HALÕŴÕ ZINENGE
HALÕŴÕ
ZINENGE
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
1
I.
Famobõrõ II. Fanahae Yesu. III. Lahalõ awõra Matia andrõ sinenge.
1 I. No awai khõgu
zura si fõfõna andrõ, ya’ugõ Teofilo, no usura fefu nibõrõtaigõ Yesu, folau ba famahaõ,
(Luk. 1, 1—3),
2 irugi luo tefazaŵa
ia, me no ibe’e goroisa ba zinenge andrõ, ni’anutuyu’õnia Eheha ni’amoni’õ,
(Mat. 28, 19. Luk. 24, 44 b. t.),
3 ba ni’oya’õnia
tandra, wangoroma’õ wa no auri ia, me no aefa itaõgõ wamakao andrõ; õfa wulu
wongi wa’ara i’oromaroma’õ ia khõra, i’ombakha’õ khõra ngawalõ mbanua Lowalangi
andrõ. (Mar. 16, 14. Yoh. 20, 19—30).
4 II. Ba me orudu
ira, me manga ira, ba iŵa’õ khõra, bõi larõi Yeruzalema, labaloi gamabu’ula li
Nama andrõ, nirongomi khõgu (iŵa’õ). (Luk. 24, 49. Yoh. 14, 16).
5 Idanõ sa nibayagõ
Yohane, ba nibayagõ Eheha ni’amoni’õ ami, lõ ara tõ. (Mat. 3, 11. F. 2, 4; 11,
15 b. t.).
6 Ba lasofu khõnia
si so ba da’õ, lamane: He Tua, hadia õfuli õ’a’azõkhi iya’e dania nõri Ndraono
Gizeraëli? (Luk. 19, 11 b. t.; 24, 21).
7 Ba imane khõra:
Tenga si nangea ya’ami zangila baŵa ba bu’u li, nihonogõi Nama ba wa’abõlõnia,
(Mat. 24, 36),
8 ba mitema dania
wa’abõlõ Geheha ni’amoni’õ, si mõi khõmi, ba samaduhu’õ ami khõgu ba Yeruzalema,
ba ba danõ Yudaia, ma’asagõrõ, ba ba Zamaria, ba irugi wondrege danõ. (Yoh. 15,
27. F. 5, 32. Luk. 24, 47).
9 Ba me aefa iŵa’õ
da’õ, ba tefazaŵa ia, anehe ira, ihalõ ia lawuo, ba lõ’õ sa’ae oroma ia khõra.
(Mar. 16, 19).
10 Ba me latõngõ
mbanua si yaŵa, me mofanõ ia, ba hiza, darua zi so ba da’õ khõra niha, sobaru
safusi, (Yoh. 20, 12),
11 sanguma’õ gõi:
Hana wa so ami ba da’e, wa mitõngõ mbanua, ya’ami banua Galilaia? Mangawuli dania
Yesu andrõ, nihalõ ba zorugo moroi ba khõmi, si mane me mi’ila ia, me mofanõ ia
ba zorugo. (Luk. 21, 27. Fam. 1, 7).
12 Aefa da’õ, ba
mangawuli ira ba Yeruzalema, moroi ba hili andrõ, sotõi hili wanikha, ba ngai Yeruzalema,
mato sambadu fofanõ.
13 Ba me no larugi yomo,
ba mõi ira yaŵa ba mbate’e ba zi sagõtõ, ba da’õ sosó ira, Fetero ba Yohane ba Yakobo
ba Andrea ba Filifo ba Toma ba Batolomaio ba Mataio ba Yakobo, ono Galifaio, ba
Simoni selote ba Yuda, ono Yakobo. (Mat. 10, 2 b. t.).
14 Da’õ fefu zi lõ
aefa’aefa mangandrõ, ha sara dõdõ, awõ ndra alawe andrõ, ba awõ Maria, ina Yesu,
ba ira talifusõnia. (Luk. 24, 53. Yoh. 7, 5. F. 2, 46).
15 III. Ba me luo
da’õ, ba maoso Wetero, me falukha dalifusõ (ba so mato otu a dua wulu wa’ato
niha, sowulo ba da’õ) imane:
16 He ya’ami, ira
talifusõ, lõ tola lõ itõrõ zi so ba zura andrõ, si no ihõnagõ ifaŵa’õgõ Eheha
ni’amoni’õ, ni’ombakha’õ Dawido, ba khõ Yuda andrõ, si no tobali samasao sondra’u
Yesu. (Sin. 41, 10. Mat. 26, 47).
17 Noa sa te’erai
ia, awõda, ba no itema dana khõnia, halõŵõ andrõ. (Luk. 6, 16).
18 Ba noa sa isõndra
mbenua nibe’e bõli luo walõ’atulõ andrõ, ba no aekhu tou ia, ba no aboto dalu,
ba no aduwa mbetu’ania ma’afefu. (Mat. 27, 3—10. Nga’õt. II. 25, 12).
19 Ba no larongo
fefu, banua Yeruzalema, andrõ labe’e tõi mbenua andrõ Akhelidama, ba lira, benua
ndro geluahania.
20 Noa sa musura ba
zura zinunõ: ”Sadudu nahania, ba bõi i’onaha niha” ba: ”Yamutema niha bõ’õ halõŵõnia
andrõ. (Sin. 69, 26; 109, 8).
21 Ba lõ’õ sa tola
lõ tahalõ niha, samõsa, ba zi no faofao khõda, gõtõ wa’ara wangõrõngõrõ Zo’aya ya’ita,
Yesu, khõda, (Yoh. 15, 27),
22 ibõrõtaigõ ba
wamayagõ idanõ andrõ khõ Yohane, irugi luo tefazaŵa ia moroi ba khõda; samõsa
da’õ zamaduhu’õ femaosonia, awõda. (F. 2, 32; 10, 37—41).
23 Ba lafa’aso zi
darua, Yosefo, nifotõi Barasaba, si so tõi Yuso na gõi, ba Matia.
24 Ba mangandrõ
ira, lamane: He So’aya, sangila tõdõ niha fefu, oroma’õ nituyumõ, samõsa, ba zi
darua andre, (F. 15, 8. Yoh. 21, 17),
25 sanema naha andrõ,
ba halõŵõ andrõ, awõ wamaigimaigi, nirõi Yuda, ba we’amõi ba nahania.
26 Ba lalau fadahõdahõ
ba khõra andrõ, ba gõna Matia, ba tobali famõnõkhi zinenge andrõ, si felendrua
ia. (Amaed. 16, 33).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
2
I. Folau Eheha ni’amoni’õ.
II. Huhuo Wetero andrõ. III. Amuata niha Keriso si fõfõna.
1 I. Ba me luo wendrakose
(si 50) ba no owulo ira fefu, ha sambua naha. (Moz. III. 23, 15).
2 Ba i’ozumagõ so zihõngõ,
si otarai mbanua si yaŵa, hulõ na itõrõ angi sabõlõbõlõ, ba ifõnui nomo andrõ,
ma’asambua, ba zi dadao ira. (Yoh. 3, 8. F. 3, 1. 11; 5, 12).
3 Ba oroma khõra dalinga
wandru, si fabalibali, alitõ wamaigira, ba idozigõ ira, ahono ba hõgõra. (Mat.
3, 11).
4 Ba fahõna khõra Geheha ni’amoni’õ,
ba labõrõtaigõ lalau li bõ’õ, si mane nibe’e Geheha khõra fanõtõi. (Mar. 16,
17. F. 4, 31; 11, 15; 10, 46).
5 Ba so zi fatewu gana ba Yeruzalema,
niha Yehuda, niha sangata’ufi Lowalangi, soroi fefu soi ba guli danõ.
6 Ba me so zihõngõ andrõ,
ba aekhu niha sato ba tobali dõdõra, me larongo wehedera ba li khõra, dozi ira.
7 Ba tobali dõdõra, dozi
ira, ahõlihõli dõdõra ba lamane: Hiza, tenga banua Galilaia ira, dozi sihede
andrõ? (Yoh. 7, 52).
8 Ba he wisa wa tarongo
lida, dozi ita, li ba danõda, ba zi tumbu ita?
9 Ya’ita Dawa Waretia ba
Dawa Media ba Dawa Gelama, awõ zi so ba Mezofotamia, ba ba Yudaia ba ba
Gafadokia, ba Wondro ba ba Azia, (Fet. I. 1, 1),
10 ba Werigia ba ba
Wambilia, ba danõ Miserayi ba ba danõ Libia, tánõ ba Girene, awõ zi fatewu gana
ba Roma, niha Yehuda, awõ zi no mõi banuara,
11 Dawa Gereta ba Dawa Ara,
ba tarongo, lalau lida, wangombakha segebua andrõ, nilau Lowalangi.
12 Ba tobali dõdõra, dozi
ira, lõ la’ila watahõgõ, faoma lamane khõ nawõra: He wisa da’õ dania?
13 Ba so zangaohangaoha õsa,
lamane: Si mabu agu sami. (Kor. I. 14, 21 b. t.).
14 II. Ba maoso Wetero, awõ zi felezara, muhede
ia, imane khõra: He ya’ami, niha Yehuda, awõ zi so ba Yeruzalema fefu, ya’aboto
ba dõdõmi da’e, ba mifondrondrongo niŵa’õgu!
15 Tenga sa si mane niŵa’õmi,
wa si no mabu da’e, awena sa gõi labõzi siŵa.
16 Da’õ sa ia, niŵa’õ Yoëli,
sama’ele’õ andrõ: (Yoël. 2, 28—32).
17 ”Ba so dania, na luo safuria,
iŵa’õ Lowalangi, ba ulau ba niha fefu wõfõ Gehehagu, ba mama’ele’õ nonomi matua,
awõ nonomi alawe, ba la’ila gangilata ono matua khõmi ba mangifi zatua khõmi.
18 Ba genonigu ira matua ba
ba genonigu ira alawe ulau õsa Gehehagu, na luo da’õ, ba mama’ele’õ ira.
19 Ba ufazõkhi gila’ila ba
mbanua si yaŵa ba tandra ba guli danõ si tou, do ba alitõ ba simbo. (Luk. 21,
25).
20 Ba tobali sogõmigõmi luo
ba do mbaŵa, fatua lõ irugi luo Zo’aya andrõ, sebua.
21 Ba tobali auri dozi si
angarõfi li tõi Zo’aya,” (Rom. 10, 13).
22 He ya’ami, Iraono
Gizeraëli, mifondrondrongo da’e! Yesu andrõ, banua Nazareta, niha nifaduhu’õ,
Lowalangi ba khõmi, ba wa’abõlõ ba ba gila’ila ba ba dandra, nifafazõkhi’õ
Lowalangi khõnia, ba khõmi, ni’ilami andrõ. (F. 10, 38. Rom. 1, 4).
23 Da’õ mege mihalõ, me no mube’e
ba dangami ia, me no ihonogõi ihuku Lowalangi, me no tohõna mege i’ila, ba no
mi’osõ ia ba rõfa tanga niha baero, wamunu ya’ia. (F. 4, 28; 3, 15 b. t.).
24 Da’õ nisusugi Lowalangi,
me no i’efa’õ khõnia wa’afõkhõ wa’amate, me tebai sa at õ itaha ia fa’amate. (Luk.
11, 22).
25 Imane sa Dawido ba khõnia
andrõ: ”Lõ aefa’aefa ba duduma hõrõgu Zo’aya ya’o, noa sa so ia ba gambõlõgu,
fa lõ mangiwa ndra’o. (Sin. 16, 8 b. t.).
26 Andrõ waomuso dõdõgu ba
manunõ lelagu, ba õsigu gõi, ba molombase dania, ba wanõtõna,
27 lõ’õ sa õrõi ba mbanua tou
nosogu, ba lõ õtehe, i’ila wa’obou ni’amoni’õ andrõ khõu. (F. 13, 35 b. t.).
28 No õ’ombakha’õ khõgu lala
ba wa’auri, õhõna khõgu wa’omuso dõdõ tánõ fõnau.”
29 He ya’ami, ira talifusõ,
akha lõ aiwõ ndra’o muhede khõmi, ba khõ duada Dawido, wa no mate ia, awõ wa no
lako’o, ba so ba khõda lewatõnia, irugi ma’õkhõ andre. (Sal. I. 2, 10).
30 Ba me no sama’ele’õ ia,
me no i’ila, no ifabu’u khõnia Lowalangi fahõlusa, ifedadao ba dadaomania ma’uwunia,
(Sin. 132, 11 b. t. Luk. 1, 32. Rom. 1, 3),
31 me no i’ila zi so na furi
dania, ba itõrõ linia wemaoso Keriso, wa lõ’õ sa terõi ia ba mbanua tou, awõ wa
lõ’õ gõi i’ila õsinia wa’obou.
32 Yesu andrõ nisusugi
Lowalangi, si so na mbõrõ ba da’õ ndra’aga fefu. (F. 1, 8; 3, 15).
33 Ba me no te’alaŵa’õ ia
iada’e kambõlõ Lowalangi, ba me no itema gamabu’ula li andrõ, Eheha ni’amoni’õ
andrõ, khõ Nama, ba no ilau da’e, ni’ilami, nirongomi andre. (F. 5, 31. Yoh.
12, 32; 14, 26. Sin. 68, 19).
34 Tenga sa Dawido zi mõi yaŵa
ba zorugo, ba ya’ia zanguma’õ: ”No iŵa’õ So’aya khõ Zo’aya ya’o: Dadao ba gambõlõgu,
(Sin. 110, 1),
35 irege ube’e tou barõ gaheu
zi fa’udu khõu.”
36 Ya’aboto sibai iada’e ba
dõdõ ma’uwu Gizeraëli fefu, wa no ibali’õ So’aya ba Keriso da’õ Lowalangi, Yesu
andrõ, niforõfami. (Fil. 2, 11).
37 Ba me larongo da’õ, ba
manga ia ba dõdõra ba lamane khõ Wetero ba ba zinenge bõ’õ andrõ: He mawisa ena’õ,
ya’ami, ira talifusõ? (Heb. 4, 12. F. 16, 30).
38 Ba imane khõra Fetero:
Mifalalini gera’erami ba mifabayagõ’õ idanõ ami, dozi ami, ba dõi Yesu Keriso,
ba wangefa’õ horõmi andrõ, ba mitema dania mbuala andrõ, Eheha ni’amoni’õ. (F.
3, 19; 10, 45).
39 Khõmi sa gamabu’ula li
andrõ ba ba ndraonomi ba ba zi so ba zarõu fefu, gofu ha wa’ato nikaoni Zo’aya,
Lowalangida. (Yoël. 2, 28. Yoh. 10, 16).
40 Ba so na niŵa’õnia, tánõ
bõ’õ, famaduhu’õ, ba ifarou dõdõra, imane: Ya’aefa ami ba niha si tefuyu tõdõ
andre. (Fil. 2, 15).
41 Ba lafabayagõ’õ idanõ ira
samonaha taroma linia ba dõdõra, ba mato tõlu ngahõnõ niha, si te’anõ, ha si ma’õma’õkhõ
andrõ. (Yes. 53. 11. 12).
42 III. Ba lõ tebulõ ira nifahaõ zinenge,
ba he ba wefao, ba he ba wamoboto roti ba ba wangandrõ. (F. 20, 7).
43 Ba dozi ata’u niha, ba oya
gila’ila ba oya dandra, nifazõkhi zinenge. (F. 5, 11. 12).
44 Ba no orudu zamati, fefu,
faoma khõra zi so khõra, fefu. (F. 4, 32).
45 Ba la’amawa mbenuara, awõ
gamagamara, ba ladozigõ wamaosa, lafaigi zabõlõ moguna.
46 Ba ero ma’õkhõ so ira ba
gosali, lõ aefa’aefa, ha sambua dõdõra, laboboto roti ba nomo misa, latema gõra
ba da’õ, omuso dõdõra ba atulõ. (F. 2, 42).
47 Lasuno Lowalangi, ba ebua
khõra dõdõ niha sato fefu, ba ero ma’õkhõ ifa’anõ khõra So’aya zanõndra
fangorifi andrõ. (F. 4, 4).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
3
I. Niha sombuyumbuyu, ni’abe’e’õ
Wetero. II. Huhuo Wetero ba niha sato.
1 I. Mõi miyaŵa ndra Fetero
Yohane ba gosali, me inõtõ wangandrõ, me labõzi tõlu. (F. 10, 3. Luk. 1, 10).
2 Ba hiza niha, sombuyumbuyu
moroi ba dalu ninania, nilu’i. Ero ma’õkhõ lafedadao ia ba zinga mbawandruhõ
gosali, nifotõi si sõkhi, ba wangandrõ bõli gõ ba zi mõi ba gosali. (F. 14, 8).
3 Ba me i’ila ndra Fetero Yohane,
si mõi ba gosali, ba mangandrõ bõli gõ ia khõra.
4 Ba inehegõ ia Fetero, awõ
Yohane imane: Faigi ndra’aga.
5 Ba ifaigi ira, iwai so
zinemania khõra.
6 Ba imane Fetero: Lõ khõgu
firõ ba lõ ana’a, ba hadia zi so khõgu, ba ba ube’e khõu: Ba dõi Yesu Keriso,
banua Nazareta, owaõwaõ, (Mat. 10, 9. Mar. 16, 17 b. t.).
7 Ba ira’u dangania kambõlõ,
ifazizio. Ba i’anema’õ abe’e gahenia, awõ mbu’u gawononia,
8 ifarõga ia ba muzizio ba
mowaõwaõ; ba mõi ia ba gosali, fao ia khõra, mowaõwaõ ia ba mamarõga ba isuno
Lowalangi. (Yes. 35, 6. Luk. 5, 25; 17, 15).
9 Ba la’ila niha sato fefu,
mowaõwaõ ia ba manuno Lowalangi ia,
10 Ba la’ila ia, wa ya’ia da’õ,
sidaodao ba mbawandruhõ gosali si sõkhi ba wangandrõ bõli gõ; ba a’oi so wa’ahõlihõli
dõdõra ba fa’atobali dõdõra, ba zi no falukha ia. (Luk. 5, 26).
11 Ba me lõ irõi ndra Fetero
Yohane, ba owulo khõra niha sato fefu ba newali, nifotõi ewali Zelomo, (ewali
nifolose) no tobali dõdõra. (Yoh. 10, 23).
12 II. Ba me i’ila da’õ Fetero, ba itema li
niha sato, imane: He ya’ami, Iraono Gizeraëli hadia wa ahõlihõli dõdõmi ba da’õ,
ba hadia wa mifaigifaigi ndra’aga, hulõ na ya’aga zamowaõwaõ niha andre ba wa’abõlõma,
ba ma ba wa’atulõ dõdõma?
13 Lowalangi ndra Aberahamo,
Iza’aki, Yakobo, Lowalangi ndra tuada, no ifolakhõmi nononia Yesu, nibe’emi ba
danga Wilato, ni’osilõ’õgõmi fõnania, he no iŵa’õ da’õ, la’efa’õ. (Luk. 23, 22.
23).
14 Ba ya’ami, ba no mi’osilõ’õgõ
ni’amoni’õ andrõ, satulõ, ba no mi’andrõ, latehe khõmi zange’e. (Mat. 27, 20.
21).
15 Ba no mibunu zalaŵa
sangorifi andrõ, nisusugi Lowalangi, moroi ba ngai zi mate, ba zi so ba mbõrõ
ndra’aga. (F. 5, 31; 4, 33. Luk. 24, 48).
16 Ba famati ba dõinia mbõrõ,
wa no i’abõlõ’õ tõinia da’e, ni’ilami, nirongomi andre; ba famati andrõ, ni’asogõnia
zame’e khõnia fangabe’e andre, ba zanehe ami fefu. (F. 4, 10—12).
17 Ba iada’e, ya’ami, ira
talifusõ, u’ila, me lõ mi’ila watahõgõ, andrõ mimanõ, ba si manõ gõi zalaŵami.
(F. 13, 27. Luk. 23, 34. Kor. I. 2, 8).
18 Ba no ifatõrõ ba zi manõ
Lowalangi nihõnagõnia fama’ombakha’õgõ ba zama’ele’õ andrõ fefu, wa itaõgõ
wamakao Keriso andrõ khõnia. (Yes. 53, 5. Luk. 24, 25 b. t.).
19 Andrõ mifalalini gera
erami, ba mifuli ami, ba wamabeta’õ horõmi, ena’õ alua gõtõ wa’ohahau dõdõ, na
inehegõ ita Lowalangi, (F. 2, 38),
20 ba ena’õ ifatenge nihonogõi
khõmi andrõ, Keriso Yesu andrõ. (Yes. 57, 15. 16).
21 Lõ’õ sa tola lõ ifonaha
ia sorugo, irege gõtõ wanga’azõkhi fefu, hadia ia, niŵa’õ Lowalangi, ni’ombakha’õ
zama’ele’õ andrõ khõnia, ni’amoni’õ, i’otarai mbõrõta danõ’a. (F. 1, 11. Kor.
I. 15, 25. 28).
22 Noa sa iŵa’õ Moze: ”I’asogõ
khõmi So’aya Lowalangida zama’ele’õ, talifusõmi, si mane ya’o; da’õ
nifondrondrongomi li, fefu hadia ia niŵa’õnia khõmi.” (Moz. V. 18, 15 b. t.
Heb. 3, 2 b. t.).
23 Ba tobali, fefu gofu ha
niha zi lõ mamondrongo li zama’ele’õ andrõ, ba nihori ba mbanua andre.”
24 Ba dozi gõi sama’ele’õ, i’otarai
Zamu’eli, awõ moroi furinia, ha wa’ato zi no muhede, ba noa gõi la’ombakha’õ luo
da’e. (Luk. 1, 70 b. t.).
25 Ya’ami ma’uwu zama’ele’õ
andrõ, ono wawu’usa li andrõ ami, ni’asogõ Lowalangi khõ ndra tuada, me iŵa’õ khõ
Gaberahamo: ”Ba khõ ma’uwumõ dania tefahowu’õ fefu soi ba guli danõ.” (Moz. I.
22, 18. Rom. 9, 4 b. t.).
26 Khõmi i’ofõnai’õ
Lowalangi, wamatenge ononia, me no isusugi, ba wamahowu’õ ya’ami, na mifuli ami
fefu, na mirõi zi lõ sõkhi andrõ khõmi. (F. 13, 46. Mat. 10. 6).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
4
I. La’ohe ba rafe sebua ndra
Fetero Yohane. II. Fangandrõ niha Keriso si fõfõna andrõ. III. Fa’awõsara, hulõ
zi fatalifusõ.
1 I. Ba me laŵa’õ da’õ ba
niha sato, ba maoso khõra gere andrõ, awõ gumandra ba gosali, awõ zadukaio,
2 afõkhõ khõra, me lafahaõ
niha, me la’ombakha’õ, khõ Yesu so wemaoso zi mate. (F. 23, 8).
3 Ba lara’u ira ba lakuru,
irugi mahemulu õ; noa sa arakha bongi.
4 Ba ato zamati,
samondrongo li andrõ, ba tobali lima ngahõnõ wa’ato ndra matua. (F. 2, 41. 47;
5, 14).
5 Ba mahemolu õ, ba falukha
zalaŵara ba satuara ba sangila amakhõita khõra,
6 ba Yeruzalema, ba Hanasi,
ere sebua andrõ, ba Kayafa ba Yohane ba Alesandro ba si fatalifusõ khõ ndra ere
sebua, fefu. (Yoh. 18, 13).
7 Ba lafa’aso ira ba gotaluara
ba lasofu: Ha niha zanehe khõmi ba ha tõi khõmi, wolau da’õ? (Mat. 21, 23).
8 Ba imane khõra Fetero, si
no fahõna Eheha ni’amoni’õ: He ya’ami, salaŵa mbanua andre ba ya’ami, satua! (Luk.
12, 11. 12).
9 Na tesekhegõ ndra’aga ma’õkhõ
andre, ba wanoloma andrõ, ba niha sofõkhõ andrõ, hadia wangabe’enia,
10 ba ya’aboto ba dõdõmi fefu
ba ba dõdõ Ndraono Gizeraëli fefu: ba dõi Yesu, banua Nazareta, niforõfami, nisusugi
Lowalangi, moroi ba ngai zi mate, ba dõi da’õ abe’e da’e, fõnami, (F. 3, 6. 16;
5, 30).
11 Da’õ gowe andrõ, ni’ositengagõmi,
ya’ami sotomo, gowe si no tobali toyo ba watalinga. (Mat. 21, 42. Sin. 118,
22).
12 Ba lõ fangorifi ba dánõ bõ’õ,
ba lõ’õ sa gõi tõi bõ’õ nibe’e ba niha, ba guli danõ, ba wangorifi ya’ita. (F.
2, 21; 10, 43).
13 Ba me la’ila wa lõ aiwõ
ndra Fetero Yohane, ba me no larongo, niha si lõ mufahaõ ira, ono mbanua, ba ahõlihõli
dõdõra, ba la’ila ira, wa no awõ Yesu ira fõna.
14 Ba me la’ila, awõra niha
andrõ nifadõhõ fõkhõ, ba tebai labu’a.
15 Ba laŵa’õ khõra, mofanõ
ira, laheta ira ba rafe sebua: mamagõlõ ira, lamane:
16 He tawisa ba niha andrõ,
noa sa oroma ba zi so ba Yeruzalema fefu, wa no lafazõkhi dandra sanehe niha,
ba tebai ta’osilõ’õgõ, (F. 3, 8—10. Yoh. 11, 47),
17 ba fa bõi tedou terongo
ba niha, ba tafeta’u ira, bõi sa’ae itõrõ lira dõi andrõ, gofu ha khõ.
18 Ba humede ira khõra, laŵa’õ
khõra, bõi manõ sa’ae muhede ira ba bõi namahaõ, wangombakha tõi Yesu. (F. 5,
28. 40).
19 Ba latema lira ira Fetero
Yohane, lamane khõra: Mi’era’era tõdõmi, na afulõ khõ Lowalangi, na la’o’õ khõmi,
moroi ba wolo’õ khõ Lowalangi; (F. 5, 29),
20 tebai sa khõma, lõ maŵa’õ
ni’ilama, nirongo dõgi dalingama. (Yoh. I. 1, 1 b. t.).
21 Ba me no lafeta’u ira na,
ba la’efa’õ, me lõ lasõndra, he lawisa, wangotu’õ ya’ira, ba niha sato, me no
oi dozi lasuno Lowalangi ba da’õ no mege; (F. 5, 26),
22 noa sa tõra õfa wulu fakhe
niha andrõ nifazõkhi tandra andrõ, famadõhõ fõkhõ.
23 II. Ba me no aefa ira, ba mõi ira ba nawõra,
ba la’ombakha’õ fefu niŵa’õ ndra ere sebua, ba satua, khõra.
24 Ba me no larongo, ba
mangandrõ ira khõ Lowalangi, ha sara dõdõ, lamane: He So’aya, ya’ugõ zamazõkhi
sorugo, awõ danõ, awõ nasi, awõ nõsinia fefu, (F. 14, 15. Moz. I. 1, 1. Neh. 9,
6),
25 ya’ugõ zanguma’õ ni’ombakha’õ
duama Dawido enonimõ andrõ, moroi ba Geheha ni’amoni’õ: Hana wa mofõnu niha
baero, ba hana wa la’alualui soi zi lõ boto? (Sin. 2, 1—2).
26 Molaŵa zalaŵa ba guli danõ
ba samatõrõ andrõ, ba mamagõlõ, ba khõ Zo’aya ba ba khõ Keriso andrõ khõnia.”
27 Ba si ndruhu, noa sa falukha
ira ba mbanua andre ba khõ nonou andrõ, ni’amoni’õ, nibayoiniu, Herode ba
Fondrio Filato, awõ niha baero, awõ soi Ndraono Gizeraëli, (Luk. 23, 12),
28 ba wolau hadia nihõnagõ
dangau, awõ gera’erau, wangohonogõi, salua dania. (F. 2, 23).
29 Ba iada’e, ya’ugõ So’aya,
ba nehegõ wameta’ura andrõ, ba tolo genonimõ, ena’õ lõ’õ manõ aiwõ ira,
wangombakha limõ,
30 ba oro’õ dangau, ba wamadõhõ
fõkhõ, ena’õ so dandra, awõ gila’ila, bõrõ dõi nonou andrõ, ni’amoni’õ, Yesu.
31 Ba me no mangandrõ ira,
ba humeuheu nomo andrõ, sowulo ira, ba tehõna khõra fefu Geheha ni’amoni’õ, ba
lõ aiwõ ira, wangombakha li Lowalangi. (F. 2, 2; 13, 52).
32 III. Ba ha sambua dõdõ, ha wa’ato
zamati, ha sambua gera’era, ba samõsa lõ sanguma’õ khõnia hadia ia nibayabayania,
faoma sa khõra manõ fefu. (F. 2. 44 b. t. Yoh. 17, 21. 22).
33 Ba abõlõ sibai zinenge,
wamaduhu’õ femaoso Yesu Keriso, So’aya, ba abõlõ wa’ebua dõdõ ba khõra fefu.
(F. 2, 24).
34 Ba lõ’õ sa gõi sambõ
balazo ba khõra, dozi sa sokhõ benua, ba ma omo, ba la’amawa, ba la’ohe mbõli
ni’amawara andrõ. (Luk. 12, 33),
35 labe’e ba danga zinenge,
ba lafosasi ba zamõsana, lafaigi zabõlõ moguna. (Kor. II. 8, 14).
36 Ba Yosefo, nibe’e zinenge
tõi Baranaba, ”ono wondrara dõdõ” geluahania, ono Lewi, moroi ba hulo Gifero mbõrõta,
(F. 11, 22),
37 me so khõnia mbenua, ba i’amawa,
ba i’ohe mbõli, ibe’e ba danga zinenge.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
5
I. Anania ba Safira. II.
Tandra nifazõkhi zinenge. III. Lakuru zui zinenge ba te’efa’õ dania. IV.
Gamalieli.
1 I. Ba i’amawa mbenua khõnia
si samõsa, Anania dõinia, ba awõnia wo’omonia,
2 Safira, ba ihalõ khõnia õsa,
mbõlinia, fo’omonia gõi zangila, ba i’ohe õsa, ibe’e ba danga zinenge. (F. 4,
35).
3 Ba imane Fetero: He
Anania, hana wa no fahõna ba dõdõu Zatana, fa õlimo Geheha ni’amoni’õ ba õhalõ khõu
õsa, mbõli mbenua andrõ? (Luk. 22, 3. Yoh. 8, 44).
4 Tenga khõu, na lõ mu’amawa
ia mena’õ, ba me no mu’amawa, ba tenga ba dangau manõ so? Ba hana wa õfa’amõi
ba dõdõu wolau si manõ? Tenga niha nilimou, no Lowalangi õlimo.
5 Ba me irongo niŵa’õnia
andrõ, ba alau tou ia, ba aetu noso. Ba ihawui fa’ata’u dozi samondrongo da’õ.
6 Ba maoso nono matua,
laheta ia, la’ohe baero ba lako’o. (Moz. III. 10, 5).
7 Ba so mato tõlu za gotalua,
ba so wo’omonia, lõ nirongonia da’õ no mege.
8 Ba imane khõnia Fetero:
Ombakha’õ khõgu, na si manõ wa’ebua mbõli mbenua andrõ khõmi? Ba imane: E, si
manõ. (Yos. 7, 19).
9 Ba imane khõnia Fetero:
Hana wa mamagõlõ ami, ba wanandraigõ Eheha Zo’aya? Hiza, so sa’ae moroi tou
zogo’o fo’omou mege, ba la’ohe baero ndra’ugõ gõi.
10 Ba i’anema’õ alau tou ia,
fõnania, ba aetu noso. Ba me mõi yomo nono matua, andrõ, ba la’ila, no mate ia,
ba la’ohe baero, lako’o ba ngai wo’omonia.
11 Ba ihawui fa’ata’u sebua
mbanua fefu, awõ dozi samondrongo da’õ.
12 II. Ba oya nifazõkhi ndra sinenge tandra
ba ila’ila, ba niha. Ba no orudu ira, ba newali Zelomo andrõ, (ewali nifolose)
ira ha sambua dõdõ. (F. 2, 43; 4, 30; 3, 11).
13 Ba ata’u dánõ bõ’õ fefu,
orudu khõra, ba lasuno zui ira niha sato.
14 Ba ato sa nifa’anõ,
samati khõ Zo’aya, ato ndra matua ba ato ndra alawe, (F. 4, 4),
15 irege la’ohe baero baolayama
zofõkhõ, ba gaso ba ba heahea, ena’õ na mato samõsa na atõ zi gõna lumõ Wetero,
na so ia. (F. 19, 11. 12. Yoh. 14, 12).
16 Ba la’ondrasi gõi niha
sato, moroi ba mbanua si fasui Yeruzalema, la’ohe zofõkhõ, awõ nifakao mbekhu
si ra’iõ, ba ahori tefadõhõ. (F. 8, 7. Mar. 16, 17).
17 III. Ba maoso gere sebua ba awõnia fefu,
si faehu huku andrõ, sadukaio, mofõnu dõdõra. (F. 4, 1; 3, 6).
18 Lara’u zinenge, ba lakuru,
ba gurunga gumandru.
19 Ba ba zi bongi, ba ibokai
mbawandruhõ gurunga mala’ika Lowalangi, i’ohe baero ira ba imane: (F. 12, 7 b.
t.).
20 Mi’ae mi’oroma’õ ami ba
mi’ombakha’õ ba gosali ba niha sato daroma li fangorifi andrõ fefu. (Yoh. 6,
68; 17, 3).
21 Ba me no larongo da’õ, ba
mõi ira ba gosali, me moluo sibai, mamahaõ ira. Ba me so gere sebua ba awõnia,
ba lafakaoni’õ zalaŵa rafe sebua ba satua ba Ndraono Gizeraëli fefu, ba
lafatenge, ba wangai ya’ira.
22 Ba me mõi genoni, ba lõ
lasõndra ba gurunga. Ba lafuli ira, la’ombakha’õ,
23 lamane: Noa sa muhaogõ
wokusi kurunga, me soga, no so ba zinga mbawandruhõ zanaro, ba me no mabokai,
ba lõ niha bakha.
24 Ba me larongo niŵa’õra
andrõ kumandra ba gosali ba ira ere sebua, ba abu dõdõra, ba khõra andrõ, he
wisa da’õ dania.
25 Ba so zangombakha khõra:
Hiza, niha andrõ, nibe’emi ba gurunga, no so ba gosali, mamahaõ niha.
26 Ba mõi gumandra, awõ
genoni andrõ, lahalõ ira. Tenga ni’anõsõ’õ, ata’u sa ira niha sato, fa lõ latebu
kara ira. (F. 4, 21).
27 Ba la’ohe ira ba rafe sebua.
28 Ba isofu, khõra ere sebua,
imane: No mahaogõ wanguma’õ khõmi, bõi mamahaõ ami, wangombakha tõi andrõ, ba
hiza, anõnõ Yeruzalema famahaõmi mibe’e, ba edõna ami mi’ohe ba huluma ndro
niha andrõ. (F. 4, 18. Mat. 27, 25).
29 Ba latema linia Fetero ba
ira sinenge, lamane: Ni’o’õ khõ Lowalangi, moroi ba wolo’õda ba niha. (F. 4. 19
b. t.).
30 No isusugi Lowalangi ndra
tuada Yesu andrõ, nibunumi, nifanaŵa ba dõla geu. (F. 3, 13 b. t.; 10, 39).
31 Da’õ ni’alaŵa’õ Lowalangi
yaŵa, tangania kambõlõ, solohe ba sangorifi, ba wame’e famalalini era’era ba
Ndraono Gizeraëli, ba fangefa horõ. (F. 2, 33. 36).
32 Ba ya’aga zi so ba mbõrõ,
ba niŵa’õ andre, awõ Geheha ni’amoni’õ, nibe’e Lowalangi ba zolo’õ khõnia.
33 Ba me larongo da’õ, ba afõkhõ
sibai ba dõdõra, ba mamagõlõ ira, ba wamunu ya’ira. (F. 7, 54).
34 IV. Ba maoso zamõsa ba rafe sebua,
farizaio, Gamaliëli dõinia, samahaõ ba goroisa, ni’omasi’õ niha sato, iŵa’õ
lafofanõ baero ma’ifu niha andrõ. (F. 22, 3).
35 Ba imane khõra: He ya’ami,
Iraono Gizeraëli, mi’angelama, ba nilaumi ba niha andrõ.
36 Lõ ara na sa, ba maoso
Doida andrõ, sanguma’õ sebua ia, ba mõi awõnia niha, mato õfa ngaotu; ba no labunu
ia ba tefazawili fefu, ha wa’ato zi fao khõnia, ba tobali faya. (F. 21, 38).
37 Aefa da’õ, ba maoso Yuda
andrõ, banua Galilaia, me luo latanõ ba zura dõi niha, ba idõnisi niha, ba wolo’õ
khõnia; ba nibunu gõi da’õ, ba nifazawili fefu, ha wa’ato zolo’õ khõnia. (Luk.
2, 2).
38 Ba iada’e ba uŵa’õ khõmi:
Mibõhõli niha andrõ, ba bõi mitegu ira. Na moroi ba niha lala andrõ, awõ nilau
andrõ, ba si lõ fozu dania. (Mat. 15, 13).
39 Ba na moroi ba Lowalangi,
ba tebai mitenaŵa, fa bõi gõi samadaõ khõ Lowalangi ami. (Amaed. 21, 30. Yes.
8, 10. F. 23, 9).
40 Ba la’o’õ khõnia; ba humede
ira ba zinenge no mege, lafabõzi’õ, ba laŵa’õ khõra, bõi latõtõi dõi Yesu andrõ;
ba la’efa’õ ira. (F. 4, 17. 18).
41 Ba larõi sa’ae rafe sebua,
omuso dõdõra, me no tetehe khõra, la’o’aya ira, bõrõ dõi andrõ. (Mat. 5, 10—12.
Luk. 21, 17. Fet. I. 4, 13).
42 Ba lõ labato wamahaõ ba
fangombakha Yesu Keriso ba gosali ba ba nomo misa, ero ma’õkhõ. (Mar. 16, 15).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
6
I. Fanutuyu sondrorogõ si numana.
II. La’adugõ Zitefano niha Yehuda.
1 I. Ba me luo da’õ, me
tobali ato nifahaõ, ba tesao wekõkõkõkõ Ndrawa Heleni ba niha Heberaio, me te’ositengagõ
lakha mbanua khõra, ba dolotolo andrõ, sero ma’õkhõ. (F. 4, 35).
2 Ba lafalukha’õ nifahaõ
sato si felendrua, lamane: Lõ omasiga, marõi daroma li Lowalangi, ba we’amõi
ngoningoni ba wemanga. (F. 4, 33).
3 Ba mifaigi niha, ba khõmi,
ya’ami, ira talifusõ, dafitu, si sõkhi turia, si no fahõna Eheha ba fa’atutua,
nifataroda ba halõŵõ andrõ. (Tim. I. 3, 8 b. t.).
4 Ba lõ tebulõ ndra’aga ba
wangandrõ ba ba halõŵõ fangombakha taroma li. (F. 1, 14. Tim. I. 5, 17).
5 Ba omasi zato fefu niŵa’õ
andrõ, ba latutuyu Zitefano andrõ, niha si no fahõna famati ba Eheha ni’amoni’õ,
ba Filifo ba Ferokhoro ba Nikanoro ba Timo ba Faremena ba Nikola’o, si no mõi
banuara, banua Gandriokhia, (F. 8, 5; 21, 8),
6 la’ohe ira ba zinenge, ba
mangandrõ da’õ ba latufa hõgõra tanga. (F. 1, 23; 8, 15. 17. Tim. I. 4, 14; 5,
22).
7 Ba monõnõnõnõ li
Lowalangi, ba tobali ato sibai nifahaõ ba Yeruzalema, ato gõi gere, si faduhu tõdõ,
solõ’õ. (F. 12, 24. Rom. 1, 5).
8 II. Ba ifazõkhi gila’ila, awõ dandra sebua
ba niha, Sitefano, si no fahõna fa’ebua dõdõ ba fa’abõlõ.
9 Ba maoso õsa ono zekola
andrõ, sotõi sekola Liberitini ba banua Girene ba banua Alesandria ba ono
zekola zi otarai Gilikia ba Azia, fahuhuo ira khõ Zitefano. (F. 11, 20; 18,
24).
10 Ba tebai lalaŵa wa’atuatua
andrõ awõ Geheha khõnia, ba wahuhuosa. (Luk. 21, 15).
11 Awena lafawe’e niha, sanguma’õ:
No marongo, me itandraŵaisi Moze, awõ Lowalangi, da’e.
12 Ba la’o’ou niha sato, awõ
zatua, awõ zangila amakhoita. Ba maoso ira, lasõbi da’ionia, la’ohe ba rafe sebua,
13 ba la’asogõ zi so ba mbõrõ,
sofaya, sanguma’õ: Lõ ibatobato niha andre, wangosiwawõi naha ni’amoni’õ andrõ,
awõ goroisa. (Mat. 26, 59. F. 21, 28; 7, 48 b. t. Yer. 26, 11).
14 No marongo, me iŵa’õ: Idudugõ
dania naha andrõ Yesu andrõ, banua Nazareta, ba iwu’ai dania huku andrõ, nibe’e
Moze khõda. (Mat. 24, 2; 5, 17). Ba lanehegõ ia dozi sidadao ba rafe sebua, ba
hulõ mbawa mala’ika mbawania, wamaigira.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
7
I. Huhu Zitefano. II. Fa’amatenia.
1 I. Ba imane ere sebua:
Hadia, duhu, si manõ da’õ?
2 Ba imane Sitefano: He ya’ami,
ira talifusõ, ba ya’ami, ira ama, mifondrondrongo! No i’roma’õ ia Lowalangi lakhõmi
andrõ khõ duada Aberahamo, me so ia ba Mezofotamia, me lõ’õ na si mõi ia ba
Harana, (F. 22, 1),
3 imane khõnia: ”Heta’õ ba
danõmi ba ba dalifusõu ba ae ba danõ ni’oroma’õgu khõu dania.” (Moz. I. 11, 31;
12, 1 b. t.).
4 Ba iheta ia ba danõ
Galedaia, ba Harana so ia. Ba me no mate namania, ba iheta ia ba da’õ
Lowalangi, i’ohe ba danõ andre, ba zi so ami iada’e. (Yes. 24, 2. 3).
5 Ba lõ ibe’e khõnia ba da’e
tanõ ondrõita, mitou dania, sambalahe lõ’õ. Ba ifabu’u linia, ibe’e khõnia
dania, ba khõ ma’uwunia mitou; he ŵa’ae lõ ono na khõnia. (Moz. I. 12, 7).
6 Imane sa Lowalangi: ”Si
fatewu gana dania ma’uwumõ, ba danõ bõ’õ, ba la’osawuyu ira, ba lafakao, õfa
ngaotu fakhe. (Moz. I. 15, 13 b. t. Moz. II. 12, 40. Gal. 3, 17).
7 Ba uhuku dania soi andrõ,
ba zi mõi sawuyu ira, iŵa’õ Lowalangi; ba aefa da’õ ba aheta ira, ba lafosumange
ndra’õ ba danõ andre.” (Moz. II. 3, 12).
8 Ba no ibe’e khõnia wawu’usa
li famoto andrõ, ba mo’ono ia, Iza’aki andrõ, ba iboto, me no alua zi fitu
bongi; ba si manõ Giza’aki khõ Yakobo ba Yakobo ba wurugõ andrõ, sifelendrua.
(Moz. I. 17, 10 b. t.; 21, 2 b. t.; 25, 26; 35, 22 b. t.).
9 Ba afõkhõ dõdõ wurugõ
andrõ khõ Yosefo, ba la’amawa ba danõ Miserayi, ba itolo ia Lowalangi, (Moz. I.
37),
10 ba i’efa’õ ba zamakao ya’ia
fefu, ba ibe’e khõnia wa’ebua dõdõ ba fa’atuatua, fõna Wara’o, razo Miserayi,
ba ifataro kumandru ba danõ Miserayi ia Fara’o, ba barõ mbawania so zi samba
omo ndra Fara’o. (Moz. I. 32; 41, 37 b. t. Sin. 105, 21).
11 Ba so lofo ba danõ Miserayi
ma’asagõrõ, ba ba danõ Gana’ana ma’asagõrõ, famakao sebua, ba lõ lasõndra gõ
ira tuada. (Moz. I. 41, 54 b. t.).
12 Ba me no irongo Yakobo,
ba danõ Miserayi so wakhe, ba ifatenge ndra tuada, si fõfõna andrõ. (Moz. I.
42, 1 b. t.).
13 Ba me lafuli mõidania, ba
i’ombakha’õ ia Yosefo khõ ndra talifusõnia, ba terongo khõ Wara’o dalifusõ Yosefo
andrõ. (Moz. I. 45, 1; 4, 16).
14 Ba ifatenge Yosefo,
ifakaoni’õ namania Yakobo, awõ zoroiyomonia fefu fitu ngafulu a lima niha.
(Moz. I. 45, 9 b. t. 46, 27).
15 Ba mõi misi tou Yakobo,
ba danõ Miserayi, ba mate, ya’ia ba ira tuada. (Moz. I. 46, 1; 49, 33).
16 Ba la’ohe ira misi yaŵa,
ba Zikhema, labe’e ba lewatõ andrõ, ni’õli Gaberahamo khõ nono Hemori, ba Zikhema
firõ mbõli. (Moz. I. 50, 13; 23, 16. 17).
17 Ba itugu ahatõ mbu’u li
andrõ, nifabu’u Lowalangi khõ Gaberahamo, ba itugu tedou ira, tobali ato, ba
danõ Miserayi, (Moz. II. 1, 7 b. t.),
18 irege so razo bõ’õ ba danõ
Miserayi, si lõ mangila Yosefo.
19 Da’õ zangonekhesi ba
niwada, ifakao ndra tuada, ena’õ latibo’õ nonora, ena’õ bõi la’orifi. (Moz. II.
1, 10. 22. Moz. V. 26, 6).
20 Me luo da’õ tumbu Mose,
ba ono si sõkhi ia wamaigi Lowalangi, ba tõlu waŵa la’orifi ia ba nomo namania.
(Moz. II. 2, 2. Heb. 11, 23).
21 Ba me no latibo’õ ia, ba
ihalõ ia ono Wara’o alawe, ba i’e’ebua, ononia. (Moz. II. 2, 5—10).
22 Ba tefahaõ Moze ba ngawalõ
wa’atuatua Ndrawa Miserayi fefu, ba abõlõ ia ba huhuo ba ba nifazõkhi dangania.
23 Ba me no õfa wulu fakhe
ia, ba itõrõ tõdõnia wamaigi iwara, Iraono Gizeraëli. (Moz. II. 2, 11 b. t.).
24 Ba me i’ila nifakao, ba
zi lõ bõrõ, ba itolo, ilau mbalõ nifalangõgõ andrõ, ibunu Ndrawa Miserayi andrõ.
25 Ba iwai aboto ba dõdõ
niwara, i’efa’õ iratangania Lowalangi, ba lõ aboto ba dõdõra.
26 Ba mahemolu õ, ba so ia,
me fasoso ira, ba i’a’atulõ ira ena’õ, afu labato, imane: Si fatalifusõ ami,
hana wa mifakao nawõmi, ba zi lõ bõrõ? (Moz. II. 2, 13).
27 Ba ituli’õ ia samalangõgõ
awõnia no mege, imane: Ha niha zamataro ya’ugõ salaŵa ba sanguhuku, ba khõma?
28 Hadia, õbunu gõi ndra’o
ena’õ, si mane famunumõ Dawa Miserayi andrõ, no menewi?
29 Ba moloi Moze, ba niŵa’õnia
andrõ, ba tobali si fatewu ia ba danõ Midiano, mo’ono ia ba da’õ, ono matua,
dombua. (Moz. II. 2, 15 b. t.; 18, 3. 4).
30 Ba me no irugi õfa wulu
fakhe, ba i’oroma’õ ia khõnia mala’ika, ba danõ si mate ba gahe hili Zina’i, ba
holahola galitõ, ba ngafu ndroi. (Moz. II. 3, 2 b. t.).
31 Ba me i’ila da’õ Moze ba
ahõlihõli dõdõnia gangilata andrõ. Ba me i’ondrasi, ba wamaigi, ba humede Zo’aya,
imane:
32 ”Lowalangi ndra tuau ndra’odo,
Lowalangi ndra Aberahamo, Iza’aki, Yakobo.” Ba manizinizi Moze, ata’u ia
ifaigi. (Mat. 22, 32).
33 Ba imane khõnia So’aya:
”Heta mbadagahe ba gaheu: tanõ ni’amoni’õ sa danõ andrõ, ba zi so ndra’ugõ.
(Moz. II. 3, 5. Yos. 5, 15).
34 No ufaigi si bai wamakao
banuagu andrõ, si so ba danõ Miserayi, ba fangarõngarõra ba no urongo, ba no mõido
tou mangefa’õ ya’ira, ba aine sa, da’ufatenge ndra’ugõ ba danõ Miserayi.” (Moz.
II. 3, 7 b. t.).
35 Moze andrõ, ni’ositengagõra,
me lamane: Ha niha zamataro ya’ugõ salaŵa ba sanguhuku? Da’õ nifatenge
Lowalangi salaŵa ba sangefa’õ, nitolo tanga mala’ika, sangoroma’õ ya’ia khõnia,
ba ngafu ndroi andrõ. (Moz. II. 3, 19. 20. Yes. 63, 9—12).
36 Da’õ zamawu’a ya’ira,
wamazõkhi ila’ila ba tandra, ba danõ Miserayi ba ba nasi soyo ba ba danõ si
mate, õfa wulu fakhe wa’ara. (Moz. II. 7, 10 b. t.; 14, 21 b. t. Sin. 106, 21
b. t.).
37 Da’õ Moze andrõ, sanguma’õ
ba Ndraono Gizeraëli: ”I’asogõ khõmi Lowalangi zama’ele’õ, si mane ya’õ, talifusõmi.”
(Moz. V. 18, 15).
38 Da’õ zi so ba walukhata
andrõ, ba danõ si mate, awõ mala’ika andrõ, sihede khõnia, ba hili Zina’i, ba
awõ ndra tuada, ya’ia zanema taroma li sauri, ba wama’ema khõda; (Moz. II. 19,
3. 20. Moz. V. 32, 47);
39 ya’ia zi lõ edõna
lafondrondrongo li ira tuada; latimba ia, ba lõ aefa dõdõra ba danõ Miserayi,
(Moz. II. 16, 3),
40 wanguma’õ khõ Ga’aroni:
Fasõkhi khõda Lowalangi, sowaõwaõ fõnada. Lõ’õ sa ma’ila, hadia zi gõna Moze
andrõ, sangeheta ya’aga ba danõ Miserayi. (Moz. II. 32, 1 b. t.).
41 Ba lafazõkhi nono zaŵi,
me luo da’õ, ba labe’e zumange ba nadu andrõ, ba omuso dõdõra ba nifazõkhi
dangara andrõ. (Hes. 20, 7 b. t.).
42 Ba i’erogõ ira Lowalangi,
ilulu ira, ena’õ lafosumange zabõlõ mbanua si yaŵa; si mane nisura ba zura zama’ele’õ:
”Hadia, no mibe’e khõgu zumange nitaba ba sumange bõ’õ, si õfa wulu fakhe no,
ba danõ si mate, ya’ami Iraono Gizeraëli? (Rom. 1, 24 b. t. Moz. V. 17, 2 b. t.
Yer. 7, 23 b. t. Amos. 5, 25 b. t.).
43 Ba no mi’osa’õ nose Molokho
andrõ, awõ ndrõfi Lowalangi andrõ, Refano, famaedo andrõ, nifazõkhimi, ba
wangalulu khõnia. Ba ufawu’a ami, ba zi tambai Mbabilona u’ohe ami.” (Sal. I.
11, 7. Sal. II. 17, 6 b. t.).
44 No so khõ ndra tuada nose
wamaduhu’õ andrõ, ba danõ si mate; no la’o’õ niŵa’õ zihede khõ Moze, wamazõkhi ya’ia,
la’o’õ wamaedo andrõ ni’ilania. (Moz. II. 25, 9. 40; 26, 30).
45 La’ohe gõi ba danõ da’õ
ira tuada, me no latema, awõ Yosua, me lalaŵa niha baero andrõ, nitimba
Lowalangi fõna ndra tuada, irugi luo so Dawido, (Yos. 3, 14 b. t. Moz. II. 23,
29 b. t.; 34, 11),
46 si falukha fa’ebua dõdõ
Lowalangi. Ba i’andrõ, ena’õ na isõndra naha khõ Lowalangi Yakobo. (F. 13, 22.
Sam. I. 16, 12. Sin. 132, 5).
47 Ba Selomo zolau omo khõnia.
(Sal. I. 6).
48 Ba lõ i’onahia Fondrege
Zalaŵa nifazõkhi tanga niha; imane sama’ele’õ: (Sal. I. 8, 27 b. t.).
49 ”Dadaomagu zorugo ba
danedane gahegu danõ. Hadia nomo nilaumi khõgu? iŵa’õ So’aya, ba hadia naha
wolombase khõgu. (Yes. 66, 1. 2. Yer. 23, 24. Mat. 5, 34).
50 Tenga no tangagu zamazõkhi
da’e fefu?”
51 He ya’ami, sabe’e bõrõ du’i,
si lõ muboto tõdõ ba tõgi dalinga! Lõ aetu mamadaõ ami khõ Geheha ni’amoni’õ, hulõ
si mane ira tuami, si manõ gõi ami. (Moz. V. 9, 24; 10, 16. Yer. 6, 10; 9, 26).
52 Hezo zama’ele’õ, si lõ
lagohi ira tuami? Ba no labunu zangõhõnagõ mangombakha fa’aso zatulõ andrõ, ni’ami
bõli iada’e, nibunumi, (Nga’õt. II. 36, 16. Mat. 23, 31. 37),
53 ya’ami, si no manema
oroisa, nifa’ema mala’ika, ba si lõ molo’õ ya’ia. (Moz. II. 20. Yoh. 7, 19.
Heb. 2, 2. Gal. 3, 19).
54 II. Ba me larongo da’õ, ba afõkhõ sibai
ba dõdõra, ba lafatangi mbohara khõnia. (F. 5, 33).
55 Ba no fahõna khõnia
Geheha ni’amoni’õ, ba ifaõga hõrõnia ba zorugo, ba i’ila lakhõmi Lowalangi, awõ
Yesu, si so ba gambõlõ Lowalangi; (F. 6, 5. Mat. 26, 64)
56 ba imane: Hiza, teboka
zorugo, u’ila ba so ba gambõlõ Lowalangi Nono Niha. (Fet. I. 3, 22).
57 Ba mu’ao ira, ebua lira,
laduhõ dõgi dalingara, lahurufai ia, ha sara dõdõ,
58 ba latuli’õ baero mbanua,
ba latebu kara. Ba si so ba mbõrõ andrõ, ba labe’e samaigi nukhara nono matua,
sotõi Saulo. (Moz. V. 17, 7. F. 8, 1; 22, 20).
59 Ba latebu kara Zitefano;
ba mangandrõ ia, imane: He Yesu, So’aya, tema nosogu! (Sin. 31, 6. Luk. 23,
46).
60 Ba ibalõduhini tou danõ,
mu’ao ia, ebua linia: He So’aya, be’e aefa khõra horõ andre! Ba aefa iŵa’õ da’õ,
ba aetu noso. Ba omasi Zaulo, me labunu ia. (Mat. 5, 44. Luk. 23, 34. Yoh. 8,
51).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
8
I. Igohi mbanua Yesu Saulo.
II. Mõi ba Zamaria Wilifo. III. Simoni, sebua elemu. IV. Enoni razo, moroi ba
danõ Ndrawa saitõ.
1 I. Ba tobali lagohi sibai
mbanua Yesu ba Yeruzalema, me luo da’õ, ba oi lafazawili ira ba danõ Yudaia ba
ba danõ Zamaria, ba lõ fao zinenge. (F. 7, 58, 13. 9. Mat. 10, 23).
2 Ba lako’o Zitefano niha
sangata’ufi Lowalangi, ba la’e’esi sibai ia. (Moz. I. 50, 10).
3 Ba ifufu mbanua Yesu Saulo
andrõ, itõrõi nomo misa, isõbi ndra matua, awõ ndra alawe, ifabe’e’õ ba gurunga.
(F. 9, 1; 13, 31. Kor. I. 15, 9).
4 II. Ba ya’ira, si no muzaewe, ba latõrõi
danõ, la’ombakha’õ daroma li somuso dõdõ. (F. 11, 19).
5 Ba me irugi si tou mbanua
Zamaria Filifo, ba i’ombakha’õ khõra Keriso. (F. 6, 5).
6 Ba ha sara dõdõ niha
sato, wamondrongo niŵa’õ Wilifo, me larongo ba me la’ila dandra andrõ, nifazõkhinia.
7 Ato zaheta bekhu, si so
bekhu si ra’iõ, mu’ao ira, ebua li; ba ato zabe’e, si mate dambai, awõ zombuyumbuyu
tõla. (F. 5, 16).
8 Ba tobali fa’omuso dõdõ
sabõlõbõlõ ba mbanua andrõ.
9 III. Ba no tohõna ba mbanua andrõ niha,
sebua elemu, Simoni dõinia, ba tobali dõdõ Ndrawa Zamaria ibe’e, sebua ia iŵa’õ.
(F. 13, 6. 8).
10 Khõnia lafaigi fefu, he
iraono, ba he satua, lamane: Da’õ wa’abõlõ Lowalangi, niŵa’õ sebua ia.
11 Ba lafaigifaigi khõnia,
me no ara ahõlihõli dõdõra ibe’e, ba wakelemusania andrõ.
12 Ba me mamati ira khõ
Wilifo, sangombakha turia mbanua Lowalangi ba turia dõi Yesu Keriso, somuso dõdõ,
ba lafabayagõ’õ idanõ ira, ira matua ba ira alawe.
13 Ba Simoni andrõ gõi, ba
mamati, ba me no tebayagõ idanõ ia, ba lõ irõirõi Wilifo, ba i’ila dandra andrõ,
awõ wa’abõlõ andrõ, ba tobali dõdõnia.
14 Ba me larongo sinenge ba Yeruzalema,
la’o’õ li Lowalangi, ba Zamaria, ba lafatenge khõra Wetero ba Yohane.
15 Ba me larugi si tou, ba
mangandrõ ira, ba khõra andrõ, ena’õ tebe’e khõra Geheha ni’amoni’õ.
16 Lõ’õ manõ na si mõi ia khõra,
samõsa lõ sanema, ha fa no tebayagõ idanõ ira, ba dõi Yesu So’aya.
17 Awena latufa hõgõra
tanga, ba latema Geheha ni’amoni’õ. (F. 6, 6).
18 Ba me i’ila Simoni, tebe’e
Geheha, na latufa ira tanga sinenge, ba i’ohe khõra gana’a,
19 imane: Mibe’e khõgu gõi
wa’abõlõ andrõ, ena’õ na itema Geheha ni’amoni’õ nitufagu tanga.
20 Imane khõnia Fetero: Yamõi
ba wa’atekiko gana’au, awõ ndra’ugõ! me õwai ana’a mbõli mbuala Lowalangi andrõ!
(Mat. 10, 8).
21 Lõ urakhau ba lõ sinemau
ba daroma li andrõ; lõ’õ sa atulõ dõdõu fõna Lowalangi. (Neh. 2, 20).
22 Andrõ falalini gera’erau,
erogõ golalõŵau andrõ, ba andrõ khõ Zo’aya, ma atõ i’efa’õ khõu gera’era dõdõu,
si lõ sõkhi andrõ.
23 Oroma sa khõgu, wa no fahõna
ba dõdõu gawõkhu safeto, ba no ibõbõ ndra’ugõ si lõ atulõ. (Moz. V. 29, 18).
24 Ba itema linia Simoni,
imane: Mi’andrõ khõ Zo’aya, salahigu, ena’õ lõ itõrõ ndra’o niŵa’õmi andrõ fefu.
(Moz. II. 10, 17. Fam. I. 12, 19).
25 Ba ya’ira, me no lafaduhu’õ
li Zo’aya, me no la’ombakha’õ, ba lafuli ira ba Yeruzalema, ba la’oya’õ banua
Ndrawa Zamaria, wanuriagõ turia somuso dõdõ.
26 IV. Ba muhede mala’ika Zo’aya khõ
Wilifo, imane: Faoso, ae miraya, ba lala andrõ, si otarai Yeruzalema, saekhu ba
Gasa, sanõrõ tanõ si mate.
27 Ba maoso ia, mõi ia. Ba
hiza niha, Dawa Gaitiofia, salaŵa, mandru yomo, khõ Kandrake, razo Ndrawa
Gaitiofia, ira alawe, nibe’e barõ mbawa ana’a razo fefu; no mõi ia mangandrõ ba
Yeruzalema. (Sal. I. 8, 41. Sef. 3, 10. Yoh. 12, 20).
28 Ba mangawuli ia, dumadao
ia ba guretania, mamaso sura Yesaya, sama’ele’õ andrõ.
29 Ba imane Eheha khõ
Wilifo: Ondrasi gureta andrõ, ba bõi rõirõi ia.
30 Ba fagohi Wilifo, i’ondrasi
ba irongo, mamaso sura Yesaya, sama’ele’õ, niha andrõ, ba imane: Hadia, aboto gõi
ba dõdõu nibasomõ?
31 Ba imane: He uwisa sa, na
lõ samobawa lala khõgu? Ba i’andrõ khõ Wilifo, mõi ia yaŵa mudadao ba ngainia.
32 Ba si mané ba zura andrõ,
nibasonia: ”Hulõ mibiribiri te’ohe ia ba wanaba ya’ia, ba hulõ nono mbiribiri,
si lõ hedehede ba danga zoguti bunia, si manõ gõi wa lõ hedehedenia. (Yes. 53,
7. 8).
33 Ba wa’ide’idenia te’etu’õ
wanguhuku ya’ia; ha niha zanutunõ nga’õtõnia? teheta sa ba guli danõ nosonia.”
34 Ba itema li mandru andrõ,
imane khõ Wilifo: U’andrõ khõu, ha niha nitõrõ li zama’ele’õ andrõ, wanguma’õ
da’õ? hadia, ya’ia, hadia niha bõ’õ?
35 Ba muhede Wilifo, i’otarai
zura da’õ, ituriagõ khõnia duria somuso dõdõ andrõ, khõ Yesu. (Kor. I. 15, 3 b.
t.).
36 Ba me latõrõ lala, ba larugi
nidanõ, ba imane mandru andrõ: Hiza nidanõ! Hadia wanenaŵa, na tebayagõ idanõ
ndra’o? (F. 10, 47).
37 Ba imane Filifo: Na ahori
dõdõu wamati, ba tola. Itema linia, imane khõnia: Mamati ndra’o Ono Lowalangi Yesu
Keriso andrõ. (Mar. 16, 16. Mat. 16, 16).
38 Ba iŵa’õ labadugõ gureta,
ba mõi ira tou, ba nidanõ, darua ira, Filifo mandru andrõ, ba ibayagõ idanõ ia
Filifo.
39 Ba me no mõi ira miyaŵa
moroi ba nidanõ, ba iheta Wilifo Eheha Zo’aya, ba lõ’õ sa’ae i’ila ia mandru
andrõ; omuso sa dõdõnia, ba wanõrõ lalania. (Sal. I. 18, 12).
40 Ba ba Gasoto tesõndra
Wilifo, ba itõrõi danõ wanuriagõ turia somuso dõdõ andrõ, idozigõ banua, irugi
Kaizaria. (F. 21, 8. 9).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
9
I.
Famalalini era’era Zaulo. II. Ifadõhõ wõkhõ Fetero, ba III. isusugi Dabita.
1 I. Ba lõ’õ na
tebato wa’omasi Zaulo, ifeta’u nifahaõ Zo’aya ba ibunu; mõi ia khõ ndra ere sebua,
(F. 8, 3), (A. 2—9: F. 22, 4—10; 26, 9—18.)
2 i’andrõ khõnia zura,
nibe’e ba Ndramaseko ba zekola, ena’õ ibõbõ na falukha ia zolo’õ huku da’õ, ira
matua ba ira alawe, ba i’ohe ba Yeruzalema.
3 Ba ba wofanõ, me
ahatõ ia ba Ndramaseko, ba i’ozumagõ ifasui ia haga, moroi si yaŵa ba mbanua.
4 Ba alau tou ia
ba danõ, ba irongo li, imane khõnia: He Saulo! he Saulo! hana wa õgohido? (Mat.
25, 40. 45. Luk. 22, 31).
5 Ba imane: He So’aya,
ha niha ndra’ugõ? Ba imane: Yesu ndra’o, nigohiu. (Kor. I. 15, 8).
6 Ba faoso ba ae
ba mbanua andrõ, ba laŵa’õ khõu he õwisa. (F. 2, 37).
7 Ba labadugõ ira
niha andrõ, awõnia ba lala, lõ hedehede; larongo sa li andrõ, ba lõ oroma khõra
niha. (F. 22, 9).
8 Ba maoso Zaulo
moroi ba danõ, ba me ifehaga ia, ba lõ i’ila hadia ia; ba la’ohe dangania, lafasao
ia ba Ndramaseko.
9 Ba tõlu bongi lõ
i’ila niha, lõ manga ia ba lõ ibadu nidanõ. (A. 10—19; F. 22, 12—16.)
10 Ba so ba
Ndramaseko nifahaõ, Anania dõinia, ba imane ba da’õ So’aya, ba gangilata: He
Anania! Ba imane: Ya’e ndra’o, Tua!
11 Ba imane khõnia
So’aya: Faoso, ae ba newali andrõ, nifotõi ”sadõlõ” ba sofu zotõi Saulo andrõ,
banua Dareso, ba nomo Yuda. Hiza sa, mangandrõ ia, (F. 21, 39),
12 ba no i’ila
niha, sotõi Anania, si mõi khõnia yomo, sanufa hõgõnia tanga, ena’õ ifuli i’ila
niha.
13 Ba itema linia
Anania, imane: He Tua, no ato zangombakha niha andrõ, nirongogu, i’abõlõgõ
wamakao ni’amoni’õ andrõ khõu, ba Yeruzalema, laŵa’õ.
14 Ba ba da’e, ba
no latehe khõnia ere sebua, tola ibõbõ dozi si angarõfi li tõimõ.
15 Ba imane khõnia
So’aya: Ae’e, me no fakake nituyu da’õ khõgu, ba wolohe ba niha baero tõigu ba
ba zalaŵa ba ba Ndraono Gizeraëli. (F. 3, 2; 22, 21; 26, 2; 27, 24. Rom. 1, 1.
5. Tim. I. 2, 7).
16 U’oroma’õ sa khõnia,
ha wa’oya zi lõ tola lõ gõna ia famakao, bõrõ dõigu andrõ. (F. 20, 23. Kor. II.
11, 23 b. t. Tim. II. 3, 11).
17 Ba mõi Ganania,
mõi ia yomo ba nomo andrõ, itufa hõgõ Zaulo tangania, imane: He talifusõgu Saulo,
So’aya zamatenge ya’o, Yesu, sangoroma’õ ya’ia khõu, ba lala nitõrõu, ena’õ ifuli
õ’ila niha, ba ena’õ tehõna khõu Geheha ni’amoni’õ (F. 8, 17).
18 Ba i’anema’õ abo’a
ba hõrõnia zi hulõ hunahuna, ba ifuli i’ila niha; ba maoso ia, ifabayagõ’õ idanõ
ia, ba i’ā gõnia, fangabe’enia.
19 Ba so ia ma’ifu
ba da’õ ba Ndramaseko, awõ ndra nifahaõ.
20 Ba i’anema’õ i’ombakha’õ
Keriso, ba zekola, wa ono Lowalangi da’õ.
21 Ba tobali dõdõ
dozi samondrongo da’õ, ba lamane: Tenga da’õ zamakiko no, ba Yeruzalema si
angarõfi li tõi andrõ, ba si mõi ba da’e, ba wamõbõ ya’ira ba ba wolohe ya’ira khõ
ndra ere sebua? (Gal. 1, 13).
22 Ba itugu abõlõ
na Zaulo, fawuka dõdõ niha Yehuda, si fatewu ba Ndramaseko, ibe’e, wama’ele’õ,
wa Keriso Yesu. (F. 18, 28. Yoh. 4, 42).
23 Ba me no ara ma’ifu,
ba mamagõlõ niha Yehuda, ba wamunu ya’ia. (F. 23, 12).
24 Ba irongo Saulo
dõdõra andrõ. Ba manaro gõi ira ba mbawa gõli, bongi ma’õkhõ, ba wamunu ya’ia.
(Kor. II. 11, 32 b. t.).
25 Ba latolo ia
nifahaõnia ba zi bongi, ladada baero gõli, ba ragaraga.
26 Ba me no irugi Yeruzalema,
ba itandraigõ ifaogõ ia khõ ndra nifahaõ, ba a’oi ata’u ira, lõ faduhu dõdõra,
wa no nifahaõ ia. (Gal. 1, 18 b. t.).
27 Ba itolo ia
Baranaba, i’ohe khõ ndra sinenge, idunõdunõ khõra, he wisa wangilania So’aya ba
lala, awõ wa no muhede khõnia, ba he wisa wamahaõnia, wangombakha tõi Yesu, ba
Ndramaseko, wa lõ aiwõ ia. (F. 4, 36).
28 Ba faofao ia khõra,
ba Yeruzalema, heza mõi ira, ba lõ aiwõ ia, wamahaõ, wangombakha tõi Zo’aya.
(F. 22, 17 b. t.).
29 Ba muhede ia gõi
ba Ndrawa Heleni, fahuhuo ira, ba ya’ira, ba la’alui wamunu ya’ia.
30 Ba me larongo da’õ
talifusõ, ba la’ohe ia misi tou ba Kaizaria, ba lafatenge ba Dareso. (F. 11,
25).
31 Ba ohahau dõdõ
mbanua Yesu, ba danõ Yudaia ma’asagõrõ, awõ ba Zamaria, itugu aro ira, ba latõrõ
lala Zo’aya, la’ata’ufi ia, ba fahõna khõra wondrara dõdõ khõ Geheha ni’amoni’õ.
(Yud. 20. Yoh. 14, 16).
32 II. Ba me itõrõi
ira Fetero, ba tobali irugi gõi si tou, ni’amoni’õ, banua Lida. (F. 8,
14).
33 Ba falukha ia ba
da’õ niha, Ainea dõinia, si no meŵalu fakhe fa’ara tou ba zalo manõ, si mate
dambai.
34 Ba imane khõnia
Fetero: He Ainea! Ifadõhõ wõkhõu Yesu Keriso; faoso, ba ya’ugõ mamazõkhi naha
wemõrõ khõu. Ba i’anema’õ maoso. (F. 3, 6. Mat. 9, 6).
35 Ba oi la’ila ia
banua Lida fefu ba banua Zarona, ba la’o’õ khõ Zo’aya. (Yes. 35, 2).
36 III. Ba so ba Yofe
nifahaõ, ira alawe, Tabita dõinia, Doreka (nago), na la’ali, si no fahõna buabua
si sõkhi, ba oya ibe’e ame’ela ba zi numana. (F. 10, 2).
37 Ba tobali, me luo
da’õ, ba mofõkhõ ia ba mate. Ba lafemondri ia, ba labe’e ba mbate’e ba zi sagõtõ.
38 Ba me no ahatõ
ba Yofe Lida andrõ, ba me no larongo ira nifahaõ, so ba da’õ Wetero, ba
lafatenge khõnia niha, darua, sangandrõ khõnia: Bõi aragõ we’amõi khõma.
39 Ba maoso Wetero,
mõi ia awõra. Ba me irugi, ba la’ohe ia ba zi sagõtõ, ba la’ondrasi ia fefu lakha
mbanua, mege’ege ira, ba la’oroma’õ khõnia nukha andrõ, awo lembe, nifazõkhi
Doreka andrõ, me so ia khõra.
40 Ba ifofanõ ira
baero fefu Fetero, ibalõduhini tou zalo, mangandrõ; ba ibali’õ ia ba mboto zi
mate andrõ, imane: Faoso, Tabita! Ba ifehaga ia, ba me i’ila Wetero, ba mudadao
ia. (Mar. 5, 40. 41. Sal. I. 17, 19 b. t.).
41 Ba i’oro’õ khõnia
danga, ifazizio. Ba humede ia ba ni’amoni’õ ba ba lakha mbanua andrõ, ba i’oroma’õ
khõra, no auri.
42 Ba terongo ba
mbanua Yofe, fefu, ba ato zamati khõ Zo’aya. (Yoh. 10, 42).
43 Ba ara Wetero ba
Yofe, tome Zimoni tuka guli zaŵi.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
10
Folo’õ gumandra Konelio andrõ.
1 Ba so ba Kaizaria niha,
Konelio dõinia, kumandra zaradadu Gitalia andrõ; (Mat. 8, 5),
2 niha satulõ tõdõ, sangata’ufi
Lowalangi, awõ zoroiyomonia fefu; oya ibe’e ba zi numana ame’ela, ba si lõ
mamalõmalõ wangandrõnia khõ Lowalangi. (Sin. 112, 9. Luk. 7, 5).
3 Ba i’ila ba gangilata,
oroma sibai, mala’ika Lowalangi, si mõi yomo khõnia, so labõzi tõlu, imane khõnia:
He Konelio! (Luk. 1, 22).
4 Ba itõngõ, ata’u ia,
imane: Hadia da’õ, Tua? Ba imane khõnia: No itõrõ tõdõ Lowalangi, si yaŵa,
wangandrõu ba ame’elamõ andrõ. (Luk. 1, 12. 29. Sin. 141, 2).
5 Ba iada’e, ba fatenge
niha ba Yofe, ba fakaoni’õ Zimoni andrõ,
6 nifotõi Fetero; no mõi ia
tome khõ Zimoni andrõ, tuka guli zaŵi, ba mbewe nasi so nomonia. (F. 9, 43; 11,
14).
7 Ba me no mofanõ mala’ika
andrõ, sihede khõnia, ba humede ia ba zawuyunia, darua, ba ba zaradadu samõsa,
sangata’ufi Lowalangi,
8 ngoningoninia, ba me no
idunõdunõ khõra fefu hadia ia, ba ifatenge ira ba Yofe.
9 Ba sara wongi, me so ira
ba lala, me ahatõ sa’ae ira ba mbanua, ba mõi yaŵa Wetero ba zi sagõtõ,
mangandrõ, so laluo. (Dan. 6, 10).
10 Ba olofo ia, omasi ia
manga. Ba me la’asiwai gõnia, ba abeta nosonia. (F. 11, 5 b. t.; 22, 17).
11 Ba i’ila, teboka mbanua
si yaŵa, ba numalõ mitou nahia, hulõ lembe sebolo, nifotaŵitaŵi fatalinga si õfa,
wanada ya’ia ba guli danõ.
12 So bakha fefu ngawalõ
zaliŵaliŵa ba danõ, si õfa ahe, ba fefu ngawalõ guõkuõ ba danõ, ba fefu ngawalõ
wofo ba dalu mbanua.
13 Ba so zihede khõnia,
imane: Faoso, Fetero, taba ba ā!
14 Ba imane Fetero: Ai,
tebai Tua, me lõ urai u’ā zi lõ sõkhi, awõ zi ra’iõ. (Moz. III. 11, 4 b. t.).
15 Ba imane zui khõnia
sihede andrõ: Bõi bali si lõ sõkhi nihaogõ Lowalangi. (Mat. 15, 11. Tim. I. 4,
5).
16 Ba medõlu zi manõ, ba i’anema’õ
tedõni miyaŵa ba mbanua si yaŵa nahia andrõ.
17 Ba me ibusi tõdõ Fetero,
hadia gangilata andrõ, ni’ilania, ba hiza, ba no so tou niha andrõ, nifatenge
Konelio, no lasofu nomo Zimoni.
18 Ba mu’ao ira, lasofu, na
so ba da’õ tome Zimoni, nifotõi Fetero.
19 Ba me ifatoutou na tõdõnia
Fetero gangilata andrõ, ba imane Eheha khõnia: Hiza niha, sangalui ya’ugõ, (F.
8, 29),
20 ba faoso, ae tou, ba ae
awõra, bõi manufa dõdõu, me no ya’o zamatenge ya’ira. (F. 15, 7).
21 Ba mõi tou Wetero, i’ondrasi
niha andrõ, imane: Hiza, ya’odo ni’aluimi. Hadia mbõrõ, wa so ami?
22 Ba lamane: Konelio andrõ,
kumandra, niha satulõ tõdõ, sangata’ufi Lowalangi, si sõkhi turia gõi ba niha Yehuda
fefu; no ifaŵa’õgõ khõnia Lowalangi ba mala’ika ni’amoni’õ, ifakaoni’õ ndra’ugõ
ba nomonia, ba wamondrondrongo niŵa’õu.
23 Ba i’ohe ira yomo, ibe’e
gõra. Ba sara wongi, ba mõi ia, fao ia khõra: ba mõi awõnia dalifusõ õsa, banua
Yofe. (F. 11, 12).
24 Ba mahemolu õ, ba larugi
Kaizaria. Ba no ibalobaloi ira Konelio, no ikaoni zahatõ khõnia, awõ zabõlõ fahuwu
khõnia.
25 Ba me mõi yomo Wetero, ba
ifaondragõ ia Konelio, ituhi danõ fõnania, mangalulu.
26 Ba ifaoso Fetero, imane:
Faoso! niha gõi ndra’odo. (F. 14, 15. Fam. 19, 10; 22, 8. 9).
27 Ba fahuhuo ira, mõi ira yomo,
ba i’ila zato, si no so ba da’õ, Fetero.
28 Ba imane khõra: Mi’ila, lõ
tõla ba niha Yehuda, orudu ia ba niha bõ’õ, ba lõ tola mõi ia khõra; ba khõgu,
ba no i’oroma’õ Lowalangi, bõi uŵa’õ, si lõ sõkhi, ba ma si ra’iõ niha, gofu ha
niha ia. (F. 11, 3. Yoh. 18, 28).
29 Andrõ gõi lõ ufadaõ we’amõi,
me lafakaoni’õ ndra’odo. Usofu iada’e, hadia mbõrõ, wa no mifakaoni’õ ndra’o?
30 Ba imane Konelio: Õfa
bongi ma’õkhõ, me mangandrõ ndra’o, yomo ba da’e khõgu, me labõzi tõlu, ba hiza
niha, si so fõnagu, sobaru sihaga, (F. 1, 10),
31 ba imane: He Konelio! No
tefondrondrongo wangandrõu ba no itõrõ tõdõ Lowalangi game’elamõ andrõ.
32 Andrõ fatenge ba Yofe, ba
fakaoni’õ Zimoni andrõ, nifotõi Fetero; no mõi ia tome ba nomo Zimoni, tuka guli
zaŵi, ba mbewe nasi.
33 Ba u’anema’õ ufatenge khõu,
ba sõkhi me no so ndra’ugõ. Ba no soga fefu iada’e, fõna Lowalangi, ba
wamondrondrongo fefu niŵa’õ Zo’aya khõu.
34 Ba humede Wetero, imane:
Awena si ndruhu aboto ba dõdõgu, lõ ifaigi mbawa niha Lowalangi, (Moz. V. 10,
17. Sam. I. 16, 7),
35 dozi sa, ha soi ira,
sangata’ufi ya ia, solau satulõ, da’õ zomasi ia. (F. 2, 39; 15, 9. Yes. 56, 6.
7).
36 Da’õ daroma li andrõ,
nifa’ohe’õnia ba Ndraono Gizeraëli, wamaturiagõ’õ fa’ohahau dõdõ khõ Yesu
Keriso, no da’õ Zo’aya niha fefu. (F. 13, 26. 46. Yes. 52, 7. Efes. 2, 14 b. t.
Fil. 1, 11).
37 No mirongo duria andrõ,
ba danõ Yudaia ma’asagõrõ, si bõrõgõ ba Galilaia, me no aefa wamayagõ idanõ
andrõ, ni’ombakha’õ Yohane; (Mat. 4, 12 b. t. Mar. 1, 1 b. t.),
38 Yesu andrõ, banua
Nazareta, fombayoini Lowalangi ya’ia, Eheha ni’amoni’õ ba fa’abõlõ, sanõrõi tanõ,
wanolo niha ba famadõhõ fõkhõ nifakao Gafõkha fefu, me no itolo ia Lowalangi.
(F. 2, 22. Luk. 4, 14. 18. Mat. 9, 35. Yoh. 3, 2).
39 Ba ya’aga zi so ba mbõrõ
ba nilaunia fefu, he ba danõ niha Yehuda, ba he ba Yeruzalema, ba no lataŵi ia
ba dõla geu, no labunu. (F. 1, 8; 2, 23; 3, 15. Luk. 23, 33. Fet. I. 2, 24).
40 Da’õ nisusugi Lowalangi,
me no aefa zi dua wongi, ba no ibe’e oroma ia. (Mat. 28, 6),
41 tenga ba niha sato, ha ba
zamaduhu’õ andrõ, nihõnagõ Lowalangi wanutuyu ya’ira, khõma, si no orudu manga khõnia,
zi no mamadu idanõ awõnia, me no aefa maoso ia moroi ba ngai zi mate. (F. 13,
31. Yoh. 15, 27. Luk. 24, 43. Mat. 26, 29).
42 Ba no iŵa’õ khõma
wangombakha ba niha andre ba famaduhu’õ, wa da’õ nihonogõi Lowalangi sanguhuku
niha sauri awõ zi no mate. (F. 17, 31. Yoh. 5, 22).
43 Ya’ia nifaduhu’õ zama’ele’õ,
fefu, wa ba dõinia lasõndra wameta horõ dozi si faduhu tõdõ khõnia. (F. 4, 12. Yes.
53, 11. Yer. 31, 34. Dan. 9, 24. Rom. 3, 21 b. t.).
44 Ba lõ’õ na saetu wehede
andrõ, ba aekhu Geheha ni’amoni’õ ba zamondrongo taroma li andrõ fefu, (F. 11,
15).
45 Ba tobali dõdõ zamati
niboto, fefu, ha wa’ato ira, zi no fao khõ Wetero, we’amõi, me telau gõi ba
niha baero game’ela andrõ, Eheha ni’amoni’õ. (F. 2, 17. 38).
46 Larongo sa’ae, molau li bõ’õ
ira ba lasuno Lowalangi. Ba imane Fetero: Hadia, tola tatenaŵa nidanõ, fa bõi
tebayagõ idanõ da’e, si no manema Eheha ni’amoni’õ, si mane ya’aga? (F. 2, 4;
19, 6).
47 Ba iŵa’õ khõra lafabayagõ’õ
idanõ ira, ba dõi Yesu Keriso. Ba la’andrõ khõnia, ena’õ i’aragõ ia ma’ifu khõra.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
11
I. Ibu’a ba hulunia Fetero,
me no ifa’amõi banua Yesu niha baero. II. Si fõfõna molo’õ ba Gandriokhia. III.
Agabo.
1 I. Ba larongo sinenge ba
talifusõ, ba Yudaia misa, la’o’õ gõi li Lowalangi niha baero. (F. 10, 44 b. t.
Efes. 3, 1 b. t.).
2 Ba me so moroi si tou
Wetero, me mõi ba Yeruzalema,
3 ba lategu ia niboto,
lamane: No mõi’õ ba niha si lõ muboto, no orudu manga ndra’ugõ khõra. (F. 10,
28).
4 Ba ibõrõtaigõ Fetero,
izarazara wanutunõ khõra, imane:
5 Sodo ba Yofe, mangandrõ
ndra’o; ba u’ila, me abeta nosogu, gangilata, nahia silalõ mitou, hulõ lembe
sebolo, nifotaŵitaŵi fatalinga si õfa, wanada ya’ia moroi ba mbanua si yaŵa, ba
irugi ndra’odo. (F. 10, 9 b. t.).
6 Ba utõngõ, ufaigifaigi,
ba u’ila bakha zaliŵaliŵa ba danõ, si õfa ahe, awõ gutu ndru’u si fara’u ba kuõkuõ
ba fofo ba dalu mbanua.
7 Ba urongo gõi li, imane khõgu:
Faoso Fetero, taba ba ā!
8 Ba umane: Ai tebai, Tua,
me lõ irai itõrõ mbawagu si lõ sõkhi ba si ra’iõ.
9 Ba itema zui ligu sihede
andrõ, moroi ba mbanua si yaŵa, imane: Bõi bali si lõ sõkhi nihaogõ Lowalangi.
10 Ba medõlu zi manõ, ba tedõni
zui miyaŵa, ba mbanua si yaŵa, fefu.
11 Ba hiza, ba da’õ sibai so
baolayama nomo andrõ, ba zi soga, niha andrõ, nifatenge khõgu, moroi ba
Kaizaria.
12 Ba iŵa’õ khõgu Eheha, mõido
awõra, bõi manufa dõdõgu. Ba mõi gõi awõgu dalifusõ, si daõnõ andre, ba mõiga yomo
ba nomo niha andrõ. (F. 10, 23).
13 Ba i’ombakha’õ khõma, he
wisa wangilania mala’ika andrõ, yomo khõnia, sanguma’õ: Fatenge ba Yofe, ba
fakaoni’õ Zimoni andrõ, nifotõi Fetero,
14 da’õ zanguma’õ khõu
taroma li, fangorifiu, ba fangorifi zoroiyomou fefu. (F. 10, 6; 16, 30. 31).
15 Ba me ubõrõtaigõ fahuhuo,
ba aekhu Geheha ni’amoni’õ ba khõra, si mane ba khõda gõi, ba mbõrõta. (F. 10,
44).
16 Ba itõrõ tõdõgu niŵa’õ Zo’aya,
me imane: ”Idanõ nibayagõ Yohane, ba ya’ami, ba nibayagõ Eheha ni’amoni’õ.” (F.
1, 5).
17 Ba na faoma game’ela,
nibe’e Lowalangi khõra nibe’enia khõda, samati khõ Zo’aya ya’ita, Yesu Keriso,
ba ha niha ndra’o? Hadia tola utenaŵa Lowalangi? (F. 17, 47).
18 Ba me larongo da’õ, ba lõ
hedehedera, ba lasuno Lowalangi, lamane: Ba noa sa ibe’e ba niha baero gõi
Lowalangi wamalalini era’era ba wangorifi. (F. 5, 31).
19 II. Ba latõrõi danõ si no musaewe andrõ,
moroi ba wamakao andrõ, si no tesao ba khõ Zitefano, irugi danõ Wõnikia ba
Kifero ba Andriokhia, ba lõ la’ombakha’õ daroma li Loŵalangi, gofu ha khõ, ha
ba niha Yehuda. (F. 8, 1. 4).
20 Ba so õsa ba khõra, Dawa
Gifero ba banua Girene, da’õ zangombakha ba Ndrawa Heleni gõi, me larugi
Gandriokhia, laturiagõ khõra Yesu, So’aya. (F. 8, 35).
21 Ba itolo ira tanga Zo’aya,
ba ato zi faduhu tõdõ, la’o’õ khõ Zo’aya. (F. 2, 47).
22 Ba terongo duria andrõ khõra,
ba dõgi dalinga mbanua Yesu ba Yeruzalema, ba lafatenge Mbaranaba, ba Gandriokhia.
(F. 9, 27).
23 Ba me irugi, me i’ila wa’ebua
dõdõ Lowalangi andrõ, ba omuso dõdõnia, ba ifarou dõdõra fefu, ena’õ na la’aro’õ
dõdõ wangiagõ khõ Zo’aya, (F. 13, 43),
24 me no niha si sõkhi ia ba
me no fahõna khõnia Geheha ni’amoni’õ, awõ wamati. Ba ato niha si tefabõbõ khõ
Zo’aya. (F. 6, 5).
25 Ba mõi ia ba Dareso, ba
wangalui Saulo andrõ, ba me no isõndra, ba i’ohe ba Gandriokhia. (Gal. 2, 11 b.
t.).
26 Ba tobali dõfi wa’ara falukhalukha
ira ba mbanua andrõ, ba ato nifahaõra niha, ba ba Gandriokhia mbõrõta, wa labe’e
tõi nifahaõ niha Keriso. (F. 26, 28. Fet. I. 4, 16).
27 III. Ba me luo da’õ, ba mõi misi tou ba
Gandriokhia zama’ele’õ moroi ba Yeruzalema. (F. 13, 1. Efes. 4, 11).
28 Ba maoso zi samõsa da’õ,
Agabo dõinia, ifa’ele’õ moroi ba Geheha lofo sebua, si so dania ba guli danõ ma’asagõrõ;
salua me luo Kaizaro Kalaudio. (F. 21, 10).
29 Ba lahonogõi ira nifahaõ
fefu, lafa’ohe’õ dolotolo ba dalifusõ ba Yudaia, ebua labe’e sebua ana’a. (Rom.
15, 25. 26).
30 Ba alua gõi lafa’ohe’õ khõ
zatua, Baranaba ba Saulo zolohe. (F. 12, 25).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
12
I. Labunu Yakobo. II. Lakuru
Wetero ba te’efa’õ. III. Fa’amate Herode.
1 I. Me luo da’õ ibabaya õsa,
mbanua Yesu, razo, Herode, ba wamakao ya’ira. (F. 4, 3. Luk. 21, 12).
2 Ba ibunu si’õli Yakobo,
talifusõ Yohane. (Mat. 4, 21).
3 II. Ba me i’ila omasi niha Yehuda, ba
itohugõ, ifara’u’õ Wetero gõi. (Ba baŵa roti si lõ mu’aisõni). (Mar. 14, 1).
4 Ba me no ifara’u’õ, ba
ifabe’e’õ ba gurunga, ibe’e ba danga zaradadu si mendrõfa wa daõfa, ba wanaro ya’ia,
edõna ifa’ele’õ ba niha sato, na aefa wasa.
5 Ba latarogõ sa’ae Wetero
ba gurunga. Ba mangandrõ khõ Lowalangi mbanua, ba khõnia, moroi si’aikõ ba dõdõra.
(Efes. 6, 18 b. t.).
6 Ba me ifa’ele’õ ena’õ
Herode, ba ba gotalua zaradadu si darua mõrõ Wetero, ba zi bongi andrõ, dua
rozi rate mbilagunia, ba so zanaro ba ngai mbawandruhõ gurunga.
7 Ba hiza, so mala’ika Zo’aya,
ba so haga, sihaga ba mbate’e andrõ. Ba ibõzi ngai Wetero, isusugi, imane:
Faoso, aliogõ! Ba atoru mbilagu ba dangania. (F. 5, 19; 27, 23).
8 Ba imane khõnia mala’ika
andrõ: Amõbõ talu ba amadagahe mbadagahemõ! Ba i’o’õ da’õ. Ba imane khõnia:
Amaru mbarumõ sebua, ba o’õ ndra’o!
9 Ba mõi ia baero, i’o’õ, lõ
i’ila wa si duhu nilau mala’ika andrõ, iwai sa angilata ni’ilania.
10 Ba me no latõrõ naha
zanaro, si fõfõna larugi, awõ naha wanete da’õ, ba larugi mbawandruhõ si’õli
andrõ, lala ba newali, ba teboka manõ da’õ fõnara; ba mõi ira baero, latõrõ
newali si sara, ba i’anema’õ iheta ia khõnia mala’ika andrõ.
11 Ba imane Fetero, me i’era’era
tõdõnia: Awena u’ila, si ndruhundruhu, no ifatenge mala’ikania So’aya, ba no i’efa’õ
ndra’o ba danga Herode ba ba nibalobaloi niha Yehuda fefu. (Sin. 34, 8; 91, 11.
Dan. 6, 22. Heb. 1, 14).
12 Ba me no aboto ba dõdõnia
da’õ, ba irugi nomo Maria andrõ, ina Yohane, nifotõi Mareko; ba no ato zowulo
ba da’õ, mangandrõ. (F. 15, 37. Tim. II. 4, 11).
13 Ba me ibõkõ mbawandruhõ fõna,
ba so nono alawe, Rode dõinia, ba wamondrongo,
14 ba me irongo li Wetero,
ba lõ ibokai mbawandruhõ, ba wa’omuso dõdõ, fagohi ia, isaŵa yomo, i’ombakha’õ,
so baero Wetero.
15 Ba lamane khõnia: Owõhõ’õ!
Ba lõ ibõhõli, si duhu iŵa’õ. Ba lamane: Mala’ikania. (Luk. 24, 37).
16 Ba itohugõ wamõkõ Fetero;
ba me labokai, ba la’ila ia, ba tobali dõdõra.
17 Ba ifazaŵa dangania khõra,
bõi humede ira, ba idunõdunõ, heiwisa So’aya, wangefa’õ ya’ia ba gurunga, ba
imane: Mi’ombakha’õ khõ Yakobo ba ba dalifusõ. Ba mofanõ ia, isaŵa naha bõ’õ.
(F. 15, 13. Gal. 1, 19).
18 Ba me moluo, ba tenga ha
ma’ifu ŵa’abu dõdõ zaradadu andrõ, hadia khõ Wetero andrõ.
19 Ba me isofu ia Herode ba
me lõ isõndra, ba isekhegõ zanaro, ba iŵa’õ labunu. Ba mõi ia misi tou, irõi Yudaia,
isaŵa Kaizaria, ba da’õ soso ia.
20 III. Ba so wõnunia sabõlõbõlõ ba mbanua
Diro ba ba mbanua Zidona. Ba mõi ira khõnia, ha sara dõdõ, lafawe’e Mbalaso
andrõ, mandru yomo khõ razo ba la’andrõ wangatulõ, me ba danõ razo andrõ lasõndra
mbalazora. (Hes. 27, 17. Sal. I. 5, 9. 11).
21 Ba ha samuza mo’õkhõ, ba
i’obaru mbaru razo Herode mudadao ia ba dadaomania andrõ, ba muhede ia khõra.
22 Ba mu’ao niha sato khõnia:
Li Lowalangi da’õ, ba tenga li niha.
23 Ba i’anema’õ ibõzi ia
mala’ika Zo’aya, me tenga Lowalangi ifusumange; ba mate ia, ni’ā gukuõ. (Sal.
II. 19, 35. Hes. 28, 2. Dan. 5, 20).
24 Ba monõnõnõnõ li
Lowalangi, tobali ato ira. (F. 19, 20. Yes. 55, 11).
25 Ba mangawuli Mbaranaba,
awõ Zaulo, moroi ba Yeruzalema, me no la’asiwai wame’e tolotolo andrõ, ba la’ohe
awõra Yohane andrõ, nifotõi Mareko. (F. 11, 29. 30; 13, 5).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
13
I. Fekoli Waulo ba niha
baero, si fõfõna. II. Sebua elemu, Elima. III. Huhuo Waulu ba Gandriokhia ba
Wizidia. IV. Lafakao ia niha Yehuda.
1 I. Ba so ba Gandriokhia,
ba mbanua Yesu ba da’õ, zama’ele’õ ba samahaõ, Baranaba andrõ ba Simeoni, nifotõi
Nigero, ba Lukio, banua Girene, ba Mena’e, awõ Herode, salaŵa andrõ ba zi sagõrõ
ni’o’õfa tanõ, me iraono ira, ba Saulo. (F. 11, 25 b. t.).
2 Ba me lafosumange Zo’aya
ba me mamoni ira, ba imane Eheha ni’amoni’õ: Mi’oniagõ khõgu Mbaranaba andrõ,
awõ Zaulo ba halõŵõ andrõ, ba nikaonigu ya’ira. (F. 14, 26).
3 Ba mamoni ira, ba
mangandrõ, ba latufa hõgõra tanga, ba lafofanõ. (F. 6, 6).
4 Ba ya’ira, nifatenge
Geheha ni’amoni’õ, ba mõi misi tou ba Zeloikia, ba moroi ba da’õ moloyo ira,
lasaŵa Gifero.
5 Ba me no larugi Zalami,
ba mangombakha li Lowalangi ira, ba zekola niha Yehuda. Ba fao gõi khõra Yohane,
ngoningonira. (F. 12, 25).
6 II. Ba me latõrõi hulo andrõ, ma’asagõrõ,
irugi Wafo, ba falukha ira niha sebua elemu, sama’ele’õ sofaya, niha Yehuda,
Bariyesu dõinia, (F. 8, 9),
7 si so khõ gumandru,
Seregio Faulo; ba no niha satuatua gumandru andrõ. Ba ifakaoni’õ khõnia ndra
Baranaba Saulo kumandru andrõ, omasi ia ifondrondrongo li Lowalangi.
8 Ba itenaŵa ira Elima, (si
manõ dõinia, na la’ali) sebua elemu andrõ, i’alui wamaelungu kumandru, fa bõi
faduhu dõdõnia.
9 Ba inehegõ ia Saulo, sotõi
Faulu gõi, si no fahõna Eheha ni’amoni’õ, (F. 9, 17),
10 imane: He ono Gafõkha, si
no fahõna fa’onekhe ba falimosa fefu, sanuzu tõdõ satulõ fefu, hadia ia, lõ õbato
wamila’õ lala sadõlõ andrõ khõ Zo’aya? (Moz. V. 13, 13).
11 Ba iada’e ba hiza, ba ikhamõ
ndra’ugõ tanga Zo’aya ba au’a ndra’ugõ, ba lõ õ’ila luo, irege no irugi baŵa khõu.
Ba i’anema’õ ihawui ia fa’andrundrumõ ba fa’ogõmigõmi, ba mowaõwaõ ia misa,
mangalui solohe tangania. (Sin. 32, 4).
12 Ba me i’ila da’õ kumandru,
ba faduhu dõdõnia, tobali dõdõnia ba huku Zo’aya.
13 III. Ba moloyo ndra Faulu, la’otarai
Wafo, lasaŵa Werege ba Wambilia; ba irõi ira Yohane, mangawuli ba Yeruzalema.
(F. 15, 37 b. t.).
14 Ba ya’ira, ba latõrõ danõ,
ba larugi Gandriokhia ba Wizidia, ba mõi ira ba zekola, me luo sabato, mudadao
ira.
15 Ba me no aefa wombaso sura
goroisa, awõ zura zama’ele’õ, ba lafahede’õ khõra satua zekola, lamane: Na so
hadia ia khõmi, ya’ami, ira talifusõ, niŵa’õ ba zato, famarou dõdõ, ba miŵa’õ.
(F. 15, 21).
16 Ba maoso Waulo, ifazaŵa
dangania, ba imane: He ya’ami, Iraono Gizeraëli ba ya’ami, sangata’ufi
Lowalangi, mifondrondrongo!
17 No ituyu ndra tuada
Lowalangi Ndraono Gizeraëli andrõ, ba no i’ebua’õ soi andrõ, me si fatewu ira
ba danõ Miserayi, ba no iheta ira ba da’õ tangania sabõlõ andrõ. (F. 7, 2. Moz.
V. 26, 18. 19. Moz. II. 12, 37 b. t. Yes. 63, 12. Hes. 20, 5 b. t.).
18 Ba mato õfa wulu fakhe wa’ara
irorogõ ira ba danõ si mate andrõ, (Moz. IV. 14, 34. Moz. V. 1, 31; 8, 15. 16.
Sin. 78. Heb. 3, 9),
19 ba fitu soi ihori ba danõ
Gana’ana ba ibe’e khõra danõra andrõ, ondrõita mitou. (Moz. V. 7, 1. Yos. 24,
11; 14, 2).
20 Ba aefa da’õ, ba i’asogõ khõra
zanguhuku, mato õfa ngaotu a lima wulu fakhe wa’ara, irugi Zamu’eli, sama’ele’õ
andrõ. (Sanguh. 2, 16 b. t. Sam. I. 3, 20).
21 Ba i’otarai da’õ, ba la’andrõ
razo, ba ibe’e khõra Lowalangi Zaulo andrõ, ono Gisi, mado Mbeniyami, õfa wulu
fakhe. (Sam. I. 8, 5; 9, 1. 2. 16).
22 Ba me no itibo’õ da’õ, ba
ibe’e razo Dawido andrõ, nifaduhu’õnia, me imane: ”No usõndra Dawido, ono Giza’i
andrõ, niha somasi dõdõgu, solo’õ fefu zomasido.” (Sam. I. 16, 1; 13, 13. 14.
Sin. 89, 21).
23 Ba ma’uwu da’õ no i’asogõ
Lowalangi sangorifi Iraono Gizeraëli Yesu, dali gamabu’ula li andrõ, (Rom. 1,
3. Yes. 11, 1. Luk. 1, 27),
24 me no aefa i’ombakha’õ Yohane
fõna wa’asonia andrõ, wamayagõ idanõ andrõ, ba wamalalini era’era, ba Ndraono
Gizeraëli fefu. (F. 19, 4).
25 Ba me awai halõŵõ Yohane
andrõ, ba imane: Hadia ba dõdõmi, ha niha ndra’odo? Tenga ya’odo; hiza sa, so furigu
dania zambõ ndra’o utoto’õ mbadagahe ba gahenia. (Luk. 3, 15 b. t. Yoh. 1, 20
b. t.).
26 He ya’ami, ira talifusõ,
madou Gaberahamo, ba ha niha ba khõmi, sangata’ufi Lowalangi, khõmi tefa’ohe’õ
daroma li fangorifi andrõ. (F. 3, 26; 10, 36).
27 Lõ’õ sa aboto da’õ ba dõdõ
mbanua Yeruzalema, ba he ba dõdõ zalaŵara, ba itõrõ gõi li zama’ele’õ andrõ,
nibasobaso, ero na luo sabato, labe’e, me la’etu’õ huku. (F. 3, 17. Yoh. 16, 3.
Yes. 29, 11).
28 Ba he lõ nisõndrara bõrõ
wamunu, ba la’andrõ zui khõ Wilato, labunu ia. (Mat. 27, 20. 22. 23).
29 Ba me no latõrõ fefu zi
so ba zura ba khõnia, ba laheta ia ba dõla geu, labe’e ba lewatõ. (Luk. 18, 13.
Mat. 27, 59 b. t.).
30 Ba no isusugi Lowalangi,
moroi ba ngai zi mate. (F. 3, 15). 31 Ara ma’ifu i’oromaroma’õ
ia khõra, si fao khõnia moroi ba Galilaia, we’amõi misi yaŵa ba Yeruzalema,
samaduhu’õ ya’ia iada’e ba niha sato. (F. 1, 3; 10, 40. 41).
32 Ba ya’aga mangombakha khõmi
amabu’ula li andrõ khõ ndra tua, wa no itõrõ sibai da’õ Lowalangi ba ma’uwu, khõda,
me isusugi Yesu. (Luk. 24, 27).
33 Si mane si so ba zinunõ
fanete zi fõfõna andrõ: ”Onogu ndra’ugõ, ma’õkhõ andre no mo’onodo ya’ugõ.”
(Sin. 2, 7).
34 Ba imane wangombakha fanusuginia
ya’ia moroi ba ngai zi mate, fa lõ’õ sa’ae mangawuli ia ba wa’obou: ”Ube’e khõmi
ni’amoni’õ andrõ khõ Dawido, si ndruhu andrõ.” (F. 2, 27. Yes. 55, 3).
35 Me imane gõi ba zi sambua:
”Lõ õfa’ila’õ wa’obou ba ni’amoni’õ andrõ khõu. (Sin. 16, 10. Sakh. 13, 7).
36 Noa sa mate Dawido, me no
i’o’õ dõdõ Lowalangi, ba niha si sagõtõ andrõ, si faendronga khõnia, ba no te’orudugõ
ia khõ ndra tuania, ba no i’ila wa’obou. (F. 2, 29 b. t.).
37 Ba lõ ni’ila nisusugi
Lowalangi andrõ fa’obou.
38 Andrõ ya’aboto ba dõdõmi,
ya’ami, ira talifusõ, te’ombakha’õ khõmi wangefa horõ, soroi ba da’õ; (F. 10,
43. Luk. 24, 47);
39 fefu zi tebai aefa khõmi
ba goroisa Moze, ba aefa ba da’õ, ba zamati fefu. (Rom. 3, 28).
40 Andrõ mifaigi, fa lõ itõrõ
ami niŵa’õ ba zura zama’ele’õ andrõ: (Yes. 28, 14. Hab. 1, 5):
41 ”Mifaigi, ya’ami, si lõ
ba dõdõ, ba ya’ahõlihõli dõdõmi, yalõ oroma ami sa’ae; me uhalõ halõŵõ ba gõtõmi,
halõŵõ ba zi lõ faduhu dõdõmi, na so zanutunõ ya’ia khõmi.”
42 Ba me larõi zekola, ba la’andrõ
khõra lafuli, la’ombakha’õ khõra daroma li andrõ, na luo sabato dania.
43 Ba me no aefa zekola, ba
ato niha Yehuda, awõ zi no mõi banuara, samosumange Lowalangi, solo’õ ira Faulo
Baranaba. Ba fahuhuo ira khõra, lafarou dõdõra, fa bõi labulõ’õ ira ba wa’ebua
dõdõ Lowalangi andrõ. (F. 11, 23).
44 IV. Ba me luo sabato fanete da’õ, ba arakha
samba banua manõ andrõ zangondrasi, ba wamondrongo taroma li Zo’aya.
45 Ba me la’ila niha sato
andrõ niha Yehuda andrõ, ba tesao wa’afõkhõ dõdõra ba lafadaõ niŵa’õ Waulo,
mamadaõ ba manandraŵa. (Tes. I. 2, 14—16).
46 Ba lamane ira Faulo
Baranaba, lõ aiwõ ira: Lõ tola lõ te’ofõnai’õ khõmi wangombakha taroma li
Lowalangi, ba me mitimba ia, me tenga si nangea mitema wa’auri si lõ aetu andrõ,
miŵa’õ, ba hiza, ba masaŵa niha baero. (F. 3, 26; 28, 28. Mat. 10, 6; 21, 43;
22, 3—8).
47 Si manõ sa ni’oroi’õ Zo’aya
khõma: ”No ube’e haga niha baero ndra’ugõ, ena’õ fangorifi ndra’ugõ, irugi ba
wondrege danõ”. (F. 1, 8. Yes. 49, 6).
48 Ba me larongo da’õ niha
baero, ba omuso dõdõra ba lasuno daroma li Zo’aya, ba mamati, ha wa’ato nihonogõi
ba wanema fa’auri si lõ aetu. (Rom. 8, 29. 30).
49 Ba te’ombakha’õ daroma li
Zo’aya, ba danõ andrõ ma’asagõrõ.
50 Ba lafarou niha Yehuda
ndra alawe zalaŵa, sangata’ufi Lowalangi, awõ zalaŵa mbanua, ba tobali lagohi
ndra Faulo Baranaba, lafofanõ ira ba danõra. (F. 14, 2; 17, 5).
51 Ba ya’ira, ba la’anotogõ khõra
gawugawu andrõ ba gahera, mõi ira ba Nikonia. (F. 18, 6. Mat. 10, 14).
52 Ba fahõna ba nifahaõ wa’omuso
dõdõ ba Eheha ni’amoni’õ.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
14
I. Fe’aso ndra Faulo Baranaba
ba Nikonia, II. ba ba Lisitera. III. Fangawulira ba Gandriokhia.
1 I. Ba ba Nikonia, ba fao
ira we’amõi ba zekola niha Yehuda, ba ba wangombakha’õra, ba faoma mamati, he
niha Yehuda, ba he Dawa Heleni, ato ira. (F. 11, 20. 21).
2 Ba lafarou dõdõ niha
baero niha Yehuda si lõ molo’õ, lafabõrõ ba dalifusõ. (F. 13, 45. 50).
3 Ba ara zui ma’ifu ira ba
da’õ, lõ aiwõ ira wangombakha, bõrõ Zo’aya, samaduhu’õ taroma li fa’ebua dõdõnia;
ibe’e khõra, lafazõkhi tangara dandra, awõ gila’ila. (Mar. 16, 20. Heb. 2, 4).
4 Ba fabali dõdõ mbanua
andrõ, so zi fa’awõ ba niha Yehuda, ba so zi fa’awõ ba zinenge.
5 Ba me maoso dõdõ niha
baero, awõ dõdõ niha Yehuda, fabaya salaŵara, ba wamakao ya’ira ba ba wanebu
kara, (Tim. II. 3, 10. 11),
6 ba me terongo khõra, ba
moloi ira, lasaŵa mbanua Lika’onia, Lisitera ba Dareba, ba ba zi fasui andrõ.
(Mat. 10, 23).
7 Ba da’õ la’ombakha’õ duria
somuso dõdõ.
8 II. Ba so ba Lisitera niha, sidaodao, si
tebai mofanõ, sombuyumbuyu tõla, moroi ba dalu ninania, alukhõ mowaõwaõ ia. (F.
3, 2 b. t.).
9 Ba irongo, me fahuhuo Waulo.
Ba inehegõ ia Faulo, i’ila, so khõnia wamati, wa tola dõhõ wõkhõnia, (Mat. 9,
28),
10 ba imane, ebua linia: Atulõ’õ
wezizio ba gaheu! Ba i’amarõga’õ ya’ia ba mowaõwaõ. (F. 3, 8).
11 Ba me la’ila niha sato
nilau Waulo, ba lamane ba li Lika’onia: No tobali fakhilikhili ndra Lowalangi
ba niha, ba no mõi mitou khõda. (F. 28, 6).
12 Ba labe’e tõi Mbaranaba Yufitero
ba tõi Waulo, ba Merekuri, me ya’ia zi fahuhuo.
13 Ba i’ohe ba mbawa gõli gõrõbao
ba bunga ere Yufitero andrõ, si so ba ngai mbanuara, ba mõi awõnia niha sato,
lafosumange ira ena’õ.
14 Ba me larongo da’õ
sinenge Baranaba ba Faulo, ba lasika nukhara, fagohi ira lasaŵa zato, mu’ao
ira, lamane:
15 He ya’ami, hana wa mimanõ?
Niha gõi ndra’aga, si mane ya’ami, sangombakha khõmi turia somuso dõdõ, ena’õ
mirõi waya andrõ, ba ena’õ mifuli ami khõ Lowalangi sauri, samazõkhi banua si yaŵa,
awõ danõ, awõ nasi, awõ nõsi fefu; (F. 10, 26; 17, 23. 24. Tes. I. 1, 9);
16 si no manehe ba gõtõ si
no numalõ, latõrõ larara niha baero fefu; (F. 17, 30. Rom. 1, 24);
17 he ŵa’ae lõ ibini’õ ia,
wanolo, wame’e khõmi teu moroi yaŵa ba baŵa sowua zinanõ, ba wangabuso tõdõmi õ
ba fa’omuso dõdõ. (Rom. 1, 19 b. t. Yer. 5, 24. Mat. 5, 45).
18 Ba me laŵa’õ da’õ, ba ha
si’aikõ fanenaŵa sato, fa lõ lafosumange ira.
19 Ba so niha Yehuda, si
otarai Gandriokhia ba Ikonia, ba lafarou niha sato, ba latebu kara Waulo, ba
lafondrõni hakhi baero mbanua, lawai no mate ia. (F. 13, 14. 50. Kor. II. 11,
25).
20 Ba me lafasui ia nifahaõ,
ba maoso ia, mõi ia miyomo. Ba sara wongi aefa da’õ, ba mofanõ ia, awõ
Mbaranaba, lasaŵa Ndrarebe.
21 III. Ba la’ombakha’õ duria somuso dõdõ
ba mbanua andrõ, ba me no ato nibali’õra nifahaõ, ba lafuli ira ba Lisitera ba
ba Nikonia ba ba Gandriokhia.
22 La’a’aro’õ dõdõ nifahaõ,
lafarou dõdõra, fa bõi labulõ’õ ira ba wamati; laŵa’õ khõra, lõ tola lõ oya zi
gõna ita famakao ba lala ba mbanua Lowalangi andrõ. (F. 13, 43. Tim. II. 3, 12.
Rom. 8, 17. Sin. 34, 20).
23 Ba me no ladozigõ banua,
wanutuyu satua khõra, ba mangandrõ ira ba mamoni, wanou’õ ya’ira ba danga Zo’aya,
ba zamati ira. (F. 20, 28; 13, 3).
24 Ba latõrõ Wizidia, lasaŵa
Wambilia.
25 Ba me no la’ombakha’õ
daroma li ba Werege, ba mõi ira misi tou ba Gatalia.
26 Moroi ba da’õ moloyo ira,
lasaŵa Gandriokhia, ba nitou’õ ya’ira ba wa’ebua dõdõ Lowalangi, ba halõŵõ andrõ,
nihalõra. (F. 13, 1—3; 15, 40).
27 Ba me larugi, ba lafalukha’õ
mbanua, la’ombakha’õ he iwisa Lowalangi khõra, awõ wa no ifolala ba wamati niha
baero. (F. 21, 19).
28 Ba ara ma’ifu ira ba da’õ,
awõ ndra nifahaõ.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
15
I. Falukhata zinenge ba Yeruzalema;
huhuo ba wamoto andrõ. II. Sura ba da’õ ba niha Keriso ba Gandriokhia. III.
Fabali ira Mbaranaba Waulo.
1 I. Ba so zi mõi misi tou õsa
moroi ba Yudaia, lafahaõ dalifusõ, lamane: Na lõ laboto ami, na lõ mi’o’õ huku
Moze, ba tebai misõndra wa’auri andrõ. (Gal. 5, 1 b. t.).
2 Ba me tobali fabali dõdõ,
ba me tenga side’ide huhuo ndra Faulo Baranaba khõra, ba lahonogõi, mõi misi yaŵa
ndra Faulo Baranaba ba awõra bõ’õ õsa, ba zinenge ba ba zatua, ba Yeruzalema,
ba huhuo andrõ. (F. 11, 30).
3 Ba ya’ira, me no lafasao
ira banua, ba latõrõ Wõnikia ba Samaria, ladunõdunõ wolo’õ niha baero andrõ, omuso
sibai dõdõ dalifusõ fefu labe’e. (F. 14, 27).
4 Ba me larugi Yeruzalema,
ba latema ira banua ba sinenge ba satua; ba la’ombakha’õ he wisa Lowalangi khõra.
5 Ba maoso õsa zi faehu huku
andrõ, farizaio, si no mamati, lamane: Lõ tola lõ laboto ira, ba lõ tola lõ laŵa’õ
khõra, la’o’õ goroisa Moze. (F. 26, 5).
6 Ba falukha ndra sinenge,
awõ zatua, ba wame’e ba huhuo niŵa’õra andrõ.
7 Ba me oya huhuo, ba maoso
Wetero, ba imane khõra: He ya’ami, ira talifusõ, mi’ila, wa no ara sa’ae, me
ihonogõi Lowalangi ba khõda, ena’õ khõgu larongo niha baero daroma li turia somuso
dõdõ andrõ ba wamati. (F. 10, 20. 34 b. t.).
8 Ba no ifaduhu’õ ira
Lowalangi, sangila tõdõ niha, me ibe’e khõra Geheha ni’amoni’õ, si mane khõda gõi,
9 ba ma’ifu lõ ifaehusi ira
khõda, wangehao tõdõra famati andrõ. (F. 10, 15. 17. Rom. 10, 12).
10 Ba iada’e, ba hana wa
mitandraigõ Lowalangi, wangahare’õ kalo ba mbagi ndra nifahaõ, si tebai ta’ohe,
he ira tuada mege, ba he ya’ita. (Gal. 3, 10. 20. Mat. 23, 4).
11 Ba no faduhu dõdõda, wa
moroi ba wa’ebua dõdõ Zo’aya, Yesu, wa te’orifi ita, ha sara lala, khõra gõi.
(Rom. 3, 20 b. t. Efes. 2, 4—10).
12 Ba lõ hedehede zato fefu,
lafondrondrongo khõ Mbaranaba ba khõ Waulo, sanutunõ ha wa’oya nifazõkhi
Lowalangi tandra ba ila’ila tangara, ba niha baero.
13 Ba me no labato wehede,
ba itema lira Yakobo, imane: He ya’ami, ira talifusõ, mifondrondrongo khõgu!
(F. 21, 18).
14 No idunõdunõ Simoni, wa
no i’ofõnai’õ Lowalangi wamaigi soi andre, si ha sambua, nituyu ba niha baero,
ba dõinia andrõ.
15 Ba si faudu da’õ niŵa’õ
zama’ele’õ, si mane si so ba zura: (Amos. 9, 11. 12).
16 ”Aefa da’õ, ba ufulido,
ba ufuli u’otomosi nose Dawido andrõ, si no aso’a, ufuli u’otomosi zadudunia, ufuli
u’a’azõkhi ia,
17 ena’õ la’alui Zo’aya si
tosai niha, fefu soi, ba zi no mutõtõi tõigu, iŵa’õ So’aya,
18 samarongogõ da’õ i’otarai
gõtõ fõna sa’ae.”
19 Andrõ, ni’ŵa’õgu, tenga
nifakao zolo’õ andrõ khõ Lowalangi, niha baero, ba tafazõkhi zura khõra,
20 ena’õ bõi lababaya wana’unõi
ya’ira ba nadu andrõ, ba fohorõ, ba nitõgi bagi, ba do. (F. 21, 25. Kor. I. 10,
7. 8. Tes. I. 4, 3 b. t. Moz. III. 17, 10—16. Moz. I. 9, 4).
21 I’otarai mbõrõta, ba dozi
banua, ba so sa khõ Moze zangombakha ya’ia, me labasobaso ba zekola, ero na luo
sabato. (F. 13, 15).
22 II. Ba omasi ndra sinenge, awõ zatua, awõ
mbanua fefu, latutuyu niha ba khõra, nifatenge ba Gandriokhia, awõ ndra Faulo
Baranaba, Yuda andrõ, sotõi Barasaba, ba Sila satua dalifusõ.
23 Lafa’ohe’õ khõra zura,
lamane: ”Lafahowu’õ sinenge ba talifusõ satua dalifusõ andrõ ba Gandriokhia ba
ba Ziria ba ba Gilikia, si no niha baero mbõrõta.
24 Me no marongo, no lafawukaisi
dõdõmi huhuora õsa, si otarai ba khõma, lõ sõkhisõkhi dõdõmi labe’e, si lõ
oroisama; (F. 15, 1. Gal. 1, 7; 2, 4),
25 andrõ maŵa’õ, me no ha
sara dõdõ, matutuyu niha nifatenge khõmi, awõ zomasiga andrõ, Baranaba, ba Faulo
andrõ,
26 niha si no mangositengagõ
nosora, bõrõ dõi Zo’aya ya’ita andrõ, Yesu Keriso. (F. 14, 19).
27 Ba no mafatenge ndra Yuda
Sila, sangombakha gõi khõmi, si manõ gõi.
28 Noa sa omasi Geheha ni’amoni’õ
ba ya’aga gõi, bõi sa’ae lafonoro ami, baero zi lõ tola lõ’õ andrõ:
29 Fa bõi mibabaya gõ nadu,
ba do, ba nitõgi bagi, ba fohorõ; na lõ mibabaya da’õ, ba ohahau dõdõmi, Ya’ahowu
ami!” (Kor. I. 8. Moz. II. 34, 15 b. t. Fam. 2, 14. 29).
30 Ba me no lafofanõ ira, ba
mõi ira misi tou ba Gandriokhia, lafalukha’õ zato ba labe’e ba dangara zura
andrõ.
31 Ba me no labaso, ba omuso
dõdõra, ba wondrara dõdõ andrõ.
32 Ba oya huhuo ndra Yuda
Sila fondrara dõdõ ba fangarõ dõdõ dalifusõ, me no sama’ele’õ ira gõi. (F. 14,
22).
33 Ba me no ara ma’ifu ira,
ba lafofanõ ira talifusõ ba zamatenge ya’ira, lafahowu’õ ira.
34 Ba omasi Zila, torõi ia.
35 III. Ba la’iagõ Gandriokhia ira Faulo
Baranaba, mamahaõ ira ba mangombakha taroma li Zo’aya, ba ato na nawõra bõ’õ.
36 Ba lõ ara, ba imane Faulo
khõ Mbaranaba: Tafuli ita, tafaigi dalifusõ tadozigõ banua misa, ba ni’ombakha’õda
taroma li Zo’aya; he wisa ira.
37 Ba omasi Mbaranaba la’ohe
awõra gõi Yohane andrõ, sotõi Mareko. (F. 12, 25. Kol. 4, 13).
38 Ba niŵa’õ Waulo, tenga si
nangea, na la’ohe awõra zi no fabali khõra no, ba Wambilia, si lõ mõi awõra ba
halõŵõ no. (F. 13, 13).
39 Ba tobali faoma mõfonu
ira khõ nawõra, irege fabali ira, ba i’ohe awõnia Mareko andrõ Baranaba, moloyo
ira, lasaŵa Gifero. (Tim. II. 4, 11).
40 Ba i’ohe Zila Faulo, ba
mofanõ, me no latou’õ ia ba wa’ebua dõdõ Lowalangi talifusõ. (F. 14, 26; 15,
22).
41 Ba itõrõ Ziria ba
Kilikia, i’a’aro’õ dõdõ mbanua Yesu. (F. 12, 22).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
16
I. I’ohe Dimoteo Faulo. II.
Isaŵa Makedonia. III. Folo’õ Lidia andrõ. IV. Folo’õ zanaro ba gurunga andrõ.
1 I. Ba irugi si tou
Ndrarebe ba Lisitera, ba hiza, so ba da’õ nifahaõ, Timoteo dõi, niha Yehuda
ninania, samati, ba Dawa Heleni namania. (F. 19, 22. Rom. 16, 21. Tim. I. 1, 2.
Tim. II. 1, 5; 3, 14).
2 Sõkhi duriania ba dalifusõ,
ba Lisitera ba ba Nikonia. (Tes. I. 3, 2).
3 Ba omasi Waulo, na mõi awõnia
da’õ. Ba ihalõ, iboto, bõrõ niha Yehuda, si so ba mbanua andrõ, oi dozi sa la’ila,
wa Dawa Heleni namania. (Kor. I. 9, 19 b. t. Gal. 2, 3).
4 Ba me latõrõi mbanua, ba
lafa’ema khõra goroisa andrõ, ni’o’õ, nihonogõi zinenge ba satua, ba Yeruzalema.
(F. 15, 23—30).
5 Ba itugu sa aro dõdõ mbanua,
wamati, ba ero ma’õkhõ tedou wa’atora. (F. 14, 22; 4, 4).
6 Ba latõrõ Wirigia, awõ
danõ Galatia, me no itenaŵa ira Eheha ni’amoni’õ, fa bõi ba Azia la’ombakha’õ
daroma li. (F. 18, 23).
7 Ba me larugi tánõ ba
Mizia, ba latandraigõ we’amõi ba Mbitinia, ba lõ ifa’amõi ira Eheha Yesu.
8 Ba lahene Mizia, larugi
si tou Deroa.
9 II. Ba oroma khõ Waulo gangilata, ba zi
bongi, Dawa Makedonia. So ia, mangandrõ ia khõnia, imane: Ae si yefo, ba
Makedonia, orifiga. (F. 18, 9; 9, 12. Tim. I. 2, 4).
10 Ba me aefa i’ila
gangilata andrõ, ba i’anema’õ ma’alui we’amõi ba Makedonia, me masõndra tõdõma,
Lowalangi zogaoni ya’aga, ba wangombakha turia somuso dõdõ khõra.
11 Moloyo ndra’aga, marõi
Deroa, madõlõga ba Zamoterake, ba mahemolu õ, ba marugi Neafoli.
12 Moroi ba da’õ masaŵa
Wilifi, sebua mbanua ba Makedonia tánõ andrõ, banua nifataro. Ba ara ma’ifu
ndra’aga ba mbanua andrõ.
13 Ba me luo sabato, ba mõiga
baero mbanua, ba zinga nidanõ, ba da’õ mõi ira mangandrõ maŵa’õ, ba dumadaoga,
fahuhuoga ba ndra alawe, si no mõi ba da’õ. (F. 17, 4. 12).
14 III. Ba ifondrondrongo ira alawe, Lidia
dõi, saniaga baru luo, banua Diatira, sangata’ufi Lowalangi; ba ibokai dõdõnia
So’aya, fa lõ olifu ia, niŵa’õ Waulo. (F. 13, 16. Tes. I. 2, 13. Luk. 8, 15).
15 Ba me no tebayagõ idanõ
ia awõ zoroiyomonia, ba mangandrõ ia khõma, imane: Na ba dõdõmi, samati khõ Zo’aya
ndra’odo, ba mi’ae yomo ba nomogu, mi’iagõ da’õ, ba iforege wanguma’õ khõma.
(F. 16, 31. 34).
16 IV. Ba me mõiga mangandrõ ba falukhaga
zawuyu ono alawe, si so bekhu waetasa, ebua lasõndra sokhõ ya’ia ibe’e, ba
waetasania andrõ. (Sam. I. 28, 7).
17 Ba i’o’õga, ira Faulo
ndra’aga, mu’ao ia, imane: Enoni Lowalangi Fondrege zalaŵa niha andrõ, sangombakha
khõmi lala wangorifi.
18 Ba ara si manõmanõ ia. Ba
mofõnu Waulo, ibali’õ ia, imane ba mbekhu andrõ: Uŵa’õ khõu, ba dõi Yesu
Keriso, heta’õ khõnia. Ba i’anema’õ iheta ia. (Mar. 1, 34; 16, 17).
19 Ba me la’ila sokhõ ya’ia,
no aheta mbõrõ wangaluira andrõ, ba lara’u ndra Faulo Sila, ladõni ba kade ba
zalaŵa. (F. 15, 40).
20 Ba la’ohe khõ gumandru,
lamane: Lafakuyu khõda mbanua niha andre, ba no niha Yehuda ira; (F. 17, 6 b.
t. Amos. 7, 10);
21 la’ombakha’õ huku si lõ
tola tatema, si lõ tola ta’o’õ, me Dawa Roma ita.
22 Ba maoso gõi niha sato khõra;
ba laheta khõra nukhara ira kumandru ba laŵa’õ, labõzi. (Kor. II. 11, 25. Tes.
I. 2, 2).
23 Ba me no laforege wamõzi ya’ira,
ba lakuru, laŵa’õ khõ zanaro ba gurunga, ihaogõ wanaro ya’ira.
24 Ba me no irongo goroisa
andrõ, ba ibe’e ira ba gurunga tánõ bakha, ikalo gahera. (F. 12, 4).
25 Ba mato talu mbongi, ba
mangandrõ Waulo, awõ Zila, lasuno Lowalangi, ba lafondrondrongo khõra nikuru.
(F. 5, 41).
26 Ba i’ozumagõ so ndruru
sabõlõbõlõ, irege dumõgõdõgõ latalata gurunga. Ba i’anema’õ teboka mbawandruhõ
fefu, ba oi’dozi aefa rate khõra.
27 Ba me tokea zanaro ba gurunga,
me i’ila, no teboka mbawandruhõ gurunga, ba isõbi wõda, ibunu ia ena’õ, iwai no
moloi nikuru.
28 Ba mu’ao Waulo, ebua
linia, imane: Bõi fakiko’õ, dozi sa so ndra’aga ba da’e!
29 Ba iŵa’õ wandru, isaŵa si
bakha, fagohi, ituhi danõ, fõna ndra Faulo Sila, manizinizi,
30 ba ifasao ira baero,
imane: He uwisa, Tua, fa usõndra wangorifi? (F. 2, 37).
31 Ba lamane: Amati khõ Zo’aya,
Yesu, ba te’orifi ndra’ugõ, awõ zoroiyomou fefu.
32 Ba la’ombakha’õ khõnia
daroma li Zo’aya ba ba si so ba nomonia fefu.
33 Ba ihalõ ira, ba da’õ
sibai, ba zi bongi, isasai khõra zesokho ba wamõzi andrõ, ba i’anema’õ tebayagõ
idanõ ia, awõ zoroiyomonia fefu.
34 Ba i’ohe ira yomo, ibe’e
gõra, ba owuawua dõdõnia, me no samba omo manõ ira mamati ba Lowalangi.
35 Ba me no moluo, ba
lafatenge wazuri ira kumandru, lamane: Efa’õ niha andrõ!
36 Ba i’ombakha’õ sanaro ba
gurunga lira andrõ khõ Waulo, imane: No lafatenge ira kumandru, ena’õ la’efa’õ
ami. Ba iada’e, ba mi’ae baero, mi’ofanõ, ya’ohahau dõdõmi!
37 Ba imane khõra Faulo: No
labõzi ndra’aga, ba zanehe niha, lõ musekhegõ, he ŵa’ae banua Roma ndra’aga, ba
no lakuru ndra’aga, ba hadia, labini’õ iada’e wamofanõ ya’aga? Bõi sa! Ndramõi
sa’ae, ya’ira andrõ, ba wangefa’õ ya’aga.
38 Awena la’ombakha’õ fazuri
khõ ndra kumandru niŵa’õra andrõ. Ba ata’u ira, me larongo, wa banua Roma ira;
ba mõi ira, la’o’ou,
39 la’ohe baero, la’andrõ khõra,
laheta ira ba mbanuara.
40 Ba me no larõi gurunga,
ba mõi ira khõ Lidia andrõ; ba me la’ila dalifusõ, ba lafarou dõdõra, ba mofanõ
ira.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
17
I. Ba Desalonika so Waulo ba
II. ba Mberoia ba III. ba Natena.
1 I. Ba me no latõrõ
Gambifoli, awõ Gafolonia, ba larugi Desalonika, ba zi so sekola niha Yehuda.
(Tes. I. 2, 2).
2 Ba me no huku Waulo zi
manõ, ba mõi ia bakha khõra, ba tõlu sabato lahuhuo’õ zi so ba zura.
3 Ibokai khõra, i’oroma’õ khõra,
wa lõ tola lõ tefakao Keriso ba maoso moroi ba ngai zi mate, awõ wa da’õ
Keriso, Yesu andrõ, ni’ombakha’õgu khõmi, iŵa’õ. (Luk. 24, 27. 45).
4 Ba so õsa ba khõra zi faduhu
tõdõ, ba faofao ira khõ ndra Faulo Sila, ba ato gõi Ndraŵa Heleni, sangata’ufi
Lowalangi, ba ira alawe zalaŵa, ato.
5 Ba mofõnu niha Yehuda,
lahalõ awõra niha si lõ halõŵõ, õsa, niha si lõ sõkhi, la’ekhugõ niha, lafawukaisi
dõdõ mbanua, lasaŵa nomo Yaso andrõ, la’alui ira, la’ohe ba niha sato ena’õ.
6 Ba me lõ lasõndra ira, ba
lasõbi ba zalaŵa mbanua Yaso andrõ, awõ dalifusõ õsa, mu’ao ira, lamane: ”No mõi
ba da’e gõi niha andrõ, samawukaisi õsi guli danõ ma’afefu! (F. 16, 20).
7 Ba no ifa’amõi ira baomo khõnia
Yaso, tomenia, ba dozi ira, ba lasaŵõ goroisa kaizaro, wanguma’õ, tánõ bõ’õ
razo, Yesu andrõ.” (Luk. 23, 2).
8 Ba tobali dõdõ zato, labe’e,
awõ dõdõ zalaŵa, samondrongo da’õ.
9 Ba me no lafali’õ ira khõra
Yaso ba awõnia, ba la’efa’õ da’õ.
10 II. Ba la’anema’õ talifusõ, lafofanõ ba
Mberoia ndra Faulo Sila, ba zi bongi; ba me larugi, ba mõi ira ba zekola niha Yehuda.
11 Ba si sõkhi tõdõ da’õ,
moroi ba zi so ba Desalonika, omasi ira lafondrondrongo daroma li, ero ma’õkhõ
la’alu’alui ba zura, na si ndruhu. (Yoh. 5, 39).
12 Ba ato ba khõra zamati,
ato gõi ma’ifu zalaŵa Ndrawa Heleni, ira alawe ba ira matua.
13 Ba me larongo niha Yehuda,
ba Desalonika, wa ba Mberoia gõi i’ombakha’õ li Lowalangi Faulo, ba mõi ira,
lafawukaisi dõdõ zato ba da’õ gõi, lafakuyu. (Tes. I. 2, 15).
14 Ba la’anema’õ lafofanõ Waulo
talifusõ, ena’õ isaŵa mbewe nasi; ba torõi furi ba da’õ Zila ba Timoteo. (F.
16, 1).
15 Ba lafasao Waulo awõnia,
irugi Natena, ba i’oroi’õ khõra, laŵa’õ khõ ndra Sila Timoteo, ena’õ lata’ita’i,
we’amõi khõnia, ba mofanõ ira.
16 III. Ba me ibalobaloi ira ba Natena Faulo,
ba mofõnu bakha dõdõnia, me i’ila, no fahõna nadu ba mbanua.
17 Andrõ fahuhuo ia ba
zekola ba niha Yehuda, ba ba zangata’ufi Lowalangi, ba ba kade, ero ma’õkhõ, ba
zi so ba da’õ.
18 Ba falukha khõnia gõi õsa
wilosofo, efikuraio ba sito’iko, ba lamane õsa: Hadia niŵa’õ zi faweawea andrõ?
Ba so zanguma’õ: Hulõ na sangombakha Lowalangi bõ’õ ia; me i’ombakha’õ khõra Yesu
ba femaoso zi mate andrõ. (Kor. I. 4, 12).
19 Ba lasõbi ia, la’ohe ba
hilihili Garesi, lamane: Hadia, tola marongo, hadia huku si bohou andrõ, ni’ombakha’õu?
20 Si bohou sa õfarongogõ khõma,
andrõ omasiga, marongo, hadia ia.
21 Awai sa zomasi mbanua
Natena andrõ fefu, awõ niha bõ’õ, si no fatewu khõra, ha fangombakha ba
famondrongo si bohou so.
22 Ba ba dalu hilihili
Garesi so Waulo, ba imane: He ya’ami, banua Natena! oroma manõ khõgu, wa no sabõlõ
mangata’ufi Lowalangi ami.
23 Me utõrõi wamaigi sibai
nifosumangemi, ba noa sa usõndra gõi naha wame’e sumange, nisura yaŵa: ”Khõ
Lowalangi si lõ ta’ila.” Ba ni’ata’ufimi andrõ, he lõ mi’ila ia, da’õ ni’ombakha’õgu
khõmi.
24 Lowalangi andrõ, samazõkhi
danõ’a ba õsinia, fefu, ba lõ i’onahia gosali nifazõkhi tanga niha, me no So’aya
sorugo ia, ba So’aya tanõ; (F. 7, 48);
25 tebai gõi tefosumange ia
tanga niha, hulõ na moguna khõnia hadia ia, me no ya’ia zame’e ba niha fefu
noso ba hanuhanu, awõ fefu hadia ia. (Sin. 50, 8. 9).
26 Ba moroi khõnia wa no dumadao
fefu soi niha ba guli danõ ma’asagõrõ, si ha sambua bõrõta; ba no i’õtõ khõra
mbongi, no ihõnagõ ihonogõi, awõ nola nahara andrõ. (Moz. V. 32, 8).
27 Ena’õ la’alui Lowalangi,
ma atõ la’ila lababaya ia ba lasõndra, me lõ’õ sa atõ arõu ia khõda fefu; ba khõnia
sa auri ita,
28 ba khõnia maliŵaliŵa ita,
ba khõnia so ita, si mane niŵa’õ zanunõ õsa khõmi gõi: ”Nga’õtõnia sa ita.”
29 Ba me no nga’õtõ
Lowalangi ita, ba lõ tola taŵa’õ tõtõda, no fakhilikhili Lowalangi ba gana’a,
ba ma ba wirõ, ba ma ba gara, ba wamaedo nifazõkhi niha, ba wa’atukania ba ba
nisõndra dõdõnia. (Moz. I. 1, 27. Luk. 24, 47).
30 Ba noa sa i’osilõmilagõ
Lowalangi gõtõ me lõ la’ila watahõgõ niha, ba iada’e, ba iŵa’õ ba niha fefu
wamalalini era’era,
31 gofu heza so ira, me no i’õtõ
mbongi, ba nihukunia dania õsi guli danõ, i’atulõ’õ wanguhuku, so zanguhuku, si
no ihonogõi, wangoro’õ famati ba niha fefu, wanusugi ya’ia moroi ba ngai zi
mate. (Rom. 10, 14).
32 Ba me larongo wemaoso zi
mate andrõ, ba so za’iki õsa, ba so gõi zanguma’õ: Mafuli mafondrondrongo na khõu
da’õ. 33 Ba iheta ia khõra Faulo.
34 Ba lõ larõi ia ira matua õsa
ba mamati, samõsa gõi Dionizio, salaŵa rafe ba hilihili Garesi andrõ, ba samõsa
ndra alawe, Damari dõi, ba so dánõ bõ’õ na, awõra.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
18
I. Ba Gorindro so Waulo. II.
Mofanõ ia, isaŵa Nefeso ba Andriokhia. III. Afolo andrõ, ba Nefeso.
1 I. Aefa da’õ irõi Natena
Faulo, mõi ia ba Gorindro.
2 Ba falukha ia niha Yehuda,
Akila dõi, banua Wondro mbõrõta; bohou na me i’otarai Gitalia, awõ wo’omonia,
Ferikila dõi, me no ibe’e goroisa kaizaro Kalaudio, laheta ira ba Roma niha Yehuda
fefu; ba mõi ia khõra. (Rom. 16, 3).
3 Ba me no faoma halõŵõra,
ba i’iagõ khõra, ba mohalõhalõŵõ ira; sanoso oloso nose ira. (F. 20, 34. Kor.
I. 4, 12).
4 Ba fahuhuo ia ba zekola,
ero na luo sabato, ifaduhu’õ dõdõ niha Yehuda, awõ dõdõ Ndrawa Heleni.
5 Ba me so Zila ba Timoteo,
si otarai Makedonia, ba lõ aefa Waulo ba wamahaõ, wamaduhu’õ ba niha Yehuda, wa
Keriso Yesu. (F. 17, 14. 15).
6 Ba me mamadaõ ira ba me
manandraŵa, ba i’anotogõ nukhania, imane khõra: Yamõi ba hulumi ndromi! Aefado;
i’otarai da’e, ba mõido ba niha baero. (F. 13, 15; 20, 26).
7 Ba mofanõ ia ba da’õ, isaŵa
nomo niha, sotõi Titio Yuso, sangata’ufi Lowalangi, si no fasinga ba nomo
zekola nomonia.
8 Ba mamati khõ Zo’aya
Gerifo, satua zekola, awõ zoroiyomonia fefu; ba ato mbanua Gorindro,
samondrongo, mamati ba lafabayagõ’õ idanõ ira.
9 Ba imane So’aya ba zi
bongi, ba gangilata, khõ Waulo: Bõi ata’ufi! hede manõ ba bõi bato,
10 me faofao ndra’o khõu, ba
lõ sombambaya ya’ugõ, ba wamakao ya’ugõ, me no ato khõgu niha ba mbanua da’e. (Yer.
1, 18. Hos. 2, 23. Yoh. 10, 16).
11 Ba dõfi a matonga i’iagõ
da’õ, wamahaõ ya’ira ba daroma li Lowalangi.
12 Ba me kumandru ba Nakhaya
Galio, ba maoso niha Yehuda, ba khõ Waulo, ha sara dõdõ, la’ohe ia ba gõdo,
13 lamane: Lõ i’o’õ goroisa
da’e wondrõnisi niha ba wangata’ufi Lowalangi.
14 Ba me muhede ena’õ Waulo,
ba imane Galio ba niha Yehuda: Na so hadia ia zi lõ atulõ, ba ma hadia ia horõ,
ya’ami, niha Yehuda, ba lõ zi lõ ufondrondrongo khõmi. (F. 25, 18. 19).
15 Ba na fasosota ba wamahaõ
ba ba dõi niha ba ba goroisa andrõ khõmi, ba ya’ami zamaigi; lõ edõnado uhuhuo’õ
zi manõ. (Yoh. 18, 31).
16 Ba ifofanõ ira ba gõdo.
17 Ba dozi lara’u Zotene,
satua zekola, ba labago ia ba gõdo; ba lõ’õ manõ ihalõ khõnia Galio.
18 II. Ba me no ara na ma’ifu Waulo, ba i’angonasi
dalifusõ ba moloyo, isaŵa danõ Ziria ba awõnia Werikila andrõ ba Akila, me no
itõwõ mbunia ba Gengerea; so gamabu’ula linia. (F. 21, 24. Moz. IV. 6, 9. 18).
19 Ba irugi Nefeso, ba irõi
ira ba da’õ, ba ya’ia, ba mõi ba zekola ba fahuhuo ba niha Yehuda.
20 Ba me la’andrõ i’aragõ ia
ba da’õ,
21 ba lõ i’o’õ; i’angonasi
sa ira ba imane: Ufulido zui khõmi, na omasi Lowalangi; ba moloyo ia, irõi
Nefeso. (Kor. I. 4, 19. Yak. 4, 15). 22 Ba me no irugi si tou
Kaizaria, ba mõi ia misi yaŵa, i’owai mbanua, ba mõi ia misi tou ba Gandriokhia.
(F. 21, 15).
23 Ba me no ara ia ma’ifu ba
da’õ, ba mofanõ ia, ifadoro wanõrõ tanõ Galatia ba Ferigia, wanga’aro’õ tõdõ
nifahaõ fefu.
24 III. Ba mõi ba Nefeso niha Yehuda, banua
Alesandria mbõrõta, Afolo dõinia, niha satutua, sabõlõ ba zura. (Kor. I. 3, 6).
25 No tefahaõ ia ba lala Zo’aya;
ba me no satarõ tõdõ ia, ba fahuhuo ia, i’ombakha’õ sibai hadia ia khõ Zo’aya, Yesu,
ba ha famayagõ idanõ andrõ khõ Yohane nirongonia.
26 Ba ibõrõtaigõ mangombakha
ba zekola, lõ aiwõ. Ba me no larongo ia Ferikila andrõ ba Akila, ba la’ohe ia khõra
ba lahaogõ na wamotokhi khõnia huku Lowalangi.
27 Ba me edõna isaŵa Nakhaya,
ba lafarou dõdõ nifahaõ talifusõ, lafa’ohe’õ zura, ena’õ lafa’amõi ia khõra. Ba
me no irugi, ba itolo sibai zi no mamati, ba wa’ebua dõdõ andrõ;
28 noa sa abõlõ ia wamu’a niŵa’õ
niha Yehuda, ba zanehe niha sato, ba i’oroma’õ moroi ba zura, wa Keriso Yesu.
(F. 9, 22; 17, 3).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
19
I. Ba Nefeso so Waulo. II.
Tandra, nifazõkhinia ba da’õ. III. I’ekhugõ khõnia niha Demeterio andrõ.
1 I. Ba tobali me so ba
Gorindro Afolo, ba irugi si tou Nefeso Faulo, no itõrõ yaŵa danõ andrõ, ba isõndra
nifahaõ õsa,
2 ba imane khõra: Hadia, no
mitema Geheha ni’amoni’õ, me awena mamati ami? Ba lamane khõnia: Lõ nirongoma
na i so Geheha ni’amoni’õ. (F. 10, 44).
3 Ba imane khõra: Ba hadia
sa dandrõsa, ba nibayagõ idanõ ya’ami? Ba lamane: Famayagõ idanõ khõ Yohane
andrõ.
4 Ba imane Faulo: Famayagõ
idanõ ba wamalalini era’era wamayagõ idanõ andrõ khõ Yohane, ba no iŵa’õ ba
niha wamati khõ zi so furinia dania, famati khõ Yesu. (Mat. 3, 11).
5 Ba me larongo da’õ, ba
lafabayagõ’õ idanõ ira ba dõi Yesu, So’aya.
6 Ba me no itufa hõgõra Faulo,
tangania, ba mõi khõra Geheha ni’amoni’õ, molau li bõ’õ ira ba mama’ele’õ. (F.
8, 17; 10, 44. 46).
7 So mato felendrua fefu,
ndra matua.
8 Ba mõi ia ba zekola, lõ
aiwõ ia muhede, mato tõlu waŵa wa’ara fahuohuo ia ba ifaduhu’õ dõdõra ba ngawalõ
mbanua Lowalangi andrõ.
9 Ba me so õsa zangabe’e’õ
tõdõra, si lõ mamati, sango’aya lala andrõ, ba niha sato, ba iheta ia khõra, i’oniagõ
ndra nifahaõ, ba ero ma’õkhõ fahuhuo ia ba zekola Dirano. (Tim. II. 1, 15. F.
9, 2).
10 Ba mendrua fakhe zi manõ,
tobali ahori larongo li Zo’aya banua Azia andrõ, niha Yehuda ba Dawa Heleni.
11 II. Ba tenga side’ide dandra nifasõkhi
Lowalangi tanga Waulo; (F. 14, 3);
12 irege labalugõ gõi zofõkhõ
saefu tanga ba lembe moroi ba nõsinia, ba dõhõ wõkhõ ba aheta mbekhu si lõ sõkhi.
(F. 5, 15).
13 Ba latandraigõ gõi
samofanõ bekhu, niha Yehuda, sanõrõnõrõi tanõ, õsa, wanõtõi tõi Yesu, So’aya,
ba zi so bekhu si lõ sokhi, lamane: Ufõfanõ ami, ba dõi Yesu, ni’ombakha’õ Waulo
andrõ. (Luk. 9, 49).
14 Dafitu ira, ono gere sebua
ba niha Yehuda sotõi Sikoia, zolau da’õ.
15 Ba itema lira bekhu si lõ
sõkhi andrõ, imane khõra: Aboto sa ba dõdõgu Yesu, ba u’ila Waulo andrõ, ba ya’ami,
ba ha niha ami?
16 Ba isaŵa ira niha andrõ,
si so bekhu si lõ sõkhi andrõ, ilaŵa ira, darua, ibago, irege moloi ira, larõi
nomo andrõ; no aheta nukha ba no mesokho ira.
17 Ba terongo da’õ ba niha Yehuda
sato ba ba Ndrawa Heleni, banua Nefeso, ba ihawui ira fefu fa’ata’u, ba tesuno
sibai dõi Yesu, So’aya. (F. 5, 5. 11).
18 Ba ato zi mõi, si no
mamati, ba wamokai buabuara; la’ombakha’õ.
19 Ba ato zi no molau fayafaya
mangowuloi sura andrõ ba latunu, ba zanehe zato, ba la’ofaya mbõlinia, ba lasõndra,
dua wulu a lima ngahõnõ ba rufia.
20 Ba ba wa’abõlõ Zo’aya
andrõ, ba monõnõnõnõ daroma li, ba abõlõ. (F. 6, 7).
21 Ba me awai da’õ, ba iŵa’õ
tõdõnia Faulo, itõrõ Makedonia ba Akhaya, we’amõi ba Yeruzalema, imane: Na
aefado ba da’õ, ba lõ tola lõ u’ila Roma gõi. (F. 23, 11).
22 Ba ifowaõwaõ ba Makedonia
dohutohu dangania andrõ, darua, Timoteo ba Eraso, ba tebato ia na ma’ifu ba
Azia. (F. 17, 14. Rom. 16, 23).
23 III. Ba tesao waguaguasa sabõlõbõlõ ma’ifu,
me luo da’õ, ba huku andrõ. (A. 9. Kor. II. 1, 8).
24 So niha, tuka wirõ,
Demeterio dõinia, samazõkhi famaedo gosali Garitemi andrõ, firo, tenga side’ide
wangalui nawõnia tuka ibe’e. (F. 16, 1).
25 Ba ifalukha’õ ira, awõ zi
so halõŵõ ba da’õ, ba imane: Mi’ila, ya’ami andre, ba halõŵõ andrõ moroi
mbalazoda,
26 ba anehe ami ba mirongo,
tenga ha ba Nefeso, arakha ba danõ Azia ma’asagõrõ sa’ae, ba ato nidõnisi Waulo
andrõ niha, nifa’eronia khõda, wanguma’õ tenga Lowalangi nifazõkhi danga niha.
27 Ba tenga ha si sambalõ
andrõ zata’u ita, wa lõ laku nifazõkhida andrõ, lõ’õ gõi ba dõdõra gosali
Lowalangi ira alawe sebua andrõ, Aritemi, ba dania, ba tetayaigõ gõi wa’asalaŵania
õsa, ni’ata’ufi mbanua Azia fefu, awõ niha fefu, ba guli danõ ma’asagõrõ.
28 Ba me larongo da’õ, ba
mofõnu sibai ira, mu’ao ira, lamane: Ebua Garitemi mbanua Nefeso andrõ!
29 Ba samba banua manõ fawuka
dõdõ, ba ha sara dõdõ wanaŵa omo maimai, fagohi ira ba lasõbi khõra ndra Gayo
Arisaro, banua Makedonia, awõ Waulo. (F. 20, 4. Kor. II. 1, 8. 9).
30 Ba mõi ena’õ Waulo ba
niha sato, ba lõ lafofanõ ia nifahaõ.
31 Ba lafatenge gõi khõnia
salaŵa Azia, si no fahuwu khõnia, la’andrõ khõnia, bõi yamu’oroma’õ ia ba nomo
maimai.
32 Ba bõ’õ sa niŵa’õ zi samõsa,
bõ’õ niŵa’õ zi samõsa, we’ao’ao; noa sa fawuka manõ dõdõ zowulo andrõ, ba sato,
ba lõ la’ila, hana wa owulo ira.
33 Awena laŵa’õ Alesandro,
ba hunõ niha sato, nilulugõ niha Yehuda ia. Ba ifazaŵa dangania Alesandro, muhede
ena’õ ia ba niha sato, ibu’a ena’õ.
34 Ba me larongo wa niha Yehuda
ia, ba ha sara li zato, mato dua za wa’ara, mu’ao ira: Ebua Garitemi mbanua
Nefeso andrõ!
35 Ba ihonogõ ira durutuli,
ba imane: He ya’ami, banua Nefeso! Ha niha sa zi lõ mangila, wa banua Nefeso
zondrorogõ osali Garitemi sebua andrõ, awõ zatoru andrõ moroi ba mbanua si yaŵa?
36 Ba me tebai niwu’ai da’õ,
ba sahono ami ena’õ, ba bõi mida’ida’i wolau hadia ia.
37 Noa sa mi’ohe ba da’e
niha andrõ, ba tenga sorabu gamagama ba gosali ira, ba tenga gõi sango’aya
Lowalangimi.
38 Ba na so sa, ha niha ia,
ni’adugõ Demeterio ba awõnia tuka andrõ, ba lalau rafe ba so gumandru, faoma
ndramu’adugõ nawõra.
39 Ba na so hadia ia, ba mbõ’õnia,
niŵa’õmi, ba la’asiwai ia ba walukhata satulõ.
40 Ata’u sa ita, labõbõgõ khõda
wolaŵa salaŵa, la’adugõ ita, bõrõ ma’õkhõ andre, me lõ khõda bõrõ wamu’a
salada ba wa’aekhu niha andre.
41 Ba me aefa iŵa’õ da’õ, ba
ifofanõ zowulo andrõ.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
20
I. Itõrõ Makedonia Faulo, isaŵa
Wilifi. II. Isusugi Oitikho andrõ ba Deroa. III. I’angonasi zatua mbanua
Nefeso, ba Mileti.
1 I. Ba me no muhonogõ waguaguasa
andrõ, ba ifakaoni’õ khõnia nifahaõ Faulo ba ifarou dõdõra, ba me no i’angonasi
ira, ba mofanõ ia, ba we’amõi ba Makedonia.
2 Ba itõrõ danõ tánõ ba da’õ,
ba oya niŵa’õnia khõra famarou dõdõ, ba irugi danõ Hela.
3 Ba tõlu waŵania ba da’õ.
Ba me lafagõnaisi ia niha Yehuda, me moloyo ia ba Ziria mena’õ, ba iŵa’õ tõdõnia,
sõkhi na itõrõ Makedonia wangawuli.
4 Ba awõnia Zofatera, ono
Wiro, banua Mberoia ba Arisaro ba Sekundro, banua Desalonika, ba Gayo, banua
Ndrarebe, ba Timoteo, ba moroi ba Azia, ba Tikhiko ba Terofimo. (F. 17, 10; 19,
29).
5 Ba mowaõwaõ da’õ ba
labaloi ndra’aga ba Deroa. (F. 16, 8).
6 Ba me aefa mbaŵa roti si
lõ mu’aisõni andrõ, ba moloyo ndra’aga, marõi Wilifi, ba lima bongi ndra’aga,
ba makhamõ ira ba Deroa, ba fitu bongima ba da’õ.
7 II. Ba me luo migu, me owulo ndra’aga,
ba wamoboto roti, ba fahuhuo Waulo khõra, sara wongi aefa õ edõna mofanõ ia; ba
i’aragõ huhuonia, irege talu mbongi. (Kor. I. 16, 2. F. 2, 42. 46).
8 Ba oya wandru ba mbate’e
andrõ, ba zi sagõtõ yaŵa, ba zowulo ira.
9 Ba dumadao ba zandrela
nono matua, Oitikho dõi, ba mõrõ sibai, me i’aragõ huhuonia Faulo, ba me no abõlõ
mõrõ ia, ba aekhu tou ia, dua gõtõ wa’alaŵa; ba lafazaŵa ia, no mate.
10 Ba mõi tou Waulo, ifalõgu
ia ba dotonia, italagui, imane: Bõi mifaguagua, so sa nosonia. (Sal. I. 17,
21).
11 Ba ifuli ia yaŵa, iboboto
roti, ba manga, ba ara na fahuhuo ia, irege moluo, ba mofanõ ia.
12 Ba la’ohe nono matua no
mege, auri, ba tenga ha ma’ifu terara dõdõ.
13 Ba ya’aga, ba mowaõwaõ
baowo, moloyo ndra’aga ba Gaso, ba wangai khõma Faulo, ba da’õ, me no imanõ
wangohonogõi, me edõna itõrõ tánõ.
14 Ba me ikhamõ ndra’aga ba
Gaso, ba matema ia, ba marugi Mitilene.
15 Ba moloyoga moroi ba da’õ,
ba mahemolu õ, ba marugi gamaudu Khio; ba sara wongi aefa da’õ, ba masaŵa Zamo,
ba mahemolu õ, ba marugi Mileti.
16 Noa sa ihonogõi Faulo,
italu’i Nefeso, fa lõ arõrõ ia ba Azia; aõsõ ia; omasi ia ba Yeruzalema so ia
na luo wendrakose, na tola ikhamõ. (F. 18, 21; 21, 4. 12).
17 III. Ba moroi ba Mileti, ba infatenge ba
Nefeso, ifakaoni’õ zatua mbanua.
18 Ba me no mõi ira khõnia
ba imane khõra: Mi’ila, he uwisa ba khõmi, ero ma’õkhõ, iotarai luo me uhundragõ danõ Azia. (F.
18, 19; 19, 10).
19 Enoni Zo’aya ndra’o, ma’ifu
lõ si fayaŵa ndra’o, mowõi daŵa hõrõgu, ba so wanandraigõ, si gõna ndra’o, ba
wamagõnaisi niha Yehuda ya’o. (A. 3).
20 Mi’ila he uwisa, wa lõ
nitahagu soguna khõmi, si lõ u’ombakha’õ khõmi, si lõ ufobawa lala khõmi, ba zi
so niha sato ba yomo gõi,
21 wamaduhu’õ ba niha Yehuda
ba ba Ndrawa Heleni famalalini era’era khõ Lowalangi, awõ wamati khõ Zo’aya ya’ita,
Yesu Keriso.
22 Ba hiza iada’e, usaŵa Yeruzalema,
amaedola zi so ba wesu dõdõgu; hadia zi gõna ndra’o ba da’õ, ba lõ u’ila, (F.
18, 21; 19, 21),
23 baero nifaduhu’õ Geheha
ni’amoni’õ khõgu, ba mbanua misa, iŵa’õ, ibalobaloi ndra’o bõbõ ba famakao. (F.
9, 16; 21, 4. 11).
24 Ba lõ ba dõdõgu nosogu, lõ
itõrõ ligu na i, ba wango’ozui lalagu, awõ halõŵõgu andrõ, nitemagu khõ Zo’aya,
Yesu, famaduhu’õ turia somuso dõdõ, turia wa’ebua dõdõ Lowalangi andrõ. (F. 21,
13).
25 Ba hiza sa, u’ila, lõ’õ
sa’ae fa’ila bawa ita, dozi ami nitõrõgu, wangombakha banua Lowalangi andrõ.
26 Andrõ ufaduhu’õ khõmi ma’õkhõ
andre, lõ horõgu ba ndrora fefu.
27 Lõ’õ sa nitahagu, fa lõ u’ombakha’õ
khõmi gera’era Lowalangi fefu.
28 Andrõ mifaigifaigi dõdõmi,
ba mifaigifaigi nikubaloi andrõ fefu, ba nifataro Geheha ni’amoni’õ ya’ami
samaigimaigi, ba wokubaloi banua Zo’aya andrõ, nihõlinia khõnia donia. (Tim. I.
4, 16. Fet. I. 5, 2).
29 U’ila, na no mofanõ ndra’o,
ba so moroi baero nasu gatua samara’u, si mõi khõmi, ba lõ alimagõ khõra nikubaloi
andrõ. (Mat. 7, 16).
30 Ba so gõi niha si otarai khõmi,
solau huhuo si tefuyu, ba wondrõnisi khõra nifahaõ.
31 Andrõ, bõi mifõrõ, mitõrõtõrõ
tõdõmi: medõlu fakhe wa’ara, bongi ma’õkhõ, ba lõ nibatogu wamarou tõdõmi dozi
ami, mowõi daŵa hõrõgu ba da’õ. (Heb. 13, 7).
32 Ba iada’e, ba utou’õ ami
ba danga Lowalangi ba ba daroma li fa’ebua dõdõnia andrõ, khõnia, sangila manga’aro’õ
tõdõmi, sangila mame’e khõmi ondrõita andrõ, awõ ni’amoni’õ andrõ fefu. (F. 14,
3).
33 Samõsa lõ ni’aluigu firõ,
ba ma ana’a, ba ma nukha. (Kor. I. 9, 12. Moz. IV. 16, 15. Sam. I. 12, 3).
34 Mi’ila ae, tangagu andre
zangalui soguna khõgu, awõ zoguna ba nawõgu. (F. 18, 3. Kor. I. 4, 12. Tes. I.
2, 9).
35 Fefu gofu heza, ba no u’oroma’õ
khõmi, si manõ wohalõŵõ, ba nitolo zambõ fa’abõlõ, ba bõi olifu ita niŵa’õ Zo’aya,
Yesu, me imane: ”Ohahau dõdõ ba wame’e, moroi ba wanema.”
36 Ba me aefa iŵa’õ da’õ, ba
ibalõ duhini tou danõ, mangandrõ ia, ba fao ira fefu. (F. 21, 5).
37 Ba tobali abõlõbõlõ wege’egera
fefu, ba latalagui mbagi Waulo, fa’ago bawa ira khõnia.
38 Abõlõ abu dõdõra ba niŵa’õnia
andrõ, wa lõ’õ sa’ae fa’ila bawa ira. Ba lafasao ia baowo. (A. 25).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
21
I. Moloyo Waulo, isaŵa Yeruzalema.
II. Fama’ele’õ Nagabo andrõ. III. Irugi Yeruzalema Faulo. IV. Maoso khõnia niha
Yehuda, ba lakuru ia Dawa Roma.
1 I. Ba me no ma’efa’õ ndra’aga
khõra, ba moloyo ndra’aga, madõlõga ba Go, ba mahemolu õ, ba marugi Rodo, ba
moroi ba da’õ, ba masaŵa Watara.
2 Ba me masõndra nowo, si mõi
ba Wõnikia, ba mõiga yaŵa ba moloyoga.
3 Ba me oroma khõma Gifero,
ba marõi ba gabera ba masaŵa Ziria, marugi si tou Diro; ba da’õ sa labokai nõsi
nowo.
4 Ba me falukhaga nifahaõ,
ba tebatoga ba da’õ, fitu bongi. Ba laŵa’õ khõ Waulo, moroi ba Geheha ni’amoni’õ,
bõi mõi ia misi yaŵa, ba Yeruzalema. (F. 11, 12; 20, 23).
5 Ba me no fitu bongima, ba
mahetaga, mofanõga, lafasaoga, dozi ira, awõ ndra alawe, awõ ndraono, irugi
baero mbanua; ba mabalõduhini tou danõ, baene, mangandrõga. (F. 20, 36).
6 Ba fabaliga, ba mõiga
baowo, ba ya’ira, ba lafuli ira miyomo.
7 Ba ma’asiwai woloyo, ma’otarai
ba Diro, masaŵa Wetolema’i, ma’owai dalifusõ, ba ma’iagõ khõra, sara wongi.
8 Ba mahemolu õ, ba mofanõga,
ba marugi Kaizaria. Ba mõiga yomo khõ Wilifo, sangombakha andrõ, awõ zi dafitu
no, ba tebatoga khõnia.
9 Ba so nononia, õfa, ono
alawe, sama’ele’õ. (F. 2, 17).
10 II. Ba me ara ma’ifu ndra’aga, ba da’õ,
ba so moroi si yaŵa ba Yudaia zama’ele’õ, Agabo dõi. (F. 11, 28).
11 Ba mõi ia khõma, ihalõ mbõbõ
talu Waulo, ibõbõ gahenia, awõ dangania, ba imane: Da’õ niŵa’õ Geheha ni’amoni’õ:
Lamanõ dania wamõbõ niha sokhõ bõbõ talu andre niha Yehuda, ba Yeruzalema, ba
latou’õ ba danga niha baero. (F. 20, 23).
12 Ba me marongo da’õ, ba
mangandrõ ndra’aga khõ Waulo, awõ mbanua da’õ, bõi mõi ia misi yaŵa, ba Yeruzalema.
(Mat. 16, 22).
13 Ba itema lima Faulo,
imane: Hadia khõmi da’õ, wa mege’ege ami, wa mibusi dõdõgu? No aoha manõ sa gõlõgu,
tenga ha ba wame’e nibõbõ ya’o, ba wa’amate gõi, ba Yeruzalema, na bõrõ dõi Zo’aya,
Yesu.
14 Ba me lõ i’o’õ khõma, ba
lõ’õ sa’ae muhedega, mamane: Ya’itõrõ zomasi Zo’aya.
15 III. Ba me aefa da’õ, ba mafa’anõ ndra’aga,
ba mõiga misi yaŵa ba Yeruzalema.
16 Ba mõi awõma nifahaõ, banua
Kaizaria, õsa, solohe ya’aga ba zi mõiga tome, khõ Menaso, banua Gifero, nifahaõ
si no ara.
17 Ba me no marugi Yeruzalema,
ba omuso dõdõ dalifusõ, me no soga.
18 Ba mahemolu õ, ba i’ohega
Faulo, we’amõi khõ Yakobo, ba ahori so zatua. (F. 15, 13. Gal. 1, 19).
19 Ba me no i’owai ira, ba
izarazara wangombakha, he iwisa Lowalangi ba niha baero, ba halõŵõnia andrõ.
20 Ba ya’ira, me larongo, ba
lasuno Lowalangi, ba lamane khõnia: Õ’ila ga’a, ha wa’oya ngahõnõ zi no mamati,
ba oi la’o’õ sibai goroisa. (F. 15, 1).
21 Ba no te’ombakha’õ khõra,
ba khõmõ andrõ, õŵa’õ ba niha Yehuda fefu, si fatewu ba niha baero, la’erogõ
Moze; õŵa’õ khõra, bõi laboto nonora, ba bõi la’o’õ gamakhoita andrõ. (F. 16,
3. Rom. 10, 4).
22 Ba he wisa ia? Lõ fulitõ,
ato zowulo dania; larongo sa, wa no so’õ.
23 Ba o’õ da’e, niŵa’õma khõu:
Daõfa khõma niha si so amabu’ula li,
24 khõra ha ya’ira, mifao da’õ,
fahaogõ’õ ndra’ugõ, awõra, ba taha gahakhõŵa khõra, ena’õ lafatõwõ’õ ira, ba la’ila
mõtõ dozi, wa no faya ni’ombakha’õ khõra, ba khõmõ andrõ, ba õtõrõ sa, ba khõmõ
gõi, lala wolo’õ oroisa. (F. 18, 18).
25 Ba ba zamati niha baero
andrõ, ba no mafa’ohe’õ zura, no mahonogõi, bõi lababaya gõ nadu ba do ba nitõgi
bagi ba fohorõ. (F. 15, 20, 29).
26 Ba ihalõ awõnia niha andrõ
Faulo, ba mahemolu õ, ba mõi ia ba gosali, me no ifahaogõ’õ ia, awõra, i’ombakha’õ
wa’awai mbongi wangehao andrõ, irugi tedozigõ ira wame’e sumange andrõ. (Moz.
IV. 6, 13. 14).
27 IV. Ba me arakha irugi zi fitu bongi
andrõ, ba la’ila ia ba gosali niha Yehuda, banua Azia, ba la’ekhugõ niha sato
fefu, ba lara’u ia,
28 mu’ao ira, lamane: He ya’ami,
Iraono Gizeraëli, milului! da’e niha andrõ, sondrozigõ niha, gofu heza so ira,
wamahaõ ya’ira; bõ’õ wamahaõnia, bõ’õ ba khõda, ba oroisa, ba ba naha andre. Ba
no i’ohe na gõi Ndrawa Heleni ba gosali, ra’iõ naha ni’amoni’õ andre ibe’e. (F.
6, 13. 14. Hez. 44, 7).
29 So zangila mege Terofimo,
banua Nefeso, awõnia ba mbanua, ba lawai ni’ohe Waulo ba gosali. (F. 20, 4.
Tim. II. 4, 20).
30 Ba maoso dõdõ niha, samba
banua manõ, aekhu niha, ba lara’u Waulo, lasõbi ia baero gosali, ba la’okusi’õ
bawandruhõ.
31 Ba labunu ia ena’õ, ba
terongo si yaŵa khõ gumandra zi hõnõ, ba zaradadu andrõ, no fawuka Yeruzalema,
samba banua manõ.
32 Ba i’anema’õ ihalõ khõnia
zaradadu ba kumandra zi otu, isaŵa si tou khõra, fagohi. Ba me la’ila gumandra
andrõ, awõ zaradadu andrõ, ba labato wamõzimõzi Faulo.
33 Ba irugi kumandra, ihalõ
ia, iŵa’õ, larate ia, dua rozi rate, ba isofu, ha niha ia ba hadia nilaunia.
(F. 20, 23).
34 Ba bõ’õ niŵa’õ zi samõsa,
bõ’õ niŵa’õ zi samõsa, ba niha sato andrõ. Ba me tebai irongo zi ndruhunia, ba
waguaguasa andrõ, ba iŵa’õ, la’ohe ba hati.
35 Ba me irugi nora, ba
tobali la’osa’õ ia saradadu ba wa’abõlõ niha.
36 La’o’õ sa niha sato, mu’ao
ira: Nitibo’õ ia! (F. 22, 22. Luk. 23, 18).
37 Ba me la’ohe ba hati ena’õ
Waulo, ba imane khõ gumandra: Tola uŵa’õ khõu da’e? Ba imane: Õ’ila li Heleni?
38 Tenga sa Dawa Miserayi
andrõ ndra’ugõ, sangekhugõ niha, bohou na no andrõ, solohe misa ba danõ si mate
si õfa ngahõnõ niha, sange’e andrõ?
39 Ba imane Faulo: Niha Yehuda
ndra’odo, banua Dareso, banua si teturia, ma’ifu, ba Gilikia. Ba u’andrõ khõu,
tehe khõgu wehede ba niha. (F. 9, 11).
40 Ba me no itehe, ba i’agõ
mbosi nora Faulo, ifazaŵa dangania ba niha. Ba me no ahono sibai, ba muhede ia khõra,
ba li Heberaio, imane: (F. 12, 17; 13, 16; 19, 33).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
22
I.
Fehede Waulo ba niha sato. II. Ifuli maoso dõdõra khõnia. III. Lõ labõzi ia, me
banua Roma ia.
1 I. ”He ya’ami,
ira talifusõ ba ira amagu, mifondrondrongo wamu’agu ba hulugu khõmi iada’e. (F.
7, 2; 13, 20). (A. 3—21: Faz. 9, 1—29; 26, 9—18.)
2 Ba me larongo,
ilau khõra li Heberaio, ba tedou na wa’ahonora, ba imane: (F. 21, 40).
3 Niha Yehuda ndra’o,
banua Dareso, ba Gilikia, ba ba mbanua da’e ebua ndra’o, ono zekola Gamaliëli,
no la’o’õ waabe’e goroisa khõ ndra tua, wamahaõ ya’o, hulõ zolohu ndra’o ba
ngawalõ hadia ia khõ Lowalangi, si mane ya’ami fefu na, ma’õkhõ andre. (F. 5, 34).
4 No u’osisi lala
andrõ, irugi wamunu, no ubõbõ ndra matua, awõ ndra alawe, ba no u’ohe ba gurunga.
(F. 8, 3).
5 No si so ba mbõrõ
khõgu gere sebua, awõ zatua mbanua fefu, ba nitemagu sura ba dalifusõ, we’amõi
ba Ndramaseko, ba wolohe ba Yeruzalema gõi si so ba da’õ, nibõbõ, ena’õ te’otu’õ
ira.
6 Ba ba wofanõ
andrõ, me no ahatõ ndra’o ba Ndramaseko, ba i’ozumagõ gõna ndra’o haga sabõlõbõlõ,
moroi ba mbanua si yaŵa, so laluo.
7 Ba alau tou ndra’o,
ba danõ, ba urongo li, imane khõgu: He Saulo! He Saulo! hana wa õgohido?
8 Ba umane: Ha
niha ndra’ugõ, Tua? Ba imane khõgu: Yesu ndra’o, banua Nazareta andrõ, nigohiu.
9 Ba la’ila sa
haga andrõ, awõgu fao, ba lõ larongo li zihede khõgu andrõ.
10 Ba umane: He uwisa,
Tua? Ba imane So’aya khõgu: Faoso, ae ba Ndramaseko, ba da’õ dania laŵa’õ khõu
fefu nihonogõi khõu, nilaumõ.
11 Ba lõ u’ila
niha, ba wa’abõlõ haga no mege, la’ohe dangagu awõgu ba lala, ba urugi
Ndramaseko.
12 Ba so niha,
Anania dõi, sangata’ufi Lowalangi, solo’õ oroisa, si sõkhi turia ba niha Yehuda
fefu, si no fatewu ba Ndramaseko.
13 Ba mõi khõgu da’õ,
i’ondrasi ndra’o, ba imane khõgu: He Saulo, talifusõ, yagõ mu’ila zui niha! Ba
i’otarai da’õ, ba u’ila ia.
14 Ba imane: Fõna
sa’ae ihonogõi Lowalangi ndra tuada, ena’õ aboto ba dõdõu zomasi ia, ba ena’õ õ’ila
zatulõ andrõ, ba ena’õ õrongo linia, na muhede ia.
15 Me samaduhu’õ
ndra’ugõ khõnia dania ba niha fefu, õfaduhu’õ ni’ila hõrõu ba nirongo dõgi
dalingau.
16 Ba iada’e, ba
hana wa ara’õ? Faoso, fabayagõ’õ idanõ ndra’ugõ ba fasasai’õ horõu, we’angarõfi
li tõi Zo’aya andrõ.
17 Ba me no ufulido
ba Yeruzalema, me mangandrõ ndra’o ba gosali, ba abeta nosogu, (F. 9,
26),
18 ba u’ila ia, ba
imane khõgu: Ta’ita’i, aliogõ, heta’õ ba Yeruzalema, me lõ’õ sa atõ latema wamaduhu’õmõ ya’o.
19 Ba umane: He Tua,
no la’ila, sokuru samati khõu ndra’odo, samõbõzi ya’ira, ba zekola misa, (A.
4),
20 ba no la’ila,
sodo ba ngai, me labunu Zitefano andrõ, samaduhu’õ ya’ugõ, ba omasido da’õ, ba u’irõ’õ
nukha zamunu ya’ia andrõ. (F. 7, 57; 8, 1).
21 Ba imane khõgu:
Ae’e, ba niha baero ufatenge ndra’ugõ, ba zarõu.” (F. 9, 15; 13, 2).
22 II. Ba
lafondrondrongo khõnia irege da’õ, ba mu’ao ira, lamane: Nitibo’õ, niheta ba guli
danõ niha si manõ! tenga sa si nangea auri ia. (F. 21, 36).
23 Ba mu’ao’ao ira,
latibo’õ tou nukhara ba lafazaumba gawugawu ba dalu mbanua.
24 Ba iŵa’õ kumandra,
la’ohe ba hati ia, i’oroi’õ, labõzi, ba wanekhegõ ya’ia, ena’õ irongo, hadia mbõrõ,
wa lamanõ we’ao’ao ba khõnia andrõ.
25 III. Ba me no
labõbõ ia ba geu, ba wamõzi ya’ia, ba imane Faulo khõ gumandra zi otu, si so ba
da’õ: Hadia, Tola mibõzi manõ mbanua Roma, he lõ muhuku? (F. 16, 37; 23,
27).
26 Ba me irongo da’õ
kumandra zi otu andrõ, ba mõi ia mu’ombakha’õ khõ gumandra zi hõnõ, imane:
Hadia nilaumõ?
27 Banua Roma sa
niha da’õ. Ba mõi gumandra zi hõnõ andrõ, imane khõ Waulo: Ombakha’õ khõgu,
hadia, banua Roma ndra’ugõ? Ba imane: Ya’ia.
28 Ba imane kumandra:
Ya’odo andre, ba no ebua ube’e ana’a, fa banua andrõ ndra’o. Ba imane Faulo: Ba
ya’odo, ba i’otarai tumbu ndra’o.
29 Ba i’anema’õ labõhõi
ia sanekhegõ ya’ia ena’õ. Ba ata’u gõi gumandra, me no irongo, wa banua Roma ba
me no irate.
30 Ba mahemolu õ,
me edõna irongo zi ndruhu, hadia nibe’e niha Yehuda horõnia, wangadugõ ya’ia,
ba ifa’efa’õgõ rate, ba i’oroi’õ falukha gere sebua, awõ zalaŵa rafe sebua fefu,
ba i’ohe mitou Waulo, ifasao khõra.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
23
I. Ba rafe sebua so Waulo.
II. Labunu ia ena’õ niha Yehuda. III. La’ohe ia ba Kaizaria, khõ gumandru
Felisi.
1 I. Ba inehegõ zalaŵa rafe
sebua Faulo, ba imane: He ya’ami, ira talifusõ! Lõ sinegu dõdõgu khõgu, ba wolo’õ
khõ Lowalangi, irugi ma’õkhõ andre. (F. 22, 1; 24, 16).
2 Ba iŵa’õ ere sebua,
Anania, ba zi so ba da’õ, lafalisi mbawania.
3 Ba imane khõnia Faulo:
Ifalisi dania ndra’ugõ Lowalangi, bagolõ nilau betua! Dumadao ndra’ugõ wanguhuku
ya’o, dali goroisa, ba õsawõ goroisa, wanguma’õ, labõzi ndra’o. (Mat. 23, 27).
4 Ba lamane si so ba da’õ:
Hadia, õtandraŵaisi gere sebua andrõ khõ Lowalangi?
5 Ba imane Faulo: Lõ u’ila,
wa ere sebua ia, ga’a. Si manõ sa ba zura: ”Bõi tandraŵaisi zatua mbanuami.”
(Moz. II. 22, 28).
6 Ba me i’ila Faulo, sadukaio
õsa ba farizaio õsa, ba mu’ao ia ba zalaŵa rafe sebua, imane: He ya’ami, ira
talifusõ! Farizaio ndra’odo, ono warizaio; fanõtõna femaoso zi mate andrõ mbõrõ,
wa tehuku ndra’odo. (F. 22, 3; 26, 5). 7 Ba me no iŵa’õ da’õ, ba
tobali faguagua ira, warizaio zadukaio, ba fabali dõdõ zato.
8 Niŵa’õ zadukaio, ba lõ
femaoso ba lõ mala’ika ba lõ bekhu zi mate; ba faoma sa faduhu dõdõ warizaio ba
da’õ. (Mat. 22, 23).
9 Ba tobali faguaguasa sabõlõbõlõ,
ba maoso zangila amakhoita õsa, farizaio, fasoso ira, lamane: Ma’ifu lõ masõndra
horõ niha da’õ; ba he wisa, na no humede khõnia mbekhu zi mate, ba ma mala’ika?
(F. 25, 25; 5, 39).
10 Ba me no abõlõbõlõ waguaguasa,
ba ata’u gumandra, lasila Waulo, ba iŵa’õ mõi mitou zaradadu, ba wamadõni ya’ia
khõra, wolohe ba hati.
11 Ba ba zi bongi andrõ, ba
mõi khõnia Zo’aya, imane: Bõi ata’ufi! Hulõ si mane famaduhu’õu hadia ia khõgu
ba Yeruzalema, si manõ gõi wamaduhu’õu dania ba Roma, lõ tola lõ’õ. (F. 18, 9;
19, 21).
12 II. Ba me no moluo, ba lafagõlõgõlõ ira
bõrõ niha Yehuda, la’elifi ira, lõ manga ira ba lõ labadu nidanõ, irege no labunu
Waulo.
13 Tõra õfa wulu ira,
sangelifi ya’ira ba da’õ.
14 Mõi ira khõ ndra ere sebua
ba ba zatua mbanua, lamane: No ma’elifi sibai ndra’aga, lõ mababaya hadia ia gõ,
irege no mabunu Waulo andrõ.
15 Andrõ mifaŵa’õgõ khõ gumandra,
ya’ami, awõ zalaŵa rafe, yamufa’ohe’õ ia mitou khõmi, hulõ na edõna mirongo
sibai na, hadia ia khõnia; ba matarõgõ sa’ae, ba wamunu ya’ia, ba lala.
16 Ba me irongo wamagõnaisi
andrõ ono mbene’õ Waulo, ba mõi ia ba hati, i’ombakha’õ khõ Waulo.
17 Ba humede Waulo khõ gumandra
zi otu, imane khõnia: Ohe khõ gumandra zi hõnõ nono matua andre, so niŵa’õnia khõnia.
18 Ba i’ohe khõ gumandra zi
hõnõ, imane: No muhede khõgu, Waulo andrõ, nikuru, i’andrõ khõgu, u’ohe khõu
nono matua andre, so niŵa’õnia khõu.
19 Ba idõni dangania kumandra,
i’ohe ba zi ha ya’ira, ba isofu khõnia: Hadia niŵa’õu khõgu?
20 Ba imane: No mamagõlõ
niha Yehuda, ba wangandrõ khõu, ena’õ õfa’ohe’õ mitou khõra ba rafe mahemolu Waulo
andrõ, hulõ na edõna lazofuzofu na ena’õ, hadia ia khõnia.
21 Andrõ bõi fati lira;
latarogõ sa’ae ia, tõra õfa wulu niha, banuara, no la’elifi ira, lõ manga ira
ba lõ labadu nidanõ, irege no labunu ia. Ba noa sa’ae lafa’anõ ira, ba labaloi
niŵa’õu.
22 III. Ba ifofanõ nono matua andrõ kumandra,
iŵa’õ khõnia, bõi i’ombakha’õ gofu ha õkhõ, wa no ibokai khõnia da’õ.
23 Ba darua ifakaoni’õ kumandra
zi otu, ba imane: Mifa’anõ zaradadu, dua ngaotu, ba we’amõi ba Kaizaria, awõ zi
fakudo, fitu ngafulu, ba dua ngaotu zanoho,
24 na mõrõ niha; ba ndra mu’asogõ
kudo, ba wamakudo Faulo andrõ, ba lahaogõ wolohe ya’ia khõ gumandru Felisi.
25 Ba ifazõkhi zura,
26 imane: ”Kalaudio Lisia khõ
gumandru Felisi si sõkhi sibai tõdõ, ya’ahowu!
27 Niha andrõ, nira’u niha Yehuda,
nibunura mena’õ, no u’efa’õ, me sodo awõ zaradadu, me no urongo, wa banua Roma
ia. (F. 21, 33, 22, 25).
28 Ba usofu mena’õ mbõrõ
wangadugõra ya’ia, ba u’ohe ba rafe khõra. (F. 22, 30).
29 Ba usõndra, faguaguasa ba
goroisa khõra mbõrõ, wa la’adugõ ia, ba lõ fangadu bõrõ wamunu, ba he bõrõ
worate ya’ia. (F. 18, 14. 15).
30 Ba me no mu’ombakha’õ khõgu,
so ba khõra zamagõnaisi niha andrõ, ba no ufa’ohe’õ ia khõu, ba no uŵa’õ gõi ba
zangadu andrõ, ndramuõmbakha’õ khõu.” (F. 24, 8).
31 Ba lahalõ sa’ae Waulo
saradadu no mege, la’o’õ niŵa’õ khõra, la’ohe ia ba Gandrifati, ba zi bongi.
32 Ba mahemolu õ, ba
lafatenge awõnia zi fakudo andrõ, ba lafuli ira ba hati.
33 Ba me no larugi Kaizaria
da’õ, ba labe’e ba danga gumandru zura no mege, ba la’ohe gõi khõnia Waulo.
34 Ba me no ibaso zura, ba
isofu, ha banua ia, ba me irongo, wa banua Gilikia, (F. 22, 3),
35 ba imane: Usekhegõ dania
ndra’ugõ, na no so gõi zangadugõ ya’ugõ andrõ. Ba i’oroi’õ, ba gõdo Herode
lataha Waulo.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
24
I. La’adugõ Waulo niha Yehuda,
khõ Welisi. II. Ibu’a ba hulunia. III. Latahataha manõ Waulo.
1 I. Ba lima bongi aefa da’õ,
ba mõi misi tou gere sebua andrõ, Anania, awõ zatua mbanua õsa, awõ zi fahuhuo
andrõ, Teretulo; ya’ira zi mõi khõ gumandru, ba wangadugõ Faulu.
2 Ba lafakaoni’õ ia, ba ibõrõgõ
wangadugõ ya’ia Teretulo,
3 imane: Ohahau sibai dõdõma
barõ mbawau, ba wa’oya manõ zi sõkhi ba mbanua andre, me no sõkhi dõdõu khõra, ya’ugõ
Felisi, si sõkhi sibai tõdõ, lõ mabini’õ, gofu heza soga, lõ mamalõmalõ; ma’andrõ
saoha golõu.
4 Ba fa lõ urõrõ ndra’ugõ,
ba u’andrõ khõu, õfondrondrongo khõma ma’ifu, ba wa’ebolo dõdõu andrõ.
5 Noa sa masõndra, wa no fõkhõ
sebua niha andrõ, samagua manõ niha Yehuda andrõ fefu, ba guli danõ misa, ma’asagõrõ;
satua zi faehu huku andrõ, banua Nazareta, ia. (F. 17, 6).
6 Noa sa gõi itandraigõ i’ohe
ba gosali zalakha, ba no mara’u ia,
7 ba so moroi si yaŵa Lisia
andrõ, kumandra, abõlõ ira, ba lafadõni ba dangama.
8 Khõnia tola õrongo fefu
mbõrõ wangadugõma ya’ia, na õsofu. (F. 23, 30).
9 Ba lanõnõ niha Yehuda,
lafaduhu’õ niŵa’õnia.
10 II. Ba itema lira Faulo, me ifazaŵa
dangania khõnia kumandru, tandra wa tola muhede ia, imane; Me u’ila, no ara, ha
me uga fakhe sa’ae, sanguhuku ndra’ugõ ba mbanua andre, ba lõ aiwõ ndra’o wamu’a
ba hulugu esuanõ andrõ khõgu,
11 me tola õsofu, wa lõ tõra
felendrua wongi, me sodo moroi si tou, me mõido ba Yeruzalema, ba wangandrõ.
12 Ba lõ ni’ilara ya’o ba
gosali, wa fahuhuo ndra’o ba niha bõ’õ, ba ma mangekhugõ niha, ba lõ’õ gõi ba
zekola ba lõ’õ gõi ba mbanua misa. (F. 25, 8).
13 Ba tebai gõi la’ombakha’õ
khõu nibõbõgõra khõgu iada’e.
14 Ba lõ ubini’õ khõu da’õ,
wa utõrõ lala da’õ, niŵa’õra si faehu huku, wamosumange Lowalangi ndra tuama,
wamati fefu nisura ba zura goroisa ba ba zura zama’ele’õ. (F. 26, 22 b. t.).
15 Ba so khõgu wanõtõna khõ
Lowalangi, si so khõra gõi, wa so wemaoso zi mate, he satulõ, ba he si lõ atulõ.
(F. 26, 6—8. Dan. 12, 2).
16 Andrõ uforege gõi, lõ
mamalõmalõ, fa lõ itegudo tõdõgu, he ba khõ Lowalangi, ba he ba niha. (F. 23,
1; Kor. II. 1, 12).
17 Ba noa sa mõido, me no
ara, ba wolohe ame’ela ba mbanuama, ba ba wame’e sumange; (F. 21, 24. Rom. 15,
25 b. t.);
18 ba da’õ la’ila sa ndra’o
niha Yehuda õsa, banun Azia, me utõrõ wangehao andrõ, ba gosali, tenga ba zi no
ato niha, ba tenga ba waguaguasa; (F. 21, 27);
19 ya’ira zi lõ tola lõ so
ba da’e khõu ena’õ, ba wangadu, na so hadia ia gesuanõgu khõra.
20 Ma ndramuŵa’õ da’e, hadia
nisõndrara si lõ atulõ, me sodo ba rafe sebua;
21 atõ na ba zi sambua li andrõ, niŵa’õgu, me sodo khõra
ba da’õ no, me umane: Femaoso zi mate mbõrõ, wa tehuku ndra’o khõmi ma’õkhõ!
(F. 23, 6).
22 III. Ba ifazaŵa khõra mbongi Felisi, me
no aboto ba dõdõnia he wisa lala da’õ, ba imane: Na mõi mitou Lisia, kumandra
andrõ, ba usofu da’õ khõmi. (F. 23, 26).
23 Ba iŵa’õ khõ gumandra,
latarogõ Waulo, lahaogõ khõnia, ba bõi latenaŵa, na so zi mõi ngoningoninia,
sahatõ khõnia. (F. 27, 3; 28, 16).
24 Ba lõ ara tõ, ba mõi
Welisi, awõ Derusila, fo’omonia, niha Yehuda, ifakaoni’õ Waulo, ifondrondrongo khõnia
wamati andrõ khõ Keriso Yesu.
25 Ba me itõrõ linia wa’atulõ
dõdõ ba fa bõi mohorõ ba fanguhuku andrõ dania, ba tokea Welisi, ba imane: Ofanõ
iada’e, igamõi lõ arõrõŵagu dania, ba ufakaoni’õ ndra’ugõ. (F. 10, 42).
26 Ba idõnadõna gõi ba ba’õ,
ibe’e khõnia gana’a Faulo; andrõ asese ifahalõ’õ, ba wahuhuosa khõnia.
27 Ba me no irugi mendrua fakhe,
ba te’ali Welisi, Forokio Feso wangalinia. Ba omasi Welisi, ebua dõdõ niha Yehuda
khõnia, ba irõi furi Waulo, nirate. (F. 25, 9. 14).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
25
I. Isekhegõ Waulo Feso. II. I’oroma’õ
khõ Agerifa.
1 I. Tõlu bongi Weso ba danõ,
ba mõi ia misi yaŵa ba Yeruzalema, moroi ba Kaizaria. (F. 24, 27; 23, 23).
2 Ba la’ondrasi ia ere sebua
ba salaŵa niha Yehuda, ba khõ Waulo andrõ, la’andrõ khõnia, (F. 24, 1),
3 fa’ebua dõdõnia khõra laŵa’õ,
ena’õ ifahalõ’õ miyaŵa ba Yeruzalema; labunu ia ba lala, dõdõra. (F. 23, 15).
4 Ba iŵa’õ khõra Feso,
tetahataha Waulo ba Kaizaria ba ya’ia gõi, ba alio ifuli ia ba da’õ.
5 Ba ha niha sa zalaŵa ba khõmi,
iŵa’õ, ba ndrafao we’amõi misi tou, ba wangadugõ niha da’õ, na so hadia ia
zalania. (Kor. I. 4, 13; F. 17, 6).
6 Ba mato ŵalu bonginia khõra,
fulu bongi zara sibai, ba mõi ia misi tou ba Kaizaria, ba sara wongi aefa da’õ,
ba dumadao ia ba dadaoma zanguhuku, ba i’oroi’õ Waulo. (F. 21, 28 b. t.).
7 Ba me so ia, ba lafasui
ia niha Yehuda, si no mõi mitou, si otarai Yeruzalema, oya ngawalõ labõbõgõ khõnia
sala sebua, si tebai la’oroma’õ ngamohi, (F. 24, 13),
8 me ibu’a ba hulunia Faulo;
lõ nisaŵõnia oroisa ba niha Yehuda, iŵa’õ, ba lõ horõnia ba gosali ba lõ’õ gõi khõ
kaizaro. (F. 24, 12; 28, 17).
9 Ba omasi Weso, na ebua dõdõ
niha Yehuda khõnia, ba itema li Waulo, imane: Hadia, omasi’õ mõi misi yaŵa ba Yeruzalema,
na ba da’õ tehuku ndra’ugõ, ba zi so ya’o, ba zala andrõ?
10 Ba imane Faulo: Fõna
dadaoma zanguhuku khõ kaizaro so ndra’o, lõ tola tenga ba da’e tehuku ndra’o. Lõ
horõgu ba niha Yehuda, noa sa aboto sibai ba dõdõu gõi. (F. 22, 28).
11 Ba so atõ horõgu, ba na
no ulau hadia ia, bõrõ wamunu ya’o, ba lõ uwõsiwõsido, na nibunu ndra’o. Ba na
faya nibõbõgõ da’e khõgu, ba tebai labe’e buala ndra’o khõra. Ufuli khõ
kaizaro. (F. 26, 32).
12 Awena fahuhuo Weso ba nawõnia
ba rafe, ba imane: Khõ kaizaro no õfuli, ba khõ kaizaro mõi’õ. (F. 27, 24).
13 II. Ba lõ ara furi õ, ba mõi ba Kaizaria
razo, Agerifa ba Berenike (ngambatõnia), ba wangondrasi Feso.
14 Ba me ara ma’ifu ira ba
da’õ, ba i’ombakha’õ Feso huhuo andrõ ba khõ Waulo, khõ razo andrõ, imane: So
niha nirõi Welisi furi, nikuru.
15 La’ondrasido ere sebua ba
satua mbanua ba niha Yehuda, me sodo ba Yeruzalema, ba khõnia, la’andrõ wame’e
huku khõnia.
16 Ba u’ombakha’õ khõra,
tenga huku ba Ndrawa Roma, la’etu’õ manõ huku niha, na lõ lafatutu wawa ira ua
zangadu ni’adugõ, na lõ mufolala khõnia wamu’a ba hulunia nibõbõgõ khõnia.
17 Ba me no falukha ira ba
da’e, ba ma’ifu lõ uaragõ, ha sara wongi, ba mudadaodo ba dadaoma zanguhuku, ba
u’oroi’õ niha andrõ.
18 Ba me so zangadugõ ya’ia,
ba ma’ifu lõ la’ila la’ombakha’õ sala,
19 nidõnadõnagu, ha faguaguasa
ba wamosumangera Lowalangi la’ombakha’õ, salania, ba ba khõ Yesu andrõ, si no
mate, niŵa’õ Waulo no ifuli auri. (F. 23, 29; 26, 8. 23).
20 Ba me lõ u’ila he uwisa
ba huhuo andrõ ba da’õ, ba usofu khõnia, na edõna mõi ia ba Yeruzalema, na andrõ
lahuku ia ba da’õ.
21 Ba me i’andrõ Faulo
lataha ia, irege i’etu’õ huku kaizaro, ba u’oroi’õ, lataha ia, irege ufa’ohe’õ
ia khõ kaizaro.
22 Ba imane Agerifa khõ
Weso: Omasido urongo gõi niŵa’õ niha andrõ. Imane: Mahemolu tola õrongo. (Luk.
23, 8).
23 Ba sara wongi aefa da’õ,
ba so Agerifa ba Berenike, ebua sibai lakhõmi, mõi ira ba kato, awõ gumandra,
awõ zalaŵa mbanua, ba i’oroi’õ Feso, la’ohe Waulo.
24 Ba imane Feso: He razo,
Agerifa, ba ya’ami fefu, si so ba da’e, awõma! Mi’ila da’e; no mangandrõ khõgu
niha Yehuda sato ba khõnia, ba Yeruzalema ba ba da’e gõi, mu’ao ira, tenga ni’orifi
sa’ae. (F. 22, 22).
25 Ba me no aboto ba dõdõgu,
lõ horõnia, bõrõ wamunu ya’ia, ba me no ifuli gõi khõ kaizaro, ba no uhonogõi,
lafa’ohe’õ ia. (F. 23, 9).
26 Ba lõ nirongogu si ndruhu,
ba khõnia, nisuragu khõ zokhõ ya’ita, ena’õ. Andrõ no ufasao ia khõmi, ba ofõna
khõu, ya’ugõ razo Agerifa, ena’õ falukhado nisura, na no musekhegõ. (F. 26, 3.
27).
27 Ba dõdõgu sa, tenga lala,
na tafa’ohe’õ nikuru ba lõ ta’ombakha’õ mbõrõ wangadugõ ya’ia. (F. 25, 9. 14).
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
26
I. Huhuo Waulo khõ Agerifa,
awõ II. niŵa’õ Agerifa.
1 I. Ba imane Agerifa khõ
Waulo: Latehe khõu, õbu’a ba hulumõ. Awena ifazaŵa dangania Faulo, ibu’a ba hulunia,
imane: (Mat. 10, 18).
2 He razo, Agerifa, omuso dõdõgu,
me tola ubu’a ba hulugu ma’õkhõ andre, fõnau, fefu nibõbõgõ
niha Yehuda khõgu.
3 Me no õ’ila sibai fefu huku
ba niha Yehuda, awõ nifadõni andrõ, ba u’andrõ khõu, bologõ dõdõu, wamondrongo khõgu.
4 Buabuagu i’otarai iraono
ndra’o, nilaugu i’otarai mbõrõta, ba khõma ba Yeruzalema, ba no la’ila niha Yehuda
fefu; (F. 22, 3 b. t. Gal. 1, 13 b. t.);
5 me no la’ila ndra’o, i’otarai
fõna sa’ae (na edõna ira lafaduhu’õ), wa no u’o’õ wondrege wa’abe’e huku, ba
wamosumange Lowalangi ba khõda, wa farizaio ndra’odo. (F. 23, 6).
6 Ba iada’e, ba lahuku ndra’o,
bõrõ wanõtõna amabu’ula li andrõ, nifabu’u Lowalangi khõ ndra tuada, (F. 13,
32; 28, 20),
7 ni’alui zi felendrua tua khõma,
fogamõ ya’ia, bongi ma’õkhõ la’owõlõ’õlõgõ wamasumange
Lowalangi ba da’õ. Fanõtõna da’õ mbõrõ, ya’ugõ razo, wa la’adugõ ndra’odo niha Yehuda.
(F. 24, 14. 15).
8 Hadia wa laŵa’õ ba khõmi,
tebai faduhu dõdõ niha, na isusugi zi mate Lowalangi? (F. 4, 2).
9 Noa sa uŵa’õ tõdõgu, ni’abõlõgõ
wangõhõndrõgõ tõi Yesu, banua Nazareta andrõ.
10 Ba ulau sa gõi ba Yeruzalema;
ba ato ni’amoni’õ nibe’egu ba gurunga, nitehe ndra ere sebua khõgu: ba na labunu
ira, ba manehe ndra’odo. (F. 22, 20).
11 Ba ba zekola misa fefu,
ba asese ulau mbalõgu khõra, uforege khõra, irege manandraŵa ira, si lõ awawõ wõnugu
khõra, ba ugohi ira, urugi gõi mbanua baero.
12 Ba mõido ba Ndramaseko,
ba zi manõ, no latehe khõgu ira ere sebua, no labe’e zura.
13 Ba laluo, ya’ugõ razo, ba
u’ila ba lala, moroi ba mbanua si yaŵa haga, abõlõ moroi ba haga luo, ifasui
ndra’odo, awõ zi fao khõgu ba lala.
14 Ba alauga tou ba danõ; ba
urongo li, sihede, imane khõgu ba li Heberaio: He Saulo! He Saulo! hana wa õgohido?
Afõkhõ khõ khõu, na fabõrõ’õ ba dukotuko andrõ. (F. 9, 3 b. t.).
15 Ba umane: Ha niha ndra’ugõ,
Tua? Ba imane So’aya; Yesu ndra’o, nigohiu.
16 Ba faoso, zizio. Andrõ u’oroma’õ
ndra’o khõu, ba wangohonogõi ya’ugõ enoni ba samaduhu’õ ni’ila hõrõu, awõ ni’oroma’õgu
khõu dania. (F. 22, 15. Gal. 1, 12).
17 Ba u’efa’õ ndra’ugõ ba
danga mbanuami ba ba danga niha baero, ba nifatengegu ya’ugõ, (F. 22, 21. Yer.
1, 8, 18. 19)
18 ba wamokai hõrõra ena’õ
larõi zõgõmigõmi, ba ena’õ lafuli ira ba haga, ena’õ larõi wa’abõlõ Gafõkha, ba
lafuli ira khõ Lowalangi, ena’õ latema wangefa horõ ba ondrõita andrõ, awõ ni’amoni’õ
andrõ, wamati khõgu. (Yes. 42, 7. Kol. 1, 12—14. F. 20, 32).
19 Andrõ lõ u’ositengagõ
gangilata andrõ, soroi sorugo ya’ugõ razo Agerifa, (Gal. 1, 16),
20 mangombakha ndra’o, si ofõna
ba mbanua Ndramaseko ba ba Yeruzalema ba ba danõ Yudaia ma’asagõrõ ba ba niha
baero, ena’õ lafalalini gera’erara ba ena’õ lafuli ira khõ Lowalangi, wanga’asogõ
buabua si nangea buabua wamalalini era’era. (F. 9, 20; 28, 29; 20, 21).
21 Da’õ mbõrõ, wa lara’u
ndra’o niha Yehuda, me sodo ba gosali, wa latandraigo wamunu ya’o. (F. 21, 30.
31).
22 Ba me no itolodo
Lowalangi, andrõ sodo irege ma’õkhõ andre, ba mamaduhu’õ ndra’o ba ndraono ba
zatua; lõ ni’ombakha’õgu hadia ia baero niŵa’õ zama’ele’õ andrõ, salua dania,
ba he baero niŵa’õ Moze, (Luk. 24, 44, b. t.),
23 wa nifakao Keriso, awõ wa
no ya’ia zi fõfõna ba wemaoso zi mate andrõ, sangombakha dania haga ba mbanua
da’e, ba ba niha baero. (Luk. 24, 26 b. t.; 2, 32. Kor. I. 15, 4. 20. F. 13,
47).
24 Ba me imanõ wamu’a ba hulunia,
ba imane Feso, ebua linia: Owõhõ’õ Faulo! ifowõhõ ndra’ugõ sura, soya sibai
andrõ.
25 Ba imane Faulo: Tenga sowõhõ
ndra’o, ya’ugõ, Feso si sõkhi! si ndruhu niŵa’õgu, soroi ba dõdõ.
26 I’ila sa da’õ razo, ba zi
lõ aiwõdo muhede; tebai manõ faduhu dõdõgu, so ba da’õ zi lõ irongo mege; tenga
sa ba zi tobini telau da’õ no. (Yoh. 18, 20).
27 Hadia, ya’ugõ razo,
Agerifa, faduhu dõdõu ba niŵa’õ zama’ele’õ andrõ?
28 U’ila, faduhu. Ba imane
Agerifa khõ Waulo: Lõ arõu tõ, ba tobali niha Keriso ndra’o, õbe’e.
29 Ba imane Faulo: Mangandrõ
ndra’o khõ Lowalangi ena’õ; he arõu, ba he lõ arõu, ba ena’õ tenga ha ya’ugõ,
ena’õ dozi samondrongo khõgu ma’õkhõ andre tobali si mane ya’odo andre, baero
rate andre. (F. 28, 29).
30 II. Ba maoso razo, awõ gõemandru, awõ
Mberenike andrõ, awõ zidadao ba da’õ ba ngaira. (F. 25, 23).
31 Laheta ira, fahuhuo, ba
lamane: Lõ nifazõkhi niha andrõ bõrõ wamunu, ba he bõrõ worate ya’ia. (F. 25,
11).
32 Ba imane Agerifa khõ
Weso: Tola ni’efa’õ niha andrõ, na lõ nifulinia khõ kaizaro mena’õ.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
27
I. Lafoloyo Waulo, la’otarai
Kaizaria, larugi Melite. II. Bade, ba aboto nowo.
1 I. Ba me no muhonogõi,
moloyo ndra’aga ba Gitalia, ba labe’e Waulo, awõ nikuru tánõ bõ’õ õsa, ba danga
gumandra zi otu, Yulio dõinia, kumandra zaradadu andrõ khõ kaizaro. (F. 25, 12.
21).
2 Ba mõiga ba nowo
Gaderamiti, sedõna moloyo ba mbanua Azia misa, ba moloyoga; awõma Garisaro, banua
Makedonia, banua Desalonika. (F. 19, 29).
3 Ba mahemolu õ, ba marugi
Zidona. Ba ebua dõdõ Yulio khõ Waulo, fahuohuo ia khõnia, itehe khõnia mõi ia khõ
zi fahuwu khõnia ba latolotolo ia. (F. 24, 23).
4 Ba aefaga ba da’õ, ba matõrõ
tou Gifero, me angi moroi fõna.
5 Ba me no matõrõ nasi tánõ
ba Gilikia ba tánõ ba Wambilia, ba marugi si tou Mira, ba Likia.
6 Ba da’õ isõndra kumandra
andrõ nowo Alesandria, sanaŵa Italia, ba i’ohega ba da’õ.
7 Ba me ara lõ sõkhisõkhi
woloyo, me afõkhõ wondrugi Kenido, me lõ ibe’ega angi, ba matõrõ tou Gereta,
tánõ ba Zalomone.
8 Ba afõkhõ wanõrõ singa hulo,
ba marugi naha sotõi ”labua si sõkhi”, ba zahatõ banua Lasaia.
9 Ba no ara, ba nõ ata’u
niha woloyo, me no aefa gõi mbaŵa wamoni, ba ifangelama ira Faulo, (Kor. II.
11, 26. Moz. III. 23, 27 b. t.),
10 imane khõra: He ya’ami, u’ila,
gõna ita famakao ba fa’ate’ala sebua ba woloyo andre, tenga ha ba nowo ba ba nõsinia,
ba nosoda gõi.
11 Ba ifondrondrongo kumandra
niŵa’õ durumudi, awõ niŵa’õ nakoda, moroi ba niŵa’õ Waulo.
12 Ba lõ sõkhi labua andrõ,
ba wombaloi fa’aefa mbaŵa deu, ba ato zomasi ahetaga ba da’õ, ma tola marugi Wõnika,
ba wombaloi fa’aefa mbaŵa deu; labua ba Gereta da’õ, tánõ ba gaekhula.
13 Ba me angi moroi raya, si
lõ abõlõbõlõ, ba lawai tola niŵa’õra andrõ, ba ladõni zao ba lahafõ’õ ira, wanõrõ
singa Gereta.
14 II. Ba lõ ara, ba ilabu tawuyu nangi,
sotõi timu kaduo.
15 Ba gõna ba nowo ba tebai
ilaŵa nangi, ba mabõhõli, ba te’oloi’õ manõ ndra’aga. (Sin. 107, 25 b. t.).
16 Ba me matõrõ hulo side’ide,
sotõi Kalauda, ba ma’ifu tõ, ba tebai masõbi dundraha.
17 Ba lasõbi yaŵa da’õ, ba
lafake wangaro andrõ, labõbõ nowo. Ba ata’u ira tosake ba goso ene andrõ, ba
labunu loyo, ba te’oloi’õ manõ nowo.
18 Ba me iforege khõma angi,
ba mahemolu õ, ba latibo’õ nõsi nowo.
19 Ba dua wongi aefa da’õ ba
latibo’õ gamagama ba nowo tangara. (Yon. 1, 5).
20 Ba me ara lõ oroma luo ba
lõ oroma ndrõfi, ba me iforege bade sabõlõbõlõ, ba ma’ifu lõ’õ sa’ae madõnadõna
auri ndra’aga.
21 Ba me no ara lõ si manga,
ba mõi khõra Waulo, imane: He ya’ami fefu, ni’o’õ sa mena’õ niŵa’õgu no, fa bõi
aheta ita ba Gereta, fa lõ gõna ita famakao andre, awõ wa’ate’ala andre.
22 Ba iada’e, ba u’andrõ khõmi,
bõi mibusi dõdõmi, lõ’õ sa tekiko ami, ha niha ami, ha owo zafufu dania.
23 Noa sa mõi khõgu me owi
mala’ika Lowalangi andrõ, sokhõ ya’o, ba si no mõido enoni gõi, (F. 5, 19),
24 ba no imane khõgu: Bõi
ata’ufi, Faulo, lõ tola lõ õrugi kaizaro, ba hiza, no ibe’e bualania khõu
Lowalangi fefu nawõu soloyo. (F. 23, 11; 9, 15).
25 Andrõ, bõi mibusi dõdõmi,
ya’ami fefu! Faduhu sa dõdõgu khõ Lowalangi, itõrõ, si mane niŵa’õ khõgu.
26 Ba lõ’õ sa tola lõ tosake
ita ba hulo. (F. 28, 1).
27 Ba me no feleõfa bongi sa’ae
te’oloi’õ manõ misa ndra’aga ba nasi Aderia, ba talu mbongi, ba laŵa’õ ono
nowo, te ahatõ danõ.
28 Ba lalau wanu’a wa’abakha,
ba dua wulu ngarõfa. Ba me no moloyo ma’ifu tõ, ba lafuli lalau, ba felelima
ngarõfa.
29 Ba ata’u ira, ma tosake
ha gara, ba latibo’õ zao moroi ba gi’o nowo, õfa, ba omasi ira, na moluo.
30 Ba la’alui ono nowo woloi
moroi ba nowo, ladada ba nasi dundraha, fanguma’õra latibo’õ zao, moroi ba
mbagi nowo;
31 ba imane Faulo khõ gumandra
andrõ ba ba zaradadu andrõ: Na aheta da’õ ba nowo, ba tebai auri ami.
32 Awena la’eŵa daŵitaŵi dundraha
saradadu, la’ekhugõ si tou.
33 Ba gasagasa wa’amoluo, ba
ifarou dõdõra fefu Faulo, ba wemanga gõra, imane: No feleõfa bongi ma’õkhõ mom
ba lombaloi ami, ba lõ si manga, ma’ifu lõ ni’ami. (Sin. 102, 5).
34 Andrõ u’andrõ khõmi, mi’ā
gõmi, fangorifimi sa da’õ; sara mbu sa lõ’õ ba hõgõmi fefu saekhu. (Luk. 21,
18).
35 Ba me aefa iŵa’õ da’õ, ba
ihalõ roti, i’aohasi gõlõ Lowalangi, fõnara fefu, iboboto ba ibõrõtaigõ manga.
(Mat. 14, 19).
36 Awena terara dõdõra fefu
ba la’ā gõi gõra.
37 Ba dua ngaotu a fitu ngafulu
a õnõ ndra’aga fefu ba nowo andrõ.
38 Ba me no abuso ira õra,
ba lakaohasi nowo, latibo’õ si tou mbalazo, ba nasi.
39 Ba me moluo, ba lõ la’ila
watahõgõ danõ andrõ. Ba la’ila zadõni asi, si so ene, ba mamagõlõ ira, ba da’õ
ladõlõ nowo, na tola.
40 Ba la’eŵa zinali zao, larõi
ba nasi, ba fao ba da’õ gõi latoto’õ mbõbõ gamuri andrõ, lataŵi loyo sabu, tánõ
ba nangi ba la’angamurisi baene nowo.
41 Ba me gõna ba dure, ba
lasakeni, ba tetaru sa mbagi, lõ maliŵaliŵa, ba aboto gi’o ba wa’abõlõ ndrulu.
(Kor. II. 11, 25).
42 Ba mamagõlõ zaradadu, ba
wamunu nikuru andrõ, fa bõi moloi, na so zolangi, sanaŵa ene ena’õ. (F. 16,
27).
43 Ba edõna i’orifi Waulo kumandra
andrõ, ba itenaŵa ira, ba iŵa’õ, ofõna latibo’õ ira ba nasi sangila molangi,
44 ba wogamõ tanõ, ba tánõ bõ’õ,
ba ba wafa õsa ba ba gamotola nowo õsa. Ba tobali ahori auri ira ba zi manõ, lakhamõ
danõ.
HALÕŴÕ
ZINENGE
FAZA
28
I. Nilau Waulo ba Melite, II.
Irugi Roma. III. Tetaha ia ba da’õ ba mangombakha ia.
1 I. Ba me no aefaga ba
wamakiko andrõ, ba marongo, Melite dõi hulo andrõ. (F. 27, 26. 39).
2 Ba ebua sibai dõdõ niha bõ’õ
andrõ khõma, la’ebua’õ galitõ, ba lafonaha ndra’aga fefu, me no ilabu teu ba me
o’afuga. (Kor. II. 11, 27).
3 Ba me ira’ui zandra’u
nono geu Faulo, ba wame’e ba galitõ, ba hiza gulõ, soloi ba wa’aukhu galitõ,
ira’u danga Waulo.
4 Ba me la’ila niha andrõ gulõ
andrõ, sanaŵanaŵa ba dangania, ba faoma lamane khõ nawõra: Oroma, wa sange’e
niha andrõ, ibunu ia ”solau balõ”, he ŵa’ae no aefa ia ba nasi. (Luk. 13, 2;
Moz. V. 32, 24; Amos. 9, 3).
5 Ba ifazaumba ba galitõ gulõ
andrõ, ba lõ gõna ia hadia ia, safõkhõ. (Mar. 16, 18).
6 Ba labalobalõi, ma abao,
ba ma i’ozumagõ manõ alau tou ia ba mate. Ba ara labalobaloi, ba la’ila, lõ
hadia zafõkhõ, si gõna ia, ba tobali, Lowalangi ia laŵa’õ. (F. 14, 11).
7 Ba ba zahatõ ba mbanua
andrõ motanõ gumandru hulo andrõ, Fubelio dõinia. Ba ifa’amõiga khõnia, tõlu
bongi wa’ara ibe’ebe’e gõma, wa’obõwõ.
8 Ba mofõkhõ nama Wubelio
andrõ, akhõmõ ba mendro dalu. Ba mõi khõnia si bakha Waulo, mangandrõ, itufa
tanga zofõkhõ, ifadõhõ wõkhõ. (Mat. 8, 14; Yak. 5, 14 b. t.).
9 Ba me aefa da’õ, ba
mangondra gõi zofõkhõ bõ’õ ba hulo andrõ, ba tefadõhõ wõkhõra. (Mat. 4, 24).
10 Ba lafosumange sibai ndra’aga,
ba me mofanõga, ba labe’e zoguna khõma.
11 II. Ba tõlu waŵa, ba moloyoga, ba nowo
si no mombaloi fa’aefa mbaŵa deu ba hulo andrõ, moroi ba Alesandria, sotandra
sifaero andrõ.
12 Ba manaoga ba Zirakuso, tõlu
bongima ba da’õ.
13 Ba me no mafasui, ba marugi
Regio. Ba sara wongi aefa da’õ, ba ilau angi moroi raya, ba mahemolu õ, ba marugi
Wuteoli.
14 Falukhaga dalifusõ ba da’õ,
ba la’andrõ khõma, ma’iagõ khõra, fitu bongi; ba marugi sa’ae Roma. (F. 21, 4).
15 Ba so moroi ba da’õ dalifusõ,
me no larongo ndra’aga, lafaondragõ ndra’aga ba Gafiforo ba ba Daretabene. Ba
me i’ila da’õ Faulo, ba isuno Lowalangi ba terara dõdõnia. (Rom. 1, 10 b. t.).
16 Ba me no marugi Roma, ba
latehe khõ Waulo, sambua nahania, awõnia zaradadu samõsa, sanato ya’ia. (F. 23,
11; 27, 3).
17 III. Ba tõlu bongi, ba ifalukha’õ Faulo
zatua niha Yehuda, si so ba da’õ. Ba me so ira, ba imane khõra: He ya’ami, ira
talifusõ, he ŵa’ae lõ horõgu ba khõda, ba he ŵa’ae lõ si sala ndra’o ba huku
ndra tua, ba no labõbõ ndra’o ba Yeruzalema, ba no labe’e ba danga Ndrawa Roma
ndra’odo. (F. 25, 8).
18 Ba la’efa’õ ndra’o mena’õ
da’õ, me no lasekhegõ, me lõ hadia ia mbõrõ wamunu ya’o khõgu. (F. 26, 32).
19 Ba me mamadaõ niha Yehuda,
ba lõ lala bõ’õ khõgu, baero wamuli khõ kaizaro, tenga sa taŵa’õ so ni’adugõgu
talifusõgu. (F. 25, 11. 12).
20 Da’õ sa mbõrõ, wa ufakaoni’õ
ami, ena’õ u’ila ami, ba fahuhuodo khõmi: fanõtõna Ndraono Gizeraëli andrõ sa
mbõrõ, wa terate ndra’o rate andre. (F. 26, 6 b. t. Tim. II. 1, 16).
21 Ba lamane khõnia: Lõ’õ sa
nitemama sura, ba khõmõ, moroi ba Yudaia, ba lõ’õ gõi si mõi dalifusõ, sangombakha
hadia ia zi lõ sõkhi ba khõu.
22 Ba niŵa’õma, sõkhi
marongo khõu, he wisa gera’erau; ba zi faehu huku andrõ sa, ba no marongo,
tefadaõ manõ niŵa’õra, fefu gofu heza so ira. (F. 24, 5. 14. Luk. 2, 34).
23 Ba la’õtõ khõnia mbongi,
ba ato zi mõi khõnia ba zi mõrõ ia. Ba ibotokhi khõra mbanua Lowalangi andrõ ba
ifaduhu’õ dõdõra khõ Yesu, moroi ba goroisa Moze ba moroi ba zura zama’ele’õ, i’otarai
si hulõ wongi, irugi tánõ owi. (F. 18, 5 b. t.; 19, 8. Luk. 24, 27).
24 Ba so õsa zi faduhu tõdõ
ba niŵa’õnia, ba so gõi zi lõ mamati. (F. 17, 4; 14, 4).
25 Ba me lõ ha sara dõdõ, ba
mofanõ ira, me iŵa’õ zambua li Faulo, me imane: Duhu niŵa’õ Geheha ni’amoni’õ,
ni’ombakha’õ Yesaya, sama’ele’õ andrõ, khõ ndra tuami, (Fet. II. 1, 21),
26 me imane: ”Ae ba niha
andrõ, ba õmane: Mirongo tõgi dalingami, ba lõ’õ manõ aboto ba dõdõmi, ba anehe
hõrõmi, ba lõ’õ manõ mi’ila geluaha. (Yes. 6, 9 b. t. Mat. 13, 14 b. t.).
27 Noa sa abe’e dõdõ niha
andrõ ba no afisofiso dõgi dalingara, ba hõrõra, ba no lafakifu, fa lõ la’ila hõrõra,
fa lõ larongo tõgi dalingara, fa lõ aboto ba dõdõra, fa lõ lafuli ira, fa lõ u’orifi
ira.”
28 Ba ya’aboto ba dõdõmi, no
tefa’ohe’õ ba niha baero wangorifi andrõ, khõ Lowalangi, ba mamondrongo gõi da’õ.
(F. 13, 46 b. t.).
29 Ba me aefa iŵa’õ, ba
mofanõ niha Yehuda, wa’abõlõ wasosotara khõ nawõra.
30 Ba alo’o mendrua fakhe Waulo
ba nomo andrõ niwawalõnia, ba ifa’amõi fefu zi mõi yomo khõnia.
31 Ituriagõ mbanua Lowalangi
ba ifahaõ niha ba duria Zo’aya, Yesu, ma’ifu lõ aiwõ ia ba lõ mutenaŵa. (Efes.
6, 18—20).
Posting Komentar