
39 Ba imane Yesu: Bõi mitenaŵa ia; tebai sa
ilau hadia ia dandra, niha, ba dõigu, ba i’anema’õ zui i’o’aya ndra’o.
40 Ha niha sa zi lõ
fa’udu
khõda, ba no awõda. (Mat. 12, 30).
41 VI. Ha niha sa
zame’e
nibadu khõmi zamba mako idanõ, ba dõigu andrõ, me khõ Keriso ami, ba si ndruhu
niŵa’õgu
khõmi, lõ aekhu luonia. (Mat. 10, 42.). (A. 42—48: Mat. 18, 6—9.)
42 Ba na so
zangalani side’ide
andrõ samati, samõsa, ba ebua mohare ia mena’õ, na labe’e ba mbaginia gara sebua
ba na latibo’õ
ia ba nasi. (Luk. 17, 1. 2.).
43 Ba na i’alani ndra’ugõ tangau, ba tema eŵa
ia; mohare ndra’ugõ, na ha tambai dangau, ba õkhamõ wa’auri, moroi dua dangau,
ba mõi’õ
ba narako, ba galitõ andrõ, si lõ matemate,
44 ba zi lõ
matemate gukuõ andrõ khõra, awõ galitõ andrõ. (Yes. 66, 24).
45 Ba na i’alani ndra’ugõ aheu, ba tema eŵa
ia, mohare ndra’ugõ, na sakelakela ndra’ugõ, ba õkhamõ wa’auri, moroi dua gaheu,
ba tetibo’õ
ba narako,
46 ba zi lõ
matemate gukuõ andrõ khõra, awõ galitõ andrõ.
47 Ba na i’alani ndra’ugõ hõrõu, ba tema koë
ia, mohare ndra’ugõ, na bakole ndra’ugõ, ba õkhamõ mbanua Lowalangi, moroi dombua
hõrõu, ba tetibo’õ ba narako,
48 ba zi lõ
matemate gukuõ andrõ khõra, awõ galitõ andrõ.
49 Ni’asioni alitõ sa dania
ira fefu.
50 Si sõkhi nasio
andrõ; ba na taya wa’asi’asi nasio andrõ, ba ha mibe’e fangasingasinia? Bõi
zi lõ asio khõmi ba dõdõmi, ba bõi fa’udu’udu ami. (Mat. 5, 13. Luk. 14, 34. Kol. 4, 6.
Rom. 12, 18. Yob. 12, 14).
MAREKO
FAZA10
I.
Huhuo ba wanibo ngambatõ. II. Ifahowu’õ ndraono Yesu. III.
Ono matua andrõ, sebua ana’a. IV. Huhuo ba gana’a andrõ. V. Ifuli i’ombakha’õ Yesu wamakao ya’ia dania ba fa’amatenia. VI. Ono
Zebedaio andrõ. VII. Famadõhõ fõkhõ hõrõ zau’a. (A. 1—12: Mat. 19,
1—9.)
1 I. Ba iheta ia
ba da’õ,
isaŵa danõ Yudaia ba tanõ yefo Yoridano, ba ato zui zowulo khõnia niha, ba ifuli
ifahaõ ira, no to’õlõ ia ba zi manõ. (Yoh. 10, 40).
2 Ba la’ondrasi ia farizaio,
lasofu khõnia, na tola itibo’õ ngambatõnia niha, latandraigõ ia. (Mat. 19,
3). 3 Ba itema lira, imane
khõra: Hadia goroisa Moze khõmi?
4 Lamane khõnia:
No itehe Moze, lafazõkhi zura wangefa’õ, ba latibo’õ ia. (Moz. V. 24,
1).
5 Ba imane khõra Yesu:
Bõrõ wa’abe’e dõdõmi, wa isura khõmi
goroisa andrõ,
6 ba moroi ba
mbõrõta nifazõkhi Lowalangi, ba ira matua ba ira alawe wamazõkhinia ya’ira.
7 ”Andrõ irõi
namania, awõ ninania, niha, (Efes. 5, 30—33),
8 ba ha sambua
boto dania zi darua andrõ;” tobali tenga sa’ae dombua, ha sambua
boto.
9 Ba hadia mi’orudugõ Lowalangi sa’ae, ba bõi yamufabali
niha.
10 Ba me no mõi ia yomo,
ba lafuli lasofu khõnia da’õ nifahaõnia.
11 Ba imane khõra:
Na so zanibo ngambatõnia, ba na ihalõ dánõ bõ’õ, ba sohorõ da’õ, ba khõnia andrõ.
12 Ba na ya’ia zanibo ira matua,
ba na mõi ia donga dánõ bõ’õ, ba sohorõ, ia. (A. 13—16: Mat. 19,
13—15. Luk. 18, 15—17.)
13 II. Ba la’ohe khõnia ndraono,
ena’õ
ibabaya: ba lategu zolohe andrõ nifahaõnia.
14 Ba me i’ila Yesu, ba mofõnu
ia, ba imane khõra: Mifa’amõi khõgu ndraono andrõ, bõi mitenaŵa ira, ba
zi manõ sa mbanua Lowalangi andrõ.
15 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, si lõ
manema banua Lowalangi andrõ si mane iraono, ba lõ’õ manõ lalania ba da’õ. 16 Ba italagui ira,
ifahowu’õ,
itufa hõgõra tanga. (A. 17—22: Mat. 19, 16—23. Luk. 18, 18—23.)
17 III. Ba me mõi
ia tou baewali, ba i’ondrasi ia niha, ituhi danõ fõnania, isofu khõnia, imane: He
samahõ si sõkhi, he uwisa, ena’õ utema wa’auri si lõ aetu
andrõ?
18 Ba imane khõnia Yesu: Hana wa õŵa’õ si sõkhi ndra’o? Lõ si sõkhi, baero
zi ha samõsa andrõ, Lowalangi.
19 Oroisa andrõ, ba no õ’ila: ”Bõi ohorõ! bõi
ange’e!
bõi anagõ! bõi bõbõgõ khõ nawõu zi lõ duhu, fosumange namau, awõ ninau!” (Rom.
13, 9).
20 Ba imane khõnia: No ahori u’o’õ da’õ samahaõ, i’otarai iraono ndra’o. (Mat. 20, 38. Luk.
16, 9).
21 Ba inehegõ ia Yesu, i’omasi’õ, ba imane: Sambalõ
zi lõ’õ
khõu. Ae amawa hadia zi so khõu ba be’e ba zi numana, ba so khõu girõgirõ ba zorugo,
ba tabu, o’õ
ndra’o.
22 Ba lõ sõkhisõkhi dõdõnia ba niŵa’õ Yesu andrõ, ba
mofanõ ia abu dõdõnia; me no sebua ana’a ia. (A. 23—31: Mat. 19, 23—30. Luk. 18,
24—30.)
23 IV. Ba ifakhõlõ
ia Yesu ba imane ba nifahaõnia: Ha lõ afõkhõ lala zo’ana’a ba mbanua
Lowalangi!
24 Ba tobali dõdõ nifahaõ ba niŵa’õnia andrõ. Ba ifuli humede
Yesu, imane khõra: He iraono! Ha lõ afõkhõ lala ba mbanua Lowalangi andrõ.
(Amaed. 11, 28).
25 Aoha na i, itõrõ dõgi walõlõŵa kudo,
moroi ikhamõ mbanua Lowalangi andrõ so’ana’a.
26 Ba tedou wa’atobali dõdõra, ba
faoma lamane khõ nawõra: Ba ha niha zanõndra fa’auri?
27 Ba inehegõ ira Yesu, ba imane: Ba niha,
ba tebai, ba ba Lowalangi, ba tola; fefu hadia ia sa, ba molala ba
Lowalangi.
28 Ba ibõrõtaigõ Fetero, imane khõnia:
Faigi, ya’aga
andre, no marõi manõ fefu hadia ia, ba no ma’o’õ ndra’ugõ.
29 Imane Yesu: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, lõ sondrõi
omo ba ma talifusõ matua, ba ma talifusõ alawe, ba ma ina, ba ma ama, ba ma
ono, ba ma benua na bõrõ ndra’o ba turia somuso dõdõ andrõ, 30 si lõ manema
mangawuli, otu winaeta, iada’e ba gõtõ andre, omo ba talifusõ matua ba
talifusõ alawe ba ina ba ono ba benua, awõ wolohi andrõ, ba ba mbanua furi, ba
fa’auri
si lõ aetu.
31 Ba ato zi so furi
dania zi so fõna iada’e, ba si manõ zi so furi iada’e, tobali si so fõna
dania. (A. 32—34: Mat. 20, 17—19. Luk. 18, 31—34.)
32 V. Ba ba lala so
ira, we’amõi
misi yaŵa ba Yeruzalema, ba itaritari Yesu, ba no tobali dõdõra ba ata’u dõdõ zolo’õ moroi furi. Ba ifuli
i’ohe
khõnia zi felendrua, ibõrõtaigõ i’ombakha’õ khõra hadia zi gõna
ia dania, (F. 9, 31. Yoh. 11, 7. 8),
33 imane: Hiza, mõi ita misi yaŵa ba Yeruzalema,
ba tebe’e
ba danga gere sebua ba ba danga zangila amakhoita andrõ Nono Niha, ba la’etu’õ hukunia, huku famunu,
ba latou’õ
ba danga niha baero ia,
34 ba la’o’aya dania ia ba
ladidiloi ba labõbõzi ba labunu, ba tõlu ngaluo, ba ifuli auri. (A. 35—45:
Mat. 20, 20—28.)
35 VI. Ba la’ondrasi ia ira Yakobo Yohane,
ono Zebedaio andrõ, lamane khõnia: He samahaõ, omasi ndra’aga, na õ’o’õ khõma ni’andrõma khõu.
36 Ba imane khõra: Hadia ni’andrõmi khõgu?
37 Ba lamane khõnia: Tehe khõma, ena’õ samõsa ba gambõlõu
ba samõsa ba gaberau nahama ba lakhõmiu dania.
38 Ba imane khõra Yesu: Lõ mi’ila hadia ni’andrõmi. Hadia, tola
mibadu nõsi mako andrõ, nibadugu, ba tola labayagõ khõmi nibayagõ khõgu? (Luk.
12, 50).
39 Ba lamane khõnia: Tola. Ba imane khõra Yesu:
Õsi mako andrõ, nibadugu, ba mibadu sa dania, ba nibayagõ khõgu andrõ, ba tebayagõ
khõmi dania,
40 ba fanehe fededao andrõ, ba tenga khõgu;
da’õ
zidadao ba da’õ,
ba zi no muhonogõi fedadao andrõ.
41 Ba me larongo da’õ si dafulu, ba
labõrõtaigõ mukõkõkõkõ ba khõ ndra Yakobo Yohane.
42 Ba humede khõra Yesu, imane: Mi’ila, lafatõrõ mbanuara
si no salaŵa ba niha, wanguma’õ niha, ba labe’e barõ mbawara niha
sebuara.
43 Ba bõi si manõ ba khõmi; ha niha zomasi
ebua ia ba khõmi, ba yamõi enonimi. (F. 9, 35).
44 Ba ha niha ba khõmi zomasi fõna ia, ba yamõi
sawuyu zato,
45 Ono Niha sa gõi, tenga si mõi mangoni,
si mõi enoni, si mõi mame’e nosonia hõli zato. (A. 46—52: Mat. 20,
29—34. Luk. 18, 35—43.)
46 VII. Ba larugi Yerikho.
Ba me mofanõ ia ba Yerikho, awõ nifahaõnia ba awõ zato, ba no dumadao ba ngai
lala nono Dimaio, Batimaio, niha sau’a, sangandrõngandrõ balazo.
47 Ba me irongo so Yesu,
banua Nazareta, ba ibõrõtaigõ mu’ao, imane: He ma’uwu Dawido, Yesu, hakhõsi
tõdõ ndra’o!
48 Ba ato zanegu ya’ia, ena’õ lõ muhede ia. Ba
iforege we’ao:
He ma’uwu
Dawido, hakhõsi tõdõ ndra’o!
49 Ba ibadugõ ia Yesu,
imane: Mihede khõnia. Ba humede ira ba zau’a andrõ, lamane khõnia:
Bõi busi dõdõu, faoso, muhede ia khõu.
50 Ba itibo’õ tou mbarunia,
ifarõga ia, i’ondrasi
Yesu.
51 Ba muhede khõnia
Yesu, imane: Hadia zomasi’õ, he uwisa khõu? Ba imane sau’a andrõ khõnia: He rabuni,
ena’õ
u’ila
niha!
52 Ba imane khõnia Yesu:
Fuli’õ,
no i’orifi’õ famatimõ andrõ. Ba i’anema’õ i’ila niha, ba i’o’õ ia ba lala. (F. 5,
34).
MAREKO
FAZA 11
I.
Fe’amõi Yesu miyomo ba Yeruzalema. II. Marafala si mate. III.
Fangehao osali. IV. Fa’abõlõ wamati. V. Huhuo
Yesu ba zalaŵa, ba wamayagõ idanõ andrõ khõ Yohane. (A. 1—10: Mat. 21, 1—11. Luk.
19, 28—38. Yoh. 12, 12—18.)
1 I. Ba me no
ahatõ ira ba Yeruzalema ba ba Mbetania ba gahe hili wanikha andrõ, ba ifatenge
nifahaõnia, darua, imane khõra:
2 Mi’ae ba mbanua side’ide andrõ, fõnami, ba
na mirugi, ba i’anema’õ mi’ila nono galide nifesu, si lõ irai la’okudo niha; mitoto’õ wesunia ba mi’ohe ia.
3 Ba na so zanguma’õ khõmi: Hana wa
mimanõ? ba mimane: Moguna khõ Dua, ba i’anema’õ ifa’ohe’õ mangawuli ba da’e.
4 Ba mõi ira, ba
hiza nono galide no mege, nifesu, ba zinga mbawandruhõ, tou baewali, ba latoto’õ wesu.
5 Ba lamane khõra
õsa, si so ba da’õ: Hadia khõmi da’õ, wa mitoto’õ wesu nono galide
andrõ?
6 Ba la’ombakha’õ khõra hadia niŵa’õ Yesu; awena
latehe.
7 Ba la’ohe khõ Yesu nono
galide andrõ, labe’e ba hulunia nukhara, ba i’okudo.
8 Ba ato zamologõ
ba lala nukhara, ba so, ba bulu ndru’u, ni’eŵara ba mbenua.
9 Ba sowaõwaõ ba
solo’õ
moroi furi, ba mu’ao, lamane: Hozana, nifahowu’õ zi so andrõ ba dõi
Zo’aya,
10 nifahowu’õ wa’asalaŵa Duada Dawido
andrõ, sangondrasi ya’ita; hozana ba zalaŵa yaŵa! (Sam. II. 7,
12—16). (A. 11—14: Mat. 21, 17—19.)
11 Ba mõi ia miyomo ba Yeruzalema, ba
gosali. Ba me no ifaigi fefu hadia ia, ba me arakha bongi, ba mõi ia baero, isaŵa
Mbetania, awõ zi felendrua.
12 II. Ba mahemolu õ, me la’oroi Mbetania, ba
olofo ia.
13 Ba i’ila marafala tánõ sa,
si so bulu, ba mõi ia, ma isõndra hadia ia mbua, ba me irugi, ba lõ isõndra
hadia ia, ha sambalõ bulu, tenga sa baŵa marafala.
14 Ba humede ia, imane khõnia: Bõi sa’ae yamu’a mbuau niha, irugi zi
lõ aetu. Ba larongo nifahaõnia. (A. 15—19: Mat. 21, 12. 13. 17. Luk. 19,
45—48.)
15 III. Ba larugi Yeruzalema.
Ba mõi ia ba gosali, ba ibõrõtaigõ ifofanõ zamawamawa hadia ia ba gosali, awõ
zoŵoli, ituli’õ
meza zanuka ana’a awõ dadaoma zamawa marafadi;
16 ba lõ itehe lafatõrõ ba gosali nahia
hadia ia.
17 Ba ifahaõ ira, imane khõra: Tenga no so
ba zura: ”Omo wangandrõ dõi nomogu ba niha fefu?” Ba ya’ami, ba no mibali’õ tõgi narõ hili naha
zorabu. (Yes. 56, 6 b. t. Yer. 7, 11).
18 Ba larongo ere sebua, awõ zangila amakhoita
andrõ, ba la’alui
wamunu ya’ia;
ata’u
sa ira ia; a’oi
sa no tobali dõdõ niha sato ba wamahaõnia.
19 Ba na bongi, ba mõi ia baero mbanua.
(A.
20—24: Mat. 21, 19—22.)
20 IV. Ba me
latõrõ, si hulõ wongi, ba la’ila, no mate marafala no mege, i’otarai ŵa’a tou.
21 Ba itõrõ tõdõ Wetero ba imane khõnia: He
samahaõ! faigi marafala andrõ, ni’elifiu, no mate. (Mat. 24, 32).
22 Ba itema lira Yesu, imane khõra; Mi’amati ba Lowalangi. (Yoh.
14, 1).
23 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, na so zanguma’õ ba hili andrõ: Beta’õgõ ba tibo’õgõ ba nasi, ba na lõ
mangiwa bakha dõdõnia, na faduhu dõdõnia itõrõ niŵa’õnia, ba itõrõ khõnia.
(Fam. 11, 3 b. t. Kor. I. 15, 2).
24 Andrõ uŵa’õ khõmi: Fefu hadia ia
ni’andrõmi,
na mangandrõ, mifati wa mitema, ba so ia khõmi. (Yoh. 15, 7. 16. 23. Yoh. I. 5,
14).
25 Ba na awena mangandrõ ami, ba mi’efa’õ, na so hadia ia zala
niha, ha niha ia, khõmi, ena’õ Amami andrõ ba zorugo gõi, ibe’e aefa khõmi lalõmi.
(Mat. 5, 23 b. t. Mat. 6, 14).
26 Ba na lõ mi’efa’õ zala, ba lõ’õ gõi i’efa’õ lalõmi Amami andrõ,
si so ba zorugo. (Mat. 18, 35).
(A.
27—38: Mat. 21. 23—27. Luk. 20, 1—8.)
27 V. Ba larugi zui
Yeruzalema. Ba me mowaõwaõ ia ba gosali, ba la’ondrasi ia ere sebua
ba sangila amakhoita andrõ ba satua mbanua andrõ.
28 Ba lamane khõnia:
Hadia wa tola õlau da’õ? Ba ha niha zanehe khõu, wolau ya’ia? (Yoh. 2, 18; 11,
57).
29 Ba imane khõra Yesu:
So nisofugu khõmi zambalõ, ba mi’ombakha’õ khõgu, awena dania u’ombakha’õ khõmi, hadia, wa
tola ulau da’õ.
30 Famayagõ idanõ
andrõ, khõ Yohane, hadia, moroi ba zorugo ia, ma moroi ba niha?
31 Mi’ombakha’õ khõgu. Ba la’era’era tõdõra, lamane: Na
taŵa’õ:
Moroi ba zorugo, ba imane dania khõda: Ba hana wa lõ mamati ami no khõnia?
32 Ba na taŵa’õ: Moroi ba niha — ba
ata’u
ira niha sato, me ba dõdõra fefu si ndruhu zama’ele’õ Yohane andrõ.
33 Ba latema li Yesu
lamane: Lõ ma’ila.
Ba imane khõra Yesu: Ba lõ’õ gõi uŵa’õ khõmi, hadia, wa
tola ulau da’õ
no mege.
MAREKO
FAZA 12
I.
Amaedola: Sohalõŵõ ba kabu nagu. II. Lasofu he lawisa ba mbeo andrõ, ba III. he
wisa ba wemaoso zi mate andrõ, ba IV. hadia zebua goroisa, ba V. ha ono Keriso.
VI. Famangelama ba zangila amakhoita andrõ, samini tõdõ. VII. Ame’ela lakha mbanua
andrõ. (A. 1—12: Mat. 21, 33—46. Luk. 20, 9—10.)
1 I. Ba ibõrõtaigõ
molau amaedola khõra, imane: So niha, samazõkhi kabu nagu, i’õlini, iko’o ba danõ wolazi, ilau
malige, ba ibe’e
niseŵa kabu andrõ ba zohalõŵõ, ba mofanõ ia, isaŵa danõ bõ’õ. (Yes. 5, 1 b.
t.).
2 Ba ifatenge zawuyu
ba zohalõŵõ andrõ, me no inõtõ, ena’õ ihalõ mbua nagu, ba kabu andrõ, ba zohalõŵõ
andrõ.
3 Ba lahalõ da’õ, labõbõzi ba
lafatenge manõ mangawuli, lõ labe’e.
4 Ba ifuli
ifatenge khõra zawuyu bõ’õ; ba lafesokho hõgõ da’õ ba la’o’aya ia.
5 Ba ifatenge dánõ
bõ’õ,
ba latema labunu da’õ. Ba ato na dánõ bõ’õ, ba so labõzibõzi, ba so, ba labunu.
6 Ba so na khõnia
nono, ha samõsa, ono omasiõ, da’õ nifatengenia khõra safuria, imane: Ata’u ira nonogu.
7 Ba sohalõŵõ no
mege, ba faoma lamane khõ nawõra: Sanema ondrõita da’õ; talabu, tabunu ia,
ba khõda gondrõita andrõ. (Luk. 13, 34. Mat. 23, 37).
8 Ba lahalõ ia,
labunu, ba latibo’õ baero kabu nagu andrõ.
9 He iwisa dania
sokhõ kabu nagu andrõ? Mõi ia dania mamakiko sohalõŵõ andrõ, ba ibe’e ba danga dánõ bõ’õ kabu no mege.
10 Hadia, lõ’õ gõi ni’ilami zi so ba zura
andrõ: ”Gowe andrõ, nitibo’õ zotomo andrõ, ba no tobali toyo ba watalinga
(Sin. 118, 22);
11 moroi khõ Zo’aya da’õ, ba sahõlihõli
dõdõda, na ta’ila?
(Sin. 118, 23).
12 Ba la’alui lala wondra’u ya’ia, ba ata’u ira niha sato; aboto
sa’ae
ba dõdõra, wa khõra ibõbõgõ gamaedola andrõ. Ba larõi ia, mofanõ ira. (A.
13—17: Mat. 22, 15—22. Luk. 20, 20—26.)
13 II. Ba lafatenge
khõnia warizaio õsa, awõ zi faofao khõ Herode, ena’õ la’alani ia ba huhuo.
14 Ba mõi ira, ba lamane khõnia: He
samahaõ, ma’ila
satulõ ndra’ugõ
ba lõ ba dõdõu niha, lõ’õ sa õfaigi mbawa niha ba si ndruhu wangombakha’õu lala andrõ khõ
Lowalangi. Hadia, tola labe’e mbeo khõ kaizaro, ma lõ’õ? Hadia labe’e, hadia lõ’õ?
15 Ba ya’ia, me no i’ila wamini tõdõ andrõ khõra,
ba imane khõra: Hadia wa mitandraigõ ndra’o? Mi’oroma’õ khõgu hua suku zambua.
16 Ba labe’e. Ba imane khõra: Ha
famaedo da’e
ba ha õkhõ zura andre?
17 Ba lamane khõnia: Khõ kaizaro. Ba imane khõra
Yesu: Hadia khõ kaizaro, ba mibe’e khõ kaizaro, ba hadia khõ Lowalangi, ba mibe’e khõ Lowalangi. Ba
ahõlihõli dõdõra khõnia. (A. 18—27: Mat. 22, 23—33.)
18 III. Ba mõi khõnia zadukaio, sanguma’õ, lõ femaoso zi mate,
lasofu khõnia, lamane: (Yoh. 11, 57).
19 He samahaõ, no ifakhoi khõma Moze: na
mate zi so talifusõ, ba na toroi wo’omonia, lõ ono, ba yamuhalõ wo’omonia talifusõnia, yamufonga’õtõ dalifusõnia.
20 Ba no so zi fatalifusõ, dafitu; ba
mangowalu zi samõsa, ba me mate ia, ba lõ nga’õtõ.
21 Ba ihalõ ndra alawe andrõ si samõsa, ba
mate, lõ nga’õtõ;
ba si manõ gõi wanete da’õ.
22 Ba lõ nga’õtõ zi dafitu andrõ.
Ba afuriata sibai, ba mate gõi ndra alawe andrõ.
23 He wisa ba wemaoso zi mate andrõ, na
maoso ira, ha fo’omo ia, ba khõra andrõ? noa sa dafitu ira, zangai ya’ia.
24 Imane khõra Yesu: Tenga andrõ elungu
ami, me lõ aboto ba dõdõmi zi so ba zura, ba me lõ aboto ba dõdõmi wa’abõlõ Lowalangi
andrõ?
25 Na maoso zi mate andrõ, ba lõ mangowalu
ira, ba lõ mõi nihalõ, hulõ mala’ika ba zorugo ira dania.
26 Ba ba zi mate andrõ, wa maoso ira, ba
hadia, lõ ni’ilami
ba zura Moze, ba ngafu ndroi andrõ, me humede khõnia Lowalangi, me imane:
”Lowalangi Gaberahamo ndrao, ba Lowalangi Giza’aki ba Lowalangi Yakobo?”
27 Tenga Lowalangi
zi mate ia, no Lowalangi zauri; no abõlõbõlõ wa’elungumi andrõ. (A.
28—34: Mat. 22, 34—40.)
28 IV. Ba i’ondrasi ia sangila amakhõita,
samõsa; no irongo, me fahuhuo ira ba no i’ila, enahõi wamu’ania; isofu khõnia,
imane: Hadia goroisa si fõfõna sibai?
29 Imane Yesu: Da’õ zi fõnõna:
”Mifondrondrongo, ya’ami, Iraono Gizeraëli, ha samõsa Zo’aya, Lowalangida, ha ya’ia Zo’aya;
30 ba omasi’õ Zo’aya, Lowalangiu andrõ,
moroi si’aikõ
ba dõdõu, nosou ma’asambua zangomasi’õ ya’ia, ba horigõ gera’erau, awõ wa’abõlõu, wangomasi’õ ya’ia.
31 Ba fanetenia: ”Omasi’õ zahatõ khõu, si mane
fa’omasiu
ndra’ugõ.”
Oroisa bõ’õ,
sebua moroi andrõ, ba lõ’õ.
32 Ba imane khõnia sangila amakhoita,
andrõ: Ya’ia,
samahaõ, si ndruhu niŵa’õu, ha samõsa, ba lõ tánõ bõ’õ baeroni. (Moz. V. 4,
32).
33 Ba fangomasi’õ ya’ia andrõ, moroi si’aikõ ba dõdõ, awõ wa
lahorigõ gera’era,
awõ wa’abõlõ,
wangomasi’õ
ya’ia
ba fangomasi’õda
sahatõ khõda, si mane fa’omasida ita, ba no tohude wa’asõkhi da’õ, moroi ba wa’asõkhi zumange nitunu,
awõ zumange nitaba, fefu. (Sam. I. 15, 22).
34 Ba me i’ila Yesu, tenga sambõ
era’era
ia, wanema li, ba imane khõnia: Lõ arõu tõ, ba banua Lowalangi ndra’ugõ. Ba oi sa’ae ata’u ira, wanofu khõnia
hadia ia. (Mat. 22, 46. Luk. 20, 40). (A. 35—37: Mat. 22, 41—46. Luk. 20,
41—44.)
35 V. Ba humede Yesu,
imane, wamahaõ ba gosali: Hana wa laŵa’õ sangila amakhoita, ma’uwu Dawido Keriso
andrõ?
36 No ya’ia, Dawido, zanguma’õ moroi ba Geheha ni’amoni’õ: ”No iŵa’õ So’aya khõ Zo’aya ya’o andrõ: Dadao ba
gambõlõgu, irege ube’e tou barõ gaheu zi fatiu tõdõ khõu.” (Sin. 110, 1 b. t.).
37 Ya’ia, Dawido, zi faso’aya khõnia, ba he
moroi, wa ma’uwunia?
Ba no wa’omasi
niha sato wamondrongo khõnia. (A. 38—40: Luk. 20, 45—47.)
38 VI. Ba imane
wamahaõ ya’ira:
Mi’angelamaisi
zangila amakhoita andrõ, somasi mamaru baru sanau, somasi na la’owai ira ba kade,
(Mat. 23, 5. 6),
39 somasi dadaoma tánõ yaŵa ba zekola ba he
naha tánõ yaŵa ba walõŵa;
40 si manga gõlõ lakha mbanua, sangaragõ
fangandrõ, ena’õ
la’ila
niha; tedou wa’abe’e huku, si gõna ira
dania, labe’e
si manõ. (Mat. 23, 14).
(A.
41—44: Luk. 21, 1—4.)
41 VII. Ba mudadao
ia ba gamaudu naha game’ela, ifaigi he wisa wame’e zato kefe ba naha
game’ela
andrõ. Ba ato zo’ana’a, ebua labe’e.
42 Ba so lakha mbanua,
si numana, ibe’e
bakha dombua rimi, tobali sambua se.
43 Ba humede Yesu
ba nifahaõnia, imane khõra: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, ebua nibe’e lakha mbanua si numana
andrõ, moroi ba khõra fefu, same’e kefe ba naha game’ela.
44 A’oi sa moroi ba zi tõra
khõra labe’e,
ba ya’ia,
ba moroi ba zambõ khõnia ibe’e, fefu hadia ia zi so khõnia, balazonia ma’afefu.
MAREKO
FAZA 13
I.
Fangombakha fanudugõ Yeruzalema ba. II. Fa’atua danõ. III. Famarou
tõdõ ba wa lõ mõrõ.(A. 1—23: Mat. 24, 1—28. Luk. 21, 5—24.)
1 I. Ba mofanõ ia,
irõi gosali, ba imane khõnia nifahaõnia samõsa: He samahaõ, faigi wa’ebua gara andrõ ba fa’ebua gosali
andrõ!
2 Ba imane khõnia Yesu:
Õ’ila
gosali sebua andrõ? Sambua manõ lõ’õ dania si torõi ba dete nawõnia yaŵa kara, si
lo ladudugõ.
3 Be me dumadao ia
ba hili wanikha, ba gamaudu gosali, ba lasofu khõnia ira Fetero, Yakobo, Yohane
ba Andrea, ba zi ha ya’ira, lamane:
4 Ombacaha’õ khõma, ha wa’ara dania da’õ? ba hadia dandra, na
inõtõ da’õ
fefu dania? 5 Ba ibõrõtaigõ Yesu,
imane khõra: Mifaigi, fa lõ ifaelungu ami niha.
6 Ato zi so dania,
sanagõ tõigu, ba lamane dania: Ya’odo, ba ato lafaelungu. 7 Ba na mirongo
wanuwõnuwõ ba turia wanuwõnuwõ, ba bõi tokea dõdõmi; lõ tola lõ si manõ, ba
tenga fa’atua
danõ na sa.
8 Maoso sa dania
zi sambua soi, udu zi sambua, ba si sara õri, udu zi sara; sosó ndruru danõ
misa ba soso lofo mbanua.
9 Bõrõta wa’afõkhõ da’õ. Ba mifaigifaigi, he
miwisa ami. Latou’õ dania ami ba danga zalaŵa rafe ba la’ohe ami ba walukhata,
labõzibõzi ami, la’ohe ami barõ gumandru ba barõ razo, bõrõ ndra’o, ba wamaduhu’õ khõra.
10 Ba lõ tola lõ te’ombakha’õ duria somuso dõdõ
andrõ ua ba niha fefu, ha soi ira.
11 Ba na la’ohe ami, ba wame’e ba dangara ya’ami, ba bõi mihõnagõ
mi’abusi
tõdõ, hadia niŵa’õmi dania, hadia nibe’e ba dõdõmi, na inõtõ wehede andrõ, da’õ miŵa’õ; tenga sa ya’ami zihede, Eheha ni’amoni’õ andrõ zihede. (Mat.
10, 19 b. t.).
12 Ba itou’õ ba danga zamunu ya’ia dalifusõnia sotalifusõ,
ba si manõ zo’ono
ba nononia, ba maoso ndraono, udu ndra amara, ba wamunu la’ohe. (Mikh. 7,
6).
13 Ba dozi niha
fatiu dõdõ khõmi, bõrõ dõigu. Ba sanau õlõ, irugi gamozua, da’õ ni’orifi. (Mat. 10,
22).
14 Ba na mi’ila so ba zi tenga
nahania zogoro ita andrõ, bõrõta wa’adudu — yamube’e ba dõdõnia sombaso
da’e
— ba yomoloi ba hili zi so ba Yudaia. (Dan. 9, 27). 15 Ba si so ba dete
nomo yaŵa, ba bõi yamõi tou, bõi yamõi yomo, ba wangai hadia ia ba
nomonia.
16 Ba si no mõi ba
nowi, ba bõi yamufuli ia furi, ba wangai barunia.
17 Ba alai zanabina
ba si so ono, ba mbagi zusu, na luo da’õ.
18 Ba mi’angandrõ, fa bõi na baŵa
deu.
19 Famakao sa dania
luo da’õ,
lõ irai si manõ i’otarai mbõrõta hadia ia fefu nifazõkhi Lowalangi, irugi da’e, ba lõ’õ manõ gõi si manõ
dania.
20 Ba na lõ i’õnaigõ ena’õ mbaŵa da’õ So’aya, ba samõsa lõ auri
niha ena’õ;
ba bõrõ nitutuyu andrõ, si no itutuyu, wa na i’õnaigõ mbaŵa da’õ.
21 Ba ba da’õ dania, na so zanguma’õ khõmi: Ya’e Keriso andrõ, hiza!
ba bõi mifati.
22 Ba maõso dania
Keriso faya ba sama’ele’õ sofaya, ba lafazõkhi dandra, awõ gila’ila, ba wamaelungu nitutuyu
andrõ gõi, na bõla.
23 Ba ya’ami, mifaigi, no uhõnagõ
uŵa’õ
khõmi da’õ
fefu. (Yoh. 16, 4). (A. 24—32: Mat. 24, 29—36. Luk. 21, 25—33.)
24 II. Ba na luo da’õ, na no aefa wamakao
no mege, ba taya haga luo, ba lõ’õ sa’ae dania muhaga mbaŵa,
25 ba atoru ndrõfi moroi ba mbanua si yaŵa,
ba humeuheu wangaró andrõ, ba mbanua si yaŵa.
26 Ba la’ila dania Nono Niha,
si so moroi sa ba lawuo, a’oi so wa’abõlõ, awõ lakhõmi.
27 Ba ifatenge dania mala’ikania andrõ, ba i’owuloi nitutuyu andrõ,
moroi ba zi fasui, i’otarai wondrege danõ, irugi gahe mbanua ba wondrege tánõ
sa.
28 Ba ba marafala mitõngõni wamaedo andrõ.
Na mo’idanõ
ndrahania, na tumbu lehelehe, ba mi’ila, wa no ahatõ mbaŵa wa’aukhu zino.
29 Si manõ goi ami, na mi’ila itõrõ da’õ no mege, ba oroma khõmi,
no ahato ia.
30 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, lõ fakhamõ
atua niha si sagõtõ andre, irugi itõrõ da’õ fefu.
31 Atua mbanua si yaŵa dania ba atua danõ,
ba lõ awu’a
ligu. (Yes. 51, 6).
32 Ba baŵa andrõ ba
inõtõ, ba lõ sangila, mala’ika ba zorugo gõi lõ’õ, Ono gõi lõ’õ, ha Ama zangila.
(Hal. zin. 1, 7).
33 III. Mifaigi,
bõi mifõrõ; lõ’õ
sa mi’ila
ginõtõ. (Mat. 24, 42. Luk. 12, 40; 21, 36).
34 Hulõ niha
sofanõ, sondrõi omonia, same’e ba danga zawuyunia hadia ia khõnia, sanguma’õ halõŵõ zamõsana ba
sanguma’õ
khõ zanaro ba mbawandruhõ, bõi mõrõ ia. (Mat. 25, 13).
35 Ba bõi mifõrõ,
lõ’õ
sa mi’ila
ginõtõ wa’aso
zatua baomo andrõ, na tánõ owi, ba ma na talu mbongi, ba ma na miwo manu, ba ma
na moluo,
36 fa bõi mõrõ ami,
i’ila,
na so ia lõ mudõnadõna.
37 Ba hadia niŵa’õgu khõmi, ba khõmi
fefu uŵa’õ:
bõi mifõrõ!
MAREKO
14
I.
Famagõlõ gere sebua, awõ zangila amakhoita, ba wamunu Yesu. II. Tebayoini Yesu
ba Mbetania. III. I’ombakha’õ zi manga mbõlinia.
IV. I’oroi’õ wemanga ni’amoni’õ andrõ. V. Mangandrõ
ia ba Gezemane. VI. Lara’u ia. VII. La’etu’õ huku ba rafe niha Yehuda
andrõ. VIII. I’osilõ’õgõ Yesu Fetero. (A.
1—2: Mat. 26, 2—5. Luk. 22, 1. 2.)
1 I. Ba hatṍ dua wongi, ba fasa
andrõ ba baŵa roti si lõ mu’aisõni. Ba la’alui ere sebua ba
sangila amakhoita he lawisa wangonekhesi fondra’u ya’ia, ba famunu ya’ia. 2 Lamane sa: Bõi
ba gowasa, fa bõi aekhu niha. (A. 3—9: Mat. 26, 6—13. Yoh. 12, 1—8.)
3 II. Ba me so ia
ba Mbetania, ba nomo Zimoni andrõ, sobou auri, me manga ia, ba so ndra alawe,
so khõnia zamba bulibuli kara zi ndruhu wanikha naridu, sebua bõli, ba iboto mbulibuli,
ba ifaduwa ba hõgõ Yesu wanikha andrõ.
4 Ba so õsa zikõkõkõkõ tõdõra, lamane: Hadia wa la’alimagõsi wanikha
andrõ.
5 Tola sa la’amawa mena’õ wanikha andrõ, tõra
otu a lima wulu rufia, ba tola tebe’e ba zi numana. Ba kumõkõkõkõ ira khõnia.
6 Ba imane Yesu: Bõi mitegu ia; hadia wa mibusi dõdõnia? Si
sõkhi nilaunia khõgu.
7 Lõ tebulõ awõmi zi numana, ba tola mitolo ira, na edõna
ami, ba ya’o,
ba tenga si lõ tebulõ khõmi.
8 No ilau ndrege zi tola ilau; no ihõnagõ ibayoini mbotogu,
ba wogo’o
ya’o.
9 Ba si ndruhu niŵa’õgu khõmi, heza misa teturiagõ duria somuso
dõdõ andrõ, ba guli danõ ma’asagõrõ, ba da’õ gõi te’ombakha’õ nilau da’e, ba wanõrõ tõdõ ya’ia. (A. 10—11: Mat.
26, 14—16. Luk. 22, 2—6.)
10 Ba mõi khõ gere sebua Yuda andrõ, banua
Kariota, awõ zi felendrua, ba wemanga mbõlinia khõra.
11 Ba omuso dõdõra, me larongo, ba lafabu’u khõnia labe’e gana’a. Ba i’alui he wisa zenahõi,
wangombakha ya’ia.
(A. 12—16: Mat. 26, 17—19. Luk. 22, 7—18.)
12 III. Ba me baŵa
roti si lõ mu’aisõni,
si fõfõna, ba nitaba fasa andrõ, ba lamane khõnia nifahaõnia: Heza zomasi’õ, heza mõiga
mangasiwai, ena’õ õ’ā wasa andrõ?
13 Ba ifatenge nifahaõnia, darua, imane khõra:
Mi’ae
miyomo ba mbanua, ba falukha ami niha, solohe migõ nidanõ, mi’o’õ ia.
14 Ba ba zi mõi ia yomo ba nomo, ba da’õ mimane khõ zokhõ
omo: Da’õ
niŵa’õ
zamahaõ khõu: Hezo nahagu andrõ, heza u’ā wasa andrõ, awõ
nifahaõgu?
15 Ba i’oroma’õ khõmi dania mbate’e sebua, ba si sagõtõ,
si no labe’e
tufo, si no muhaogõ; ba da’õ mi’asiwai khõda.
16 Ba mõi nifahaõ andrõ, larugi yomo ba
mbanua, ba itõrõ niŵa’õnia khõra. Ba la’asiwai wasa no mege. (A.
17—21: Mat. 26, 20—25. Luk. 22, 21—33.)
17 Ba me tánõ owi, ba so ia, awõ zi felendrua.
18 Ba me no mudadao ira, me manga, ba imane
Yesu: Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, samõsa ba khõmi sorudu manga khõgu zi manga mbõligu
dania.
19 Ba ibõrõtaigõ abu dõdõra, ba oi zara
lamane khõnia: Hadia ya’odo?
20 Ba imane khõra: Samõsa ba zi felendrua,
si falulu manga khõgu.
21 Itõrõ sa lalania Ono Niha, itõrõ zi so
ba zura ba khõnia, ba alai niha andrõ, si manga mbõli Nono Niha; sõkhi ba niha
andrõ, lõ tumbu ia mege. (A. 22—25: Mat. 26, 26—29. Luk. 22, 14—20.)
22 IV. Ba me manga
ira, ba ihalõ roti, ifahowu’õ ba iboboto, ibe’e khõra, imane:
Mitema, mi’a,
botogu da’e.
23 Ba ihalõ mako, i’aohasi gõlõ Lowalangi,
ibe’e
khõra, ba labadu, dozi ira.
24 Ba imane khõra: Dogu da’e, do gamabu’ula li, saduwa salahi
zato.
25 Si ndruhu niŵa’õgu khõmi, lõ’õ manõ sa’ae ubadu nõsi mbua nagu
andrõ, irugi luo wamadugu si bohounia, ba mbanua Lowalangi andrõ. (A. 26—31:
Mat. 26, 30—35.)
26 Ba me no aefa manunõ ira, ba mõi ira
baero, ba gahe hili wanikha andrõ.
27 Ba imane khõra Yesu: Dozi dania ami te’ala, si mané sa ba zura:
”Ubago dania gubalo andrõ, ba sumawili mbiribiri andrõ nikubaloi.”
28 Ba na aefa maoso ndra’o, ba mowaõwaõdo ba
Galilaia, fõnami. (F. 16, 7).
29 Ba imane khõnia Fetero: He dozi te’ala ira, ba ya’o, ba lõ te’ala.
30 Ba imane khõnia Yesu: Si ndruhu niŵa’õgu khõu, iada’e bongī andre, lõ fakhamõ
mendrua miwo zilatao, ba no medõlu õ’osilõ’õgõ ndra’o.
31 Ba ihõtõi fanguma’õ: Ba he matedo awõu,
ba tebai u’osilõ’õgõ ndra’ugõ. Ba si manõ wanguma’õ ndra nifahaõ fefu. (A.
32—42: Mat. 26, 36—46. Luk. 22, 39—46. Yoh. 18, 1.)
32 V. Ba larugi
halama, Gezemane dõinia, ba imane ba nifahaõnia: Midadao ba da’e, irege no mangandrõ
ndra’o.
33 Ba i’ohe awõnia ndra
Fetero, Yakobo, Yohane, ibõrõtaigõ manizinizi ba abu dõdõ.
34 Ba imane khõra: Abu sibai dõdõgu, irugi
wa’amate;
mi’iagõ
da’e
ba bõi mifõrõ. (Heb. 5, 7).
35 Ba mofanõ ia, lõ arõu, ifalõgu tou ia ba
danõ ba mangandrõ, ena’õ italu’i ia inõtõ andrõ, na
bõla. (Yoh. 12, 27).
36 Imane: He Aba, Ama, lõ hadia ia zi tebai
ndra’ugõ;
heta khõgu mako andrõ; ba bõi somasi ndra’o, somasi ndra’ugõ sa.
37 Ba ifuli ia, ba no mõrõ ira, me irugi,
ba imane khõ Wetero: He Simoni, si mõrõ ndra’ugõ? Tebai si lõ mõrõ
ndra’ugõ
mato saza?
38 Bõi mifõrõ ba mi’angandrõ, fa bõi itõrõ
ami fanandraigõ. Aoha sa gõlõ dõdõ, ba si no ambõ fa’abõlõ nõsi.
39 Ba ifuli mõi mangandrõ, si mane mege no
linia.
40 Ba me ituli ia, ba no mõrõ zui ira, me
irugi, me no abua guli hõrõra, ba lõ la’ila hadia niŵa’õra, wanema
linia.
41 Ba so zui ia, me no medõlu, ba imane khõra:
Mifõrõ sa’ae
ba mi’olombase!
No abõnõ. No inõtõ, hiza, tetou’õ ba danga niha si so horõ Nono Niha.
42 Mifaoso! talabu; hiza, no ahatõ zi manga
mbõligu andrõ. (A. 43—50: Mat. 26, 47—56. Luk. 22, 47—53. Yoh. 18, 2. 3. 10.
11.)
43 VI. Ba i’anema’õ, me muhede ia na, ba
so Yuda, banua Kariota andrõ, awõ zi felendrua, ba ato zi fao khõnia sofõda ba
sobago gama, nifatenge gere sebua ba sangila amakhoita ba satua mbanua andrõ.
44 Ba no iŵa’õ khõra dandra si
manga mbõli andrõ, no imane: Si fa’ago bawa ndra’o, da’õ ia, da’õ mira’u ba mi’ohe, mi’aro’õ.
45 Ba me so ia, ba i’anema’õ i’ondrasi Yesu, imane khõnia:
He samahaõ! ba fa’ago bawa ia khõnia.
46 Ba lababaya, lara’u.
47 Ba isõbi wõda si samõsa, awõ zi so ba
ngai andrõ, itema igukhui zawuyu gere sebua, i’eŵa dalinga.
48 Ba humede Yesu, imane khõra: Hulõ na ba
zorabu mõi ami, mofõda ami ba mobago gama, wondra’u ya’o.
49 Ero ma’õkhõ so ndra’o, khõmi ba gosali,
mamahaõ ndra’o,
ba lõ nira’umi
ya’o;
ba ena’õ
itõrõ zi so ba zura.
50 Ba larõi ia [awõnia], oi zara
moloi.
51 Ba so nono matua samõsa, solo’õ ya’ia, ha sambua mbaru,
baru muko si sõkhi; ba lara’u ia.
52 Ba irõi furi mbaru muko andrõ ba moloi
lõ baru. (A. 53—65: Mat. 26, 57—68. Luk. 22, 54. 63—65.)
53 VII. Ba la’ohe khõ gere sebua Yesu;
ba falukha gere sebua fefu ba satua mbanua ba sangila amakhoita andrõ.
54 Ba i’o’õ Fetero, arõu moroi furi,
iruge baolayama gere sebua, ba mudadao ia, awõ genoni andrõ, moleu ia, ba zinga
galitõ.
55 Ba la’alui wamõbõgõ horõ khõ
Yesu ere sebua, awõ zalaŵa rafe sebua fefu, ba wamunu ya’ia, ba lõ
lasõndra.
56 Ato sa zamõbõgõ horõ khõnia, ba lõ faoma
wanguma’õra.
(Moz. V. 17, 6).
57 Ba so õsa zamõbõgõ khõnia, lamane:
58 No marongo me iŵa’õ: Ududugõ dania
gosali andre, nifazõkhi danga niha, ba ha tõlu ngaluo u’angotomosi’õ dánõ bõ’õ, si tenga nifazõkhi
danga niha. (F. 15, 29).
59 Ba ba da’õ gõi lõ faoma wanguma’õra.
60 Ba maoso gere sebua, i’agõ gotaluara, isofu khõ
Yesu, imane: Hadia, ma’ifu lõ õtema li ba nibõbõgõ da’õ khõu?
61 Ba lõ hedehedenia, ma’ifu lõ itema li. Ba
manofu zui khõnia gere sebua, imane khõnia: Hadia, Keriso andrõ ndra’ugõ, ono Wondrege nisuno
andrõ? (Yes. 53, 7).
62 Ba imane Yesu: Ya’ia, ba mi’ila dania dumadao Nono
Niha ba gambõlõ wa’abõlõ andrõ, ba so ia, ba lawuo ba mbanua si yaŵa. (F. 13,
26).
63 Ba isika nukhania ere sebua, ba imane:
Hadia sa’ae
guna zi so ba mbõrõ?
64 No mirongo wangaohangaoha andrõ. He wisa
ba dõdõmi? Ba oi zara la’etu’õ hukunia, huku famunu.
65 Ba labõrõtaigõ õsa ladidiloi ia, labalugõ
mbawania ba lagukhui ia ba lamane khõnia: Ama’ele’õ; ba latema lafalisi
ia si’o
enoni andrõ. (F. 10, 34. Mar. 15, 19). (A. 66—72: Mat. 26, 69—75. Luk. 22,
55—62. Yoh. 18, 16—18. 25—27.)
66 VIII. Ba me so
tou Wetero baolayama, ba so zawuyu gere sebua,
67 ono alawe,
samõsa, ba me i’ila Wetero, me moleu, ba inehegõ, ba imane: Ya’ugõ gõi nawõ mbanua
Nazareta andrõ, Yesu andrõ.
68 Ba i’osilõ’õgõ, imane: Lõ u’ila, hadia niŵa’õu, lõ aboto ba dõdõgu.
Ba mõi ia baero, baolayama fõna, ba miwo zilatao.
69 Ba i’ila ia sawuyu ono
alawe no mege, ba ifuli ibõrõtaigõ, imane ba zi so ba da’õ: Samõsa da’e, awõra.
70 Ba ifuli i’osilõ’õgõ. Ba lõ ara, ba
lamane zui si so ba da’õ khõ Wetero: Si ndruhu, awõra ndra’ugõ; banua Galilaia sa
ndra’ugõ.
71 Ba ibõrõtaigõ i’elifi ia ba fahõlu,
imane: Lõ u’ila
ha niha da’õ,
niŵa’õmi.
72 Ba i’anema’õ ifuli miwo zilatao,
no mendrua. Ba itõrõ tõdõ Wetero li Yesu, me imane khõnia: Lõ fakhamõ mendrua
miwo zilatao, ba medõlu õ’osilõ’õgõ ndra’o. Ba me itõrõ
tõdõnia, ba mege’ege ia.
MAREKO
FAZA 15
I.
La’ohe khõ Wilato Yesu, ba wangetu’õ huku. II. Lafakao
ia. III. Laforõfa. IV. Mate ia. V. Lako’o. (A. 1: Mat. 27, 1.
2. Luk. 22, 66—71.)
1 I. Ba me moluo
sibai, me no aetu huhuora, ere sebua ba satua mbanua ba sangila amakhoita ba
salaŵa rafe sebua andrõ, fefu, ba labõbõ Yesu, la’ohe ia, labe’e ba danga Wilato. (A.
2—15: Mat. 27, 11—26. Luk. 23, 2—4, 17—25. Yoh. 18, 33—40.)
2 Ba isofu khõnia
Filato, imane: Hadia, razo niha Yehuda ndra’ugõ? Ba itema linia,
imane: Ya’ia
niŵa’õu.
3 Ba laforege
wangadugõ ya’ia
ere sebua andrõ.
4 Ba ifuli isofu khõnia
Filato, imane: Hadia, ma’ifu lõ õtema li? Hiza, fahõna manõ khõra,
wangadugõ ya’ugõ.
5 Ba ma’ifu lõ’õ sa’ae itema li Yesu;
tobali ahõlihõli dõdõ Wilato.
6 Ba ero na owasa,
ba ibe’e
aefa khõra nikuru, samõsa, ha niha ni’andrõra.
7 Ba so nikuru,
awõ zolaŵa andrõ, Baraba dõinia, awõ zi no mange’e, me molaŵa
niha.
8 Ba mõi miyaŵa
niha sato, labõrõgõ mangandrõ, itõrõ khõra si mane fõna.
9 Ba itema lira
Filato, imane: Hadia omasi ami, u’efa’õ khõmi razo niha Yehuda andrõ?
10 Noa sa i’ila, wa bõrõ wa’afõkhõ dõdõ, wa labe’e ia ba dangania ere
sebua.
11 Ba lafawe’e niha sato ere sebua
andrõ, ena’õ
i’efa’õ khõra Mbaraba
andrõ.
12 Ba itema zui
lira Filato, imane khõra: Ba hadia zomasi ami, he uwisa ba niŵa’õmi razo niha Yehuda
ia?
13 Ba mu’ao zui ira: Forõfa
ia!
14 Ba imane khõra
Filato: Ba hadia horõnia i?
15 Ba la’abõlõgõ we’ao: Forõfa ia! Ba
edõna Wilato itõrõ zomasi niha sato, ba i’efa’õ khõra Mbaraba andrõ,
ifabõzi’õ
Yesu ba ibe’e
niforõfa. (Yoh. 19, 1). (A. 16—19: Mat. 27, 27—30. Yoh. 19, 2. 3.)
16 II. Ba la’ohe ia baolayama, ba
gõdo gumandru, saradadu ba lafa’aso zi sabari andrõ fefu.
17 Ba lafobaru ia baru luo soyo ba lalalau
dakula doi, lafotakula ia.
18 Ba labõrõgõ la’owai ia, lamane: Ya’ugõ razo niha Yehuda?
19 Ba lafalisi
hõgõnia sukhu ba ladidiloi ia, latuhi danõ, mangalulu khõnia. (Mar. 14, 65). (A.
20—32: Mat. 27, 31—44. Luk. 23, 26. 33—39. Yoh. 19, 16—24.)
20 III. Ba me no
aefa la’o’aya ia, ba laheta khõnia
mbaru luo soyo no mege ba lafonukha ia nukhania, ba la’ohe ia baero, ba
wamorõfa ya’ia.
21 Ba laforege wanguma’õ ba zanõrõ lala,
Simoni dõi, banua Girene, si otarai nowi, ama ndra Alesandro Rufo, ena’õ i’ohe rõfania. (Rom. 16,
13).
22 Ba la’ohe ia ba naha andrõ,
sotõi Gologata, — sokamu’u geluahania.
23 — Ba labe’e õnia nagu si faruka
emuri; ba lõ ibadu.
24 Ba laforõfa ia ba lafaosa nukhania,
fadahõdahõ ira ba da’õ ba wamaosa.
25 Ba labõzi siŵa, me laforõfa ia.
26 Ba so zura horõnia, nisura yaŵania:
”Razo niha Yehuda”.
27 Ba darua laforõfa awõnia, sorabu, samõsa
ba gambõlõ, ba samõsa ba gaberania;
28 ba itõrõ zi so ba zura andrõ: ”No tebe’e awõ zebua horõ ia”.
(Yes. 53, 12).
29 Ba latandraŵaisi ia sanõrõ, lafalikhõ
ira, lamane: Ahá, sanudugõ osali andrõ, sangotomosi ya’ia, si ha tõlu ngaluo.
(F. 14, 58).
30 Orifi ndra’ugõ, ae tou moroi ba
rõfa andrõ!
31 Si manõ gõi gere sebua andrõ, mango’aya, faomo muhede ira khõ
nawõra, awõ zangila amakhoita, lamane: Tánõ bõ’õ no i’orifi, ba lõ i’ila i’orifi ia.
32 Keriso andrõ, razo Ndraono Gizeraëli, yamõi
tou iada’e,
moroi ba rõfa andrõ, ena’õ ta’ila ba ena’õ mamati ita; latandraŵaisi
gõi ia niforõfa awõnia. (A. 33—41: Mat. 27, 45—56. Luk. 23, 44—49. Yoh. 19,
22—30.)
33 Ba me laluo, ba ogõmigõmi danõ ma’afefu, irege labõzi
tõlu.
34 Ba me labõzi tõlu ba mu’ao Yesu, ebua li,
imane: Eloï! Eloï! lama sabakhtani? He Lowalangigu! He Lowalangigu! hana wa no
õ’erogõ
ndra’o?
geluahania.
35 Ba lamane õsa, si so ba da’õ, me larongo: Hiza, mu’ao khõ Geliya.
36 Ba fagohi zamõsa, ihalõ rabo, ifo’õsi niro aisõ, ibe’e ba mbalõ zukhu,
ifabadugõ, khõnia, imane: Bõi ua, datafaigi, na mõi Geliya, ba wangefa’õ ya’ia. (Sin. 69, 22).
37 IV. Ba mu’ao Yesu, ebua li, ba
aetu noso.
38 Ba asika mba’aba’a andrõ ba gosali,
fabali manõ, i’otarai
si yaŵa, numalõ mitou.
39 Ba me i’ila kumandra andrõ, si
so ba da’õ
ba gamaudunia, wa si manõ wa’amatenia, ba imane: Si ndruhu, Ono Lowalangi
niha andrõ.
40 Ba so gõi ndra alawe, samaigimaigi moroi
ba zarõu, ira Maria, banua Magadala, andrõ, ba Maria, ina ndra Yakobo side’ide Yose andrõ, ba
Salome andrõ; (Yoh. 19, 25);
41 si no fago’õgo’õ khõnia, me so ia ba
Galilaia, si no mõimõi ngoningoninia, ba ato na dánõ bõ’õ, si no fao khõnia,
we’amõi
misi yaŵa ba Yeruzalema. (A. 42—47: Mat. 27, 57—61. Luk. 23, 50—55. Yoh. 19,
14. 38—42.)
42 V. Ba me no arakha
bóngi (baŵa wangehao, sara wongi lõ sabato)
43 ba so Yosefo,
banua Garimatia, salaŵa rafe, si sõkhi amuata, sanõtõna gõi banua Lowalangi
andrõ; lõ ata’u
ia weamõi khõ Wilato, wangandrõ boto Yesu.
44 Ba ahõlihõli
dõdõ Wilato, wa noa sa’ae mate ia, ba ifakaoni’õ gumandra andrõ, isofu
khõnia na no ara, me mate ia.
45 Ba me no irongo khõ
gumandra andrõ, ba i’amualagõ mboto no mege khõ Yosefo andrõ.
46 Ba i’õli muko, ihalõ tou
mboto, i’olohuni
muko ba ibe’e
ba lewatõ nikhao ba gara, ba ifagaõlõ gowe ba mbawa lewatõ andrõ.
47 Ba lafaigi, heza
lako’o
ia ira Maria, banua Magadala andrõ ba Maria ina Yose andrõ.
MAREKO
FAZA 16
I.
Femaoso Yesu. II. I’angonasi nifahaõnia.
III. Manahae ia, mõi ba zorugo.
1 I. Ba me no aefa
luo sabato, ba la’õli daludalu ira Maria, banua Magadala ba Maria, ina Yakobo
andrõ, ba Salome andrõ, ena’õ mõi ira mombayoini ya’ia. (F. 15, 40. Luk.
23, 56).
2 Ba ahulõ sibai,
me luo migu, mõi ira ba lewatõ, me tumbu luo. (Mat. 21, 1. Luk. 24, 1. Yoh. 20,
1).
3 Ba faoma lamane khõ
nawõra: Ha niha zamagaõlõ khõda gowe andrõ, wangeheta ya’ia ba mbawa lewatõ?
4 Ba me lafaigi,
ba la’ila,
no mufagaõlõ gowe andrõ; ebua sibai sa. (Mat. 28, 2. Luk. 24, 2). (A. 5—8:
Mat. 28, 5—8. Luk. 24, 3—9.)
5 Ba mõi ira ba
lewatõ, ba la’ila
nono matua, samõsa, sidadao ba gambõlõ, sobaru sanau, safusi; ba tokea ira. (Luk.
24, 4).
6 Ba imane khõra: Bõi tokea ami. Yesu, banua Nazareta andrõ
ni’aluimi,
niforõfa andrõ; no maoso ia, lõ ya’ia ba da’e; hiza naha, ba nibe’era ya’ia.
7 Ba mi’ae’e miŵa’õ ba nifahaõnia ba khõ
Wetero andrõ, mowaõwaõ ia fõnami, we’amõi ba Galilaia; ba da’õ mi’ila ia dania, itõrõ
dania niŵa’õnia
khõmi. (F. 14, 28).
8 Ba mõi ira yaŵa, fulõi ira, wondrõi lewatõ; noa sa
manizinizi ira ba no tobali dõdõra; ba lõ hedehedera, me ata’u ira.
9 Ba me no maoso ia, si hulõ wongi, me luo migu, ba õfõna i’oroma’õ ia khõ Maria andrõ,
banua Magadala, ba nifofanõnia bekhu andrõ, si dafitu. (Yoh. 20, 11—18. Luk. 8,
2).
10 Mõi da’õ, i’ombakha’õ ba zi no faofao khõnia,
si no abu tõdõ, sege’ege.
11 Ba ya’ira, me larongo, no auri
ia ba no i’ila
ia Maria, ba lõ faduhu dõdõra. (Luk. 24, 10. 11).
12 Ba aefa da’õ, ba i’oroma’õ ia ba nawõra, darua,
ba lala me mõi ira ba mbanua bõ’õ, bõ’õ nga’eunia ba da’õ. (Luk. 24, 13—25).
13 Ba mõi da’õ, la’ombakha’õ ba dánõ bõ’õ andrõ, ba ba khõra
gõi, ba lõ faduhu dõdõra. (Luk. 24, 37. 41).
14 II. Furi õ i’oroma’õ ia ba zi felezara,
me manga ira, ba itegu wa lõ mamati ira ba fa’abe’e dõdõra, wa lõ si faduhu
dõdõra ba zangila ya’ia, me no maoso ia. (Luk. 24, 36 b. t. Yoh. 20, 19. 20. 27 b.
t.).
15 Ba imane khõra: Mi’ae mitõrõi guli danõ
ma’afefu,
mituriagõ duria somuso dõdõ andrõ, midozigõ niha. (Mar. 13, 10. Mat. 28, 19 b.
t. Kol. 1, 23).
16 Ha niha zamati, nibayagõ idanõ, da’õ zi falukha fa’auri, ba mbanua furi,
ba nitibo’õ
zi lõ mamati. (Yoh. 3, 18; 5, 24. Hal. zin. 2, 38).
17 Ba da’õ dandra, si fao ba
zamati andrõ: Ba dõigu lafofanõ mbekhu; molau li si bohou ira; (Hal. zin. 16,
18; 8, 7; 2, 4; 19, 6);
18 latuyu gulõ, ba
na labadu langu, famunu, ba lõ te’ala ira; latufa tangara zofõkhõ, ba dõhõ wõkhõ.
(Luk. 10, 19. Hal. zin. 28, 58; 9, 17).
19 III. Ba me aefa
fahuhuo khõra Zo’aya, ba tefazaŵa ia miyaŵa ba zorugo, ba mudadao ia ba gambõlõ
Lowalangi. (Luk. 14, 50 b. t. Yoh. 6, 62. Hal. zin. 1, 9. Sin. 110, 1. Heb. 1,
3. 13).
20 Ba ya’ira, ba mofanõ
mangombakha, fefu gofu heza, ba itolo So’aya, ifaduhu’õ daroma li tandra
andrõ, si fao khõnia. (Hal. zin. 3, 16; 5, 15; 14, 3. Heb. 2, 4).
Posting Komentar